Cyklamen - odmiany, uprawa, pielęgnacja, podlewanie, wymagania

Cyklamen - charakterystyka ogólna

Cyklameny należą do wieloletnich roślin zielnych. Byliny te wytwarzają bulwy, z których wyrastają liście i kwiaty osadzone na długich szypułkach. Kwiaty cyklamenów mogą mieć kolor biały, różowy, czerwony, łososiowy, fioletowy itp. Niektóre gatunki kwitną wiosną, inne jesienią, a jeszcze inne zimą. W zależności od odmiany, cyklameny mają płatki równe, postrzępione, pojedyncze, karbowane, pasiaste, grzebieniaste, faliste lub pełne.

Ponieważ cyklamen ma podwójną liczbę chromosomów, w stanie dzikim wytwarza drobne liście i kwiaty. Kiedy więc roślina pojawiła się w ogrodach Europy, liczbę chromosomów udało się szybko zwiększyć. W rezultacie zabiegów genetycznych wyhodowano w Holandii cyklameny o bardzo małych albo bardzo dużych kwiatach. Były to między innymi biało kwitnące anneke i sonja oraz purpurowofioletowa willie. W Niemczech pojawiły się z kolei hodowlane cyklameny białe enzett-rosemarie i różowe enzett-kati. W wyniku krzyżowania, nieco później, powstały cyklameny pastelowe, których płatki miały jaśniejszy lub ciemniejszy kolor po brzegach.

Zazwyczaj poznajemy kwiat cyklamen po owiniętych wokół siebie płatkach korony w stadium zwisających pąków. Ponadto wschodząca z nasion roślina ma charakterystyczną właściwość. Mimo, iż cyklamen to kwiat dwuliścienny, obserwujemy zawsze rozwój tylko jednego liścia, gdyż drugi bardzo szybko obumiera. Cyklamen tworzy mięsiste, twarde bulwy o średnicy kilku centymetrów. Bulwy są początkowo kuliste, ale w miarę wzrostu robią się spłaszczone. W górnej ich części znajdują się pąki liściowe i kwiatowe, w dolnej natomiast korzenie. Kwiat cyklamen gromadzi w liściach duże ilości substancji zapasowych. A może zainteresuje cię także artykuł o fiołku alpejskim?

Cyklameny - gatunki, uprawa i pielęgnacja

Cyklamen perski (cyclamen persicum), neapolitański i purpurowy

Charakterystyczną grupę stanowią cyklameny pachnące oraz długoszypułkowe, uprawiane na kwiat cięty, z których najbardziej lubiany jest kolor wiśniowoczerwony. Do bukietów i wiązanek hodowane są cyklameny o zwartej budowie - w tym cyklamen perski (cyclamen persicum), nazywany potocznie, zresztą błędnie, fiołkiem alpejskim albo też cyklamenem alpejskim. Cyklamen alpejski pochodzi ze wschodniego regionu Morza Śródziemnego - głównie z Grecji, Syrii. Palestyny i Iranu. Od dawnej nazwy Iranu (Persji) wywodzi się nazwa gatunku – cyklamen perski.

Cyklamen perski to bylina o bulwiasto zgrubiałym kłączu i kwiatach osadzonych pojedynczo na długich szypułkach. Kwiat ten ma sercowate liście, które podobnie jak łodygi, wyrastają bezpośrednio z bulwy. Fiołek cyklamen kwitnie jesienią i na początku zimy, a kwiaty ma pojedyncze, pełne lub karbowane. Naturalnym siedliskiem gatunku są cieniste lasy liściaste o wapienno-próchnicznych glebach. Na klimat regionu składają się wysokie temperatury i bardzo mała ilość opadów latem. I to właśnie takie warunki podpowiadają nam, jak hodować cyklameny, w tym również cyklamen alpejski.

