Budleja

Budleja - odmiany, sadzenie, pielęgnacja, cięcie, porady

Budleja, omżyn (Buddleia) – to roślina, znana także jako motyli krzew, jako że nad pachnącymi kwiatami uwijają się roje motyli. Pochodzące ze wschodniej Azji krzewy, tworzą długie pędy, obsypane od lipca do października pachnącymi kwiatami. W ogrodzie sadzone są pojedynczo, bowiem wówczas najpiękniej prezentują się długie ukwiecone pędy. W polskich warunkach klimatycznych najczęściej uprawiana jest budleja Dawida – ozdobny krzew, pochodzący z Chin. Roślina dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza, więc jej uprawa udaje się także w miastach przemysłowych. Przeczytaj, jakie wymagania uprawowe ma popularny gatunek budlei.

Budleja Dawida – ozdobny krzew w ogrodzie

Budleja Dawida (Buddleia davidii) to szybko rosnący krzew, szeroko rozgałęziony, dorastający w warunkach europejskich jedynie do około 2 m wysokości, bowiem roślina często przemarza. Długie pędy, rozchylone na boki,  lekko przewieszają się pod ciężarem kwiatów. Ciemnozielone naprzeciwległe liście są długie i  pomarszczone. Na spodniej stronie pokrywa je białawy kutner. Jesienią liście żółkną i na zimę opadają. Na pędach utrzymują się tylko liście osadzone na krótkopędach - zamarzają, ale pozostają zielone, dekorując krzew do wiosny. Budleja Dawida kwitnie od lipca do października. Kwiat, wybarwiony na liliowo, z pomarańczowym oczkiem, pachnie bardzo przyjemnie i dość intensywnie. Kwiaty ujęte są w długie kwiatostany, tworzone na wierzchołkach tegorocznych pędów. Wokół ukwieconych pędów uwijają się motyle, zbierające z kwiatów nektar.

Odpowiednie dla budlei stanowisko w ogrodzie to ciepłe i słoneczne miejsce, osłonięte przed porywistymi podmuchami wiatru. W zachodniej części Polski krzew nie wymaga zimowej ochrony, natomiast we wschodnich rejonach może przemarzać. Ziemia powinna być żyzna, przepuszczalna oraz umiarkowanie wilgotna, o pH gleby obojętnym i zasadowym. Roślinę często atakują mszyce – szkodniki, żerujące na spodniej stronie blaszki liściowej. Doprowadzają do uszkodzenia i przedwczesnego opadania liści. Zaatakowane krzewy opryskujemy co 10 dni preparatami, zwalczającymi mszyce.

W ogrodzie pięknie prezentują się krzewy, posadzone pojedynczo. W dużych ogrodach możemy sadzić rośliny w grupach, zachowując między poszczególnymi okazami duże odległości (ok. 2m). Pamiętajmy, że rośliny tworzą długie ukwiecone pędy, które powinny się swobodnie rozpościerać. Krzewy stanowią efektowne tło, na którym wspaniale wyglądają barwne byliny. Ciekawe zestawienia uzyskamy z innymi krzewami miododajnymi. Możliwa jest również uprawa budlei karłowatych w dużych donicach, które latem możemy ustawić na tarasie lub w ogrodzie, w części rekreacyjnej.

Motyli krzew - uprawa i pielęgnacja

Dekoracyjny krzew sadzimy na wiosnę lub jesienią, wybierając dla budlei zaciszne, ciepłe i słoneczne stanowisko – roślina wrażliwa jest na zimowe spadki temperatury. W szkółce nabywamy jedynie okazy jedno lub dwuroczne, które bez trudu przyjmą się na nowym miejscu. Kupujemy rośliny z dużą bryłą korzeniową. Wymagania młodej rośliny dotyczą dbałości o dostateczne napowietrzenie gleby wokół korzeni. Ziemia w okresie letnim powinna być płytko spulchniana i wyłożona cienką warstwą ściółki. W czasie suszy krzewy regularnie podlewamy.

Budleja Dawida kwitnie od lipca do pierwszych przymrozków. Młode rośliny zakwitają później. Pielęgnacja krzewów polega na corocznym przycinaniu ubiegłorocznych pędów. Zabieg cięcia przeprowadzamy na wiosnę, tuż przy ziemi. Glebę wzbogacamy nawozem azotowym, co pozwoli budlei wydać silne nowe pędy oraz wykształcić w tym samym roku kwiaty. W czasie całego okresu wegetacyjnego zasilamy rośliny nawozami wieloskładnikowymi. Po przekwitnięciu -  kwiat ścinamy. Z nadejściem mrozów warto okryć podstawę pędów lub je skrócić.

