Namiotnik – rozpoznawanie, występowanie, zwalczanie, porady praktyczne
Namiotnik jabłoniowy (Hyponomeuta malinellus) żeruje z reguły na jabłoniach i jego negatywne działanie może być bardzo rozległe. Jego masowy atak może w zastraszającym tempie zupełnie ogołocić drzewo z liści, ponieważ to one są właśnie przysmakiem namiotników. Jak go rozpoznać i z nim walczyć?
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.
Namiotnik jabłoniowy – opis i rozwój
Jest to owad wywodzący się z rodziny namiotnikowatych. Dojrzała forma owada to motyl mierzący około 1 cm. Przednia para jego skrzydeł ozdobiona jest czarnymi, drobnymi kropeczkami. Tylne skrzydała są bardziej szare i bez kropek. Z kolei jego 2 centymetrowa gąsienice zaraz po wylęgu ma żółty kolor. Potem zmieniają kolor na szary z czarnymi kropkami. Szkodniki te żerują z reguły na jabłoniach. Nie ominą też innych drzew owocowych, ale też spotyka się je na innych drzewach nieowocowych m.in. na wierzbie, jarzębinie.
Namiotnik jabłoniaczek spędza okres zimowy w postaci gąsienic pod złożem jaj, z których się wylęgł. Na początku wiosny to jest pod koniec kwietnia opuszcza bezpieczne schronienie, w celu rozpoczęcia żerowania. Najczęściej na młodych liściach jabłoni. Pokarm namiotnika stanowi miękisz, dlatego też należy do owadów wygryzających w liściach drzew charakterystyczne tunele.
Po kwitnieniu drzewa larwy wychodzą z liści i zaczynają tworzyć tak zwane namioty, oplatając krótkopędy drzew namiotami. Stąd właśnie pochodzi sama nazwa owada. Faza ta trwa w przybliżeniu 40-50 dni. Przy silnym opanowaniu drzew przez namiotniki może dojść do całkowitego zamierania jego gałęzi.
Kolejnym etapem jest przeobrażenie gąsienic w poczwarki. Gąsienice przędą kokony na liściach, w których znajduję się po kilka poczwarek. Wylęg motyli odbywa się pod w na początku lata, czyli końcu czerwca. Dorosłe osobniki są aktywne głównie po zmroku. Dnie spędzają na spodzie liści. Samice składają w korze drzewa po kilkadziesiąt jaj. Złoża jaj są pokryte lepiącą się wydzieliną, pod którą zimują gąsienice namiotnika. Te wylęgają się po około 18- 20 tygodniach. Co ważne nie opuszczają już swojego gniazda przed początkiem wiosny. Sprawdź także ten artykuł o wełnowcach i ich zwalczaniu.
Inne rodzaje namiotników
Na terenie Polski występują trzy gatunki namiotników: jabłoniaczek, czeremszaczek i trzmieliniaczek. Kiedy namiotniki pojawią się w naszych ogrodach, to możemy mieć bardzo poważne kłopoty – są one nie tylko bardzo żarłoczne, ale też skutecznie niszczą rośliny i trudno jest z nimi walczyć.
Najpopularniejszym w naszych sadach jest namiotnik jabłoniowy, ale szkodniki te nie pogardzą też innymi roślinami, krzewami i drzewami. Tu możemy wymienić takie szkodniki jak: namiotnik czeremszaczek i namiotnik trzmieliniaczek. Szkodniki te są w stanie równie skutecznie, jak namiotnik jabłoniaczek ogołocić drzewa z liści.
Namiotnik trzmieliniaczeknajczęściej występuje w parkach, ogrodach, na skraju lasów, na polanach, samotnych trzmielinach na osiedlach. Podobnie jak w przypadku innych namiotników, tak i namiotnik trzmielinowy powoduje gołożery.
Namiotnik czeremszaczekto gatunek motyla dziennego. Podobnie jak inne namiotniki, ich gąsienice tworzą namioty i żerują gromadnie w oprzędach na drzewie jakim jest czeremcha zwyczajna. Szkodnik ten jest pospolitym monofagiem, czyli owadem, który żeruje tylko na danej roślinie. Najczęściej monofagami są właśnie pasożyty i szkodniki. Larwy namiotnika czeremszaczka pochłaniają liście czeremchy tworząc gołożery. Jest to typowe zachowanie gąsienic wszystkich szkodników z rodziny namiotnikowtych.
Szkodliwość namiotnika jabłoniowego i jego zwalczanie
Silny atak namiotnika jabłoniowego może spowodować tzw. gołożer. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że szkodnik ten najczęściej występuje co określony czas np. pojawia się masowo co kilka lat, lub co któryś sezon wegetacyjny.
Namiotnik jabłoniaczek może być zwalczany poprzez opryski chemiczne następującymi środkami:
Karate Zeon 050 CS – o kontaktowym, żołądkowym działaniu na owada. Na roślinie ma działanie powierzchowne. Najskuteczniejszy jest przy temperaturze 20 stopni Celsjusza.
Sumi – Alpha 050 EC – działa kontaktowo, żołądkowo i powierzchniowo. Nie należy go stosować w temperaturze przekraczającej 20 stopni Celsjusza.
Wojownik 050 ECO – środek o działaniu żołądkowym, kontaktowym i powierzchniowym. Jest skuteczny na kwieciaki jabłkowcowe i pędziki przedzimkowe. Nie należy go stosować częściej jak tylko raz w sezonie. Oprysk na namiotnika jabłoniowego stosuje się w okresie wylęgania się gąsienic, to znaczy tuż przed kwitnieniem drzew, w fazie różowego pąka. W mniejszych sadach możemy walczyć mechaniczne, czyli usuwając gniazda namiotnika. Z całą pewnością jest to najbardziej ekologiczne postępowanie w walce z tymi szkodnikami.
Często jednak rozwiązanie to nie jest wystarczające, zwłaszcza jak zaatakowana jest większość drzew. W takim wypadku pozostaje tylko oprysk skierowany bezpośrednio na wytworzone przez szkodniki namioty. Niestety, jeżeli drzewa są silnie porażone, musimy się liczyć z tym, że będzie konieczność wycinki zakażonych drzew lub krzewów.
W chwili, kiedy cała roślina zostanie zaatakowana i nie ma na niej już zielonych liści, które można by zjeść szkodniki potrafią się przenieść na inne rośliny. Walka z namiotnikami nie jest łatwa, ale pocieszające jest to, że inwazja owadów potrafi sama minąć po pewnym czasie. Aby rozpocząć skuteczną walkę należy wpierw rozpoznać odpowiedni rodzaj namiotnika. Jeżeli liczebność szkodnika nie jest duża, a pierwsze objawy żerowania pojawiły się już po kwitnieniu drzew to lepiej nie wpadać w panikę i wstrzymać się radykalnymi działaniami do wiosny.
Liście drzew w tym czasie się odrodzą, a my będziemy mieć więcej czasu na skuteczną walkę ze szkodnikiem. Pocieszające jest też to, że namiotniki przeprowadzają inwazję przez okres kilku lat. Potem owad ten nagle znika. Nie pojawia się nawet dziesięć lat.
W walce z namiotnikami potrzebne są nie tylko środki chemiczne, ale i fachowa wiedza. Tą możemy pogłębić szukając porady na forum ogrodniczym. W Internecie jest wiele stron poświęconych informacjom, poradom i innym potrzebnym ciekawostkom pomocnym w skutecznej walce ze szkodnikami roślin sadowniczych, naszych ogrodów, działek i pól.