Dynia ozdobna - odmiany, uprawa, wymagania, zdjęcia

Dynia jadalna – uprawa dyni w przydomowym ogrodzie

Dynia jest warzywem jednorocznym, obejmującym rośliny płożące i krzaczaste. Zawiera dużą ilość cukrów, soli mineralnych (fosfor, wapń, żelazo) i witamin (A, C, B1, B2, PP). Płożące się lub pnące łodygi mogą osiągać około 10 m długości. Wyróżnikiem dyni są duże liście i żółte kwiaty męskie i żeńskie, pojawiające się od czerwca do września. Dynie możemy uprawiać z rozsady lub poprzez nasiona, które sieje się do gruntu po 15 maja, kiedy ustąpią wiosenne przymrozki. Warzywo preferuje słoneczne stanowiska, osłonięte od wiatru. Zbiór owoców następuje po około 4 miesiącach od posadzenia. Dynie obficie podlewamy u podstawy, a w czasie suszy zraszamy liście.

Cena dojrzałych dyń zależy od odmiany oraz wielkości owoców. Na jej wysokość wpływa również pogoda, panująca w czasie dojrzewania i dyniowych żniw. Najbardziej znane rodzaje dyni jadalnej, uprawiane na całym świecie, dostępne także na polskim krajowym ryneczku, to, między innymi:

• dynia zwyczajna (Cucurbita pepo) –gatunek typowy, o dużych mięsistych owocach (jagodach), okrytych twardą i grupą skórą, wybarwiającą się na żółto, pomarańczowo lub zielono. Smaczną odmianą jest żółta dynia makaronowa (Cucurbita pepo giraumontia), której miąższ, po ugotowaniu, przypomina makaron. Pośród krzaczastych gatunków warto zwrócić uwagę na odmianę ‘Pattisson’ (patison) - warzywo w kształcie dysku, z promieniście ułożonymi korbami oraz ‘Kabaczek Krzaczasty Bezrozłogowy’ (cukinia).
• dynia olbrzymia (Cucurbita maima) – gatunek tworzy wielometrowe pędy oraz duże owoce, o wadze około 50 kg. Do ciekawostek należą konkursy na największą dynię. Zwycięskie polskie okazy ważyły około 500 kg – utrwaliły je zdjęcia dyń, zgłoszonych do konkursu,
• dynia piżmowa (Cucurbita moschata) – wyróżnia się oryginalnym gruszkowatym kształtem oraz ciekawą barwą cienkiej skórki - brązową lub beżowożółtą. Aromatyczny żółty i słodki miąższ jest jednolity oraz pozbawiony włókien, a gniazdo nasienne stosunkowo niewielkie.

Dynia, podobnie jak czarnuszka damasceńska, jest rośliną leczniczą. Warto jeść pestki dyni i nasiona czarnuszki, bowiem bogate są w cenne oleje. Pomagają zwalczać pasożyty i przypisuje się im działanie antynowotworowe. Pestki z dyni zawierają cynk oraz potas, pierwiastki, korzystnie działające na układ nerwowy i wzmacniające libido. Polecane są osobom chorującym na cukrzycę, bowiem olej w pestkach działa przeciwcukrzycowo. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o odmianach i sadzeniu dyni w ogrodzie.

Dynia dekoracyjna – niezwykłe odmiany

Jaka jest dynia ozdobna oraz kiedy zrywać jej owoce?

Dynia zwyczajna i dynia olbrzymia tworzą odmiany ozdobne, których nie zaleca się jeść, chociaż dekoracyjna dynia nie jest trująca, ale jej spożyciu nie sprzyja gruba skóra i niewiele miąższu. Dynia ozdobna jest niewielka, zwykle waży około 0,5 kg – 1 kg. Jest pnącą rośliną jednoroczną, uprawianą dla fantazyjnych owoców, przybierających oryginalne kształty, o ciekawym wybarwieniu. Często na powierzchni skóry pojawiają się różne zgrubienia, brodawki i nierówności.

