Psianka podłużna

Bakłażan (oberżyna, psianka podłużna) - uprawa w przydomowym ogrodzie krok po kroku

Psianka podłużna Solanum melongena występuje pod popularniejszą nazwą bakłażan lub oberżyna. Nosi również mniej znane określenia - gruszka miłosna, jajko krzewiaste czy bakman. Pochodząca z krajów tropikalnych oberżyna wciąż jest zbyt mało znana i ceniona na polskich stołach. Warto przyjrzeć się bliżej, jak wygląda uprawa bakłażana, bowiem to bardzo smaczna i zdrowa roślina.

Jeśli interesuje cię także uprawa innych warzyw, inspiracje na nie zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Uprawa oberżyny - odmiany

Psianka podłużnato piękne warzywo, popularne od najdawniejszych czasów w Egipcie, Indiach i Arabii, które coraz częściej budzi zainteresowanie polskich ogrodników i smakoszy oryginalnych potraw. Bakłażan tak naprawdę jest jagodą, należącą do rodziny psiankowatych, razem z pomidorami, ziemniakami, papryką, a nawet tytoniem szlachetnym oraz z ponad 2500 gatunkami innych roślin. Początkowo uprawiany dla celów dekoracyjnych, w XIX wieku trafił na stoły europejskie jako smaczne warzywo. Odmiany oberżyny różnią się kolorem skórki, kształtem i wyglądem liści. Posiadają także inną siłę wzrostu. A może zainteresuje cię także kalarepa w ogrodzie?

Do ciekawych odmian należą, między innymi:

• Rodo – jest polską odmianą, której owoce posiadają lśniącą brunatnofioletową skórkę i pozbawiony goryczki zielonkawy miąższ. Owoce tej odmiany, średniej wielkości, posiadają gruszkowato owalny kształt. Roślina należy do odmiany wczesnej, odpornej na choroby.
• Black Beaty – to roślina osiągająca wysokość około 60 cm. Na wznoszących się do góry pędach wytwarza owoce o ciemnofioletowej skórce.
• White Egg – charakteryzuje się wytwarzaniem dużych owoców, dochodzących do 25 cm długości, o jajowatych lub maczugowatych kształtach, pokrytych białą skórką. Oberżyna tej odmiany należy do wyjątkowo dekoracyjnych, a jej owoce są bardzo smaczne.
• Golden Egg – to roślina ceniona jako smaczne warzywo, której hodowla w pojemnikach zapewnia również doznania estetyczne, ze względu na obecność pięknych ciemnozielonych dużych liści i kwiatów o fioletowawym zabarwieniu. Oberżyna o pokroju krzaczastym dorasta do około 80 cm wysokości. Białe owoce osiagające rozmiar 10 cm zmieniają kolor na żółty w fazie dojrzałej.
• Tsakoniki – to roślina, której maczugowate owoce zwracają uwagę oryginalnym zabarwieniem – na białej skórce występują fioletowe pręgi, a biały miąższ jest delikatny i wyjątkowo smaczny.
• Cristal F1 – wcześniej występująca jako odmiana Barcelona F1, należy do odmiany bardzo wczesnej, odpornej na niskie temperatury. Bakłażan wytwarza owoce o lśniącej, bardzo ciemnej, prawie czarnej skórce. W Europie hodowla tej odmiany należy do podstawowej, bez względu na przyjętą technologię produkcji. W typie tej odmiany występują również: bakłażan 41/03 F1, odmiana cylindryczna Lima F1 oraz najnowsza odmiana do upraw gruntowych – Mylar F1.

Uprawa bakłażana krok po kroku

Krok 1. Jak uprawiać bakłażany - podłoże

Hodowla wymaga właściwego przygotowania podłoża. Lekkie podłoże powinno składać się z odkwaszonego torfu i perlitu ogrodniczego. Dodatek granulowanego końskiego obornika, należącego do nawozów ciepłych, idealnie wzbogaci ziemię w substancje organiczne. Dzięki takim zabiegom uzyskamy najlepsze warunki do produkcji rozsady, bowiem oberżyna znana jest z wysokich wymogów pokarmowych. A może zainteresuje cię także dynia w ogrodzie?

