Cebula cukrowa - charakterystyka, odmiany, uprawa, właściwości
Cebula (Allium cepa) uprawiana jest na całym świecie, a jej właściwości smakowe i lecznicze doceniane są od 4000 tysięcy lat. W naszym kraju cebula i burak zwyczajny należą do podstawowych roślin warzywnych. Bez tych popularnych warzyw nie wyobrażamy sobie kuchni. Cebula to doskonała przyprawa, nadająca potrawom ostrości i charakterystycznego aromatu. Osoby preferujące cebule delikatniejsze w smaku, docenią właściwości cebuli cukrowej. Przeczytaj, jak wygląda jej uprawa i poznaj najsmaczniejsze odmiany.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o cebuli.
Charakterystyka cebuli cukrowej – uprawa i pielęgnacja
Cebula cukrowa – opis i właściwości warzywa
Mianem cebuli cukrowej określa się cebule o słodkawym smaku. Ta grupa Allium cepa to najczęściej cebula biała, ceniona za delikatny miąższ, nadający się do bezpośredniego wykorzystania. Tak jak każda zwykła cebula ma wysokie wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Świeża cebula cukrowa zawiera witaminy C, B1, prowitaminę A, niewielkie ilości żelaza, fosforu, potasu i wapna. Działa odkwaszająco na organizm, a dzięki zawartości związków siarki hamuje rozwój chorobotwórczych mikroorganizmów. 100 g cebuli to tylko 48 kcal, więc niskoenergetyczne warzywo sprawdzi się jako smaczny dodatek do dietetycznych surówek.
Spożywanie cebuli korzystnie wpływa na wygląd skóry, wzmaga porost włosów oraz wzmacnia paznokcie. Zupa z cebuli pomoże uporać się z dolegliwościami, związanymi z wypiciem większej ilości alkoholu. Zdrowotne właściwości cebuli wykorzystuje od wieków medycyna ludowa. Cebule powinny regularnie jadać osoby w podeszłym wieku, zażywające mniej ruchu i narażone na choroby układu krążenia. Zaleca się spożywanie surowej cebuli, skropionej oliwą, aby poprawić ogólną kondycję i zapobiec puchnięciu nóg.
Z plastrów cebuli, zasypanych cukrem, otrzymamy leczniczy syrop, którym możemy skutecznie leczyć kaszel i stany przedgrypowe. Upieczona cebula, po rozgnieceniu na papkę, stanowi doskonały okład na wrzody i czyraki – po oczyszczeniu, rany szybciej się goją. Fluor, zawarty miąższu, wpływa dodatnio na zdrowie zębów. Przeciwwskazaniem do spożywania surowej cebuli są dolegliwości układu pokarmowego oraz nadczynność tarczycy. Łatwo strawna jest cebula gotowana.
Jak uprawiać cebulę? Wysiew, sadzenie i zbiór
Cebula ma średnie wymagania uprawowe. Dobrze rośnie na słonecznym stanowisku, o glebach ciepłych i próchnicznych. Nie zaleca się uprawiać cebuli na stanowiskach o ciężkich i mokrych glebach, bowiem zebrane warzywa będą źle się przechowywać. Jeśli uprawa cebuli prowadzona będzie na glebach piaszczystych, zanim nastąpi wysiew nasion, grządki nawozimy nawozami organicznymi i przekopujemy je, z dodatkiem mączki skalnej, która poprawi właściwości ziemi. UWAGA: Nie dodajemy świeżego obornika. Cebule uprawiamy w drugim roku po oborniku, ze względu na opóźnione dojrzewanie i niebezpieczeństwo ataku przez śmietkę cebulankę.
Cebula cukrowa może być uprawiana na kilka sposobów:
- przez wysiew nasion do gruntu w cieplejszych rejonach kraju. Należy siać nasiona od połowy marca, do połowy kwietnia - w rzędach, oddalonych od siebie o 25 cm. Na 1 m2 powinno przypadać około 1 g nasion. Nasiona zaczynają kiełkować w temperaturze około 6 stopni Celsjusza. Cebule jesienne należy siać w sierpniu. Zbyt gęsto rosnące rośliny przerywamy wiosną. Cebula cukrowa dojrzeje w czerwcu,
- uprawa z rozsady – możliwa jest z gotowych siewek, które możemy kupić u ogrodnika lub poprzez samodzielną uprawę. Nasiona należy siać do zimnego inspektu od połowy lutego, do 10 marca, w rzędach, co 5 – 10 cm. Na 1 m2 powinno przypadać około 30 g nasion. Sadzenie na stałe miejsce ma miejsce w połowie kwietnia. Sadzimy sadzonki zdrowe, tworzące kilka liści, w rozstawie około 8 x 30 cm. Sadzonki podlewamy,
- uprawa z dymki. Dymka sadzona jest od marca do kwietnia. Cebulki sadzimy co 10 cm, w rzędach odległych od siebie co 20 cm. Całe cebulki powinny znaleźć się pod ziemią, zagłębione czubkiem do góry. Najlepsza do zasadzenia jest dymka, o średnicy około 16 mm. Mała dymka nie jest skłonna do tworzenia pędów kwiatostanowych.
