Borówka brusznica

Borówka brusznica w ogrodzie - uprawa, pielęgnacja, właściwości, zastosowanie w kuchni

Borówka brusznica (Vaccinium vitis idaea), znana również jako borówka czerwona, to roślina o bardzo szerokim zastosowaniu. Ta niewielka zimozielona krzewinka może być wykorzystywana w naszych ogrodach jako dekoracyjna roślina zadarniająca. Jednak najcenniejsze w borówce są jej owoce oraz liście, które oprócz walorów smakowych i estetycznych, posiadają dużo właściwości leczniczych. Zobaczmy, co oferuje nam borówka brusznica i jakie ma wymagania w uprawie.

Jeśli interesuje cię także uprawa borówki amerykańskiej, porady na ten temat zebraliśmy dla ciebie w tym artykule.

Uprawa borówki brusznicy

Borówka czerwona – wymagania glebowe

Naturalnym środowiskiem dla borówki brusznicy są tereny zalesione. Tam borówka leśna rośnie dziko, tworząc rozległe skupiska, porastające duże obszary na połoninach i wrzosowiskach. Borówka leśna dorasta do wysokości ok. 20-30 cm i pokryta jest drobnymi skórzastymi listkami o jajowatym kształcie. Owoce borówki to czerwone, gorzkawe w smaku jagody, które po przetworzeniu znajdują szerokie zastosowanie w kuchni.

Ze względu na swoje walory dekoracyjne i właściwości lecznicze, borówka leśna coraz częściej gościć w naszych ogrodach i na działkach.

Uprawa borówki brusznicy nie powinna sprawiać żadnych problemów, pod warunkiem, że zapewnimy jej na etapie sadzenia odpowiednie warunki glebowe i stanowiskowe. Borówka brusznica wymaga miejsca słonecznego, ewentualnie lekkiego półcienia. Wówczas najobficiej kwitnie i owocuje. A może zainteresuje cię także uprawa jagody kamczackiej. Jagoda kamczacka to roślina warta zainteresowania.

Borówka czerwona - stanowisko

Jak uprawiać borówkę brusznicę? Aby uprawa borówki brusznicy przynosiła zadowalające efekty, należy zapewnić jej również odpowiednie podłoże. Borówka czerwona jest rośliną kwasolubną, dlatego wymaga ziemi kwaśnej, o pH 3,5 – 4,5. Gleba pod uprawę borówki powinna być również lekko wilgotna i próchniczna. Dlatego uprawa borówki brusznicy powinna być poprzedzona odpowiednim zakwaszeniem gleby. W tym celu mieszamy wierzchnią jej warstwę z kwaśnym torfem lub trocinami pochodzącymi z drzew iglastych. Należy jednak pamiętać, że trociny w procesie rozkładu pobierają azot z ziemi, więc trzeba pamiętać o jego uzupełnianiu w formie nawozów organicznych.

Przed posadzeniem borówki należy dokładnie odchwaścić glebę. Borówka czerwona posada bowiem płytki system korzeniowy, a konkurowanie z chwastami o wodę i składniki pokarmowe osłabiałoby roślinę. Najlepszym sposobem na ograniczenie występowania chwastów, jest ściółkowanie gleby wokół roślin korą ogrodniczą.

Borówka brusznica (Vaccinium vitis idaea) – sadzenie i pielęgnacja

Mając tak przygotowaną grządkę, można przystąpić do sadzenia roślin. Uprawa borówki brusznicy powinna rozpocząć się od posadzenia 2 letnich krzewinek. Są one już na tyle rozwinięte i ukorzenione, że bez problemu poradzą sobie na miejscu docelowym. Pełne owocowanie rośliny osiągają w 4-5 roku po posadzeniu.

Borówka czerwona powinna być sadzona wiosną lub jesienią. Wówczas panują optymalne warunki do dalszego wzrostu (temperatura, wilgoć). Po posadzeniu nie należy zapominać o regularnym podlewaniu roślinek oraz ściółkowaniu gleby wokół.

Uprawa borówki brusznicy będzie wymagała regularnego podlewania również dalszych latach jej hodowli. Jej płytki system korzeniowy narażony jest na przesuszenie, dlatego utrzymanie wilgotności na odpowiednim poziomie jest tak ważne.

Aby nasza borówka czerwona zyskała ładny, zwarty i gęsty pokrój, konieczne jest jej przycinanie. Dzięki temu roślina wypuści wiele nowych gałązek. Najlepiej robić to wiosną, kiedy roślina zaczyna budzić się do życia. Jesienne cięcie mogłoby doprowadzić do przemarznięcia świeżo wyrośniętych pędów.

Borówka brusznica jest rośliną mrozoodporną i bardzo dobrze znosi nasze zimy. Jedyne, co może jej zaszkodzić, to wiosenne przymrozki. Borówka czerwona rozpoczyna kwitnienie wczesną wiosną, dlatego mroźne wiosenne poranki mogą zniszczyć jej kwiaty. Aby temu zapobiec, warto okrywać w tym czasie krzaczki agrowłókniną.

Borówka czerwona to roślina wieloletnia i raz posadzona, będzie nam służyła przez długi czas. Jednak uprawa borówki brusznicy wymaga po 7 – 8 latach odmłodzenia roślin. Aby tego dokonać, wykonujemy cięcie krzewinek na wysokości około 5 cm.

Borówka leśna - rozmnażanie i ochrona przed szkodnikami

Borówka leśna nie jest trudną do rozmnożenia rośliną. Tworzy podziemne rozłogi, które można wykorzystywać do pozyskania młodych roślin.

