Barszcz Sosnowskiego od A do Z – występowanie w Polsce, oparzenia, leczenie i zwalczanie

Barszcz Sosnowskiego - charakterystyka

Barszcz Sosnowskiego - co to za roślina i skąd pochodzi?

Barszcz Sosnowskiego pochodzi z rodziny baldaszkowatych. Wygląda jak pospolity chwast. Barszcz Sosnowskiego trafił do Polski w latach pięćdziesiątych z Kaukazu, gdzie naturalnie porasta wschodnią część tego obszaru. Swoją nazwę zawdzięcza rosyjskiemu botanikowi. Jednak pierwszy konkretny opis tej rośliny pojawił się w 1944 roku za sprawą Idy Mandenowej. Ze względu na to, że w Polsce chwast ten pojawił się w wyniku radzieckich eksperymentów, często określany jest jako „zemsta Stalina”.

Ze względu na szybki wzrost i wiele substancji odżywczych, które posiada w swoim składzie, w tym węglowodany i białka, został uznany przez radzieckich uczonych za doskonałą roślinę uprawną. Szczególnie stosowano ją na kiszonki i paszę dla bydła. Niestety oprócz właściwości odżywczych szybko zorientowano się, że ta roślina jest niezwykle trująca dla człowieka. Po osiągnięciu dużych rozmiarów, powodowała oparzenia u ludzi, dlatego z czasem zaczęto rezygnować z jego uprawy. Barszcz Sosnowskiego wykorzystywany był również jako roślina miododajna, rozpowszechniona przez pszczelarzy w środkowej Europie. Sadzono go również jako roślinę ozdobną w parkach.

Barszcz Sosnowskiego to gatunek bardzo silnie inwazyjny. Szybko się rozsiewa na odległość około 20 metrów i jest niezwykle trudny do wyplenienia. Rozmnaża się z nasion, które pojawiają się w ogromnych baldachach. Roślina ta zachowuje zdolność kiełkowania nawet przez kilkanaście lat. Świetnie się też regeneruje. Barszcz Sosnowskiego to roślina mrozoodporna. Starsze rośliny mogą przetrwać mróz dochodzący nawet do -25 stopni. Inne chwasty i sposoby zwalczania zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Jak wygląda i jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego?

Barszcz Sosnowskiego czasami jest mylony z barszczem zwyczajnym. Mają one podobne liście, owoce, a także intensywny zapach. Aby dowiedzieć się jak wygląda ten chwast i jakie posiada cechy charakterystyczne, wystarczy dobrze mu się przyjrzeć, oglądając zdjęcia, które są szeroko dostępne w prasie, telewizji i internecie.

Barszcz Sosnowskiego to roślina, która nie jest trudna w rozpoznaniu, gdyż osiąga nawet 5 metrów wysokości. Posiada grube łodygi i bardzo duże liście. Te potężne rozmiary osiąga w czasie jednego sezonu. Swoim wyglądem przypomina koper, ponieważ posiada charakterystyczne kwiaty, które zebrane są w potężne baldachy. Osiągają one średnicę nawet 80 centymetrów i kwitną w okresie czerwca i lipca. Na jednej roślinie może znajdować się nawet kilkadziesiąt tysięcy kwiatów. Jeśli zastanawiamy się, jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego, żeby nie pomylić go z inną rośliną, zwrócimy uwagę również na to, jak rozchodzą się kwiatostany. Ta roślina wytwarza kwiatostany, które rozchodzą się na boki od głównego pędu. Kwiaty zapylane są przez owady i kwitną przez okres około 3 tygodni.

Liście barszczu Sosnowskiego podzielone są pierzasto, co odróżnia go od innych roślin. Ich średnica może dochodzić nawet do 1,5 metra i występują w kolorze jasnej zieleni. Niestety czasami mogą one zmieniać kształt i posiadać rożne rozmiary co sprawia, że możemy mieć problem ze stwierdzeniem jak wygląda ta roślina i utrudnia skuteczne jej rozpoznanie.

Łodyga barszczu Sosnowskiego osiąga nawet 10 centymetrów średnicy i jest pusta w środku. Posiada również fioletowe plamki, które są bardzo charakterystyczne u tej rośliny. Dzięki temu wiemy, jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego i odróżnić od innych podobnych roślin, które tych plam nie posiadają.

Barszcz Sosnowskiego możemy również rozpoznać po owocach. Barszcz Sosnowskiego posiada jajowatą rozłupnię, która posiada po dwa nasiona i przybiera kolor oliwkowy.

