5 najpopularniejszych cytrusów - czy znasz je wszystkie?

Owoce cytrusowe – pochodzenie i rodzaje

Owoce cytrusowe przybywają do nas z ciepłego klimatu równikowego i podzwrotnikowego. Do rosnących w ogrodach cytrusów mamy chyba nad Morze Śródziemne. Pochodzą z tropikalnych części Azji i Australii. W naturze są to piękne, wiecznie zielone drzewa lub krzewy. Nie dorastają do wielkich rozmiarów, ale są bardzo dekoracyjne.

Dla smacznych i niezwykle zdrowych owoców uprawia się je na dużą skalę towarową. Jednak można zobaczyć je także w donicach i pojemnikach w domach, ponieważ są bardzo ładne. W warunkach zamkniętych nie wszystkie kwitną i bardzo rzadko owocują, a owoce nie są tak smaczne, jak z pełnego słońca, ale uprawia się je ze względu na ładne liście o błyszczącej powierzchni i ciemnozielonym kolorze i drzewkowaty, regularny pokrój. Niektóre rodzaje ładnie pachną, wszystkie części roślin wytwarzają olejki eteryczne o przyjemnym zapachu. Część z nich ma ciernie.

Owoce cytrusowe łatwo rozpoznać po budowie. Wszystkie mają taką samą budowę: cienka, kolorowa skórka o dużej ilości olejków eterycznych, biała, gąbczasta część wewnętrzna, które ochraniają soczysty, mięsisty miąższ owoców z nasionami. Miąższ jest zawsze podzielony na segmenty cienkimi błonkami. Niemal wszystkie owoce roślin cytrusowych są smaczne i nadają się do jedzenia na surowo.

Najpopularniejsze cytrusy i ich opis: cytryna

Cytryny to zdecydowanie najpopularniejsze owoce cytrusowe na świecie. I najczęściej pojawiają się na naszych stołach, bo kupujemy je przez cały rok. Są cenione za niezwykłe właściwości i znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach codziennego życia. Cytryny to pachnące owoce o żółtej, intensywnej i cienkiej skórce. Są niewielkie i jajowate, wspaniale, orzeźwiająco pachną ze względu na dużą zawartość olejków eterycznych.

Cytryna jest bardzo kwaśna. Dlatego stosuje się ją do wszystkich dań, które wymagają odrobiny kwaśnego posmaku. Zakwasza się nią barszcz, dodaje do dipów, marynat i sałatek. Robi się z niej lemoniadę, różnego rodzaju koktajle i napoje, a także, oczywiście niezawodną herbatę z cytryną i miodem – najlepszą na przeziębienie. Zaleca się także picie wody z cytryną rano, przed zjedzeniem śniadania, jako sposób na oczyszczenie organizmu ze złogów. Ale to nie wszystko. Lista właściwości cytryny jest bardzo długa. Jej sok ma właściwości zakwaszające, więc stosuje się ją do tworzenia domowych środków czyszczących i odkamieniaczy. Olejki eteryczne zawarte w owocach cytryny nie tylko pięknie pachną, lec także neutralizują nieprzyjemne zapachy, a do tego pomagają w pozbyciu się kamienia z armatury czy czajnika. Na dodatek cytryna ma wiele właściwości leczniczych, wynikających głównie z zawartości witaminy C. Przede wszystkim wspiera naczynia krwionośne, ma wpływ na transport żelaza oraz pobudza układ odpornościowy.

Cytrynę można uprawiać w warunkach domowych. W donicach ma postać pięknego drzewka, które czasami kwitnie i zdarza się nawet, że wytwarza owoce, nadające się do zjedzenia. Jest nawet polska odmiana tej rośliny, cytryna ‘Skierniewicka’, która najlepiej nadaje się do uprawy w doniczce. Wiele osób jest zainteresowanych cytrusami, jednak trzeba wiedzieć, że pielęgnacja roślin nie jest prosta, a spis ich wymagań jest bardzo duży.

Owoce cytrusowe: pomarańcze

Pomarańcze to znane owoce deserowe. Najbardziej kojarzą nam się z Bożym Narodzeniem, ale tak naprawdę są dostępne w Polsce przez cały rok. W zależności od stopnia dojrzałości i nasłonecznienia w czasie uprawy, są słodkie lub bardziej kwaśne. Zazwyczaj są niezwykle soczyste, a do tego naprawdę sycące. Najlepiej sprawdzają się zjadane po prostu jako porcja świeżych owoców na deser lub w formie świeżo wyciskanego soku.