Błędy, popełniane w czasie uprawy, mogą skutkować słabym kwitnięciem krzewów. Do najczęstszych nieprawidłowości uprawowych należą:

• nieodpowiednie stanowisko – znajdujące się w zacienionym zakątku ogrodu, narażonym na zimne podmuchy wiatru,
• zaniechanie nawożenia rośliny – która do obfitego kwitnienia potrzebuje zastosowania wiosennego zasilania oraz  wieloskładnikowych nawozów, dostarczanych przed kwitnieniem,
• pozostawienie na pędach przekwitłych kwiatów – co osłabi tworzenie nowych kwiatostanów,
• rezygnacja z cięcia pędów – koniecznego do tworzenia nowych, w miejsce przyciętych. Na tegorocznych pędach tworzone są kwiaty.

Efektowne ogrodowe odmiany Buddleia davidii

• Buddleia davidii ‘Dubbonet’ – to wzniesiony krzew, o gęstych ciemnofioletowych kwiatostanach. Pachnące kwiaty mają ciemnopomarańczowe środki. Gałęzie, łukowato przewieszające się, zdobią srebrzystozielone liście. Podobnie jak inne odmiany, roślina jest miododajna, wabiąca pszczoły i motyle. Budleja dobrze rośnie w glebie umiarkowanie wilgotnej, o pH 5,5 – 6,5.
• Buddleia davidii ‘Empire blue’ – jest wysoką dekoracyjnąrośliną, która dorasta do 3 m wysokości. Ozdobą krzewu są czysto niebieskie kwiatostany, osiągające 30 cm długości.
• Buddleia davidii ‘Flaming Violet’ – tworzy ciemnopurpurowe pachnące kwiaty oraz soczyście zielone liście. Odmiana została stworzona w Ameryce, w 1942 roku. Wyróżnia się wyprostowanym pokrojem oraz  odpornością na mróz, nawet do -20 stopni Celsjusza. Podstawy pędów na zimę okrywamy.
• Buddleia davidii ‘Purple Prince’ – roślinę wyróżniajądługie 30-cm kwiatostany, o fioletowoczerwonych  pachnących kwiatach. Wrażliwa na mróz odmiana wymaga zimowego okrycia u nasady pędów.
• Buddleia davidii ‘Royal Red’ – to piękna odmiana, o kulistym pokroju i bardzo długich kwiatostanach, osiągających 50 cm. Pachnące czerwone kwiaty obficie pokrywają dwumetrowe pędy, które uginają się pod ich ciężarem. Ozdobą krzewów są także ciemnozielone liście, na spodniej stronie pokryte srebrzystym owłosieniem.  
• Buddleia davidii ‘White Bouquet’ – oryginalna odmiana, o białych gęstych kwiatostanach. Pachnące białe kwiaty zdobią żółte oczka. Krzewy, nasadzone pojedynczo, pięknie prezentują się w ogrodach przydomowych oraz w  otoczeniu innych miododajnych roślin.

Karłowa Buddleia davidii – odmiany na balkony i tarasy

• Budleja Dawida ‘Blue Chip’ – osiąga około 80 cm wysokości, więc może stanowić piękną ozdobę tarasu lub niewielkiego ogrodu. Odmiana tworzy fioletowe 20 –cm kwiatostany, wydzielające przyjemny zapach. Szarozielone liście opadają na zimę. Roślina jest bardzo wrażliwa na zimowe spadki temperatury, jednak szybko tworzy nowe pędy, w miejsce przemarzniętych. Podobnie jak inne budleje, pielęgnacja odmiany wymaga przeprowadzenia wiosennego przycinania pędów.
• Omżyn Dawida ‘Summer Bird Skay Blue’ – jest niską odmianą, dorastającą do 50 cm wysokości. Ozdobą rośliny są  pachnące fioletowe kwiaty, tworzone na łukowatych pędach. Zielone liście pokryte są na spodniej stronie srebrzystym kutnerem. Na zimę podstawę krzewów osłaniamy. Odmiana nadaje się do uprawy w donicach. Odpowiednie dla rośliny stanowisko to słoneczne i zaciszne miejsce oraz umiarkowanie wilgotne i żyzne podłoże, o obojętnym  pH gleby.
• Budleja karłowa ‘Bloomtastic Dreaming Purple’ – wyhodowana została w Ameryce. Dekoracyjny krzew osiąga 50 cm wysokości. Wiechowate purpurowe kwiaty wydzielają intensywny zapach, wabią latem pszczoły i motyle. Kwiaty zdobią krzew od maja do pierwszych przymrozków. Odmiana nadaje się do uprawy w donicach, które ustawiamy na stanowisku słonecznym lub lekko zacienionym oraz do ogrodów, gdzie znajduje zastosowanie jako roślina płożąca. Pielęgnacja odmiany wymaga usuwania przekwitłych kwiatów, co pobudzi roślinę do tworzenia nowych. Na wiosnę krzewy nisko przycinamy.
• Karłowa budleja ‘Buzz Pink Purple’ – dorasta do 80 cm wysokości. Jej ozdobą są pachnące, liliowoczerwone kwiaty, ujęte w długie, 30-cm kwiatostany, tworzone od czerwca do pierwszych przymrozków. Zielone liście na spodniej stronie pokrywa jasny kutner. Odmianę wyróżnia pionowy pokrój. Na wiosnę roślina wymaga przycinania, co pozwoli utrzymać ładny pokrój i zapewni tworzenie licznych kwiatostanów. Krzewy nadają się do uprawy w dużych donicach, a także w przydomowych ogrodach. Efektownie prezentują się przy altanach, w nasadzeniach szpalerowych oraz na ogrodowych rabatkach.

