Czyściec błotny

Czyściec błotny - opis, uprawa, pielęgnacja, właściwości

Czyściec błotny tak jak i jarzmianka większa czy też paciorecznik ogrodowy, to roślina, której uprawa w Polsce jest dość popularna. Zanim jednak zajmiemy się uprawą tego gatunku czyśćca, powinniśmy dowiedzieć się, czym charakteryzuje się roślina, jak przebiega jej uprawa i pielęgnacja, a także jakie ma właściwości lecznicze, zastosowanie i jaka jest cena tego gatunku.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o bylinach.

Czyściec błotny (Stachys palustris) - opis rośliny

Czyściec błotny - skąd pochodzi

Czyściec błotny - Stachys palustris, to gatunek rośliny, która zaliczana jest do rodziny jasnotowatych - Lamiaceae. Warto wiedzieć, że ten gatunek występuje naturalnie praktycznie w całej Europie, a także w klimacie umiarkowany na terenie Azji. W Ameryce Północnej, a także w Azji Wschodniej pojawiają się także blisko spokrewnione gatunki czyśćca błotnego.

Naturalnym środowiskiem dla czyśćca błotnego są podmokłe siedliska w różnorodnych zbiorowiskach roślinnych, ale również występują one jako chwasty pośród roślin okopowych. Co ciekawe, kiedyś ten gatunek był wykorzystywany jako roślina lecznicza, jadalna, a nawet i paszowa.

Gatunek ten jest pospolitą rośliną umiarkowanego klimatu na terenie Europy. W samej Polsce jest to roślina, która pojawia się bardzo często na terenie całego kraju. Wyjątkiem jest jedynie obszar górski, ponieważ na tym terytorium pojawia się rzadziej, szczególnie na wysokości przekraczającej 100 m n.p.m.

Czyściec błotny - czym charakteryzują się te rośliny

Czyściec błotny to niezdrewniała bylina, charakteryzująca się długim i podziemnym kłączem, które wypuszcza po dwa śpiące pąki w każdym węźle, a także rozłogi, które rozrastają się pod powierzchnią gruntu. Na końcówkach rozłogów wytwarzają się mięsiste bulwy pędowe, które mogą osiągnąć kilka cm długości.

Warto wiedzieć, że łodyga czyśćca błotnego jest wzniesiona, natomiast jej dolna część się pokłada. Osiąga ona około 30-120 cm wysokości i jest krótko rozgałęziona w górnej części, natomiast od dołu jej rozgałęzienie jest znacznie większe. Charakterystyczne jest też to, że jasnozielona łodyga od spodu jest purpurowo nabiegła. W całości jest pokryta sztywnymi włoskami.

Liście rośliny ułożone są na pędzie nakrzyżlegle. Tutaj musimy wspomnieć o tym, że dolne liście rośliny są krótkoogonkowe, a górne liście są siedzące. Blaszka liściowa z obu stron pokryta jest przylegającymi włoskami i jest ona wąskolancetowatego kształtu z zaostrzonym wierzchołkiem, sercowatą nasadą i drobno piłkowanym brzegiem. Dorasta do około 3-12 cm długości.

Charakterystyczne są także kwiaty, które po 4-6 zebrane są na szczycie łodygi w nibyokółkach. Tutaj tez widać znaczną różnicę między nibyokółkami górnymi i dolnymi, ponieważ dolne są odległe, a górne ścieśnione. W ten sposób tworzą one kłosokształtny kwiatostan. Wargi kwiatów mają liliowopurpurowe zabarwienie i są jaśniej żyłkowane. Owocem natomiast są rozpadające się na 4 części rozłupnie o odwrotnie jajowatym kształcie. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie czyśćca wełnistego?

Czyściec błotny (Stachys palustris) - co powinniśmy wiedzieć o jego uprawie

Jeśli chcemy zająć się uprawą roślin, bez różnicy czy będą to pacioreczniki ogrodowe - Canna x generalis, jarzmianki większe - Astranatia major, czy też czyśćce błotne - Stachys palustris, w pierwszej kolejności powinniśmy dowiedzieć się, jakie wymagania mają rośliny oraz jak przebiega ich uprawa i pielęgnacja.

Zacznijmy więc od tego, że czyściec błotny to rośliny, która najlepiej będzie się rozwijała na wilgotnych lub mokrych glebach. Co ciekawe, czyściec ten jest również odporny na okresową suszę. Pamiętajmy jednak o tym, że jest to roślina dość ekspansywna, dlatego lepszym rozwiązaniem jest uprawianie go w pojemnikach. Dodatkowo po przekwitnięciu powinno się usuwać kwiatostany, by ograniczyć samoistne rozsiewanie się byliny.

Warto także dowiedzieć się, jak przebiega proces rozmnażania. Otóż czyściec błotny może być rozmnażany poprzez wysiew nasion wiosną do inspektu. Gotowe już siewki rozsiewane są do osobnych doniczek, by latem wysadzić je na miejsce stałe do gruntu. Roślinę możemy rozmnażać również wegetatywnie przy pomocy rozłogów.

Czyściec błotny - zastosowanie

Czyściec jako doskonała roślina lecznicza i jadalna - jakie właściwości lecznicze ma gatunek

Jeśli interesujemy się czyśćcem błotnym, z pewnością interesujemy się także właściwościami leczniczymi, jakie wykazują rośliny. Tutaj warto pamiętać o tym, że roślina ta kiedyś wykorzystywana była w zielarstwie, szczególnie do leczenia różnego rodzaju ran. Czasami również ziele czyśćca było zbierane i suszone, by wykorzystywać je jako lek przeciwskurczowy.

Poza właściwościami leczniczymi musimy wiedzieć, że czyściec bulwiasty to także roślina jadalna, która nie cieszy się niestety wielkim zainteresowaniem. Jadalną częścią rośliny są jej bulwy, które są bardzo pożywne i charakteryzują się bardzo smacznym i orzechowym smakiem.

Właśnie te bulwy kiedyś zbierane były jesienią i spożywało się je na surowo. Innym sposobem spożywania bulw było ich gotowanie, a nawet i suszenie. Wysuszone i sproszkowane były wykorzystywane jako dodatek do zup, ale również jako składnik chleba. Jadalną częścią są także młode pędy, które spożywa się także jak szparagi.

Paciorecznik ogrodowy, jarzmianka większa i czyściec błotny - rośliny ozdobne do twojego ogrodu

Nie zapominajmy o tym, że czyściec błotny - Stachys palustris, to roślina ozdobna tak jak i jarzmianka większa, czy też paciorecznik ogrodowy. Gatunek ten jest uprawiany szczególnie przy oczkach wodnych. Jest on tak popularny ze względu na długość kwitnienia. Ich kwiaty wydzielają nektar i są one często odwiedzane przez pszczoły i motyle. Dodatkowo atrakcyjne jest ich ulistnienie.

Warto wiedzieć, że czyściec błotny to roślina, która była dawniej wykorzystywana jako pasza dla świń. Ze względu na dużą miododajność, powinniśmy wiedzieć, że jest to również ceniona roślina, która dostarcza swojego nektaru przez długi okres. Niestety na polach uprawnych czyściec uważany jest za chwast, dlatego tam jest zwalczany.

Cena za czyściec błotny - Stachys palustris nie jest wysoka. Pamiętajmy jednak o tym, że ceny mogą się różnić w zależności od tego, na jaki sklep się zdecydujemy, czy będzie to sklep stacjonarny, czy internetowy, a także, od jakiego producenta zakupimy roślinę. Z reguły cena za sadzonkę wynosi około 17-20 zł.