Choroby rododendronów - co warto wiedzieć, jak leczyć

Warunki naturalne a choroby rododendronów

Różanecznik - wymagania

Jeśli ziemia do rododendronów, należących do rodziny wrzosowatych, pozbawiona jest któregoś ze składników pokarmowych, liście rośliny przebarwiają się. Brak na przykład potasu sygnalizowany jest brązowymi plamami na brzegach liści oraz żółknięciem ich tkanek. Brązowe lub czerwonawe plamy sugerują też małą ilość boru w glebie. Niedobór żelaza rozpoznajemy po żółknięciu tkanek pomiędzy nerwami. Z kolei, gdy ziemia do rododendronów w ogrodzie przeciążona jest składnikami pokarmowymi, pojawia się chloroza liści, spowodowana przede wszystkim nadmiarem wapna w glebie. Blaszki liści stają się żółtawe, białe lub jasnozielone, natomiast nerwy pozostają ciemnozielone. Chlorozę zwalczamy opryskując różanecznik roztworem chelatu żelaza Forte 8. Warto też w celu wzmocnienia roślin zastosować wieloskładnikowy nawóz do rododendronów. Zwolennikom domowych sposobów zaleca się dodanie do podłoża rozdrobnionej kory drzew, naturalnego nawozu lub niewapnowanego torfu.

Rododendron - co może oznaczać zółknięcie liści?

Żółknięcie liści może być też oznaką niewłaściwego pH gleby w ogrodzie, dlatego już na etapie sadzenia rododendronów trzeba zadbać o właściwy jej odczyn. Badanie można wykonać samodzielnie, używając w tym celu kwasomierza Helliga. Można go kupić w sklepie ogrodniczym albo w sieci. Jeśli ziemia nie jest dostatecznie kwaśna można zastosować nawóz do rododendronów zakwaszający podłoże. Dobrze jest też wymieszać podłoże z kwaśnym torfem. Jeśli natomiast odczyn gleby jest zasadowy lub obojętny trzeba koniecznie zastosować fizjologiczny kwaśny nawóz do rododendronów. Jeśli szukasz inspiracji na rośliny w ogrodzie, przeczytaj także nasz artykuł, gdzie znajdziesz przydatne porady ogrodnicze: Najlepsze kwiaty ogrodowe dla ciebie. Co warto sadzić?

Rododendron usycha i zamiera również z powodu suszy fizjologicznej. Zjawisko to zachodzi w roślinie wówczas, gdy pozbywa się ona wody, nie mogąc uzupełnić zapasów z zamarzniętego podłoża. Różanecznik traci wodę w wyniku transpiracji w słoneczne dni. Susza fizjologiczna jest szczególnie groźna dla roślin o dużych liściach. Aby jej zapobiec lub zminimalizować objawy warto posadzić rododendron w miejscu bezwietrznym, tam gdzie w godzinach południowych słońce tylko delikatnie przygrzewa. Najlepiej, gdy jest to stanowisko wśród drzew iglastych, przy ścianie budynku. Warto też zimą zacienić różanecznik agrowłókniną, by zmniejszyć bezpośrednie działanie słońca. Parowanie ogranicza też gruba warstwa ściółki wokół rośliny.

Choroby grzybowe i bakteryjne

Kwiat rododendron szczególnie łatwo zapada na choroby grzybowe. Rozwojowi grzybów sprzyja między innymi niewłaściwa pielęgnacja, dopuszczająca obecność na roślinie różnych szkodników. Oznaką choroby jest zazwyczaj brązowienie liści i pąków. Na porażonych roślinach pojawiają się owocniki grzyba w postaci czarnych punkcików. Zwalczanie objawów powinno następować zaraz po dostrzeżeniu problemu. Należy obciąć chore części i zastosować odpowiedni oprysk.

Choroby rododendronów - co warto wiedzieć, jak leczyć — Pasożytnicze lub grzybowe choroby rododendronów objawiają się rozległymi lub drobnymi plamami na liściach. Najczęściej świadczą o plamistości liści.

Obecność nieregularnych jasno- lub ciemnobrązowych plam na liściach może wskazywać na chorobę grzybową nazywaną plamistością liści, w wyniku której porażony rododendron marnieje. Plamistość liści wywołana jest przez grzyby i bakterie. W efekcie ich działania porażone liście usychają i opadają. Zwalczanie objawów plamistości polega na zastosowaniu oprysku, na przykład Bravo 500 SC lub Dithane NeoTec 75 WG. W celu zapobieżenia chorobie trzeba wzmacniać regularnie rododendron Biochitonem. Porażone liście należy spalić.

