Babka lancetowata - właściwości lecznicze i zastosowanie

Babka lancetowata (Plantago lanceolata) – kilka słów o gatunku

Babka lancetowata – wygląd rośliny

Z ponad 90 kuzynek z rodziny babkowatych, babka lancetowata najbardziej się wyróżnia i jest najbardziej ceniona przez zielarzy. Od setek lat jej liść jest traktowany jako wartościowe zioło, które przynosi ulgę w wielu dolegliwościach. Babka lancetowata (babka lecznicza lub wąskolistna) to bardzo pospolita roślina. Jest niewielka – ma maksymalnie 20 cm wysokości, jej pędy kwiatonośne są jednak trochę większe – do 40 cm.

Składa się z kępki ciekawych, ciemnozielonych lancetowatych liści. Mają one wyraźnie zaznaczony bieg nerwów. Wśród nich wyrasta pęd kwiatostanowy, bezlistny i wysoki, na szczycie którego pojawia się mało atrakcyjny kłos w którym znajdują się liczne nasiona, otoczony drobnymi kwiatuszkami. Nie jest to szczególnie atrakcyjna roślina. Babka lancetowata jest mniej popularna w Polsce niż babka zwyczajna. Obie rośliny mają niezwykłe właściwości lecznicze, jednakże babka zwyczajna nie ma tak szerokiej tradycji stosowania na rany.

Właściwości babki lancetowatej (Plantago lanceolata)

Właściwości lecznicze babki lancetowatej były znane już w średniowieczu. W latach 70. ubiegłego stulecia wykazano, że faktycznie są prawdziwe. Liść babki to niezwykła skarbnica składników odżywczych i kojących, przede wszystkim witaminy (zwłaszcza C i K) oraz sole sodu, potasu, magnezu i cynku oraz karoten. Ale to nie wszystko. Wiele wskazuje na to, że tajemnica zioła tkwi w dużej zawartości związków śluzowych, składników irydoidowych, garbników i awonoidów, a także kwasów organicznych.

Poszczególne składniki mają wpływ na funkcjonowanie kilku układów w naszym organizmie, dlatego też babka jest taka wszechstronna. Przede wszystkim działa przeciwzapalnie, dlatego wykorzystuje się ją do łagodzenia bólu gardła i przewodu pokarmowego. Dzięki zwiększonemu działaniu na krzepliwość krwi, uszczelnia naczynia krwionośne i przyspiesza gojenie się ran – dlatego była taka idealna na okłady. Ma działanie wykrztuśne i łagodzi problemy układu pokarmowego. Ostatnie badania wykazują także, że babka może działać antynowotworowo i ma potencjał do ochrony organizmu przed wirusami onkogennymi, jednak tego rodzaju preparaty jeszcze nie pojawiły się na rynku.

W tradycji ludowej przygotowywano odwar z liści babki, który miał mieć naprawdę niezwykłe działanie. Tego co prawda nie potwierdzają badania, ale mówi się, że babka lancetowata ma przeciwdziałać złym czarom, zwłaszcza działaniu napoju miłosnego. Wykorzystywano ją także do leczenia chorób oczu i zapalenia spojówek. Babka lancetowata to niestety także chwast. Sprawdź również ten artykuł o chwastach występujących na trawniku.

Babka lancetowata (Plantago lanceolata) – zastosowanie dla zdrowia

Napar z babki lancetowatej

Odwar czy napar z liści babki lancetowatej można zrobić samodzielnie w domu. Wystarczy ususzyć zebrane latem liście, zalać je szklanką wrzątku i gotować przez pięć minut. Chłodny, przecedzony napar jest świetny dla zdrowia dróg oddechowych. Należy go pić i płukać nim gardło, ponieważ ma działanie antybakteryjne.

Można także stosować go na okłady, by zmniejszyć obrzęk przy stłuczeniach czy nawet otwartych ranach. Babka koi ból i przyspiesza gojenie się, dlatego napar nakłada się na czyraki, owrzodzenia, wysypki i oparzenia. Poleca się stosować ją również na oparzenia, także słoneczne, ponieważ może przyspieszać gojenie się skóry. Odwar jest także świetny w nieżycie jelit i delikatnych biegunkach. Uspokaja działanie jelit i poprawia ich perystaltykę, więc pomoże poradzić sobie z zatruciem pokarmowym. Stosuje się go także do płukania włosów. Kojące działanie sprawia, że wszelkie podrażnienia skóry czy silny łupież mogą odejść w niepamięć.

Syrop z babką lancetowatą

W aptece można otrzymać także syrop z babką lancetowatą. Jest to świetny środek na kaszel mokry, o silnym działaniu wykrztuśnym. Niektóre specyfiki tego rodzaju są dostępne jedynie na receptę. Jednakże z zioła możesz samodzielnie stworzyć syrop, który będzie świetny na kaszel i wszelkiego rodzaju przeziębienia. Idealnie sprawdzi się także na zwalczanie tak zwanego kaszlu palacza.

Przygotowanie syropu jest nieco dłuższe, ale warto raz w roku przygotować nową porcję, by mieć takie zabezpieczenie na zimowe przeziębienia. Potrzebujesz 6 garści zmielonych liści (możesz je zmielić w maszynce do mięsa).

Liście gotuje się w garnku z dodatkiem wody i mniej więcej 0,5 kg cukru – syrop musi być słodki, inaczej trudno będzie go wypić. Należy często mieszać, a czas gotowania może trwać naprawdę długo, ponieważ mikstura musi zgęstnieć. Następnie należy ją przecedzić i przelać do słoików. Jeśli je zapasteryzujesz, możesz przechowywać naprawdę bardzo długo, po otwarciu wymagają przechowywania w lodówce. Wypróbuj przy pierwszych objawach grypy i kaszlu – sprawdzą się idealnie.

Babka lancetowata na trądzik, czyli napar z babki lancetowatej

Napar babki lancetowatej można stosować do polepszenia ogólnej kondycji cery. Można jednakże sięgnąć po apteczne toniki na bazie ekstraktów z liści ziela. Jest to świetny środek w przypadku kuracji antytrądzikowej, naturalny i niepowodujący żadnych podrażnień.

Dodatkowo taki tonik ma działanie antybakteryjne, dlatego zmniejsza i goi krostki i wypryski, które już się pojawiły. Zapobiega także powstawaniu kolejnych zmian. Nieco wspomoże proces złuszczania się naskórka, wygładzi cerę i sprawi, że będzie miała równy koloryt. Babka może pomóc także w leczeniu śladów i blizn potrądzikowych, co warto wykorzystać. Tonik na jej bazie często jest stosowany jako środek wspomagający leczenie farmakologiczne.

Baba lecznicza (Plantago lanceolata) – przeciwwskazania i niepożądane skutki

Liść babki lancetowatej a babka lancetowata w ciąży

Chociaż babka lancetowata zdaje się mieć niewyczerpane właściwości i dobroczynne składniki, nie wszyscy powinni jej używać. Ekstrakty, wyciągi, nasiona i syropy nie są polecane kobietom w ciąży lub karmiącym piersią, ponieważ mogą mieć niepożądane skutki uboczne.

Powinno się uważać także ze stosowania jej u dzieci do 12 roku życia. Dotyczy to zwłaszcza preparatów przyjmowanych doustnie, nie chodzi o przykładanie liści na rany czy zmniejszanie opuchlizny za pomocą naparów.