Astry

Astry - gatunki, opis, pielęgnacja, porady, ciekawostki

W Polsce do najbardziej popularnych należą tzw. marcinki, czyli astry kwitnące jesienią. Jednak kwiaty z tego rodzaju można podziwiać przez cały rok. Jako byliny mogą zdobić nasz ogród lub balkon przez wiele sezonów. Są łatwe w pielęgnacji, a do tego przyciągają wzrok różnorodnością kolorów i kształtów.

Astry – charakterystyka i gatunki

Zwyczajowo astrami nazywa się wiele roślin o podobnym kształcie kwiatów. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat ta grupa została zawężona do około 170 gatunków. Mimo to potocznie używa się określenia „astry” również wobec innych rodzajów. Ogrodnicy zaliczą tutaj przede wszystkim Symphyotrichum. To rodzaj, bez którego nie obejdzie się nasz jesienny ogródek. Dlatego w poniższym tekście będziemy mówić również o tych kuzynach astrów właściwych.

Wśród roślin zaliczanych współcześnie do astrowatych istnieją gatunki o różnej wielkości, wyglądzie i porach kwitnienia. Większość z nich to rośliny wieloletnie. Wyjątkiem są Astry chińskie, które obumierają po jednym roku. Dzięki swoim niewielkim wymaganiom astry nadają się do uprawy w ogrodzie lub w doniczce na balkonie. Stanowią też świetny materiał na kwiaty cięte do wazonu.

Charakterystyczny dla tych bylin jest kształt koszyczka kwiatowego. Posiadają dwa rodzaje kwiatów:

• zewnętrzne są zebrane w typowy dla całego rodzaju, gwiazdkowy koszyczek; mogą mieć różne kolory – najczęściej od bieli do jasno-fioletowego,
• kwiaty wewnętrzne (męskie) mają rurkowy kształt i żółty kolor.

Ze względu na czas kwitnienia rozróżnia się astry wiosenne, letnie i jesienne. Te ostatnie są najbardziej popularne. Do bylin z tego rodzaju należy Aster gawędka. Oprócz tego jesienne ogrody są zdobione przez Aster krzaczasty, nowobelgijski i nowoangielski, które pochodzą z Ameryki Północnej i są zaliczane do rodzaju Symphyotrichum.

W Polsce dziko rosną Astry alpejskie. Występują w Tatrach i Pieninach. W środowisku naturalnym są one pod ochroną. O ile nie mamy tych kwiatów we własnym ogródku, nie powinniśmy ich ciąć ani zrywać. W naturze w naszym kraju rosną też Astry gawędka, solne oraz, zawleczone z Ameryki Północnej, Astry nowoangielskie.

Astry w ogrodzie

Większość kwiatów z tego rodzaju i rodzajów pokrewnych (również uprawianych pod zwyczajową nazwą astry) potrzebuje przepuszczalnej, żyznej ziemi i słonecznego lub półcienistego stanowiska. Gleba powinna pozostawać wilgotna.

Uprawa różnych astrów będzie wyglądała różnie. Zależnie od ich pory kwitnienia, sadzenie przypada na wiosnę lub jesień. Na przykład Aster krzaczasty rozmnaża się wiosną (marzec - maj). Młode roślinki można pozyskać przez przycinanie sadzonek pędowych. Aster alpejski można wysiewać do inspektu już w lutym. Te astry lubią niską temperaturę, ale młode sadzonki warto osłonić na zimę.

Astry nowoangielskie, w przeciwieństwie do większości swoich kuzynów, wyrastają bardzo wysoko i oprócz innych zabiegów pielęgnacyjnych wymagają podpórki. Ich zaletą jest przede wszystkim to, że nie wytwarzają rozłogów. Dzięki temu można je bezpiecznie sadzić obok innych roślin.

Zanim zabierzemy się za uprawę tych pięknych kwiatów warto sprawdzić które z nich wymagają przesadzania co kilka lat, a które mogą rosnąć dłużej w jednym miejscu. Ze względu na wymagania co do żyzności ziemi astry jesienne trzeba nawozić oraz co jakiś czas przesadzać w nowe miejsce.

Jak uprawiać w doniczce?

Astry nie lubią zbyt wysokich temperatur, dlatego właściwie nie trzyma się ich w domu. Za to świetnie będą się prezentować na tarasie czy na balkonie. Do tego celu najlepiej nadają się niższe, za to kwitnące bardziej obficie odmiany. Jeżeli nie mamy pewności czy kwiaty przypadną nam do gustu można zacząć od Astrów chińskich.