Krok 2. Uprawa oberżyny – siew

Siew oberżyny należy przeprowadzać do doniczek celulozowych, wypełnionych uprzednio przygotowanym podłożem. Rozsadę wysiewa się na przełomie lutego i marca. Nasiona umieszczamy w pojemnikach, siejąc je w sposób punktowy. Rozsadę należy umieścić w szklarni lub w foliowym tunelu oraz przykryć pojemniki agrotkaniną. W ten sposób zostanie utrzymana prawidłowa wilgotność podłoża, zapewniona cyrkulacja powietrza, a gleba uzyska wyższą temperaturę. Rozsada powinna uzyskać 4 liście, zanim zostanie przesadzona na docelowe stanowisko, na przełomie maja i czerwca.

Krok 3. Uprawa w gruncie

Miejsce wysiewu rozsady powinno być ciepłe, zaopatrzone w próchniczną glebę. Oberżyna wymaga stanowiska słonecznego i osłoniętego. Sadzimy rośliny w rozstawie 50 x50 cm. W czasie niesprzyjającej pogody warto zapewnić młodym bakłażanom rozwój w szklarni, którą może stanowić szkło lub folia, umocowane na przenośnym rusztowaniu.

Krok 4. Uprawa bakłażana w ogrodzie

Co zrobić, by uzyskać wysokie plony? Po dwóch tygodniach od posadzenia, należy dostarczyć roślinie nawozu organicznego. Przez cały czas podlewamy i usuwamy chwasty. Nie musimy rośliny przywiązywać do palików, ponieważ doskonale utrzymuje się na sztywnej łodydze. Na wyrośniętej oberżynie pozostawić należy około 6 kwiatów i wyłamać pędy boczne. Na miesiąc przed zakończeniem uprawy uszczykujemy pęd główny, hamując w ten sposób dalszy rozwój. Zbiór owoców następuje po około 3 miesiącach od posadzenia, w połowie sierpnia. Pięknie wybarwione, jędrne i twarde owoce nie zawierają wysokiego stężenia alkaloidów i garbników, nadających gorzkawy posmak. Do zbioru nadają się niewyrośnięte sztuki, będące 40-dniowymi zawiązkami. Z jednego krzaczka uzyskuje się około 4 owoców. Jeśli dopuścimy do sytuacji, kiedy bakłażan stanie się przejrzały, uzyskamy owoce o mniejszej wartości spożywczej, o gąbczastym miąższu, z wykształconymi nasionami i komorami nasiennymi. Jeśli interesuje cię także uprawa marchwi w ogrodzie, porady znajdziesz w tym artykule.

Bakłażan – uprawa w Polsce i choroby

Uprawa w Polsce często prowadzona jest w inspektach lub w tunelach. Uprawa w gruncie budzi obawy, że niekorzystne warunki pogodowe mogą negatywnie wpłynąć na rozwój tej ciepłolubnej rośliny. Oberżyna podatna jest na choroby roślin. W warunkach szklarniowych atakowana bywa przez:

• mszycę brzoskwiniową – owady żerujące na różnych gatunkach roślin i roznoszące groźne wirusy. W warunkach szklarniowych należy obserwować rośliny, regularnie je odchwaszczać i stosować do odławiania mszycy żółte taśmy i tablice lepowe,
• mącznika szklarniowego – widocznego na roślinie w postaci białej grzybni z zarodnikami. Dobre efekty w zwalczaniu mączniaka przynosi odparowanie w rozgrzanym naczyniu roztworu siarki. Skuteczna walka możliwa jest w temperaturze otoczenia od 20 do 25 stopni Celsjusza,
• przędziorka szklarniowca oraz przędziorka chmielowca – pajączki, żerujące na dolnej stronie liści i snujące delikatną nitkę. Uszkodzone liście usychają i opadają. W zwalczaniu przędziorka pomocne są chemiczne środki do zwalczania roztoczy,
• szarą pleśń – pojawia się w warunkach zwiększonej wilgotności. Oberżyna może zostać zaatakowana w szklarni i w ogrodzie. Podstawową ochroną jest przestrzeganie zasad higieny, usuwanie resztek roślinnych, wietrzenie szklarni, a w czasie przewlekłych deszczów – osłanianie roślin w ogrodzie. Stosowane są również chemiczne środki do zwalczania pleśni,
• zgniliznę twardzikową - nazywaną również białą pleśnią, to choroba grzybowa, objawiająca się zgorzelą podstawy łodygi, co prowadzi do zamierania całej rośliny. Pojawieniu się choroby sprzyjają niskie temperatury – od 1 do 15 stopni Celsjusza. Jeśli zarodniki przetrwalnikowe, tzw. sklerocje, przedostaną się do gleby, będą zagrażać roślinom nawet przez 8 lat. Walka z pleśnią polega na niszczeniu chorych roślin i stosowaniu chemicznych środków, dopuszczonych do walki z chorobą.