Jednak pomarańcze są wykorzystywane w kuchni na różne sposoby. Ich sok wykorzystuje się do deserów, galaretek, konfitur i ciast. Dodaje się je także do różnego rodzaju powideł i konfitur, by uszlachetnić i wzbogacić ich smak. Jadalna jest także skórka pomarańczowa, którą można lekko otrzeć na tarce, aby dodać do deseru niezwykłego aromatu i smaku. Skórkę można także wysuszyć lub kandyzować – w takiej formie jest idealna do keksa czy bakaliowców.

Pomarańcze mają różne odmiany i gatunki. Istnieje na przykład pomarańcza olbrzymia o wielkich owocach, chińska, gorzka, z której robi się olejek wykorzystywany głównie w kosmetyce, czerwona o ciemnym kolorze i niezwykle słodkim soku. Do pomarańczy należy także cierpka bergamotka, którą najbardziej znamy z zapachu świeżych, letnich perfum i kosmetyków do pielęgnacji ciała.

Cytrusy i ich właściwości: grapefruit

Obie nazwy tego wyjątkowego owocu są poprawne: grapefruit i grejpfrut. Jest to niskokaloryczny owoc, sprzymierzeniec osób na diecie. Jest naprawdę popularny, chociaż nie każdemu odpowiada jego smak, o wiele bardziej kwaśny i cierpki niż pomarańczy. Grapefruity są także większe niż typowe pomarańcze. Jest kilka rodzajów: czerwone, żółte i zielone, a każdy z nich ma nieco inny smak.

Grapefruit najczęściej jest wykorzystywany do przygotowania soku, który często pije się na diecie czy w czasie detoksu organizmu. Można dodawać go do sałatek owocowych lub mieszanych czy różnych dań i deserów, ale nie każdemu odpowiada jego cierpkość. Zdrowe grapefruity są niezwykle wartościowym źródłem witamin i antyoksydantów. Wspierają nasze zdrowie i układ odpornościowy, a przede wszystkim są bardzo sycące, spowalniają trawienie i zwiększają uczucie sytości, co przydaje się na diecie.

Grejpfruty nie powstały naturalnie. Są wynikiem skrzyżowania pomarańczy i pomelo. Wynik jest jednak zachwycający i wiele osób decyduje się na wprowadzenie ich di swojej diety. Można uprawiać je w doniczce, udaje się także samodzielne kiełkowanie z pestki znalezionej wewnątrz owocu. Uprawa jednak jest czasochłonna i pracochłonna, nie zawsze się udaje, a drzewka potrzebują bardzo dużo słońca.

Lista najpopularniejszych cytrusów: limonka

Limonka wygląda podobnie jak cytryna, ale ma nieco inny smak i trochę inne zastosowanie. Można kupić ją w każdym sklepie i markecie – jajowaty, niewielki owoc o zielonej lub jasnozielonej skórce. Ma zielonkawy miąższ, bardzo soczysty, o charakterystycznym smaku. Jest kwaśna podobnie jak cytryna, ale bardziej orzeźwiająca. Skórka limonki wydziela niezwykły zapach, dlatego można znaleźć go w wielu perfumach i wodach toaletowych, zwłaszcza tych letnich, wakacyjnych i orzeźwiających.

Limonki nie uprawia się raczej w doniczkach w naszych warunkach klimatycznych. Owoce mają jednak bardzo szerokie zastosowanie. Sok z limonki wykorzystuje się do przygotowania klasycznych drinków, lemoniad i napojów. Można zastosować go także do zakwaszenia dressingów i jako dodatek do sałatek. Szczególnie często znajduje zastosowanie w kuchni azjatyckiej, cząstki limonek można znaleźć w wielu różnych daniach z gęstymi, ostrymi sosami i mięsem.

Limonka ma wyjątkowe właściwości. Ma bardzo dużo witaminy C, dlatego chroni przed działaniem wolnych rodników, wspiera pracę układu odpornościowego i ma pozytywny wpływ na wygląd skóry i proces starzenia. Nic dziwnego – witamina C jest ważna w procesie tworzenia kolagenu. Wykazano także, że limonka ma działanie antybakteryjne i pomaga zwalczyć bakterie odpowiedzialne za zakażenia układu moczowego. To także wartościowe źródło składników mineralnych, zwłaszcza potasu