Opis boczniaków – boczniak lejkowaty, ostrygowaty i osłonowy

Boczniaki są rodzajem grzybów, należących do rodziny roślin boczniakowatych. W Polsce spotykany jest boczniak lejkowaty, rowkowany (Pleurotus cornucopiae) oraz występujący pospolicie boczniak ostrygowaty (Pleurotus astreatus). Bardzo rzadko można napotkać na boczniaka osłonowego, topolowego (Pleurotus calyptratus). Owocniki grzybów tworzone są na kłodach leżących na ziemi lub na pniach drzew liściastych. Są saprotrofami – organizmami cudzożywnymi, rozwijającymi się na obumarłych pniakach drzew.

Boczniak lejkowaty – jest grzybem jadalnym, występującym od wiosny do jesieni na pniach drzew liściastych, szczególnie na bukach, wiązach i dębach. Białawe, żółte lub brązowe kapelusze boczniaków osiągają do 16 cm średnicy. Młody grzyb tworzy kapelusz wypukły, z podwiniętym brzegiem, który z czasem staje się spłaszczony, w części środkowej lejkowaty. Trzon grzyba może dorastać do 10 cm długości oraz 1,8 cm grubości. Blaszki grzyba zmieniają kolor z białych do kremowożółtych.

Boczniak ostrygowaty – jest podobny do boczniaka lejkowatego. Kapelusz grzyba przybiera barwę popielatą lub szarobrązową – do prawie czarnej. Może osiągać 25 cm średnicy. Gruby, siny lub biały trzon, dorasta do 4 cm wysokości. Boczniak ostrygowaty występuje późną jesienią, na pniach drzew liściastych. Owocniki grzyba często wyrastają dachówkowato - jeden nad drugim. Jadalne są młode owocniki.

Boczniak osłonowy, topolowy – gładki, aksamitny kapelusz, barwy jasnobrązowej, szarej lub kremowobiałej, osiąga 10 cm średnicy. Grzyb nie tworzy widocznego trzonu. Wyróżnia się przyjemnym zapachem oraz łagodnym smakiem. Siedliskiem boczniaków są obumarłe pniaki topoli białej i topoli osiki. Grzyb może występować pojedynczo lub w niewielkich skupiskach. Owocuje od wiosny do jesieni. W Polsce spotykany jest niezwykle rzadko, należy do gatunków wymierających.

Uprawa boczniaka – jak hodować grzyby?

Jak uprawiać boczniaki w domu?

Produkcja grzybni wymaga uzyskania zarodników. Boczniak, z nieprzerwaną osłoną pod kapeluszem, po odkażeniu, wkładany jest pod szklany klosz. Po przerwaniu osłony, na bibułę podłożoną pod trzon, osypują się zarodniki. Przenosi się je na pożywkę agarową. Będą kiełkować w temperaturze 25 stopni Celsjusza. W ten sposób otrzymywana jest  grzybnia mateczna, którą producent rozmnaża w sposób wegetatywny, przez podział. Grzybnia powinna mieć przyjemny zapach świeżych grzybów.

Producenci dostarczają gotowe zestawy -  grzybnię oraz specjalne organiczne podłoże - dzięki czemu możemy hodować grzyby we własnym domu, np. w piwnicy lub w zacienionej części ogrodu:

  • uprawa w ogrodzie -  grzybnię boczniaka w balocie umieszczamy w dołku ziemi, z dbałością o właściwe zacienienie. W ogrodzie należy uprawiać boczniaki od wiosny do jesieni (od marca do października), a grzyby, które  przezimowały, zaleca się zbierać w kwietniu i w maju. Po pierwszym wysypie boczniaków grzybnia w balocie wymaga mocnego nawilżenia,
  • uprawa w pomieszczeniu, np. w altanie lub piwnicy - możliwa jest przez cały rok, po zapewnieniu odpowiedniego oświetlenia. Grzyby można zbierać niezależnie od pory roku.

