Ćma bukszpanowa – charakterystyka, szkodliwość, zwalczanie, porady
Ćma bukszpanowa, znana również jako cydalima perspectalis, to coraz częściej rozpoznawalny owad w naszym kraju. Mimo że ćmę bukszpanową uważa się za insekta jeszcze mało znanego, owad zdążył już zaszkodzić wielu bukszpanom w Polsce. Motyl z Azji po raz pierwszy pojawił się w Europie w drugiej połowie XX wieku, jednak dopiero w XXI wieku jego liczebność znacznie wzrosła. Jak dokładnie wygląda owad? Czy ćma żeruje jedynie na bukszpanie? Jakie sprawdzone pułapki i metody są najlepsze na te szkodniki? Sprawdź charakterystykę ćmy bukszpanowej i dowiedz się, jak ją zwalczyć z ogrodu.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.
Ćma bukszpanowa – jak ją zwalczać? Preparaty, choroby i ważne informacje
Motyl z Azji, czyli ćma bukszpanowa – na jakie odmiany dzieli się azjatycka ćma?
Ćma bukszpanowa, znana również pod nazwą cydalima perspectalis, pochodzi z Azji. Owad dostał się do naszego państwa około 2016 roku wraz z roślinami, które importujemy ze wschodu. Pierwsze gąsienice insektów znaleziono w Krakowie, kiedy to niszczyły wówczas bukszpan. Dziś szkodniki rozmnożyły się w Polsce tak mocno, że zdążyły rozprzestrzenić się już po całym kraju. Ćmę bukszpanową uważa się w Polsce za stosunkowo nowy gatunek insektów. Wciąż wiemy o niej bardzo mało, natomiast azjatycka ćma zdążyła już chyba na dobre zaaklimatyzować się w Polsce. Po pierwsze, odpowiada jej zmieniający się, coraz cieplejszy klimat. Owady znajdują w naszym kraju również sporo pożywienia. Co jeszcze sprawia, że ćmy chętnie zasiedlają Polskę? Otóż nie mają one żadnych wrogów w naturze. Gąsienice mają w skórze bowiem trujące toksyny, zatem nie są jadalne ani dla innych owadów, ani dla drapieżnych ptaków w naszym kraju. Właśnie to sprawia, że ćma bukszpanowa wciąż się rozmnaża, przez co jej zwalczanie jest bardzo utrudnione.
Ćma bukszpanowa to jedna z największych ciem w całej Europie, głównie ze względu na swoje azjatyckie korzenie. Rozpiętość skrzydeł dorosłego owada sięga wobec tego od 35 do nawet 45 mm! Jak wygląda insekt? Głowa ćmy może być w różnym kolorze, jednak najczęściej jest szara lub brązowa. Na głowie tej znajdują się z kolei małe, brązowe włoski. Owłosiony jest również tułów owada, będący w biało-brązowym kolorze. Skrzydła ćmy bukszpanowej często różnią się od siebie barwą, która uzależniona jest od danej odmiany szkodnika. Paleta kolorów skrzydeł ćmy obfituje głównie w biel, brąz i beż. Jako że skrzydła mogą mieć różne ubarwienie, ćmy bukszpanowe oficjalnie dzieli się na trzy odmiany:
- Ćma bukszpanowa jasna – to najbardziej popularna odmiana
ćmy. Występuje w naturze od 60 do 80% z całej populacji. Jasna odmiana wyróżnia
się białym kolorem skrzydeł, które „zamknięte” są w brązowej obwódce.
- Ćma bukszpanowa pośrednia – to najrzadziej występująca ćma
bukszpanowa, której skrzydła są jasne i znajdują się w brązowej otoczce. Kiedy
ćma przebywa w spoczynku, brązowa obwoluta całkiem przecina skrzydło (na ukos).
- Ćma bukszpanowa ciemna – jej skrzydła całe są w kolorze brązowym. Szacuje się, że występuje ich ok. 10-30% wśród całej populacji gatunku na świecie.
Rozmnażanie ćmy bukszpanowej, krok po kroku. Co warto wiedzieć?