Uprawa cebuli cukrowej wymaga pielęgnacji. Glebę często spulchniamy, zapewniając uprawie dostateczną wilgotność. Podlewanie roślin konieczne jest w okresie ich wzrostu. Ważnym zabiegiem jest odchwaszczanie stanowiska, by sadzonki nie zostały zagłuszone przez chwasty. Między cebulami warto sadzić pietruszkę, co ochroni rośliny przed szkodnikiem - wgryzką szczypiorką. Opryskiwanie uprawy naparem ze skrzypu polnego, zapobiegnie chorobie grzybowej, wywołanej przez mączniaka rzekomego cebuli.
Słodka cebula zbierana jest podobnie jak cebula zwykła - gdy jej szczypior żółknie i sam się załamuje:
- cebulę z dymki zbieramy w czerwcu, razem z zielonym szczypiorem. W lipcu zbieramy ją po załamaniu się szczypioru.
- cebule z rozsady gotowe są do zbioru w sierpniu, a cebule z siewu - w sierpniu i we wrześniu.
Zbiór cebul przeprowadzamy w czasie pogodnej i słonecznej pogody. Wyrwane warzywa pozostawiamy na grządkach, a po kilku dniach dosuszamy w suchym i ciepłym miejscu. Przechowujemy je w ażurowych skrzynkach. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat wyboru nasion cebuli?
Biała cebula – najsmaczniejsze odmiany
Cebula cukrowa ‘Exhibition’ – to słodka biała cebula, o masie sięgającej do 1-2 kg. Zbiór warzywa ma miejsce w sierpniu i we wrześniu. Nasiona wysiewa się na grządkach na początku kwietnia. Nasiona można siać także wcześniej - w lutym, pod osłony. Odmiana polecana jest do bezpośredniego spożycia. Cena za 1 g nasion wynosi około 7,50 zł.
Cebula cukrowa ‘Alibaba’ – dojrzewa w sierpniu. Wyróżnia się delikatnym soczystym miąższem, o lekko ostrym smaku. Warzywo tworzy białe cebule, o kulistym kształcie, osiągające masę do 100 g. Smaczna cebula wykorzystywana jest do przyrządzania surówek, a także na susz. Nasiona odmiany można kupić za 2,90 zł za 5 g.
Cebula cukrowa ‘Alisa Craig’ – to odmiana o złotawej łusce, kryjącej delikatny słodki miąższ. Warzywo może osiągać ponad 1 kg wagi. Zbiór cebuli odbywa się w sierpniu i we wrześniu. Odmiana doskonale smakuje w surówkach i w sałatkach. Nadaje się na mrożonki. Cena za 1 g nasion wynosi 2,70 zł.
Słodka cebula w kuchni – ciekawostki kulinarne
- Przekąska: plastry cebuli solimy, polewamy olejem i pozostawiamy na 1 godzinę, pod przykryciem. Przekąskę spożywamy przed głównym posiłkiem. Tak przyrządzona słodka cebula nie pozostawia charakterystycznego zapachu.
- Zupa cebulowa: cebulę posiekać. 1,5 szklanki cebuli zrumienić z 2 łyżkami tłuszczu. 1 litr rosołu doprawić do smaku, dodać 1 łyżkę śmietany i zrumienioną cebulę. Gotować 20 minut. Do zupy podajemy grzanki z bułki paryskiej, zapiekane z żółtym serem.
- Nalewka cukrówka: 50 dag cebuli i 4 ząbki czosnku dokładnie miażdżymy, i odstawiamy w ciepłe miejsce, na kilka dni. Po tym czasie, do wytworzonego soku wlewamy po 0,5 litra spirytusu oraz przegotowanej chłodnej wody. Całość dokładnie mieszamy i przelewamy do butelek. Odstawiamy nalewkę w ciemne chłodne miejsce. Lecznicza cukrówka gotowa jest do zastosowania już po 2 tygodniach. Smak nalewki możemy wzbogacić, dodając, oprócz czosnku, np. imbir, miód lub pieprz. 1 łyżeczkę nalewki popijamy dwa razy dziennie, przed posiłkiem.
- Zupa krem: biała słodka cebula (1 szt.) oraz burak zwyczajny (0,5 kg) to podstawowe składniki zupy kremu. Warzywa kroimy w kostkę, dodajemy pokrojoną marchewkę, czosnek, pietruszkę i kawałek pora. Wszystko podsmażamy i zalewamy warzywnym bulionem. Gotujemy całość, do miękkości buraków. Zupę miksujemy i jeszcze chwilę gotujemy. Do kremu dodajemy pokruszony twaróg i podajemy z kleksem jogurtu i posiekaną dymką.
- Masło grzybowe: do wzbogacenia smaku masła nadaje się bardzo dobry jadalny borowik usiatkowany, cebula cukrowa oraz przyprawy – sól i pieprz. Borowik usiatkowany (2 szt.) kroimy na plasterki i razem z plasterkami cebuli (1 szt.) smażymy na maśle. Rumiane grzyby, cebulę i pozostałe składniki miksujemy, z 200 g masła. Przekładamy grzybowe masło do miseczki i chłodzimy w lodówce. Dodajemy, np. do pieczonych mięs.