Wciornastki – opis, zwalczanie w domu domowymi sposobami i chemią
Wciornastki przypominają z wyglądu niewielkie, czarne kreski. Owady przecinki występują na całym świecie, często powodując różne uszkodzenia na roślinach. Zwalczanie wciornastków nie należy jednak do trudnych zadań, a więc warto się go podjąć.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.
Wciornastki – charakterystyka i objawy
Co atakują szkodniki?
Wciornastki posiadają aparat gębowy kłująco-ssący i są owadami żywiącymi się sokami oraz tkankami roślin. Pojawiają się głównie na liściach, uszkadzając zazwyczaj rośliny uprawne (np. wciornastek grochowiec to „specjalista od grochu”).
Często zwalczanie w domu tych niechcianych gości jest… kłopotliwe. Bowiem, o ile mączlik czy przędziorek chmielowiec zauważalny jest dość szybko, to wciornastek wyjątkowo jest ciężki do znalezienia. Niestety, ale lubi on pojawiać się w mieszkaniu – nie tylko w ogrodzie. Wciornastek upodobał sobie wiele „domowych” roślin, doprowadzając m.in. do licznych chorób storczyków.
Objawy żerowania wciornastków
Najczęściej widoczne są one na liściach oraz kwiatach. Zauważyć możesz ich obecność poprzez drobne i jasne plamki bądź delikatne srebrzyste zabarwienie na powierzchni roślin.
Często tworzą one również „strupiaste” powierzchnie czy przebarwienia. W obrębie owych przebarwień można zaobserwować zazwyczaj… odchody wciornastków w postaci czarnych grudek. Sprawdź także ten artykuł o zwalczaniu wciornastków w ogrodzie.
Zwalczanie wciornastków a ich rozpoznanie
Zanim rozpoczniesz samodzielne zwalczanie w domu bądź ogrodzie, konieczne będzie odpowiednie rozpoznanie szkodników – to pozwoli na skuteczną walkę i podjęcie odpowiednich metod. Jak już wiesz, możesz rozpoznać wciornastka po jasnych śladach na liściach, delikatnie mieniących się srebrem i otoczonych czarną obwódką. Niestety ciężko jest zobaczyć, jak wciornastki atakują, ponieważ posiadają one zaledwie ok. 2 mm długości – i mowa tu o dorosłych już osobnikach. Młodsze są zdecydowanie mniejsze i niemal niewidoczne „gołym okiem”.
Najprostszym sposobem sprawdzenia ich obecności będzie podłożenie białej kartki pod atakowaną roślinę. Wystarczy energicznie nią wstrząsnąć i przyjrzeć się temu, co wyląduje na kartce. Jeśli zauważysz ok. 1 mm kreseczki w sporej ilości, to znaczy, że są to właśnie owady przecinki!
Szkodliwość wciornastków
Gdy wciornastki pojawiają się na roślinie, oznacza to, że może ona zostać bardzo mocno uszkodzona. Niekiedy szkodniki te doprowadzają nawet do jej… całkowitego zniszczenia! Żerowanie wciornastków powoduje zaburzenia rozwoju tych roślin, deformując liście i pędy oraz odbarwiając niemal wszystkie części roślin.
Żerując grupami mogą zahamować rozwój owoców oraz sprawić, że dana roślina będzie miała o wiele mniejsze plony. Wciornastki są również nosicielami dość groźnej choroby, mianowicie wirusa brązowej plamistości pomidora. Dlatego bardzo ważne jest zwalczanie w domu, ale też zwalczanie wciornastków w ogrodzie!
Odmiany i zwalczanie wciornastków
Wciornastki – jak je podzielić?
Wśród szkodników tych możemy wyróżnić kilka odmian, jednak najbardziej charakterystyczne są poszczególne z nich:
- Wciornastek cieplarek – często pojawia się na kwiatach doniczkowych w mieszkaniu.
- Wciornastek szklarniowiec – zazwyczaj występuje na roślinach, które są importowane do Polski.
- Wciornastek tytoniowiec – jest to najbardziej popularny gatunek wśród wciornastków. Szkodniki żerują najczęściej u podstawy liści (larwy), ale i w ich górnej części (dorosłe osobniki). Wciornastek tytoniowiec jest „wszechstronny”, ponieważ upodobał sobie sporo różnych roślin do żerowania. Ten wciornastek w cebuli czuje się naprawdę fantastycznie, tak samo zresztą w porze czy kapuście głowiastej. Żeruje również na tytoniu (stąd jego nazwa) czy roślinach ozdobnych (np. goździkach i fiołkach), ale też w szklarni (na pomidorach bądź ogórkach). Jednak wciornastek w cebuli jest to chyba najbardziej powszechny widok, jeśli chodzi o tytoniowca. A może zainteresuje cię także ten artykuł o nicieniach do zwalczania szkodników?