Dzięki różnorodnemu ubarwieniu astry nadają się do tworzenia kompozycji z bardzo różnorodnymi roślinami. Rośliny wieloletnie, kwitnące jesienią będą się dobrze prezentować w kompozycjach z wrzosem i trawami ozdobnymi. Można też ograniczyć się do aranżacji z użyciem samych, różnokolorowych astrów.

Pamiętajmy, żeby zapewnić im na balkonie słoneczne miejsce. Na dnie doniczek najlepiej wysypać drenaż, żeby rośliny nie stały w zalegającej wodzie, ale miały stale wilgotne podłoże. 

Kwiaty pomyślności i pamiątka rewolucji

Astry – jak prawie wszystkie popularne kwiaty – mają swoje miejsce w kulturze. Ze względu na późny okres kwitnienia stały się typowymi składnikami bukietów na imieniny Marcina (24 października, 3 listopada, 11 listopada). Często zobaczymy je też na grobach w okresie przed dniem Wszystkich Świętych.

W historii zapisały się jako symbol rewolucji na Węgrzech w 1918 roku. Ta tzw. rewolucja Astrów wzięła nazwę od kwiatów noszonych przez żołnierzy przy czapkach.

W kulturze astry uważa się za kwiaty przynoszące szczęście. Sadzenie tych kwiatów przed domem ma gwarantować mieszkańcom pomyślność i powodzenie w życiu. Tatarzy uznawali je za symbol dobrobytu i życia wiecznego. W Azji Wschodniej są też uważane za roślinę leczniczą. Aster tatarski ma działanie antybakteryjne, jest też używany jako dodatek w kuchni koreańskiej. W japońskim systemie symboliki kwiatów hana-kotoba oznacza również wieczną pamięć.

Astry to piękne kwiaty ogrodowe cieszące się ogromną popularnością. Można je spotkać w wielu polskich ogrodach i na działkach. Decyduje o tym ich dekoracyjny wygląd i nieskomplikowana uprawa. Zachęcamy, zatem do zapoznania się z odmianami astrów i tym jak wygląda ich sadzenie oraz pielęgnacja.

Astry ogrodowe – sadzenie i uprawa

Astry są roślinami nasiennymi zaliczanymi do rodziny astrowatych. W zasadzie wszystkie popularne odmiany to byliny. Jedynym wyjątkiem są astry chińskie reprezentujące gatunki jednoroczne. Naturalnym środowiskiem opisywanych kwiatów są obszary półkuli północnej o umiarkowanym klimacie. Tymczasem odmiany uprawiane w ogrodach, jako kwiaty ozdobne występują w wielu zakątkach świata. Astry bylinowe odznaczają się zróżnicowanym okresem kwitnienia. Wchodzą w ten stan końcem wiosny, latem lub jesienią. Warto też wspomnieć skąd wzięło się słowo astry. Ta nazwa pochodzi z języka greckiego gdzie oznacza gwiazdę.

Astry ogrodowe, zarówno wiosenne jak i jesienne, mają bardzo zbliżone wymagania. Ich sadzenie powinno odbywać się na nasłonecznionych stanowiskach. W takich miejscach rozwijają się prawidłowo. W półcieniu wyrosną, lecz ich kwitnienie nie będzie zbyt obfite. Trzeba zachować odstępny pomiędzy roślinami. To uchroni je przed chorobami. Teraz kilka słów na temat preferowanej gleby. Astry to kwiaty ogrodowe, które najlepiej czują się na ziemiach lekkich, żyznych i przepuszczalnych. Gatunki alpejskie i gawędki dodatkowo lubią podłoże bogate w wapń. Nie mają, więc wymagań trudnych do spełnienia. To między innymi, dlatego ich uprawa jest tak rozpowszechniona.

Astry bylinowe wymagają trzech podstawowych prac pielęgnacyjnych. Pierwszą z nich jest intensywne podlewanie. Kolejna ważna czynność to stosunkowo obfite nawożenie. Bez tych dwóch zabiegów dolne liście rośliny będą opadać a całość straci swój dekoracyjny wygląd. Warto też wiedzieć, że co kilka lat należy odmładzać astry ogrodowe. Wykopuje się je a następnie oddziela zewnętrzne, młode części kępy. Następnie przychodzi czas na sadzenie tych fragmentów w innym miejscu. Trzeba też dodać, że i jesienne i wiosenne gatunki są mrozoodporne. Jednakże należy je okrywać na zimę.