Ze względu na szkodliwe działanie barszczu Sosnowskiego, rośliny tej nie wolno bagatelizować. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy ten chwast, który może być podobny do innych roślin, nie stanowi dla nas zagrożenia, warto poinformować odpowiednie służby. Jeśli szukasz porad na temat pielęgnacji roślin i upraw, zebraliśmy je dla ciebie w tym miejscu.

Występowanie w Polsce i metody zwalczania barszczu Sosnowskiego

Występowanie w Polsce - obszary

Barszcz Sosnowskiego w latach 70-tych był uprawiany jako roślina paszowa szczególnie w rejonach Podkarpacia i Podhala. Kiedy uprawy porzucono, barszcz Sosnowskiego zaczął się intensywnie rozsiewać. I tak obecnie rozprzestrzenia się w miejscach porzuconych i nieużytkowych przez człowieka. Aktualnie jest objęty prawnym zakazem uprawy, a także sprzedaży w Polsce.

Barszcz Sosnowskiego to roślina trująca, którą obecnie możemy spotkać na nieużytkach, łąkach i obrzeżach lasów. Występuje również nad brzegami rzek i jezior. Rosnąc nad wodami, roślina ta niekorzystnie działa na faunę znajdującą się w tym samym środowisku. Wypiera rośliny, które umacniają brzegi, tym samym przyczyniając się do erozji gleb. Chwast ten lubi miejsca zacienione co sprawia, że jego występowanie w Polsce często odnosi się również do obszarów leśnych. Można go spotkać w lasach olchowych lub łęgowych.

Występowanie w Polsce barszczu Sosnowskiego dotyczy szczególnie obszarów Polski północno-wschodniej, a także centralnej części kraju, jak również południa. Jednak obecnie nie ma województwa, które by było wolne od tego chwastu.

W internecie powstały specjalne mapy, które ukazują występowanie w Polsce barszczu Sosnowskiego. W okresie jego wzmożonej aktywności, czyli latem, mapy są na bieżąco aktualizowane. Każdy, kto zauważy barszcz Sosnowskiego może wykonać zdjęcia rośliny i wysłać je specjalnym formularzem.

Barszcz Sosnowskiego nie lubi gleb bogatych w fosfor. Jednak występowanie w Polsce tych gleb jest sporadyczne, dlatego barszcz Sosnowskiego bardzo dobrze radzi sobie w polskich warunkach klimatycznych i glebowych. Może pojawiać się w okolicach wylewu ścieków miejskich, a także w miejscach wzbogacanych nawozami. Lubi miejsca z dużą zawartością potasu i azotu. A może zainteresuje cię także zwalczanie mchu?

Zwalczanie barszczu Sosnowskiego metodą chemiczną i mechaniczną

Walka z barszczem Sosnowskiego jest długa i żmudna, ze względu na ilość nasion jaką produkuje i łatwość jej rozprzestrzeniania. Barszcz Sosnowskiego nie powinien być usuwany na własną rękę. Jego występowanie w Polsce jest na bieżąco aktualizowane. Samorządy gminne starają się walczyć z tą niebezpieczną rośliną. Jeśli jednak zdarzy się, że trafimy na ten podejrzany chwast, należy powiadomić straż miejską i wskazać miejsce występowania. Do walki z barszczem Sosnowskiego stosuje się metody mechaniczne i chemiczne.

Walka jest przeprowadzana przeważnie w okresie wiosennym, kiedy roślina wegetuje. Najczęściej tę roślinę wycina się i spryskuje odpowiednim środkiem chemicznym, który spowoduje zahamowanie jej wzrostu, a następnie obumarcie. Opryski powinny być przeprowadzane przez specjalistów w odpowiednich warunkach atmosferycznych. Najlepiej, żeby były to dni bezwietrzne. W miejscach, w których nie można przeprowadzić oprysków, środki chemiczne są wstrzykiwane bezpośrednio w szyjki korzeniowe rośliny. Dzięki tej metodzie np. na obszarze Małopolski udało się zniwelować rozwój rośliny o około 40%.