Forum ogrodnicze to miejsce, w którym można znaleźć nie tylko dokładną charakterystykę poszczególnych owadów, ale i cykl ich rozmnażania. Warto skupić się na tym, jak wygląda on u ćmy bukszpanowej, aby móc skutecznie walczyć z tymi owadami. Ćmy azjatyckie z reguły rodzą się dwa, maksymalnie trzy razy w roku. Jeśli jednak jesienią jest wyjątkowo ciepło, pokoleń tych szkodników może urodzić się znacznie więcej. Dorosłe owady zaczynają odbywać swoje pierwsze loty między kwietniem a majem. Gdy jednak wiosna będzie bardzo słoneczna, może rozpocząć się to już w marcu. Zimujące gąsienice są zwykle młode, a więc pochodzące z ostatniego pokolenia. Jeśli zacznie zbliżać się zima, owijają się one w centymetrowe kokony i chowają między liśćmi bukszpanu.
Ćma bukszpanowa w dorosłej postaci zwykle fruwa pogodną, ciepłą nocą. Aby znaleźć bukszpan lub potencjalnego partnera / partnerkę, może lecieć nieprzerwanie nawet… do 10 kilometrów. Zapłodnione samice składają jaja o wielkości mniej więcej 1 mm, w ilości do 30 sztuk naraz. Większości początkującym ogrodnikom ciężko będzie je dostrzec, gdyż ćmy przyklejają je do spodniej części zdrowych, nieuszkodzonych liści bukszpanu. Larwa i gąsienica po rozwinięciu się atakują roślinę, co można zauważyć po jej zniszczonych liściach, ale i pędach na bukszpanie. Obecność ćmy bukszpanowej rozpoznać też można po przędzy, którą pokryte zostają gałązki rośliny. Z reguły jest ona bardzo gęsta, momentami przypominająca pajęczą sieć. Na liściach wprawne oko dojrzy również odchody owadów.
Po czym jeszcze rozpoznać, że ćma bukszpanowa atakuje rośliny w ogrodzie? Otóż zwykle „dopada się” ona do bukszpanu zwyczajnego, ale i jego przeróżnych odmian (m.in. buxus sinica). Insekty atakują liście poprzez obgryzanie ich, a później stopniowe wyniszczanie powierzchni. Często niszczą także korę bukszpanu, a to sprowadza na roślinę różne choroby. Później następuje z kolei zasychanie i całkowite zamieranie rośliny. Ćma bukszpanowa jednak często najpierw uszkadza najpierw najbardziej delikatne części liści, przez co zwalczanie owadów jest utrudnione. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat zawisaka tawulca?
Jak zwalczać ćmę bukszpanową? Skuteczne preparaty, pułapki i oprysk
Czy ćma bukszpanowa jest niebezpieczna? Dlaczego należy ją zwalczyć z ogrodu?
Ćma bukszpanowa jest bardzo uciążliwym owadem. Szkodniki żerować mogą pod postacią gąsienic na pojedynczym tylko krzewie w ilości setek, a niekiedy nawet… tysięcy owadów. Jak można się zatem domyślić, tak potężna ilość szkodników może całkiem zniszczyć długo sadzony i pielęgnowany w ogrodzie bukszpan. Gąsienic ćmy bukszpanowej może być aż tyle, ponieważ w naturze nie ma ona żadnego wroga – zwłaszcza w polskim klimacie, który jej sprzyja. W dodatku owady przyzwyczaiły się już do naszych zim i są w stanie przetrwać w mrozie do nawet -30 st. C! Dlatego ćma wciąż się rozmnaża, a ogrodnikom pozostaje jedynie podjąć odpowiednie środki, aby usunąć szkodnika.
Jako że ćma bukszpanowa jest bardzo niebezpieczna dla bukszpanu i może doprowadzić do jego całkowitego obumarcia, należy dokładnie lustrować te rośliny. Według informacji na niejednym forum ogrodniczym należy co dwa tygodnie przeglądać gałęzie bukszpanu w celu zlokalizowania ewentualnych jaj ćmy bukszpanowej. Jaja czasem mogą jednak znajdować się bardzo głęboko w roślinie. Jaki środek może zadziałać na gąsienice ciem? Otóż, gdy tylko się one pojawią, należy potrząsać bukszpanem w celu strącenia owadów. Należy je ręcznie zebrać z ziemi, a później spalić. To sprawdzona metoda, jednak nie zawsze będzie skuteczna – zwłaszcza w zaawansowanym rozwoju ćmy bukszpanowej na bukszpanie.
