Czystek – gatunki i pochodzenie

Zioło czystek

Czystek obejmuje aż 50 różnych gatunków. Jest to naprawdę wyjątkowy krzew, który naturalnie występuje w Basenie Morza Śródziemnego i w Azji. W swoim środowisku jest zimozielony i bardzo atrakcyjny, dlatego często można go spotkać w uprawie jako roślinę ozdobną. Ma od 60 do 100 cm wysokości. Niektóre gatunki przybierają formę pienną, są nieco wyższe.

Najbardziej atrakcyjnym elementem rośliny są jej kwiaty. Mają spodeczkowaty kształt, a ich płatki wyglądają, jakby były wykonane z prawie przezroczystego pergaminu. Chociażby dlatego wyglądają tak dekoracyjnie, jednak duże znaczenie mają także ich kolory. Intensywny róż, biel i wspaniała purpura – kwitnący krzew czystka to naprawdę wspaniały widok. Kwiaty są bardzo nietrwałe – opadają po upływie doby, jednak od razu pojawiają się nowe, więc przez cały okres kwitnienia czystek przepięknie się prezentuje. Jego lancetowate liście intensywnie i przyjemnie pachną. Mają szarozielony kolor i stanowią ciekawe tło dla kwiatów.

W ziołolecznictwie wykorzystuje się wszystkie elementy rośliny. Opinie lekarzy są podzielone, ale napar z czystka pojawiał się w medycynie ludowej już przed wiekami. Używa się do niego zarówno liści, jak i kwiatów. A może zainteresuje cię także skrzyp polny?

Czystek lekarski i inne gatunki

Chociaż często można spotkać się z nazwą „czystek lekarski”, biologia nie zna takiego nazewnictwa. Czystek lekarski obejmuje wszystkie gatunki, które wykazują właściwości lecznicze, a jest ich naprawdę sporo. Jednym z nich jest czystek wawrzynolistny, którego surowcem są liście. W medycynie są wykorzystywane także właściwości czystka kreteńskiego, z którego robi się laudanum – środek uspokajający i przeciwbólowy.

W całej galerii niewiarygodnych gatunków czystka można spotkać także takie, które jedynie są przeznaczone do ogrodu. Mowa tutaj o Cistus albidus i Cistus monspeliensis, które nie doczekały się polskiej nazwy gatunkowej. Pierwszy z nich wytwarza dekoracyjne, niebieskie lub liliowe kwiaty, dość duże. Charakteryzują się one bardzo pomarszczoną powierzchnią, która wyglądem przypomina nieco gnieciony jedwab. Kolejny gatunek to także na pewno nie jest czystek lekarski. Jest to gatunek o drobnych, białych kwiatach i równowąskich, lancetowatych i dość grubych liściach. Jeśli interesuje cię także uprawa nagietka lekarskiego, porady na temat jego uprawy znajdziesz w tym artykule.

Czystek w ogrodzie

Uprawa czystka w Polsce nie należy do najłatwiejszych. Jest to zimozielona roślina, dość kapryśna, która bardzo źle znosi spadki temperatur. Z tego właśnie względu zioło czystek pojawia się na rabatach dość rzadko. Za to może być uprawiany w doniczkach, na balkonach lub tarasach i wstawiany do domu na okres jesienno – zimowy.

Opinie o czystku jako roślinie uprawnej są różne, jednak nie ulega wątpliwości, że nie jest ona łatwa. Jednak warto poświęcić jej trochę czasu i uwagi, ponieważ zastosowanie czystka jest bardzo szerokie. Warto wykorzystać jego liście i samodzielnie przygotować napar z czystka. Domowe sposoby na różnego rodzaju dolegliwości są zawsze najlepsze, a opinie lekarzy zachęcają do spróbowania.