Żeby walka z tym chwastem przyniosła skutki musi być przeprowadzana cyklicznie. Metoda mechaniczna polega przede wszystkim na koszeniu tej rośliny zanim wytworzy nowe nasiona. Najlepszy okres na ten zabieg to wiosna i lato. Ścięta roślina powinna być zutylizowana. Inną metodą jest wykopywanie całych roślin, aby nie osiągnęły dużych rozmiarów i nie zdążyły się ukorzenić. Dobrą metodą może być również ścinanie kwiatostanów lub okrywanie ich materiałem, który zapobiegnie rozsiewaniu nasion.

Barszcz Sosnowskiego – roślina, która parzy. Objawy oparzenia i leczenie

Objawy i skutki poparzenia barszczem Sosnowskiego

W przypadku kontaktu z Barszczem Sosnowskiego jest wysokie ryzyko wystąpienia oparzeń. Barszcz Sosnowskiego, to roślina trująca, która w swoim składzie zawiera furokumaryny. W momencie kontaktu ze słońcem powodują one oparzenia. Skutki poparzenia barszczem Sosnowskiego mogą pojawić się po bezpośrednim kontakcie skóry z tą rośliną w ciągu kilku minut lub po nawet kilkunastu godzinach. Skutki poparzenia barszczem Sosnowskiego u każdego osobnika mogą przebiegać nieco inaczej. Wszystko zależy od tego, jaka jest wrażliwość skóry na poparzenia oraz wysokość temperatury na zewnątrz.

Najbardziej na oparzenia narażone są dzieci i osoby, które posiadają jasną karnację skóry. Kontakt z Barszczem Sosnowskiego źle znoszą również alergicy. U nich może pojawiać się nawet wstrząs anafilaktyczny, który wywołuje ciężką reakcję alergiczną powodującą zaburzenia świadomości i spadek ciśnienia. W najcięższych przypadkach taki wstrząs może zakończyć się zgonem. Objawy jakie mogą wystąpić przy kontakcie z tą rośliną mogą być łagodne, jak również bardzo poważne.

Łagodne zmiany to przede wszystkim wysypka i zaczerwienienie. Bardziej poważne objawy przejawiają się w postaci rozległych ran, poparzeń ciała i bąbli z surowiczym płynem. Przy poparzeniu barszczem Sosnowskiego może pojawić się silny ból. Jeśli obszar poparzonego ciała był duży, a pomoc nie nadeszła w porę, skóra może ulec martwicy. Ten stan może przyczynić się do konieczności amputacji części ciała. Warto zwrócić uwagę, że oparzenia są możliwe nie tylko przy bezpośrednim kontakcie z tą rośliną trującą, ale również kiedy roślina kwitnie i owocuje. Szczególnie w upalne dni wydziela ona toksyczne związki, które mogą osadzać się na skórze i powodować oparzenia, a także bóle głowy lub wymioty. Delikatniejsze objawy mogą dotyczyć podrażnienia skóry, kaszlu lub łzawiących oczu.

Warto również wspomnieć, że nie tylko ludzie są narażeni na toksyczne działanie tej rośliny. Barszcz Sosnowskiego może również wywołać oparzenia u zwierząt. Na skutek spożycia barszczu zwierzęta nie tylko mogą mieć poparzone ciało, ale również układ pokarmowy. Może się to przełożyć na krwotoki wewnętrzne lub biegunki.

Leczenie oparzeń barszczem Sosnowskiego

W przypadku skontaktu z Barszczem Sosnowskiego należy bezzwłocznie udać się do szpitala lub lekarza. Skutki poparzenia barszczem Sosnowskiego mogą być bardzo poważne, gdyż ta roślina trująca może powodować oparzenia nawet III stopnia i mogą one dotyczyć dużych obszarów ciała. W telewizji i prasie prawie każdego roku, kiedy roślina najintensywniej kwitnie, pojawiają się zdjęcia i informacje o oparzonych osobach i nie jest to przyjemny widok. Przede wszystkim pierwszą naszą reakcją po kontakcie z tą rośliną powinno być umycie skóry wodą z mydłem. Pozwoli to na zmycie toksycznych związków. Trzeba je też koniecznie osłonić przed działaniem promieni słonecznych. W momencie pojawienia się zaczerwienienia należy oparzone miejsce włożyć do chłodnej wody. Możemy też użyć leków przeciwalergicznych lub wapna. Jeżeli oparzenia powiększają się i przybierają postać bąbli, trzeba natychmiast zgłosić się do lekarza. Najczęściej na oparzenia stosuje się opatrunki z antybiotykiem lub maści ze sterydami. Niestety czasami oparzenia przybierają tak intensywną postać, że konieczne jest pozostanie w szpitalu.