Septorioza - jak wygląda, skuteczne sposoby zwalczania, opryski
Co robić, jeśli na roślinach ozdobnych lub warzywach w ogrodzie pojawiły się plamy na liściach, na których widać małe, czarne kropeczki? Możemy mieć tu do czynienia z septoriozą, czyli groźną, grzybiczą chorobą roślin. Najczęściej występuje paskowana septorioza liści pszenicy, która przyczynia się do utraty plonów. Doradzamy, jak rozpoznać septoriozę jak wdrożyć jej zwalczanie. Wyjaśniamy, czy opryski są skuteczne i jak zapobiegać chorobie.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.
Septorioza - groźna choroba grzybicza zbóż i warzyw
Septorioza - objawy i przyczyny
Septorioza jest chorobą grzybiczą roślin, która atakuje warzywa i zboża. Wywołują ją grzyby z rodzaju septoria. Objawem septiorizy są różnego rodzaju plamy na liściach. Plamy są najczęściej rozdzielne i przybierają różne kształty i kolory, w zależności od gatunku grzyba. Mogą mieć czarną obwódkę lub jasne halo. Aby odróżnić septoriozę od innych chorób związanych z plamistością liści, należy dokładnie przyjrzeć się plamom w poszukiwaniu zarodników grzybów. Grzyby wytwarzają ciemne grudki, tzw. piknidia, które stanowią formę zarodnikową. Piknidia są bardzo małe, jednak ich skupiska można dojrzeć.
Plamy wywołane przez septoriozę są rozdzielone i rzadko się zlewają. Z czasem ciemnieją, ponieważ następuje nekroza tkanki liści. Porażone liście żółkną i przy dużym natężeniu choroby przedwcześnie opadają.
Jakie rośliny najczęściej padają ofiarą septoriozy
Do chorób powodujących największe straty w rolnictwie należy septorioza zbóż, która dotyka pszenicy i żyta. Ponadto septorioza atakuje takie warzywa, jak:
- dyniowate,
- pietruszka,
- pomidory,
- buraki,
- selera,
- słonecznik,
- ziemniaki.
Septorioza może wystąpić także na roślinach ozdobnych, takich jak:
- chryzantemy,
- anturium,
- floksy,
- hortensje,
- mieczyki.
Septorioza paskowana liści pszenicy - choroba, która powoduje straty w rolnictwie
Septorioza zbóż jest groźną chorobą roślin, które może przyczynić się do utraty nawet 40% plonów. Septorioza paskowana liści pszenicy, atakuje głównie pszenicę, rzadziej zaś żyto, pszenżyto, czy też trawy. Wywołują ją grzyby Mycosphaerella graminicola. Chorobie tej sprzyja wysoka temperatura i wysoka wilgotność powietrza. Zarodniki grzybów utrzymują się w resztkach pożniwnych. Rozwojowi choroby sprzyjają monokultury i brak płodozmianu. Objawem choroby są brunatne plamy, które widoczne są już na siewkach. Podobną chorobą jest septorioza plew pszenicy, wywoływana przez grzyba Phaeosphaeria nodorum, która poraża kłosy. Choroba ta zaczyna się także od plam na liściach, zaś z czasem atakuje plewy i kłosy, wrastając do okrywy ziarna.
Plamy są wydłużone, stąd nazwa septorioza paskowana. Początkowo rodzielne, zlewają się ze sobą i ciemnieją. Z czasem pojawiają się na nich pykindia, czyli czarne zarodniki grzybów, które wyglądają jak małe, czarne kropeczki. Liście żółkną i zamierają. Choroba powoduje zahamowanie wzrostu roślin. Skuteczne sposoby zwalczania tej choroby polegają na działaniach zapobiegawczych. Przede wszystkim usuwa się resztki pożniwne oraz osypane ziarna zbóż. Resztki pożniwne są zwykle głęboko zaorywane. Stosuje się również zaprawianie nasion fungicydami. Bardzo ważny jest płodozmian, czyli przynajmniej 2-3-letnia przerwa w uprawie roślin jednorocznych tego samego gatunku.
W przypadku chorób grzybowych konieczne jest dokładne badanie zasiewów, tak aby wykryć chorobę i grzyba, który ją wywołuje. Ogląda się próbkę co najmniej 50 roślin. Opryski fungicydami stają się konieczne jeśli choroba zaatakowała 30 - 50% próbki. Bardzo ważne jest ustalenie rodzaju grzyba, tak aby zastosować oprysk na ten rodzaj grzyba lub fungicyd o szerokim spektrum. Użycie niewłaściwego środka może spowodować uodpornienie się grzyba. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o najczęstszych chorobach roślin.
Na czym polega zwalczanie septoriozy - skuteczne sposoby ekologiczne i chemiczne
Zwalczanie chorób grzybiczych roślin jest trudne. Opryski chemiczne nie zawsze są skuteczne. Najczęściej stosuje się opryski preparatami produkowanymi na bazie miedzi. Ich skuteczność jest różna w zależności od rodzaju patogena. Dlatego też opryski chemiczne stosuje się wtedy, gdy jest to ekonomicznie opłacalne.
Najważniejsze skuteczne sposoby zwalczania chorób grzybiczych polegają na metodach zapobiegawczych takich jak:
- zaprawianie nasion fungicydami,
- wycinanie i niszczenie porażonych części roślin.
- wygrabianie i niszczenie opadłych liści oraz usuwanie szczątków roślin,
- płodozmian.
Zarodniki grzyba utrzymują się w glebie około 12 miesięcy, dlatego też nie należy uprawiać na tym samym polu roślin tego samego gatunku. Zachowuje się przerwę co najmniej 2-letnią. Źródłem zakażenia są resztki pożniwne, dlatego też należy resztki głęboko zaorać. Przy uprawach uproszczonych, bez orki, resztki pożniwne warto opryskać biologicznymi środkami przyspieszającymi rozkład. Skutecznym sposobem jest roztwór mocznika, który wspomaga bakterie rozkładające resztki roślinne.