Mniej popularnym gatunkiem jest cyklamen neapolitański, który także rośnie dziko w górach basenu Morza Śródziemnego. Jest to również bulwiasta roślina, o długich, okrągłych, u nasady sercowatych kwiatostanach, które mają różowy kolor i przyjemnie pachną. Cyklamen neapolitański to bylina przeznaczona przede wszystkim do ogrodów skalnych. Gatunek ten lubi ocienione stanowiska i przepuszczalną ziemię. Kwitnie od lipca do listopada, a rozmnaża się poprzez wysiew nasion, od grudnia do marca i przetrzymanie ich przez dwa-trzy tygodnie w zimnych skrzyniach inspektowych. Cyklamen ogrodowy neapolitański wytrzymuje mrozy do -20 stopni. Jego kwiaty, długości dwóch i pół centymetra, pojawiają się na początku jesieni. Cyklamen neapolitański lubi słońce i lekki cień. W lecie wchodzi w okres uśpienia, dlatego potrzebuje niewielkich ilości wody. W czasie upałów roślinę delikatnie podlewamy i zacieniamy. Sprawdź także ten artykuł z inspiracjami na byliny ogrodowe.

W górach Polski, w stanie dzikim, rośnie cyklamen purpurowy, nazywany także europejskim albo gdułą. Gatunek ten jest u nas bardzo rzadki i objęty ścisłą ochroną. Cyklamen purpurowy to bylina, dorastająca do piętnastu centymetrów wysokości. Roślina ta ma karminoworóżowe pojedyncze kwiaty, osadzone na długich szypułkach. Jest to cyklamen trujący. Właściwości toksyczne tej rośliny zależą od jej stadium rozwojowego.

Cyklamen perski w mieszkaniu, ogrodzie i szklarni

Choć w Europie cyklamen alpejski znany był już w wieku XVII, dopiero pod koniec XIX wieku kwiat ten stał się niezwykle popularny w mieszkaniach. Fiołek alpejski dobrze się czuje w pomieszczeniu, ale tylko wówczas, gdy stoi na widnym parapecie. Inaczej jego liście żółkną i zamierają. Również zimą cyklamen alpejski wymaga jasnego miejsca. Jeśli chcemy, by fiołek alpejski kwitł zimą, na początku czerwca wyjmijmy suche bulwy z doniczki i posadźmy w świeżej ziemi. Po przesadzeniu trzeba je postawić w jasnym miejscu, na oknie. Najpierw utrzymujemy glebę lekko wilgotną, a dopiero po ukazaniu się kilku liści, rozpoczynamy normalne podlewanie.

Cyklamen perski powinien stać w miejscu umiarkowanie chłodnym, bo tylko w takich warunkach wytrzymuje bardzo długo i pięknie kwitnie. Podlewanie rośliny wymaga uwagi, ponieważ nie można zamoczyć liści i kwiatów, a także wystających części bulw, gdyż szybko gniją. Woda nie może też dostać się pomiędzy nasadę łodyżek kwiatowych i liściowych. Przekwitnięte kwiaty i żółknące liście należy wyrywać. Kiedy cyklamen perski będzie miał żółte liście, podlewanie trzeba ograniczyć, a roślinę przygotować stopniowo do spoczynku.

Uprawiany w szklarni fiołek cyklamen mocno się rozrasta i ładnie kwitnie. Ponieważ jednak w naturze rozwija się w warunkach wilgotnego i umiarkowanie ciepłego powietrza, w nasłonecznionej i ciepłej szklarni, wymaga cieniowania, latem nawet przez pół dnia. Kwiat cyklamen należy do roślin obcopylnych i dlatego trzeba go zapylać sztucznie. Zapylanie przeprowadza się w godzinach popołudniowych. A może zainteresują cię także artykuły o goździkach ogrodowych?

Jak hodować cyklameny?

Rozmnażanie cyklamenów

Cyklameny rozmnaża się przez siew nasion, które kiełkują wyłącznie w ciemności. Dużą siłą kiełkowania charakteryzują się nasiona największe. Rośliny, które z nich wyrosną, wcześniej kwitną. W profesjonalnych hodowlach nasiona są zbierane ze specjalnie w tym celu wyselekcjonowanych roślin matecznych. Najlepsze są nasiona dwuletnie, przechowywane w niskiej temperaturze i umiarkowanej wilgotności. Nasiona cyklamenów powinny być zaprawione. Czynność ta ma na celu odkażenie oraz zabezpieczenie przed infekcją chemicznymi środkami owado- lub grzybobójczymi.