Budleja Davida to jedna z roślin egzotycznych, która dobrze przyjmuje się w naszym klimacie. Stanowi piękną ozdobę otoczenia i co równie ważne przyciąga kolorowe owady. Dlatego właśnie jest znana jako motyli krzew. Z uwagi na to postanowiliśmy przedstawić wszystko, co warto o niej wiedzieć. Wymieniamy popularne odmiany budlei i jej wymagania stanowiskowe. Opisujemy też sposoby pielęgnacji tego dekoracyjnego krzewu.

Budleja Davida – pokrewne gatunki i odmiany

Budleja to rodzaj roślin zaliczanych do rodziny trędownikowatych, który obejmuje przeszło 140 gatunków. Najwięcej roślin ze wspomnianego rodzaju rozwija się w Ameryce Południowej i Środkowej. Występują w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego. Wiele gatunków dziko porasta tereny Azji. W Polsce najczęściej uprawiane są odmiany „Royal Red” i „Black Knight”. Interesująca jest też budleja „Pink Delight”.

Ciekawe walory dekoracyjne oferuje budleja Dawida „Ille de France” o zwisającym pokroju. Warto też zwrócić uwagę na karłowatą odmianę „Purple haze”. Pochodząca z Chin budleja w naturze dorasta do 5 metrów wysokości. W naszym klimacie osiąga zaledwie 2-3 metry. Jest to krzew wytwarzający ozdobne owalne, lancetowate i owłosione od spodu liście rosnące w górnej części gałązek. Roślina kwitnie od czerwca do października. W tym czasie pojawiają się na niej białe, purpurowe, różowe lub fioletowe kwiaty zebrane w długie kwiatostany. Osiągają 30-70 cm długości. Pod ich ciężarem uginają się długie pędy. Zanim przejdziemy do wymagań opiszemy pewien ciekawy gatunek, jest nim budleja skrętolistna.

Motyli krzew – stanowisko, wymagania glebowe, pielęgnacja

Budleja Dawida to krzew, który nie jest zbyt odporny na niskie temperatury. Dlatego też do sadzenia należy wybrać stanowisko ciepłe, nasłonecznione i osłonięte przed wiatrem. Trzeba też wiedzieć, że ta roślina ma spore wymagania w kwestii składników odżywczych. Preferuje ziemie piszczysto-gliniaste, żyzne i próchniczne. Zalecany odczyn gleby jest lekko zasadowy. Jednakże budleja poradzi sobie również z zasadowym i obojętnym pH. Podobną tolerancję wykazuje w kwestii nawodnienia. Preferuje podłoża umiarkowanie wilgotne oraz wilgotne. Po wymaganiach czas na pielęgnację.

Młoda budleja Dawida za sprawą upałów i suszy szybko marnieje. Dlatego też potrzebuje obfitego podlewania o świcie lub wieczorem. Starsze okazy należy nawadniać w wypadku długotrwałego braku opadów. Trzeba przy tym pamiętać by nie moczyć liści. Jeśli będą zroszone powstaną na nich plamy w wyniku działania promieni słonecznych. Ważne jest też nawożenie, bowiem budleja, szczególnie w okresie kwitnienia, to żarłoczna roślina. Zatem zasila się ją 3-4 razy w sezonie wegetacyjnym. Najelpiej stosować wieloskładnikowe nawozy mineralne.

Budleja Dawida niezbyt dobrze radzi sobie z mrozem. W związku z tym należy ją okrywać na zimę. Najlepszym sposobem jest stworzenie kopczyka z ziemi, kory, trocin lub liści. Sprawdza się również zastosowanie agrowłókniny. Ostatnim ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest przycinanie krzewu. Pierwsze cięcie przeprowadza się wczesną wiosną. Usuwa się wtedy zmarznięte i zamarłe pędy. Tymczasem przycinanie odmładzające wykonuje się późną wiosną. Roślinę można skrócić nawet do 20 cm, bez problemu się zregeneruje. W okresie kwitnienia warto usuwać przekwitłe pędy. To pobudzi krzew do wytwarzania nowych.