Zgorzel siewek - objawy, zwalczanie, środki na zgorzel siewek
Co oznaczają puste miejsca w rozsadniku lub na świeżo wysianym trawniku? Młode siewki nie wzeszły. Mogła je zaatakować choroba grzybicza, zanim jeszcze wyrosły nad ziemię. Choroba ta, zwana czarną nóżką lub zgorzelą siewek, jest groźną chorobą grzybiczą, która może spowodować poważne straty w ogrodzie, na działce lub w uprawach rolniczych. Opisujemy objawy zgorzeli siewek i doradzamy, jakie zastosować środki na zgorzel siewek.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.
Czym jest zgorzel siewek - przyczyny i objawy
Zgorzel siewek - groźna choroba roślin pojawiająca się zaraz po wykiełkowaniu
Zgorzel siewek zaliczana jest do fuzarioz, czyli grzybowych chorób roślin. Zgorzel powoduje obumieranie siewek wskutek zaatakowania przez patogeny grzybicze. Grzyby atakują różne rodzaje roślin nasiennych, tuż po zakiełkowaniu. Niektóre rośliny zamierają, inne zaś nie poddają się chorobie i przeżywają, lecz są osłabione, słabiej rosną i są podatne na inne patogeny. Zgorzel siewek występuje zarówno zanim siewki wzejdą nad powierzchnię ziemi, jak również po wzejściu łodyżki i listków. Zgorzel siewek jest również objawem fuzariozy zbóż.
Najczęściej do rozwoju choroby grzybowej dochodzi w monokulturach, plantacjach gospodarczych, szkółkach leśnych, na trawnikach i na polach golfowych. W warunkach naturalnych patogeny zgorzelowe mają swoich naturalnych antagonistów, które nie pozwalają na nadmierny rozwój grzybów. Natomiast nowoczesne rolnictwo, zwłaszcza monokulturowe powoduje pogarszanie się warunków życia saprotrofów, które są naturalnymi antagonistami grzybów. Dlatego też grzyby mają ułatwione warunki rozwoju.
Jakie rośliny atakuje zgorzel siewek i jakie są jej przyczyny i objawy
Najłatwiej dostrzegalne objawy zgorzeli siewek to puste miejsca w rozsadniku, gdzie siewki nie wzeszły. Innym objawem jest przewracanie się młodych siewek wskutek zgorzeli na łodyżce. Możemy zauważyć, że podstawa łodygi staje się wodnista. Następnie łodyga ciemnieje, aż staje się prawie czarna. Następnie łodyga gnije, a roślina zamiera.
Choroba roślin, zwana zgorzelą siewek, wywoływana jest przez grzyby, które naturalnie znajdują się w glebie. Bytują one także w resztkach roślinnych pozostałych po zbiorze. Mogą znajdować się również w kompoście. Mogą być przenoszone także na narzędziach ogrodowych i w pojemnikach do sadzenia nasion.
W sprzyjających warunkach zarodniki grzybów zaczynają się namnażać wywołując chorobę grzybową. Rozwojowi grzybicy sprzyja:
- nadmierna wilgotność powietrza lub nadmierne podlewanie,
- zbyt kwaśna gleba,
- niska temperatura lub wahania temperatury,
- zbyt mało światła,
- nadmierne zagęszczenie roślin.
Zgorzel siewek najczęściej dotyka zbóż i warzyw. W ogrodzie możemy napotkać ten problem, jeśli uprawiamy warzywa kapustne, dyniowate, rośliny psiankowate, sałatę, a także rośliny ozdobne.
Na czym polega zapobieganie i zwalczanie zgorzeli siewek
Zapobieganie i zwalczanie - skuteczne środki na zgorzel siewek
Zarówno zapobieganie jak i zwalczanie zgorzeli siewek jest bardzo trudne. Konieczne jest kompleksowe działanie i stosowanie różnych metod i środków. Najważniejszą sprawą jest zapobieganie poprzez higienę prac rolniczych. Narzędzia ogrodnicze czy rolnicze, jak również pojemniki i doniczki powinny być umyte lub jednorazowe.
Zarodniki grzybów bytują w glebie, a szczególnie w resztkach roślinnych pozostałych po zebraniu plonów. Dlatego też po zbiorze należy zgrabić wszystkie opadłe liście i resztki. Jeśli choroba roślin już wystąpiła dobrym rozwiązaniem, jest dezynfekcja gleby, tak aby zabić grzyby i ich przetrwalniki. Stosuje się oprysk parą wodną o wysokiej temperaturze. Sposób ten ma jednak wiele wad. Przede wszystkim zabija także prawidłową florę bakteryjną gleby. W ogrodzie możemy zastosować roztwór wody i nadmanganianu potasu. W sprzedaży dostępne są również skuteczne preparaty grzybobójcze do odkażania gleby, które stosujemy do podlewania podłoża do rozsady.
Ważnym sposobem uniknięcia choroby jest kupowanie nasion z dobrych źródeł. Podczas siewu należy używać zaprawy grzybobójczej. W uprawach ekologicznych nie są używane fungicydy, lecz biologiczne środki na zgorzel siewek, które niwelują rozwój grzybów. Możemy zakupić nasiona już zaprawione przeciwko grzybom lub samodzielnie zaprawić nasiona przy pomocy gotowych preparatów lub samodzielnie zrobionej zaprawy. Własnoręcznie możemy zrobić zaprawę z roztworu nadmanganianu potasu, wyciągu z rumianku i ze skrzypu. Sporządzamy zaprawę płynną i moczymy w niej nasiona przez 1 - 3 godzin. Aby zaprawić nasiona na sucho obtaczamy je w mieszaninie mączki bazaltowej i popiołu z drzew iglastych. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o najczęstszych chorobach roślin.
Dobre środki na zgorzel siewek to zarówno zaprawy fungicydowe jak i biologiczne, jednak nie dają one całkowitej gwarancji uniknięcia choroby. Ważną sprawą jest umiejętne podlewania, tak aby nie stwarzać wilgotnych warunków sprzyjających rozwojowi grzybów. Ważne jest również unikanie nawożenia azotem. Dbamy także o właściwe oświetlenie siewek.
Siewki podlewamy ciepłą wodą przed południem. Do wody możemy również dodać środek grzybobójczy, którym podlewamy roślinki lub stosujemy oprysk.
Zwalczanie zgorzeli siewek, jeśli już wystąpiła, jest bardzo trudne i rzadko udaje się siewki wyleczyć. Należy przede wszystkim przesadzić ocalałe siewki do nowej ziemi. Stosujemy też oprysk fungicydami.