Bratki w ogrodzie - odmiany, sadzenie, uprawa, pielęgnacja

Kwiaty ogrodowe – uprawa i pielęgnacja bratków

Bratki – Viola – to popularne kwiaty. Znanych jest ponad 400 gatunków, których charakterystycznym wyróżnikiem jest pięciopłatkowa grzbiecista korona. Najpopularniejsze kwiatki bratki to bratki ogrodowe, fiołki ogrodowe - Viola wittrockiana. Są efektem krzyżówki, na którą składają się Viola tricolor – bratek trójbarwny, Viola lutea – fiołek złocistyoraz Viola altaica – fiołek ałtajski. Fiołki dorastają do około 30 cm wysokości. Liście w dolnych partiach przybierają sercowaty kształt, natomiast w części górnej są lancetowate. Różnobarwne bratki, w zależności od grupy i odmiany, osiągają średnicę od 4 cm do 10 cm.  Bratki wczesne zaczynają zdobić rabatki od jesieni, natomiast bratki średniowczesne oraz późne kwitną późną wiosną. Nasiona zawarte w torebkach nasiennych szybko wysypują się z pękających torebek, więc ich zbiór, wymaga zachowania czujności.

Kiedy sadzić bratki w ogrodzie? Wysiew przeprowadzamy z końcem czerwca na rozsadniku lub w skrzynkach ogrodowych. Na stałe miejsce powinny trafić jesienią, ewentualnie na wiosnę przyszłego roku. Przed niskimi temperaturami chronimy bratki, okrywając je, np. stroiszem. Fiołek ogrodowy nie jest trudny w uprawie. Hodowla bratków udaje się na słonecznych stanowiskach, o rozproszonym oświetleniu, by promienie słoneczne nie uszkodziły delikatnych płatków. Fiołki preferują żyzne, próchniczne podłoże, umiarkowanie wilgotne, o lekko kwaśnym odczynie pH. Bratki dwuletnie wymagają usuwania przekwitłych kwiatów i zasilania nawozami dla kwitnących roślin ogrodowych. Sprawdź także ten artykuł o fiołku trójbarwnym.

Jak uprawiać i kiedy sadzić bratki na balkonie? Uprawa na balkonie nie jest skomplikowana, jeśli zapewnimy roślinom stale wilgotną ziemię i nawożenie odpowiednimi preparatami. Rośliny sadzimy na wiosnę, najlepiej z gotowych sadzonek, co sprawi, że nasz balkon od razu będzie pięknie wyglądał. Właściwa pielęgnacja polega na odpowiednim podlewaniu. Kwiatki bratki nie tolerują moczenia liści. Utrzymywanie się na liściach wody, może doprowadzić do rozwoju choroby grzybowej. Podlewając bratki na balkonie, starajmy się kierować dzióbek konewki pod roślinkę, omijając liście. Fiołki ogrodowe w wiszących doniczkach musimy podlewać częściej, bowiem ziemia w pojemnikach, narażonych na podmuchy wiatru i wysoką temperaturę otoczenia, wysycha znacznie szybciej. Najlepiej sprawdzi się woda deszczowa lub zimna woda przegotowana. Bratki nadają się na kwiaty doniczkowe na parapecie zewnętrznym.

Fiołek ogrodowy – grupy i odmiany

W uprawie spotyka się wiele grup Viola wittrockiana, np.:

▪  Bratek szwajcarski – obejmuje odmiany średnio wczesne oraz późne. Wyróżniają się okazałymi, obficie kwitnącymi kwiatami. Najciekawsze odmiany w tej grupie:

• bratek szwajcarski ‘Thunersee’ – o ciemnoniebieskich kwiatach,
• fiołek ogrodowy ‘Coronation Gold’ – rozjaśniający rabaty złotożółtymi kwiatami,
• fiołki odmiany ‘ Firnenschnee’ – o białych kwiatach,
• bratki odmiany ‘Blumlisalp’ – o ciemnoróżowych płatkach,
• fiołki ‘Orange Sonne’ – o pomarańczowych kwiatach.

▪ Grupa Hiemalis – obejmuje bratki wczesne, o drobnych kwiatach. Kwiaty ogrodowe są odporne na spadek temperatury. Zaletą odmian jest obfite kwitnienie. Warte polecenia są:

• ‘Cytrynek’ – fiołki polskiej odmiany, o jasnożółtych kwiatach,
• ‘Śnieżka’ – obejmuje kwiaty ogrodowe, o czystych białych kwiatach,
• ‘Wemrot’ – bratek trójbarwny, o płatkach wybarwionych na wiśniowo-fioletowo-czerwono,
• ‘Mars’ – odmiana wytwarza ciemnoniebieskie kwiaty,
• ‘Zurichsse’ – fiołki jasnoniebieskie.