Metody uprawy:

  • w balocie - uprawa boczniaka możliwa jest na słomie, najlepiej pszennej lub żytniej. Słomę wkłada się do foliowych worków. Po pojawieniu się owocników należy zrywać wokół nich folię, aby grzyby mogły swobodnie się rozwijać. Nie uda się hodowla na słomie zapleśniałej i starej, sczerniałej. Tylko świeża słoma, bez zanieczyszczeń, zawiera podstawowe składniki pokarmowe, które sprzyjają szybkiemu rozrastaniu się grzybni,
  • inną popularną metodą jest zaszczepienie boczniaka ostrygowatego na drewnianym balu. Do tego celu nadają się pniaki drzew liściastych, o długości około 1,5 m. Drewniany kołek, owinięty folią, należy umieścić w pomieszczeniu, o odpowiedniej temperaturze. Możemy wystawić bale do ogrodu, gdy grzybnia przerośnie drewno. Pniaki ustawiamy pionowo, w zacienionym miejscu. Sprawdź także ten artykuł z przepisami, jak przyrządzić grzyby w occie.

Domowa hodowla boczniaków – warunki uprawy

Boczniak ostrygowaty może być uprawiany w chłodnym pomieszczeniu lub na powietrzu. W warunkach domowych grzybnię w balocie można umieścić w piwnicy, w garażu lub w ogrodowej altanie. Musimy zadbać o właściwe warunki uprawy, szczególnie o właściwą temperaturę otoczenia, najlepiej między 10 – 16 stopni Celsjusza.

Początkowo grzybnia nie potrzebuje wiele światła, ale ważna jest wysoka wilgotność powietrza (około 85%). Dopiero po pojawieniu się pierwszych owocników, doświetlamy je do 8 godzin/dobę, światłem naturalnym lub sztucznym – odpowiednie będą białe lampy jarzeniowe. Pamiętajmy, by grzyby nie były narażone na bezpośrednie działanie słońca.

Boczniaki, które osiągną około 3 cm wysokości, możemy lekko nawilżać. Kępy młodych owocników, z charakterystycznie podwiniętymi brzegami kapeluszy, możemy zrywać, unikając zbierania pojedynczych okazów.

Boczniak ostrygowaty – ciekawostki

Boczniaki cenione są za swoje właściwości lecznicze. Zaleca się regularne spożywanie grzybów osobom cierpiącym na wysoki poziom cholesterolu LDL oraz zagrożonym zmianami miażdżycowymi. W grzybach znajduje się przeciwutleniacz - ergotioneina, który chroni organizm przed przedwczesnym starzeniem się.  Ponadto w boczniaku ostrygowatym obecne są witaminy z grupy B, witamina C oraz składniki mineralne, między innymi wapń, magnez, sód, fosfor, potas i żelazo.

Grzyby możemy przyrządzić na różne sposoby. Smaczne są po ugotowaniu, możemy wzbogacić nimi smak farszów, dodać do smażonych, duszonych lub grillowanych potraw. Grzyby nadają się do przygotowania przetworów, Możemy je marynować i suszyć. Do szczególnie smacznych dań z boczniaków należą grzybowe kotlety, jajecznica z dodatkiem boczniaków oraz boczniakowe flaczki i wiele innych. Zalety grzybów docenią wegetarianie i weganie, bowiem smaczne grzyby z powodzeniem zastąpią ryby oraz potrawy mięsne. Dodajemy je do przyrządzanych potraw pod koniec gotowania.

Zebrane grzyby najlepiej od razu spożyć. Jeśli zamierzamy boczniaki przechować, należy umieścić je w lodówce, maksymalnie na 3 dni. Uwaga! Boczniaki wchłaniają inne zapachy, więc dobrze przechować je pod przykryciem, w szklanym pojemniku.

Ogrodnicy wykorzystują baloty, pozostałe po uprawie boczniaków, do nawożenia ogrodu. Zużyte substraty zawierają odżywcze substancje, sprzyjające rozwojowi roślin.

ikona podziel się Przekaż dalej