Czym pryskać na bukszpan? Znajdź skuteczny środek na zwalczanie ćmy bukszpanowej
Ćmy bukszpanowe powinno się zwalczać w okresie od kwietnia do października. Poza przeglądaniem liści bukszpanu należy zastosować też środki ułatwiające pozbycie się szkodników. Można na przykład użyć pułapek feromonowych na owady, dzięki którym będzie można odseparować samców od samic. Feromon, który poczują z pułapki, wydzielany jest przez samice ciem. Samce dzięki temu wlecą do pułapki i zginą maksymalnie w ciągu 72 godzin. Sprawi to, że samicom będzie się trudniej rozmnażać. Warto zawiesić pułapkę w ogrodzie również po to, aby monitorować, czy ćma bukszpanowa przypadkiem się w nim nie pojawiła. Tylko jedna ćma będzie bowiem alarmem, że coś się dzieje! Warto dodać, że konstrukcja pułapki uniemożliwia motylom wydostać się z niej. Poza pułapką feromonową istnieje również mnóstwo innych sposobów na to, jak poradzić sobie z ćmą bukszpanową.
- Łapanie ręczne – najlepiej robić to w rękawicach, szukając jaj ciem w głębi krzewów. Gdy zauważysz złożone już jaja, należy oderwać liść, na których się one znajdują, a następnie go spalić. Mniejszą liczbę gąsienic można łapać w palce albo wytrzepywać z krzaków na ziemię, zbierać i palić
- Zmywanie wodą – wystarczy wziąć w ręce węża ogrodowego i
mocnym strumieniem potraktować bukszpan. Można to robić za każdym razem, kiedy
będziesz podlewać rośliny – Zaleca się robić to jednak przynajmniej raz na
tydzień. Potężny strumień skierowany w środek rośliny na pewno zmyje ćmy z
bukszpanu.
- Oprysk chemiczny – jeśli nie działa potrząsanie krzakiem ani zmywanie wodą, warto pryskać na bukszpan sprawdzonym środkiem. Jednym z nich jest preparat Mospilan, który doskonale usuwa ćmy bukszpanowe, niezależnie od warunków pogodowych. Poza tymi szkodnikami Mospilan świetnie poradzi sobie również z ochojnikami, mączlikami czy misecznikami. Po spożyciu opryskanych środkiem liści insekty zginą w ciągu zaledwie kilku godzin.
Ćma bukszpanowa – wskazówki, o których warto pamiętać!
- Jako że bukszpan jest bardzo gęsto ulistnionym krzewem, wprawni ogrodnicy z łatwością wypatrzą żerujące na nim ćmy. Estetykę bukszpanu z pewnością zaburzą jego suche i pozwijane liście, a także przędza – wyraźne oznaki obecności ćmy bukszpanowej. Widząc dodatkowo zielone odchody na liściach, można być pewnym, że szkodniki te pojawiły się w ogrodzie.
- Larwy ciem bukszpanowych są niezwykle żarłoczne. Pożerają z bukszpanów zarówno pędy, jak i liście, nie zostawiając praktycznie nic. Najpierw roślina wobec tego brązowieje, później jej liście się wysuszają, a następnie następuje nagła defoliacja. Bukszpan w kilka dni może zostać całkiem pozbawiony liści przez szkodniki! Warto wnikliwie obserwować więc, czy ćma już się nie pojawiła. Niestety, łatwo przeoczyć proces rozwoju larw. Wiele początkujących ogrodników zauważa obecność ćmy bukszpanowej, dopiero gdy roślina jest już mocno zniszczona i praktycznie nie do uratowania.
- Ćma bukszpanowa często długo nie może zostać zauważona, ponieważ ukrywa jaja pod spodem liści. Można je zlokalizować, dopiero gdy odchyla się więc ich blaszki. Owszem, gąsienice zauważyć jest prędzej. Ich obecność z reguły zwiastuje już jednak duże zniszczenie bukszpanu albo już bardzo zaawansowaną inwazję szkodników na krzak.
- W celu ochrony bukszpanu przed ćmą bukszpanową należy systematycznie doglądać roślin. Trzeba bardzo wnikliwie przyglądać się bukszpanowi nie tylko z zewnątrz, ale i obserwować wnętrze krzewu. „Inspekcja” powinna zostać przeprowadzona minimum co dwa tygodnie, a najlepiej kilka razy w miesiącu. Dzięki temu istnieje szansa zauważenia w porę obecności ćmy bukszpanowej i ocalenia bukszpanu przed całkowitym obumarciem.