Należy zbierać stonkę ziemniaczaną, która jest także poważnym zagrożeniem dla efektywnej uprawy psianki podłużnej.

Uprawa bakłażana – zalety

Bakłażan dobry dla zdrowia

Uprawa w Polsce staje się popularna, ze względu na zalety smakowe, które oberżyna niewątpliwie posiada, jak i właściwości zdrowotne. Ogrodnicy szukają informacji, jak uprawiać bakłażany, by wydobyć wszystkie zalety rośliny.

Uprawa oberżyny dostarczy owoców, zawierających:

• witaminy – C, B6, A, E, K oraz tiaminę, niacynę, kwas foliowy i ryboflawinę,
• minerały – wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód i cynk,
• błonnik – dwukrotnie przewyższający, na 100g, zawartość błonnika występującego, np. w jabłkach.

Uprawa bakłażana wiąże się z troską o ludzkie zdrowie:

• niska kaloryczność rośliny sprzyja osobom walczącym z nadwagą. Zjadając 100 g warzywa, dostarczymy organizmowi jedynie 20 kcal,
• oberżyna posiada właściwości detoksykacyjne,
• pomaga w prawidłowej przemianie materii,
• obniża poziom cholesterolu we krwi, co ma duże znaczenie w walce z miażdżycą,
• jest przyjazna dla układu krążenia, wspomagając jego pracę,
• poleca się spożywanie warzywa osobom cierpiącym na cukrzycę,
• przypisuje się bakłażanowi właściwości antynowotworowe. Naukowcy potwierdzili obecność nasuniny, związku spowalniającego rozwój nowotworowych komórek.

Gruszka miłosna – afrodyzjak prosto z ogrodu

Uprawa w gruncie dostarczy warzyw, którym przypisuje się silne oddziaływanie na wzmocnienie popędu seksualnego. Opinię tę potwierdza obecność w miąższu argininy, która wpływa na sprawność całego organizmu, w tym spotęgowanie libido. Również wygląd bakłażana, o gładkiej ciemnofioletowej skórce i intrygującym kształcie, nasuwa miłosne skojarzenia.

Uprawa oberżyny – warzywa nie dla wszystkich

Pomimo licznych zalet, spożywanie warzywa nie zawsze jest bezpieczne. Nie powinny wprowadzać oberżyny do diety osoby z problemami nefrologicznymi i z chorobami układu pokarmowego. Ciężkostrawne potrawy, przyrządzane z psianki podłużnej, powodują wzdęcia i gazy. Z tego względu ze spożywania oberżyny powinny zrezygnować kobiety w ciąży oraz dzieci.

Uprawa bakłażana – kulinarne wyzwania

Zanim smaczne warzywo trafi na stół, warto poznać ważne zasady jego przygotowania do konsumpcji:

• Oberżyny nie spożywa się na surowo. Warzywo zawiera toksyczną solaninę, która może wywołać groźne zaburzenia trawienne. Obróbka termiczna eliminuje szkodliwe substancje.
• Młodych owoców nie należy obierać ze skórki, a dojrzałe sztuki obieramy bardzo cienko.
• Zanim nastąpi pieczenie lub smażenie bakłażana, należy wetrzeć w miąższ sól, co spowoduje obfite wydzielanie się soku. Po 30 minutach wystarczy wypłukać plastry warzywa i w ten sposób pozbawić potrawy gorzkawego posmaku.
• Bakłażany są doskonałym surowcem do przygotowania zapiekanek, marynat i smacznego nadzienia.
• Uprawa bakłażana doceniana jest w kuchni wegetariańskiej. Panierowane plastry, dipy oraz pasty z oberżyny, urozmaicają bezmięsne przepisy.
• Potrawy wymagają doprawienia – solą, pieprzem oraz oregano, które wydobywa oryginalny smak bakłażana.

Uprawa w Polsce to wzbogacenie tradycyjnej kuchni o ciekawe i zdrowe potrawy. Uprawa w gruncie jest wyzwaniem dla ogrodników, ceniących wyjątkowe rośliny. Bakłażan wkracza w naszą codzienność, zadziwiając urodą i kusząc smakiem.