Nazwa rośliny
Bieluń dziędzierzawa (łac. Datura stramonium) znana też jako ogórczak, czarcie ziele, trąba anioła
Systematyka
psiankowate > bieluń > bieluń dziędzierzawa

Bieluń dziędzierzawa – opis, występowanie, sposób działania

Datura, czyli bieluń dziędzierzawa, imponuje swoimi niesamowitymi kwiatami. Jednak tak samo jak roślina jest mocno czarująca, niestety z drugiej strony wykazuje właściwości silnie toksyczne. Przez niepokorną i ciekawską młodzież datura traktowana jest jako narkotyk. Dlatego warto dowiedzieć się, czym wyróżnia się ta roślina, by zachować wobec niej odpowiedni dystans.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach trujących.

Bieluń dziędzierzawa – charakterystyka i występowanie

Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium) jest rośliną zaliczającą się do rodziny psiankowatych. Jej właściwości trujące bardzo szybko zostały poznane, dlatego datura zyskała wiele nazw regionalnych, przestrzegających przed tą rośliną. Określana jest czarcim zielem, świńską wszą, cygańskim zielem czy też ogórczakiem. Datura dorasta do 1 metra wysokości. Jej obecność możemy rozpoznać po charakterystycznym i dość nieprzyjemnym zapachu. Roślina wyróżnia się dość grubą, omszoną łodygą, z której wyrastają jajowate i ząbkowate liście. One również są pokryte drobnymi i gęstymi włoskami.

Najbardziej charakterystycznym elementem datury są białe kwiaty w kształcie lejka. Kielichy wzniesione są ku górze. Osiągają one nawet do 10 cm długości. Jednocześnie korona wyróżnia się ząbkami. Okres kwitnienia przypada od lipca do sierpnia. Czasami jest on dłuższy, jeżeli w okresie jesiennym nie będą doskwierać przymrozki. Po okresie kwitnienia możemy zobaczyć owoce, które swoją wielkością przypominają orzech włoski. W jednym owocu, może zmieścić się nawet do 800 nasion, przybierające kształt nerki. Owoce na roślinie znajdują się do pierwszych przymrozków. A może zainteresuje cię także ten artykuł z informacjami o bieluniu?

Początkowo występowanie bielunia dotyczyło jedynie Meksyku. Jednak datura bardzo szybko rozpowszechniła się po całym świecie, głównie ze względu na swój dekoracyjny wygląd. Dziko rosnącą roślinę możemy spotkać w całej Europie, Azji, a także na terenie Ameryki Północnej. Dodatkowo występowanie rośliny rozprzestrzeniło się dzięki jej leczniczym właściwościom. Jej odpowiednie dawkowanie pod kontrolą specjalistów, może uśmierzyć, a nawet wyeliminować niektóre choroby.

Datura stramonium - roślina jako narkotyk

Datura stramonium posiada dwa oblicza. Jednym z nich jest posiadanie właściwości leczniczych. Jednak z drugiej strony, roślina wykorzystywana jest również jako narkotyk. Jeżeli chodzi o właściwości lecznicze, to rzeczywiście datura traktowana jest jako surowiec zielarski. Do cennych składników zaliczają się alkaloidy tropanowe. Nasiona, jak i również ekstrakt z liści korzystnie wpływa na układ nerwowy oraz oddechowy. Przy jej pomocy leczy się między innymi takie choroby jak dychawica oskrzelowa, reumatyzm, czy też rwa kulszowa. W medycynie ludowej takich krajów, jak Nigeria czy Meksyk nasiona stosuje się na uśmierzanie bólu. W Japonii odkryto właściwości bielunia na układ nerwowy, a dokładniej na łagodzenie choroby Parkinsona. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o bieluniu.

Niestety w Polsce datura stramonium znana jest od gorszej strony, ponieważ jej właściwości wykorzystywane są jako narkotyk. Silnie toksyczne są nie tylko nasiona, ale wszystkie pozostałe części rośliny. Jednak to nasiona cieszą się największym zainteresowaniem wśród osób lubiących eksperymentować z niebezpiecznymi oraz odurzającymi związkami. Już niewielkie dawkowanie może przyczynić się do poważnych konsekwencji, a nawet do śmierci. Kilkuletnie dziecko po zażyciu kilku nasion jest już narażone na utratę życia. Dla dorosłego człowieka śmiertelne jest dawkowanie nasion w liczbie od 15 do 25 nasion.

Roślina jako narkotyk działa przede wszystkim na układ nerwowy. Nawet niewielkie dawkowanie może przyczynić się do pojawienia się halucynacji, uczucia dezorientacji, czy też problemów z mową. Oprócz tego układ nerwowy może być sparaliżowany do tego stopnia, iż wystąpi utrata przytomności, która zagraża utratą życia. Wśród innych skutków ubocznych, wymienia się między innymi problemy z oddychaniem, wzrost temperatury ciała do 41 stopni Celsjusza, jak i również zmiany skórne oraz problemy z widzeniem. Osoba, u której wykazano skutki zażycia datury, natychmiast musi być poddana leczeniu szpitalnemu. Po przywróceniu przytomności i płukaniu żołądka leczone są choroby będące skutkiem zatrucia. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł o występowaniu barszczu Sosnowskiego.

Bieluń dziędzierzawa – uprawa

Uprawa bielunia dziędzierzawego, chociażby ze względu na silne właściwości trujące, nie jest wskazana. Jednak datura jeszcze przed rozpowszechnieniem się jej złej sławy bardzo często była traktowana jako roślina ozdobna. Najczęściej uprawiano ją w pojemnikach na tarasach oraz w ogrodach. Do tej pory istnieją uprawowe odmiany datury, które ze względu na swoje białe i okazałe kwiaty stają się dekoracyjną częścią naszej posesji.

Obszerne występowanie bielunia dziędzierzawy na terenie Polski stwarza spore zagrożenie dla ludzi, szczególnie małych dzieci bawiących się przy nieużytkach zielonych. Ponieważ datura lubi się osiedlać w pobliżu upraw roślin okopowych, truskawek, czy też w wielu różnych ogrodach. Dodatkowo spotykana jest przy wszelkiego rodzaju rumowiskach, na poboczach dróg i na siedliskach łąkowych. A może zainteresuje cię także ten artykuł o jaskrze jadowitym?

Wygląd bielunia dziędzierzawy

Pochodzenie:
południowy wschód Ameryki Północnej, Meksyk
Roczne przyrosty:
80 cm - 120 cm
Maksymalna wysokość:
80 cm - 120 cm
Maksymalna szerokość:
60 cm - 100 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
1 rok


Pokrój bielunia dziędzierzawy:
wyprostowany, rozłożysty, rozgałęziony, krzaczasty
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
biały, bladoliliowy
Wielkość i forma kwiatów:
lejkowate
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
podzielone
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla bielunia dziędzierzawy

Termin sadzenia:
maj
Rozstaw przy sadzeniu:
40 cm - 60 cm
Sposób rozmnażania:
nasiona, rozsada
Dodatkowe informacje:
Do gruntu można wysadzać bieluń dopiero w drugiej połowie maja.


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna, zawierająca wapń
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane


Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, kompozycje

Pielęgnacja bielunia dziędzierzawy

Poziom odporności:
średnio wrażliwa
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy, do roślin kwitnących. Nawozić raz na 2 tygodnie.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj codziennie.
W okresie upałów i suszy bieluń trzeba podlewać nawet dwa razy dziennie.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej