Chaber bławatek

Chaber bławatek – dla jednych chwasty, dla innych uprawiana roślina z właściwościami leczniczymi

Chaber bławatek jest popularną rośliną, którą znamy przede wszystkim jako niebiesko kwitnące kwiaty w pobliżu zbóż. Przez sadowników i rolników określany jest jako chwast. Jednak inni doceniają cenne właściwości tej rośliny do tego stopnia, że zajmują się uprawą chabru.

Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chwastach.

Chaber bławatek - co warto wiedzieć

Chaber bławatek – opis

Chaber bławatek (Centaurea cyanus) pochodzi z rodziny astrowatych. W zależności od regionu posiada również wiele nazw ludowych. Wśród nich wymienia się m.in. takie nazwy, jak kwiatek wołoszek, wawer, jasieniec, kardy, głowacz, modrzeńczyk, macoszka, białasy, samosiejka czy też wasilek. Dorasta do 90 cm wysokości. Charakteryzuje się cienką, dość mocno rozgałęzioną łodygą, z której wyrastają lancetowate nieduże liście.

Największym wyróżnikiem tej rośliny są oczywiście kwiaty o pięknym, niebieskim zabarwieniu. Właśnie od chabrów wzięła się nazwa dla niebieskiego odcienia – chabrowy. Po okresie kwitnięcia, na roślinie pojawiają się owoce o zabarwieniu sinoszarym. Chaber bławatek spotykany jest niemalże na terenie całej Europy, a nawet na obszarach zaliczanych do Syberii Zachodniej. Na terenie naszego kraju, określany jest jako uciążliwy chwast, który porasta przede wszystkim ozime zboża, a także uprawy rzepakowe.

Właściwości lecznicze bławatka

Roślina z rodziny astrowatych posiada wiele cennych właściwości, które wykorzystywane są nie tylko w medycynie ludowej, ale również w farmacji oraz branży kosmetycznej. Kwiaty bławatka są jadalne, dlatego mogą stanowić ciekawy dodatek do sałatek. Natomiast sok z rośliny posiada właściwości barwiące. Kiedyś wykorzystywano chabry jako naturalny barwnik, nie tylko w domowym rzemiośle, ale również do produktów spożywczych. Właściwości rośliny wykorzystywane są również w kosmetologii, szczególnie w leczeniu różnych schorzeń skóry głowy. Napary z bławatka świetnie działają przeciwłupieżowo oraz przeciwgrzybicznie w okolicach głowy. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat właściwości leczniczych roślin.

Jeżeli zależy nam na samodzielnym zbiorze Centaurea cyanus, to zawsze powinien on następować rano po opadnięciu rosy. Natomiast kwiaty po wysuszeniu nie powinny zmienić koloru, ponieważ wtedy zyskujemy pewność, że roślina zachowała swoje cenne właściwości. Wymieniając najcenniejsze właściwości lecznicze, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na:

• Zapobieganie kamicy nerkowej – roślina posiada cenne właściwości nie tylko w profilaktyce kamicy nerkowej, ale również przy leczeniu chorób nerek oraz całego układu moczowego.
• Leczeniu stanów zapalnych skóry głowy – właściwości lecznicze są cenione przy pozbywaniu się łupieżu lub grzybicy skóry głowy.
• Poprawianiu stanu skóry - napary z bławatka znajdują zastosowanie kosmetyce, a szczególnie dla osób z problemami skórnymi, takimi jak trądzik, czy też cerą przetłuszczającą się bądź z pękającymi naczynkami krwionośnymi.

Chaber bławatek i jego zastosowanie

Już wiemy, że zastosowanie bławatka jest wyjątkowo szerokie. Napary, nalewki oraz soki możemy wykorzystywać zarówno zewnętrznie jak i również doustnie. Wewnętrzne zastosowanie bławatka jest zalecane przy przygotowaniu nalewki. W tym celu sporą garść świeżo zebranych kwiatów należy zalać wódką. Po tygodniu odstawionej mieszanki należy całość przecedzić, a następnie przelać do butelki. Jeżeli doskwierają nam różnego rodzaju przypadłości, które zostały wcześniej wymienione, to zaleca się zastosowanie wcześniej przygotowanego naparu. W tym przypadku jedną szklanką wrzątku możemy zaparzyć łyżkę suszonego bławatka. Zaleca się, by taki napar pić pomiędzy posiłkami, jednak nie w większej ilości niż pół szklanki jednocześnie.

Oczywiście bławatek znajduje również swoje zastosowanie w różnego rodzaju kąpielach oraz naparach. Roślina ta posiada doskonałe właściwości antybakteryjne. Dlatego zebrane i wysuszone kwiaty można zalać wrzątkiem, a następnie uzyskany napar dolać do kąpieli. Świetnym rozwiązaniem jest przygotowywanie także samodzielnych płukanek, które możemy wykorzystywać jako naturalny szampon do włosów lub tonik do cery z różnymi problemami skórnymi.

Czy możliwa jest uprawa chabra bławatka?