Herbata z czystka na zdrowie – opinie o czystku

Dawkowanie czystka

Ze względu na bardzo dużą liczbę gatunków tej wyjątkowej rośliny, nie masz pewności czy dostępna w sprzedaży herbata z czystka ma takie właściwości, jakich potrzebujesz. Ziele czystka może mieć różne zastosowanie, w zależności od gatunku. Zazwyczaj zioło czystek sprzedawany w sklepach czy aptekach to czystek landanowy. Napar z czystka tego gatunku, a raczej z jego liści jest bardzo intensywny i faktycznie ma silne właściwości.

Jeśli chodzi o dawkowanie czystka, nie musisz się niczego obawiać. Zioło trudno przedawkować, jednak warto zachować umiar. Pić czystek można codziennie, najlepiej w seriach kilkutygodniowych lub miesięcznych. Świetnie sprawdza się apteczna herbata z czystka, jednak najbardziej polecany jest susz z liści i kwiatów, który możesz przygotować samodzielnie.

Jak wygląda dawkowanie czystka suszonego? 2-3 łyżeczki pokruszonych liści zalej mniej więcej 1 litrem przegotowanej, gorącej wody. Miksturę możesz osłodzić miodem, ponieważ dla wielu osób jest zbyt gorzki. Właściwości czystka nie niweluje także cytryna, więc śmiało możesz urozmaicić napar kilkoma kroplami soku. Smak może być porównywalny do zielonej herbaty – nieco cierpki, jednak można się do niego przyzwyczaić, a nawet rozsmakować się w nim. A może zainteresuje cię także lukrecja w ogrodzie?

Opinie o czystku: zastosowanie czystka

Do niedawna jeszcze podzielone opinie o czystku powoli stają się klarowne. Opinie lekarzy nie są może jednoznaczne – to fakt, że brakuje badań jednoznacznie potwierdzających skuteczność i wpływ naparu na zdrowie. Powoli ta luka zostaje zapełniona i coraz częściej czystek pojawia się w różnych lekach, suplementach diety i tym podobnych.

Pozytywne opinie o czystku wynikają z tego, że jest to roślina, która bardzo skutecznie niweluje toksyny z organizmu. Domowe sposoby na oczyszczenie bardzo często wykorzystują tę roślinę i słusznie. Warto jednak wiedzieć, że nie tylko herbata z czystka ma szerokie zastosowanie. Na rynku dostępne są także tabletki, kapsułki i pastylki do ssania, które nadają się do odkażania gardła i jamy ustnej. Zastosowanie czystka jest widoczne także w dermatologii. Ekstrakt z rośliny to składnik maści i wcierek, podobnie jak hydrolat, który jest elementem kosmetyków dla cery dojrzałej. Jeśli nie przepadasz za smakiem ziół nie musisz pić czystek, by móc korzystać z jego dobroczynnego wpływu na organizm.

Ziele czystka: właściwości czystka

Zastosowanie czystka jest coraz szersze. Opinie lekarzy początkowo wskazywały zioło czystka jako niezawodny sposób na wzmocnienie odporności i systemu autoimmunologicznego organizmu. Jednak lista jest dobroczynnych właściwości jest znacznie dłuższa. Zastosowanie czystka każdemu kojarzy się z jego funkcją oczyszczającą. Jest w tym podobny do zielonej herbaty, podobnie wypłukuje toksyny z organizmu, herbata z czystka jest polecana palaczom, ponieważ usuwa metale ciężkie przedostające się do krwioobiegu.

Ziele czystka stosuje się także w walce z kleszczami i boreliozą. Skutecznie niszczy krętki, które wywołują tę chorobę. W tym celu można podawać go nawet zwierzętom domowym, w których futrze znaleziono kleszcza. To bardzo skuteczny sposób, i ile zastosuje się go odpowiednio wcześnie. A może zainteresuje cię także uprawa innej rośliny o właściwościach leczniczych, czyli uprawa pokrzywy?

Obiegowe opinie o czystku, które są potwierdzane przez wielowiekową tradycję zioło leczniczą, wskazują na niezwykłe zdolności antybakteryjne, antywirusowe i antygrzybicze. Herbata i napar z czystka to domowe sposoby na pozbycie się uporczywej i powracającej opryszczki. Są idealne w walce z chorobami bakteryjnymi układu pokarmowego. Uspokajają łupież i łuszczycę, świetnie wpływają także na trądzik i inne problemy dermatologiczne, rozprawiając się z nimi od wewnątrz, w warstwie strukturalnej skóry.