Często spotykaną chorobą grzybową, na którą zapada kwiat rododendron jest szara pleśń. Wywołują ją grzyby, które rozsiewają się w wilgotnym środowisku. Na liściach, pędach i kwiatach pojawia się mączysty, szarobiały nalot, w konsekwencji którego różanecznik brunatnieje i zamiera. Objawy szarej pleśni zwalczamy środkami chemicznymi, na przykład Zato, Dithane M 45 i Teldor. Warto też spryskać rododendron naturalną gnojówką z pokrzywy lub odwarem ze skrzypu. Porażone części trzeba szybko usunąć i spalić.

Różanecznik bywa też ofiarą rdzy oraz mącznika. Przyczyną rdzy są zarodniki grzybów o charakterystycznym rdzawym zabarwieniu. Liście pokrywają się brunatnymi lub rdzawo-czerwonymi plamkami i kwiat rododendron powoli zamiera. Zainfekowane rośliny usuwamy, natomiast mniej zniszczone pryskamy środkami Dithane NeoTec 75 WG, Polyram 70 WG, Baymat Ultra lub Falcon. Z kolei mącznik to jedna z najczęściej występujących w ogrodzie chorób. Wywołuje ją grzyb, który pokrywa rośliny mącznym, początkowo białym, a potem szarawym nalotem. Porażony rododendron więdnie i obumiera. Pielęgnacja rośliny wymaga oprysku preparatem grzybobójczym Bravo 500 SC albo Acrobat MZ 69 WG. Można też zastosować preparat na bazie czosnku Bioczos BR. Więcej porad na temat pielęgnacji kwiatów zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Choroby rododendronów, mające początek w glebie

Różanecznik w ogrodzie - przeciwdziałanie chorobom

Niebezpieczne skutki przynoszą też choroby rododendronów znajdujące swój początek w glebie. Choroby różaneczników spowodowane przez grzyby glebowe nazywane są czasami uwiądem. Należy do nich na przykład fytoftoroza, która na zarażonych korzeniach zostawia jasnobrązowe, szybko ciemniejące plamy. Chora roślina więdnie w całości lub częściowo, liście przybierają jasnozielony lub szarawy kolor i zwijają się, a porażony rododendron przestaje rosnąć. Gdy przekroimy pęd, zobaczymy zbrunatnienie wiązek przewodzących. Należy niezwłocznie podjąć działania krok po kroku. Fytoftorozę zwalczamy opryskami: Ridomil Gold Pepite 67,8 WG, Agro Propamocarb Plus 840 SL, Gwarant 500 SC, Mildex 711,9 WG albo Previcur Energy 840 SL. Chore egzemplarze usuwamy i palimy, a zamierające pojedyncze pędy wycinamy, pamiętając o dezynfekcji narzędzi po każdej czynności.

Pasożyty atakujące odmiany różanecznika

Kolejne różanecznikowe pasożyty to opuchlaki truskawkowce. Ich obecność łatwo zauważyć, ponieważ na liściach pojawiają się charakterystyczne wyżery w kształcie litery U. Na bytność owada wskazuje też żółknięcie krzewu oraz pojawienie się na liściach widocznych dziur. Trudno jest odkryć opuchlaka, ponieważ żeruje on nocą, a w ciągu dnia ukrywa się w glebie pod drzewami. Jego szkodliwa działalność przypada na maj i czerwiec. Samice składają jaja w glebie i z nich wykluwają się larwy, niszczące korzenie. Larwy zimują w wierzchnich warstwach gleby, między korzeniami roślin. Wiosną obgryzają szyjkę korzeniową i zjadają drobne korzonki. W maju larwy przepoczwarzają się i powstają dorosłe osobniki.

W początkowej fazie ataku na roślinę możemy wyłapać chrząszcze opuchlaki przy pomocy naczynia z gałązkami cisu, które pozostawiamy na noc. Zwalczanie chemiczne powinno przeprowadzać się wieczorem, opryskując rośliny na przykład Mospilanem 20 SP, Fastac 100 E albo innym uniwersalnym środkiem. Zabieg powtarzamy co siedem - osiem dni. Zwalczamy szkodniki zanim zdążą złożyć jaja, bowiem likwidowanie larw jest znacznie trudniejsze. Samice mogą złożyć nawet tysiąc jaj, z których wyklują się białe larwy z brązowymi główkami. Naturalnie tępimy opuchlaki roztworem wrotyczu. Możemy też z nimi walczyć za pomocą preparatów z nicieniami, którymi podlewamy rośliny. Na rynku dostępne są roztwory o nazwie Larvan i Enton. Opuchlaki są też pokarmem dla kretów, ryjówek, ptaków, stonóg i pająków. Informacje o rododendornach, zwanych także azaliami znajdziesz w tym artykule.