Aby rozmnożyć borówkę, wystarczy pobrać fragment niezdrewniałego pędu wraz z częścią starszego. Tak pozyskaną sadzonkę umieszczamy w mieszaninie torfu z piaskiem. Pojemniki z sadzonkami umieszczamy w jasnym i ciepłym miejscu. Pamiętajmy o zapewnieniu sadzonkom odpowiedniej wilgotności podłoża.

Borówka brusznica jest stosunkowo odporna na choroby i szkodniki. Jedynym zagrożeniem ze strony patogenów są choroby grzybowe. Jednak jeśli zachowamy umiar w nawożeniu i podlewaniu roślin, nie powinniśmy mieć z tym żadnych problemów.

Zastosowanie borówki czerwonej

Borówka brusznica w ogrodzie

Borówka brusznica to bardzo wdzięczna i mało wymagająca roślina, która doskonale sprawdzi się w każdym ogrodzie. Jej niewątpliwe walory dekoracyjne sprawiają, że znajdzie ona zastosowanie na mieszanych rabatach kwasolubnych. Będzie więc tworzyła idealne sąsiedztwo dla wrzosów, azalii i różaneczników.

Dekoracyjność borówki jest całoroczna. Wiosną, w czasie kwitnienia roślinę zdobią drobne, białe lub różowe, urokliwe kwiaty. W okresie owocowania borówka brusznica okrywa się drobnymi owocami. Początkowo są one w kolorze białym, po osiągnięciu dojrzałości przybierają piękną czerwoną barwę.

Bardzo ozdobne są również liście borówki, które utrzymują się na roślinach przez cały rok. Liść borówki ma barwę ciemnozieloną, połyskującą, dzięki czemu krzewinki tworzą dekoracyjne kobierce pośród innych kwiatów.

Borówka owocuje dwukrotnie w ciągu roku. Pierwsze owoce borówki pojawiają się w sierpniu. Kolejny plon, bardziej obfity, uzyskamy w październiku.

Przetwory z borówki brusznicy

Owoce borówki brusznicy spożywane na surowo mają gorzkawy posmak. Dlatego zaleca się je przetwarzać. Przepisy na przetwory z borówki brusznicy są bardzo różnorodne i z pewnością każda gospodyni znajdzie taki, który najbardziej przypadnie do gustu całej rodzinie.

Na przetwory najlepsze są dobrze wybarwione owoce. Powinno się je zbierać jak najpóźniej, nawet do samych przymrozków, aby osiągnęły pełną dojrzałość. Zebrane owoce borówki znajdą zastosowanie przy sporządzaniu dżemów i konfitur oraz galaretek. Z owoców borówki można również przyrządzić pyszny sok. Na chłodne zimowe wieczory idealnie sprawdzi się również rozgrzewająca nalewka z brusznicy.

Doskonałym dodatkiem do przetworów z borówki czerwonej jest żurawina. Można ją łączyć z owocami borówki zarówno w dżemach, jak i konfiturach. Borówka, podobnie jak żurawina, stanowi również doskonały dodatek do mięs, głównie dziczyzny. Można ją również łączyć z pikantnymi sosami śmietanowymi, dzięki czemu uzyskamy oryginalny, niepowtarzalny smak. Przepisy na przetwory z borówki brusznicy znajdziemy na wielu stronach internetowych poświęconych kulinariom.

Nalewka z brusznicy, podobnie jak sok czy dżem, oprócz walorów smakowych, posiadają bardzo cenne właściwości lecznicze. Dlatego warto mieć w spiżarce zapas tych cennych przetworów.

Właściwości lecznicze borówki czerwonej

Owoce borówki czerwonej od wieków były wykorzystywane w medycynie naturalnej do zwalczania różnych dolegliwości. Stosowano je przy problemach trawiennych i zatruciach pokarmowych. Dziś również bardzo często sięga się po ten naturalny produkt.

Właściwości lecznicze borówki są bardzo szerokie, dlatego zarówno owoce, jak i liść borówki wykorzystywane są w przemyśle farmaceutycznym. Zawierają one duże ilości garbników i kwasów organicznych. Ponadto liść borówki jest także cennym źródłem flawonoidów, glikozydów, antocyjaniny i soli mineralnych. Owoce z kolei zawierają sporo witaminy C, P oraz A.

Wywar z liści borówki stosuje się do zwalczania schorzeń układu moczowego. Doskonale sprawdza się przy leczeniu stanów zapalnych, towarzyszących kamicy nerkowej i nieżycie pęcherza moczowego. Pomaga również w zwalczaniu zapalenia miedniczek nerkowych. Dzięki działaniu moczopędnemu wspiera także walkę z nadciśnieniem tętniczym.

Owoce natomiast wykorzystywane są do regulowania pracy układu pokarmowego. Dzięki nim pozbędziemy się uciążliwej biegunki, wyeliminujemy wzdęcia i wyregulujemy procesy trawienne naszego organizmu. Owoce brusznicy uszczelniają bowiem naczynia krwionośne żołądka i jelit, pomagają w zwalczaniu stanów zapalnych przewodu pokarmowego oraz ograniczają rozwój w nim szkodliwych mikroorganizmów.

Borówka brusznica to niepozorna krzewinka o wszechstronnym zastosowaniu. Jej owoce i liść borówki są nie tylko niebanalną ozdobą naszych ogrodów, ale również cennym źródłem zdrowia. Warto więc uprawiać tę, jakże pożyteczną roślinę i czerpać z niej to, co najcenniejsze.