Datura (bieluń) - uprawa na balkonie i tarasie, pielęgnacja

Datura stramonium – opis byliny oraz jej właściwości lecznicze

Bieluń dziędzierzawa – opis gatunku

Datura stramonium, czyli bieluń dziędzierzawa jest pospolitą zielną rośliną, zasiedlającą nieużytki, wysypiska i przydroża. Niewiele roślin nosi tak wiele potocznych określeń, jak datura - wielkopolska dędera, sandomierska świńska wesz, czy mazowiecki ogórczak – to przykłady, świadczące o popularności byliny.Datura to zielna roślina z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Występuje na całym świecie, obejmując około 13 gatunków. Popularne w Polsce, dziko rosnące odmiany, różnią się kolorem kwiatów i wyglądem owoców:

Datura stramonium – tworzy białe kwiaty i kolczaste owoce,

Datura tatula – wyróżnia się fioletowymi kwiatami i kolczastymi owocami,

Datura inermis – wyróżnikiem rośliny są białe kwiaty i gładkie owoce,

Datura godronii – tworzy kwiaty fioletowe i gładkie owoce.

Dziko rosnące byliny dorastają do około 100 cm wysokości. Charakterystyczny duży kwiat, w kształcie kielicha, osiąga długość około 10 cm. Zakończony jest trójkątnymi płatkami. Wzniesione kwiaty wydzielają nieprzyjemny zapach. Kwiaty pojawiają się na widlasto rozgałęzionej łodydze i kwitną przez całe lato, zwykle do końca września. Soczyście zielone liście, o długości około 30 cm, pokrywa kutner, wzdłuż unerwienia i na ogonkach. Jajowate blaszki liściowe są ostro zakończone i ząbkowane na brzegach. Liczne nasiona kryje kolczasta lub gładka torebka, o długości około 5 cm. Datura owocuje od sierpnia do października.

Bylina w całości jest trująca, stąd dawniej nazywana bywała diabelskim zielem lub czarcim zielem. Spożycie kilku pestek datury może zakończyć się śmiercią. Roślina od najdawniejszych czasów służyła do wywoływania narkotycznych wizji. W starożytnej Grecji ziela używała delficka kapłanka, Pytia, wieszcząca przyszłość. Dymem z bielunia okadzają swoje święte miejsca wyznawcy hinduizmu oraz buddyści.

Bieluń - właściwości byliny

Surowcem leczniczym datury są liście (Folium Stramonii), które zbiera się w czasie kwitnienia i owocowania rośliny. Pozyskiwane są z roślin rosnących dziko lub uprawianych. Mają słaby zapach i słodkogorzki smak. Do wytwarzania medykamentów wykorzystywane są liście, suszone w temperaturze 50 – 60 stopni Celsjusza.  Torebki nasienne pozyskiwane są przed ich otwarciem. Nasiona zbiera się w czasie suszenia, z pękających torebek.

Bieluń wykorzystuje się do produkcji preparatów na astmę, leków na nieżyty oskrzeli oraz na dolegliwości neurologiczne. Wytwarzane są także leki nefrologiczne – na kolkę nerkową oraz przeciwdziałające skurczom przewodu pokarmowego. Cenionymi składnikami czynnymi są alkaloidy tropanowe, zwłaszcza skopolamina i atropina.

Bieluń, użyty jako środek halucynogenny, może prowadzić do zatrucia, a nawet do śmierci. Objawami zatrucia są pojawiające się wizje, omamy słuchowe oraz utrata orientacji w otoczeniu, co łączy się z poczuciem zagrożenia, a z czasem z otępieniem. Skóra zatrutej osoby jest sucha i mocno zaczerwieniona. Pojawiają się trudności w przełykaniu oraz trudności z oddawaniem moczu. Wzrasta temperatura ciała, przekraczając 40 stopni Celsjusza. Objawami zażycia substancji, zawierających daturę, są także rozszerzone źrenice i utrata ostrego widzenia – typowe także po zażyciu innych substancji narkotycznych. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o uprawie bielunia datury.