Choroby różaneczników spowodowane przez szkodniki

Upartym niszczycielem rododendronów jest skoczek różanecznikowy. Jego żerowanie poznajemy po obecności na liściach pojedynczych nakłuć. Obecność szkodnika sugerują też białe wylinki na roślinie. Samice owada składają we wrześniu w pąkach jaja, a od maja do czerwca pod spodem liści rozwijają się żółtawe, mało ruchliwe larwy. Z kolei w lipcu i sierpniu na liściach żerują dorosłe już osobniki. Mają one około centymetra długości i są bardzo ruchliwe. Kiedy się je spłoszy, szybko przeskakują na inne liście. Skoczki są zielone, z wyraźnymi pomarańczowymi, paskowymi przebarwieniami na bokach. Owady te, wysysając soki z rośliny, robią niewielkie zniszczenia na liściach, ale poprzez swoją ruchliwość roznoszą choroby grzybowe, co skutkuje zamieraniem pąków kwiatowych. Zwalczanie objawów choroby rododendronów, spowodowanej obecnością skoczka różanecznikowego polega na opryskiwaniu roślin preparatami owadobójczymi, na przykład Decis Ogród 015 EW. Oprysk powtarzamy po dziesięciu - czternastu dniach.

Rododendron to roślina lubiana też przez szkodnika nazywanego wdzięcznie prześwietlikiem borówkowcem. Jest to niewielki pluskwiak, dorastający do czterech milimetrów długości. Dorosły okaz ma płaskie ciało i przezroczyste skrzydełka. Jego larwy są żółte i bardzo małe. Duże i małe osobniki żywią się sokiem, żerują na liściach, na ich spodniej stronie. Znakiem obecności wada są żółtawe przebarwienia na wierzchu liści, natomiast na spodzie - ciemne odchody. Porażone liście z czasem opadają. Trzeba je wówczas zgrabić i spalić. Krzewy opryskujemy środkiem owadobójczym w maju i czerwcu, gdy nadchodzi czas wylęgu larw.

Zwalczamy szkodniki i choroby rododendronów od razu, kiedy zauważymy objawy. Najczęściej stosuje się w tym celu metody chemiczne. Środki chemicznej ochrony roślin dzieli się na zwalczające choroby grzybicze i bakteryjne (fungicydy), zwalczające chwasty (herbicydy) i zwalczające owady (insektycydy). Opryskując rośliny środkiem chemicznym trzeba przestrzegać wskazanych dawek i nie powinno się ich przekraczać. Na opakowaniu powinna być też informacja o roślinach, na które zarejestrowany jest dany środek i inne ważne dane. Opryski wykonujemy przy bezwietrznej pogodzie, najlepiej wieczorem, by nie narażać pożytecznych owadów na działanie środka. Oprysku nie stosujemy w pełnym słońcu i podczas opadów. Przed wykonaniem zabiegu trzeba sprawdzić, jak długi jest okres karencji i prewencji. Terminem karencji określa się liczbę dni, jak powinna minąć od czasu ostatniego oprysku do momentu zbioru. Termin prewencji mówi z kolei o tym, jak długo ludzie i zwierzęta nie powinny stykać się ani przebywać w pobliżu miejsc, w których zastosowano środek. Warto pamiętać, że przecidziałać chorobom krzewów ozdobnych w ogrodach pomaga także nawożenie roślin. Należy je przeprowadzać w uprawie nie tylko rododendronów, ale także, jeśli chodzi o rośliny doniczkowe na balkonie, krzewy liściaste i inne kwiaty w uprawie. Podobne choroby mogą dopaść także pomidory - w tym artykule zebraliśmy niezbędne informacje i porady.

Literatura:

1. Co zagraża naszym roślinom? „Mój Piękny Ogród” 2013 nr 6, s. 56.

2. Jakubowski K., Choroby grzybiczne. „Mam Ogród” 2014 nr 8, s. 50-51.

3. Jakubowski K., Jak się pozbyć opuchlaków? „Mam Ogród” 2014 nr 9, s. 48-49.

4. Jakubowski K., Piękne różaneczniki. „Mam Ogród” 2015 nr 5, s. 31.

5. Pusz W., Chloroza różanecznika. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 4, s. 60.

6. Pusz W., I znowu opuchlaki na różanecznikach. „Mój Piękny Ogród” 2015 nr 4, s. 57.

7. Smolińska E., Jak dbać o różaneczniki? Przepis na Ogród” 2016 nr 6, s. 14-15.

8. Zamieranie roślin. „Magnolia”, dod.: „Jaki to szkodnik, jaka to choroba”, s. 32.

9. Zwalczamy choroby i szkodniki. „Kwiaty w ogrodzie i na balkonie” 2010 nr 1, s. 18-19.