Nasiona wysiewa się od lipca do stycznia. Najlepszą porą jest październik i listopad, a dla roślin uprawianych na kwiat cięty - od lipca do połowy sierpnia. Nasiona umieszcza się pojedynczo w rozstawie 2x3 centymetry i przykrywa półcentymetrową warstwą ziemi, złożonej z piasku, torfu i ziemi liściowej. Nasiona kiełkują po czterech tygodniach w dwudziestu stopniach Celsjusza. Kiedy siewki wytworzą dwa liście, trzeba je przesadzić do świeżej ziemi. Powtarzamy zabieg, gdy mają cztery - pięć liści. Wyrośnięte rośliny sadzimy do doniczek wiosną tak, aby co najmniej trzy bulwy znajdowała się nad powierzchnią ziemi. Ma to zapobiec gniciu korzeni. Okres lata cyklamen może spędzić w inspekcie albo na słońcu w ogrodzie. W sierpniu przenosimy doniczki do szklarni, ponieważ pojawiają się już pączki.

Rozmnażanie cyklamenów można przeprowadzić również z samych bulw. Kiedy rośliny zakończą kwitnienie powinny przejść okres spoczynku. W tym celu trzeba je zasuszyć i dopiero potem przenieść do chłodnego pomieszczenia. Trzeba je jednak podlewać i zapewnić im chłodne, ale widne pomieszczenie. Kiedy liście żółkną zmniejszamy ilość wody, a gdy całkowicie obumrą, przerywamy podlewania. Wczesnym latem sadzimy bulwy w inspekcie lub szklarni. Latem pomieszczenia, w których rosną trzeba wietrzyć, cieniować i zraszać. Cyklameny z bulw kwitną po około czterech miesiącach. Potrzebują wówczas dużo rozproszonego światła.

Młode cyklameny powinny przebywać w temperaturze otoczenia od 18 do 22 stopni Celsjusza. Najlepiej sadzić je do ciepłego podłoża. W warunkach niedoboru światła temperaturę trzeba obniżyć do 12-16 stopni, by rośliny nie wypłowiały. Trzeba też wiedzieć, że spadek temperatury do 10 stopni Celsjusza opóźnia ich rozwój, natomiast wzrost powyżej 25 - uniemożliwia. Pomieszczenia, w których stoją młode cyklameny powinny być ostrożnie wietrzone, ponieważ kwiat cyklamen nie lubi przeciągów. Rośliny zraszamy kilkakrotnie w ciągu dnia, a w okresie upałów podlewamy i lekko cieniujemy od 10.00 do 15.00. Cieniowanie przerywamy pod koniec sierpnia.

Cyklamen – uprawa i pielęgnacja

Jak pielęgnować i jak uprawiać te kwiaty w ogrodzie czt w domu? Kwiat cyklamen to roślina wyjątkowo kapryśna, dlatego jego uprawa i pielęgnacja wymaga znacznej troskliwości. Wszelkie zabiegi powinny być wykonywane starannie i ściśle w terminie. Cyklamen jest wymagający pod względem jakości wody używanej do podlewania i zraszania. Najlepsza jest miękka deszczówka. Temperatura wody powinna być zbliżona do temperatury powietrza. Cyklameny podlewamy w zasadzie codziennie. Podlewane rzadziej, wydają kwiaty osadzone na krótkich szypułkach. Cyklamen nie lubi twardej wody oraz nadmiaru wapnia i żelaza. Przesuszeniu roślin zapobiega dołowanie doniczek w torfie oraz staranne podlewanie. Jesienią przenosimy doniczki do szklarni lub jasnych pomieszczeń o temperaturze 10-12 stopni Celsjusza. Cyklamen wymaga też częstego i systematycznego nawożenia.

Cyklameny to w większości gatunki uprawiane w szklarniach albo okresowo w inspektach. W gruncie może rosnąć cyklamen ogrodowy. Hodujemy cyklameny w żyznej i próchnicznej ziemi, o odcieniu lekko kwaśnym. Rośliny uprawiane na kwiat cięty wymagają podgrzewanego zimą podłoża do temperatury 16-18 stopni. Kwiaty zrywamy od lipca do sierpnia, a przy dobrej uprawie, do lutego do marca.