▪ Grupa Vorbot – w jej skład wchodzi bratek wielkokwiatowy odmiany wczesnej, o kwiatach, wybarwionych na biało, ciemnoniebiesko, lazurowoniebiesko i złotożółto.

▪ Grupa Trimardeau – odmiany wczesne i późne, z charakterystycznym oczkiem na dolnych płatkach. Polecane odmiany to:

• ‘Atropurpurea’ – kwiaty ogrodowe wyróżniają się fioletowo purpurowym kolorem,
• ‘Kardinal’ – fiołki ogrodowe ciemnoszkarłatne,
• ‘Schneewittchen’ – kwiaty ogrodowe o białym wybarwieniu.

▪ Grupa holenderska – obejmuje bratek wielkokwiatowy, wczesnej odmiany. Kwiaty ogrodowe wybarwione są biało, czerwono, jasnoniebiesko, pomarańczowo, purpurowo i złotożółto. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kwiatach ogrodowych.

Rynek oferuje również inne wielkokwiatowe fiołki, średnio wczesne i późne, wchodzące w skład grupy Engelmana, Orchidei flora - o fryzowanym obrzeżeniu płatków, czy Roggli. Miłośnicy fiołków chętnie sięgają po bratki miniaturowe. Uprawa bratków o niewielkich, obficie kwitnących kwiatach - na rabatkach, w skrzynkach ogrodowych lub na balkonie dostarczy wielu doznań estetycznych. Równie atrakcyjne są bratki kaskadowe, efektownie prezentujące się w wiszących doniczkach.

W sprzedaży są nasiona bratków, których wysiew pozwoli odmienić ogrodowe rabaty, według własnych upodobań. Warto dokonać zakupu w centrach ogrodniczych, oferujących nasiona wysokiej jakości.

Kwiatki bratki na balkonie i w ogrodzie – zastosowanie

• Bratki - atrakcyjne kwiaty ogrodowe – coraz częściej znajdują zastosowanie na kwiat cięty. Świeże bratki, stokrotki, czarnuszka damasceńska, aksamitki czy nasturcje należą do roślin o krótszych łodyżkach. Możemy ozdobić nimi stoły, umieszczając kwiaty w niewielkich wazonach, kielichach czy czarkach.
• Wysiew bratków i innych roślin jednorocznych lub dwuletnich umożliwia stworzenie w ogrodzie barwnej kompozycji kwiatowej. Do realizacji takiego projektu nadają się gatunki kwitnące przez całe lato. Ścinanie bratków na kwiat cięty w godzinach popołudniowych i wieczornych, zapewni im świeżość przez długi czas.
• Bratki na balkonie, sadzone w pojemnikach wraz z innym roślinami, są barwną i, często, przyjemnie pachnącą dekoracją. Możemy tworzyć ciekawe kompozycje, złożone z kwiatów o pędach wzniesionych i zwisających. Nawet w niewielkich misach, umieszczonych na parapecie, przy schodach lub w pobliżu ogrodowych ścieżek, sprawdzi się uprawa kolorowych kwiatów. Do takich nasadzeń nadają się, np. stokrotki, z którymi kolorystycznie kontrastują bratki. Pięknie wyglądają również kompozycje jednobarwne.
• Pospolity w naszym kraju bratek trójbarwny - Viola tricolor – posiada wiele ciekawych odmian. Szczególnie atrakcyjna jest uprawa odmiany ‘Bowles Black’, o bardzo ciemnych kwiatach, sprawiających wrażenie czarnych. Oryginalnie wybarwione bratki pięknie wyglądają na tle kwiatów czerwonych lub żółtych.
• Bratek ogrodowy stosowany bywa w kuchni, jako kolorowy dodatek do sałatek.

Viola tricolor – właściwości lecznicze

Bratek trójbarwny jest rośliną spotykaną w stanie dzikim na łąkach, polach, przy drogach i w ogrodach. Rośnie na glebach piaszczystych, o kwaśnym odczynie pH. Wyróżnia spośród ziół uroczymi kwiatkami, wybarwionymi na fioletowo-żółto-biało. Viola tricolor kwitnie od czerwca do jesieni. Od dawna znany jest medycynie ludowej. Zielarze pozyskują ziele bratka na wiosnę oraz jesienią. Właściwości lecznicze mają zarówno wysuszone kwiaty, jak i części zielone.

Ziele bratka Herba Violae tricoloris pozyskuje się w miesiącach letnich, w czasie ładnej pogody. Roślinę suszymy w przewiewnym miejscu, unikając bezpośredniego nasłonecznienia. Gotowe zioła przechowujemy w ciemnym i suchym miejscu, najlepiej w papierowych lub szklanych opakowaniach.