Uprawa datury w domu – kwiaty doniczkowe na balkon i na taras

Rośliny doniczkowe – efektowne datury i brugmansje

Jednoroczne niższe bielunie to urocze kwiaty balkonowe, które możemy uprawiać w skrzynkach balkonowych. Okazałe brugmansje nadają się na balkon i na taras. Rozwijające się w donicach krzewy, obsypane barwnymi kwiatami, wprawiają obserwatorów w niekłamany zachwyt. Efektowne kwiaty doniczkowe często roztaczają przyjemny zapach, co dodatkowo umila letni wypoczynek. Cięty kwiat nadaje się do dekoracji mieszkania.

Brugmansja (Brugmansia) to okazała wieloletnia roślina doniczkowa, zachwycająca barwnymi kwiatami. Jej kwiat może osiągać około 30 cm – 45 cm długości. Efektownie prezentuje się na tle ciemnozielonych, 25-cm liści. Z powodu podobieństwa do jednorocznych bieluni, pierwotnie zaliczano brugmansje do gatunku Datura. Wyróżniamy 5 gatunków Datura brugmansia.

Południowoamerykańskie krzewy brugmansji osiągają w naturze 4 m wysokości, natomiast gatunki drzewiaste mogą docelowo dorastać do 10 m – 12 m wysokości. Kwiaty doniczkowe, uprawiane w domu, osiągają około 2 m wysokości. W sprzedaży dostępne są różnobarwne gatunki, ich odmiany oraz mieszańce międzygatunkowe, kwitnące przez całe lato, do pierwszych przymrozków.

Datura – najpiękniejsze kwiaty balkonowe i tarasowe

Wśród jednorocznych bieluni wyróżnia się gatunek o pełnych pełnych kwiatach:

Bieluń surmikwiat (Datura metel) – jest rośliną jednoroczną, o wzniesionych pełnych kwiatach, w kształcie trąbek. Osiąga około 70 cm wysokości. W sprzedaży dostępna jest datura czerwona, biała i żółta. Gatunek najpiękniej prezentuje się w nasadzeniach grupowych, dlatego najczęściej kupowany bywa na balkon i na taras. Nadaje się także na kwiat cięty. Roślina wymaga słonecznego lub lekko zacienionego stanowiska, o stale umiarkowanej wilgotności. Jest szczególnie wrażliwa na spadek temperatur. Okazałe barwne kwiaty zdobią balkony i tarasy do pierwszych przymrozków.

Brugmansje nadają się na balkon i na taras. Ze względu na większe rozmiary, najlepiej zapewnić roślinom odpowiednie miejsce, w którym najpiękniej zaprezentują swoje walory:

Datura złocista (Brugmansia aurea) – jest gatunkiem nadającym się do dekoracji dużych przestrzeni – na taras lub do ogrodu.Lejkowaty kwiat, o złocistym wybarwieniu, zdobi krzew, osiągający nawet do 6 m wysokości. Datura brugmansia aurea należy do gatunku silnie rosnącego, co należy wziąć pod uwagę, decydując się na uprawę rośliny.

Datura krwista, datura czerwona (Brugmansia sanguinea) – również zalicza się do roślin o szybkim i bujnym wzroście. W warunkach domowych osiąga wzrost około 150 cm wysokości. Jej ozdobą są pomarańczowoczerwone bezwonne kwiaty, osiągające 20 cm długości. Każdy kwiat znaczy złocistożółte unerwienie. Kwitnienie brugmansji przypada na czas zimowy – od stycznia do marca, dlatego datura czerwona może cieszyć nas swoją urodą, np. w przydomowych oranżeriach.

Brugmansja powabna (Brugmansia suaveolens) – z pewnością stanie się ulubioną rośliną, którą chętnie wystawimy latem na taras. Roślina może osiągnąć 3m – 5 m wysokości. Gatunek wyróżnia się wspaniale pachnącymi kwiatami, w kolorze kremowym, intensywnie różowym, żółtym oraz białym. Słodki aromat kwiatów najmocniej wydziela się w sierpniu.