Astry bylinowe mogą mieć kilka ciekawych zastosowań. Świetnie sprawdzają się, jako nasadzenia na rabaty w ogrodach. Mogą rozwijać się w większych grupach albo też sadzi się pojedynczy kwiat. To nadal nie wszystkie sposoby ich wykorzystania. Gawędki i alpejskie odmiany astrów idealnie nadają się na skalniaki i skarpy. Niektóre okazy z rodziny astrowatych pojawiają się w domach, jako kwiaty cięte. Zatem uprawa tych roślin jest bardzo dobrym pomysłem.

Odmiany astrów – aster nowoangielski, aster nowobelgijski i krzaczasty

W naszym kraju z powodzeniem mogą rozwijać się różne odmiany astrów. Wśród nich znajdują się gatunki wiosenne oraz jesienne. Chodzi tu wyłącznie o termin kwitnienia. Część kwiatów zakwita późną wiosną inne z kolei latem i utrzymują ten stan aż do jesieni. Dzięki takiej różnorodności można uzyskać bardzo ciekawy efekt w ogrodzie. Dobierając różne astry ogrodowe zapewnimy sobie bujne kwitnienie przez cały okres wegetacyjny. Tym samym uzyskamy znakomitą dekorację każdego ogrodu. Przechodząc do konkretów na początek aster krzaczasty.

Aster krzaczasty to kwiat osiągający wysokość od 30 do 50 cm. Odznacza się zwartym pokrojem zbliżonym do krzewu. Stąd też prawdopodobnie pochodzi nazwa tej rośliny. Aster krzaczasty wytwarza silnie rozgałęzione pędy, na których pojawiają się kwiatostany. Są kuliste a wokół jasnego środka zbierają się długie, języczkowate płatki. Taki kwiat może być pełny lub półpełny, co równie ważne przybiera różne barwy. Zazwyczaj jest biały, różowy, niebieski lub fioletowy. Aster krzaczasty kwitnie w okresie letnio-jesiennym. Nie nadaje się do cięcia i umieszczania w wazonie. Teraz przed nami odmiana nowobelgijaska oraz aster nowoangielski.

Czas na kolejne kwiaty ogrodowe z interesującej nas grupy. Tym razem jest to aster nowobelgijski. Ten kwiat może dorastać nawet do 160 cm wysokości. Ma też gładkie, ciemnozielone liście i duże kwiatostany osiągające 3 cm średnicy. Najczęściej przybierają kolory niebieskie, fioletowe, różowe lub czerwone. Aster nowobelgijski kwitnie od sierpnia do listopada. Reprezentuje, zatem kwiaty ogrodowe letnio-jesienne. Ważną cecha jest też to, że ma tendencje do silnego rozrastania się. Dlatego też po posadzeniu trzeba uważać by aster nowobelgijski nie zagłuszył innych roślin rosnących w pobliżu.

Aster nowoangielski to kolejna popularna odmiana. Jego cechą charakterystyczną jest częściowo zdrewniała łodyga. Co ważne ten okaz jest bardzo wysoki, może dorastać do 2 metrów. W okresie kwitnienia trwającym od września do listopada na pędach pojawiają się kolorowe kwiaty. Najczęściej są różowe, fioletowe lub niebieskie. Dodatkowo aster nowoangielski wykazuje bardzo ciekawą cechę. Jego kwiaty zamykają się podczas opadów oraz w chwilę po ścięciu. Z tego powodu nie nadaje się do wystawienia w wazonie. Aster nowoangielski nie jest ostatnią odmianą tej rośliny.

Astry bylinowe mają jeszcze innych przedstawicieli. Jednym z nich jest aster gawędka, nasz rodzimy gatunek. Dorasta do około 80 cm wysokości. Ma liliowe, fioletowe lub białe kwiaty. Poza nim popularnością cieszy się aster alpejski. W przeciwieństwie do okazów opisywanych powyżej przechodzi wiosenne kwitnienie. Odbywa się ono na przełomie maja i czerwca. W ogrodzie może pojawić się też aster chiński. Warto jednak wiedzieć, że mimo nazwy nie jest spokrewniony z roślinami opisywanymi powyżej.