- Wciornastek zachodni – jest groźniejszy niż wciornastek tytoniowiec. Pojawia się zarówno na roślinach ozdobnych, jak i warzywach. Co najgorsze, przenosi on groźny wirus TSWV, który wpływa na degenerację roślin. Zwalczanie wciornastka tego gatunku jest niezwykle trudne, ponieważ wciornastek zachodni słabo reaguje na zarówno preparaty owadobójcze, jak i metody biologiczne. Kiedy już rozpoznasz objawy jego obecności, ciężko będzie go zatrzymać.
Oczywiście wciornastek zachodni, cieplarek, tytoniowiec czy szklarniowiec nie są jedynymi odmianami, które atakują rośliny. Mamy np. wciornastka anturiowca czy orientalnego, szczególnie lubującego się w chryzantemach. Istnieją też odmiany „dopasowane” do miejsca żerów, jak wspomniany na początku wciornastek grochowiec.
Wciornastki a profilaktyka
Aby zapobiec „niechcianym gościom”, koniecznie usuwaj resztki roślinne pozostałe po zbiorach, a także korzystaj ze zdrowych materiałów nasadzeniowych do uprawy. Często przeglądaj swoje rośliny i pryskaj na nie środkami owadobójczymi.
Niszcz bulwy i inne części roślin, gdy szkodnik będzie je atakował. Musisz też pamiętać o odpowiedniej wilgotności powietrza – wciornastki bardzo lubią suchy klimat. Co jednak zrobić, gdy owady zaatakują na dobre?
Zwalczanie wciornastków
Zwalczanie w domu
Im wcześniej zaczniesz zwalczać wciornastki, tym lepiej dla atakowanych roślin. Zacznij od wstawienia kwiatka do wilgotnego pomieszczenia bądź połóż na kaloryferze… mokry ręcznik. Wciornastki nie lubią wilgoci, a więc powinny szybko zniknąć z rośliny.
Możesz również codziennie pryskać prysznicem na wszystkie części atakowanych roślin lub przemywać je wilgotnymi chusteczkami – taki zabieg przeprowadzaj przynajmniej 2 razy dziennie. Pamiętaj jednak, żeby glebę zasłonić wcześniej folią – korzenie mogą bowiem zgnić od nadmiaru wody!
Przemywaj również spodnie części liści, bo szkodniki te najchętniej przebywają właśnie na liściach. Do wody dodaj trochę mydła lub wgnieć ząbek czosnku – zamiast jednak rozsiewać charakterystyczną woń w domu, możesz wykonać ten zabieg na balkonie lub tarasie. Przeprowadzaj kurację przez co najmniej 2 tygodnie – tylko tak zyskasz pewność, że owady zginą.
Chemiczna walka ze szkodnikami
Najlepiej jest sięgać po takie preparaty, które są sprawdzone i bezpieczne dla roślin. Idealny jest chociażby popularny od lat Agricolle (ok. 15 zł / 750 ml), będący pochodzenia naturalnego. Jest on oparty na wyciągu z glonów, a działa kontaktowo – odcina owady od powietrza. Doskonałym środkiem będzie również Provado Combi Pin 02 PR, czyli pałeczki nawozowo-owadobójcze. Zawierają bowiem środek o działaniu kontaktowym i żołądkowym – a przy okazji zwalczają także inne szkodniki. Pałeczki wystarczy wcisnąć w glebę rośliny tak, żeby zostały one całkiem schowane.
Inne środki do zatrzymania żerowania wciornastków to:
- Emulpar 940 EC w sprayu (ok. 8 zł / 250 ml),
- Axiendo (ok. 15 zł / 750 ml),
- Sumin Spintor (ok. 40 zł / 50 ml).
Ten ostatni preparat posiada substancje biologicznie czynne, które działają na komórki nerwowe wciornastków – to prowadzi do ich paraliżu i ostatecznie do… śmierci. Środek przeznaczony jest do stosowania przy użyciu ręcznych opryskiwaczy, ale nada się również do upraw ekologicznych np. w szklarni.