Zastosowanie czystka sięga jednak jeszcze głębiej. Opinie o czystku wskazują na to, że może to być zioło młodości. Roślina jest silnie antyoksydacyjna, co oznacza, że zwalcza wolne rodniki i zahamowuje rozkład kolagenu. Zioło czystek zatem świetnie zahamowuje procesy starzenia się, przywracając cerze gładkość i jędrność. To najlepszy środek na walkę z upływem czasu, jaki możesz sobie wyobrazić.

Uprawa czystka krok po kroku

Zioło czystek – wymagania

Uprawa czystka w ogrodzie w naszych warunkach klimatycznych nie jest możliwa. Każdy z gatunków jest mało odporny na mróz, ma także dość duże wymagania glebowe i siedliskowe. Jednak roślina wspaniale sprawdza się w uprawie doniczkowej. Tutaj także wymaga dość dużo cierpliwości i czasu.

Najważniejszym wymaganiem jest drenaż. Na dno doniczki musisz wysypać warstwę kremazytu lub drobnego żwiru, który będzie odprowadzał nadmiar wody. Dobrym pomysłem jest włożenie do doniczki potłuczonych glinianych doniczek lub naczyń – to wystarczy, by korzenie rośliny nie stały w wodzie, a glina dobrze wpływa na jej rozwój.

Czystek nie będzie raczej chciał rosnąć w standardowej ziemi ogrodowej. Niestety roślina jest nieco kapryśna i może wymagać nieco żyźniejszego podłoża. Lubi wysoki poziom próchnicy. Znaczenie ma także struktura gleby – musi być lekka, przepuszczalna, dobrze napowietrzona. Doniczka z rośliną powinna znajdować się na nasłonecznionym parapecie. Idealna jest ekspozycja południowa – nie musisz obawiać się, że na liściach pojawią się oparzenia. Czystek pochodzi znad Morza Śródziemnego i wysokie temperatury oraz intensywne nasłonecznienie są dla niego najlepszym środowiskiem.

Uprawa czystka

Kapryśność czystka nie kończy się na wysokich wymaganiach co do podłoża. Uprawa czystka opiera się przede wszystkim na nawożeniu. To zdecydowanie jeden z tych zabiegów, o których nie można w żadnym wypadku zapomnieć. Powtarza się go regularnie co 7 – 10 dni przez cały okres wegetacyjny. Przez pierwszy okres wzrostu, czyli od marca do maja, należy używać biohumusu lub nawozu do roślin zielonych. W okresie kwitnienia nawożenie jest jeszcze bardziej istotne i w tym czasie trzeba sięgnąć po dobrej jakości, bogaty w składniki nawóz mineralny do roślin kwitnących.

Czystek wymaga także specjalnej pielęgnacji w okresie zimy. Jest to roślina zimozielona i ciepłolubna, ale nie oznacza to, że na okres zimowania może mieć temperaturę pokojową. Mniej więcej pod koniec października doniczki z czystkiem wynosi się do pomieszczenia, w którym panuje temperatura około 10 stopni Celsjusza. Pomieszczenie musi być widne i jasne, więc żadne garaże i zamknięte budynki gospodarcze nie wchodzą w grę. Świetnie natomiast sprawdzają się ganki, o ile oczywiście temperatura tam nie będzie drastycznie spadać – jest to bardzo niebezpieczne dla rośliny.

Chociaż uprawa czystka może jawić ci się jako nie lada wyzwanie, warto się na nią skusić. W końcu to jedno z najbardziej skutecznych ziół na świecie, a liście pozyskiwane z własnych krzewów są najzdrowsze i najczystsze. Dlatego już wiosną zasiej czystek i pij na zdrowie!

ikona podziel się Przekaż dalej