Szrotówek kasztanowcowiaczek - jak zwalczyć szkodnika?
W ostatnim czasie w Europie pojawia się choroba kasztanowców, której objawem jest znaczne brązowienie liści. Widok kasztanowców z liśćmi brązowymi już latem możemy zaobserwować na ulicach i w parkach miejskich. Dowiedz się, jaki szkodnik powoduje chorobę kasztanowców i jakie są jej skutki. Przedstawiamy, jak wygląda cykl rozwoju tego owada i na czym polega jego zwalczanie biologiczne i chemiczne.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.
Choroba kasztanowców - jakie ma objawy i jaki szkodnik ją wywołuje
Jak objawia się choroba kasztanowców i jaki szkodnik ją wywołuje
Kasztanowiec zwyczajny, który na wiosnę wydaje piękne, białe kwiatostany, zaś jesienią rodzi kolczaste owoce, nie jest gatunkiem rodzimym. Drzewo to zostało sprowadzone z Bałkanów, w celach dekoracyjnych. Od tej pory upowszechniło się w naszym klimacie.
Od około 30 lat zauważamy poważne choroby kasztanowców objawiające się brązowieniem liści, wskutek czego liście usychają i opadają, a drzewo wygląda nieatrakcyjnie. Kasztanowce atakowane są zwykle przez takie choroby jak plamistość liści lub pleśnie. Jednak najgroźniejszym szkodnikiem jest szrotówek kasztanowcowiaczek. Owad ten uważany jest za gatunek inwazyjny, który bardzo szybko rozprzestrzenia się w Europie.
Nie wiemy skąd pochodzi owad. Po raz pierwszy zaobserwowano go w 1984 roku w Macedonii. Z obserwacji wynika, że owad ten rozprzestrzenia się wraz z transportem samochodowym i atakuje najpierw drzewa rosnące przy drogach. Istnieją przypuszczenia, że owad został sprowadzony z Chin wraz z transportem towarów. Skutki jego żerowania są znaczne, gdyż szkodnik zwiększa zasięg swojego działania z szybkością około 60 km na rok. W Polsce owada zaobserwowano po praz pierwszy w roku 1998.
Skutki żerowania larw szrotówka kasztanowcowiaczka
Szrotówek kasztanowcowiaczek żeruje głównie na kasztanowcu białym, lecz atakuje również kasztanowce czerwone i żółte. Może się rozwijać także na klonach i jaworach. Owad ten może składać jaja również na lipach, lecz na tym drzewie nie dochodzi do rozwoju owada. Szkodnik nie rozwija się na kasztanowcu drobnokwiatowym i gładkim.
Owady dorosłe szrotówka nie wyrządzają większych szkód, natomiast groźne jest żerowanie larw. Skutki żerowania larw szrotówka kasztanowcowiaczka to przede wszystkim brązowienie i usychanie liści, które ograniczają fotosyntezę. Larwy tego owada tworzą w liściach miny, które wyglądają jak brązowe plamy. Miny te powiększają się, wskutek czego liście brązowieją, usychają i opadają. Drzewo wydaje nowe liście, które ponownie atakowane są przez szkodniki. Stwierdzono jednak, że brązowienie i usychanie liści spowodowane przez szkodniki, nie powoduje zamierania drzew, gdyż proces ma miejsce zbyt późno. Dlatego też nie zaleca się usuwania zainfekowanych drzew.
Dodatkowym efektem działania owada jest zakwitanie drzewa jesienią. Dzieje się tak wskutek zakłócenia cyklu życiowego drzewa. W klimacie Polski kwiaty jesienne nie mają możliwości zawiązania owoców. Natomiast drzewo zostaje osłabione i może przemarzać w czasie mroźnej zimy. W następnym roku drzewo wydaje zredukowane kwiaty, zaś jego wzrost jest ograniczony. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat zwalczania czerwców w ogrodzie?
Jak wygląda szrotówek kasztanowcowiaczek - cykl rozwojowy owada
Szrotówek kasztanowcowiaczek jest owadem latającym, o rozpiętości skrzydeł około 10 mm. Owady te mają rudobrązowe wierzchnie skrzydłą z białymi lub czarnymi paskami. Spodnie skrzydła są szare.
Cykl rozwojowy rozpoczyna się od złożenia jaj wzdłuż unerwienia liścia. Wykluwające się larwy dostają się do wnętrza liści, gdzie tworzą miny. Larwa przechodzi przez 6 faz rozwojowych, po czym tworzy poczwarki letnie i zimowe. Poczwarki zimowe zimują w opadłych liściach. Są mrozoodporne i mogą przetrwać mrozy nawet do -25 stopni. Z poczwarki wylęga się owad dorosły. Pełen cykl rozwojowy owada trwa od 6 do 9 tygodni. W polskim klimacie, w czasie sezonu ciepłego rozwija się 3 pokolenia owada.
Szrotówek kasztanowcowiaczek - zwalczanie
Czy możliwe jest biologiczne zwalczanie szrotówka kasztanowcowiaczka
Prowadzone są badania nad znalezieniem efektywnych wrogów naturalnych szrotówka kasztanowcowiaczka. Do tej pory wykryto około 60 gatunków pasożytów, które są wrogami naturalnymi szrotówka kasztanowcowiaczka. Jednak do tej pory nie odkryto pasożytów, które żerują na larwach szrotówka kasztanowcowiaczka.
Naturalnym sprzymierzeńcem człowieka w walce ze szkodnikiem są ptaki, jak sikory modre, sikory ubogie i bogatki zwyczajne. Larwy zjadają także niektóre gatunki świerszcza, jednak ich efektywność jest znikoma. Ptaki są w stanie zjeść 2 - 4 % larw. Przeprowadzono również badania nad owadami drapieżnymi jak biedronki, świerszcze i sieciarki złotookowate, lecz okazało się, że owady te nie żerują na larwach szrotówka kasztanowcowiaczka. Niestety populacja ptaków zjadających larwy szrotówka jest za mała, aby skutecznie walczyć ze szkodnikiem.
Sposobem na biologiczne zwalczanie szrotówka kasztanowcowiaczka są pułapki feromonowe, w celu łapania samców. Jednak nie ustalono skuteczności tej metody. Ważną sprawą jest zbieranie i palenie liści kasztanowców, gdyż w spadłych liściach bytują poczwarki owada.
Zwalczanie chemiczne szkodnika
Najbardziej skuteczną metodą są środki chemiczne przy użyciu pestycydów. Stosuje się pestycydy, które są toksyczne dla poczwarek, lecz nietoksyczne dla ludzi, ptaków i pszczół. Ważne jest połączenie stosowania środków chemicznych z utylizacją opadłych liści.
Dodatkowo do zwalczania owada stosuje się szczepienie drzew, czyli iniekcje do pnia drzewa mające na celu wprowadzenie środka owadobójczego do tkanek drzewa. Do końca kwietnia stosuje się podlewanie gleby wokół drzew specjalnymi preparatami. Stosuje się także pułapki lepowe i feromonowe zakładane na pnie drzew. Na kasztanowcach zawiesza się także budki lęgowe dla sikorek i ptaków owadożernych.