Podczas gdy jedni uważają bławatka za uciążliwy chwast, inni decydują się na jego uprawę. Sądząc po tym, jak roślina błyskawicznie się rozprzestrzenia, nie powinno być problemu z jej wysiewem oraz plonami. Przede wszystkim nasiona powinny być wysiewane na przełomie marca i kwietnia. Jeżeli istnieje jeszcze ryzyko wystąpienia przymrozków, to koniecznie nasiona powinny być przykryte przygotowaną ściółką. Uprawa powinna odbyć się na słonecznym stanowisku. Roślina poradzi sobie nawet na jałowym podłożu o odczynie kwaśnym lub obojętnym.

Uprawa bławatka jest zalecana przede wszystkim przy użyciu tych odmian: Black Ball, Blue Boy, Polka Dot, Rosa Ball, czy też Jubilee Gem. Jeżeli nasiona zostaną wysiane wiosną, wtedy okres kwitnienia przypadnie od lipca do sierpnia. Można również wysiać nasiona jesienią, wtedy uprawa wyda nam plony w czerwcu kolejnego roku. Chcąc maksymalnie przedłużyć okres wegetacyjny, należy jak najszybciej pozbyć się przekwitających kwiatostanów.

Chaber bławatek jako uciążliwy chwast

Zwalczanie chwastów w ogrodzie

Zachwycając się cennymi właściwościami bławatka, warto rozpatrzeć także sposoby jego pozbycia się z upraw, kiedy okazuje się on być rośliną niepożądaną jako uciążliwy chwast. Należy wziąć pod uwagę, że jest to roślina bardzo szybko rozprzestrzeniająca się, ponieważ nasiona są rozsiewane nie tylko przez wiatr, ale również przenoszone przez mrówki. Dodatkowo system korzeniowy w glebie może przetrzymać nawet do 6 lat. Sprawdź także ten artykuł o popularnych herbicydach.

Jeżeli przy naszych przydomowych uprawach występują niewielkie ilości bławatka, to możemy pozbyć się go poprzez zwykłe wyrywanie. Zwalczanie w ogrodzie chabru nie wymaga stosowania środków, takich jak przy pozbywaniu się go z upraw polnych. Tym bardziej, że są to rzadko występujące chwasty na trawniku lub przy uprawach warzywnych. Zdecydowanie częściej spotykane są przy jakichkolwiek nieużytkach zieleni. Dlatego zwalczanie w ogrodzie bławatka nie powinno stanowić większego problemu. W tym przypadku często wystarczy zastosowanie specjalnego wyrywacza do chwastów. Takie narzędzie sprawdzi się również, jeżeli dokuczają nam inne chwasty na trawniku, na przykład mniszek lekarski bądź oset.

Chaber bławatek - zwalczanie w pszenicy

Chabry jako chwasty są o wiele bardziej dokuczliwe na polach uprawnych. W momencie, kiedy na 1 metrze kwadratowym pojawi się od 1 do 10 sztuk tej rośliny, wtedy zwalczanie w pszenicy lub innym zbożu, jest jak najbardziej zalecane. Ponieważ zbyt duże zagęszczenie bławatka może doprowadzić do tego, iż uprawa zboża przyniesie straty na poziomie nawet do 30%.

Zwalczanie w pszenicy bławatka nie zawsze jest takie łatwe. Jeżeli chwasty dość mocno rozprzestrzenią się po polu, to uprawa zboża rzeczywiście może być zagrożona. Tym bardziej że jedna roślina wydaje liczne nasiona, które jak już wcześniej wspomniano, z łatwością rozprzestrzenią się po okolicy. Na pewno chaber bławatek jest wrażliwy na takie substancje aktywne jak: tribenuron metylowy, cyjanazyna, dikamba, bromoksynil, florasulam, czy też metosulam. Oczywiście przygotowując odpowiedni roztwór na oprysk, należy dokładnie czytać opis dołączony do każdego produktu. Ponieważ nieprawidłowo przygotowany roztwór może przynieść odwrotny skutek, nie mówiąc już o tym, że przy zbyt wysokim stężeniu, substancje aktywne staję się szkodliwe dla człowieka.

Chaber bławatek – chwasty czy rośliny lecznicze?

Powyższy opis odnośnie właściwości leczniczych bądź szkodliwości chabra bławatka pozwala zrozumieć, że roślina w zależności od kontekstu postrzegana jest na dwojaki sposób. Z jednej strony ceniona jako roślina lecznicza. Z drugiej jednak traktowana jako chwasty na trawniku, w ogrodzie oraz na polach uprawnych.

Na pewno na pierwszym miejscu powinniśmy stawiać rośliny uprawowe. Dlatego, jeżeli bławatek wkradł się do naszego ogrodu jako niechciany gość, to oczywiście powinno się go zwalczyć. Jednak w niewielkiej skali tego problemu możemy wykorzystać jeszcze cenne właściwości rośliny, uprzednio zbierając kwiaty do suszenia. Natomiast rolnicy, którzy walczą o utrzymanie się swoich upraw, a także jak najlepsze plony, niewątpliwie sięgną po bardziej drastyczne środki ochrony roślin.