Wymagania uprawowe dekoracyjnej dyni są takie same, jak dyni zwyczajnej i dyni olbrzymiej. Nasiona wysiewamy do gruntu w połowie maja, w miejscu nasłonecznionym, o żyznym podłożu, bogatym w składniki pokarmowe. Rośliny wymagają systematycznego podlewania, szczególnie obfitego w czasie upalnej aury. Zbiór owoców następuje po 3 miesiącach od wysiewu nasion. Najlepiej zrywać je w pogodny dzień i układać w skrzynkach lub koszach. Dynie przechowujemy w suchym i przewiewnym pomieszczeniu, w którym będą mogły się wysuszyć.

Ozdobne odmiany dyni efektownie prezentują się w ogrodzie, na balkonach i tarasach. Kwitnące rośliny ładnie komponują się z letnimi kwiatami, np. urocza czarnuszka damasceńska tworzy kwiaty o landrynkowym zapachu, które wabią owady, zapylające także kwiaty dyni. Na balkonie jako towarzystwo dla ozdobnej dyni sprawdzi się petunia zwisająca (surfinia), kwitnąca do pierwszych przymrozków. Barwne owoce dekoracyjnej dyni i różnobarwne dzwonkowate kwiaty surfinii współtworzą nadzwyczajne wrażenie. Wysuszone dynie są wspaniałą ozdobą mieszkania.

Najciekawsze rodzaje ozdobnej dyni – gdzie je kupić?

Dynia olbrzymia ‘Turecki turban’ (Cucurbita Maxima turbaniformis) – należy do efektownej dwukolorowej odmiany. Na jasnej kremowej części widoczna jest większa, w kształcie turbanu, wybarwiona na pomarańczowo. Owoce możemy zbierać przez całą jesień, aż do pierwszych przymrozków. Po zbiorze należy je dobrze wysuszyć, co umożliwi długie przechowywanie, nawet do następnych zbiorów. Cena nasion – około 4 zł za 8 sztuk. Nasiona wysiewamy w żyznym podłożu, na słonecznym stanowisku, po 3 sztuki. Musimy zachować odległość między roślinami, wynoszącą około 50 cm – 100 cm.

Dynia zwyczajna ‘Korona cierniowa’ – to jedna z najciekawszych odmian, swoim wyglądem przypominająca cierniowy wieniec. Owoce wybarwiają się na żółto, kremowo, zielono, mogą być naznaczone kontrastowymi pasami. Swoją nazwę dynia ozdobna zawdzięcz wyraźnym wypustkom na dzwonkowatym owocu, kojarzącymi się z cierniami. Oryginalna pnąca odmiana dekoruje letni i jesienny ogród, tworząc efektowne okrycia altanek lub pergoli. Zbiór dyni może trwać do pierwszych przymrozków. Wysuszone owoce wykorzystuje się do jesiennych kompozycji. Cena 1 g nasion wynosi około 2 zł. Nasiona siejemy w rozstawie, co 70 cm.

Dynia zwyczajna brodawkowa – jest odmianą, charakteryzującą się różnobarwnymi niewielkimi owocami, które przybierają najdziwniejsze kształty. Skórka dyni – pomarańczowa, żółta, zielona, kremowa lub wielobarwna, naznaczona jest licznymi wypukłościami, przypominającymi brodawki. Roślinę uprawiamy tak, jak dynię zwyczajną, zbierając dojrzałe owoce przed nadejściem pierwszych przymrozków. Wysuszone dynie są wspaniałą jesienną ozdobą naszych mieszkań. Za 30 nasion zapłacimy około 3 zł.

Uprawa ozdobnych odmian dyni w ogrodzie nie jest trudna, jednak nie wszyscy mogą cieszyć się urodą samodzielnie wyhodowanych okazów. Jeśli zamierzamy kupić kolorowe owoce i ozdobić nimi swoje mieszkania i balkony, warto odwiedzić jesienne targowiska lub obejrzeć zdjęcia w sklepach internetowych, by zaopatrzyć się w najpiękniejsze dynie. Ich cena zależy od odmiany oraz ilości dyń, które zamierzamy kupić. Po zakupieniu oryginalnych owoców, przetrzyjmy je ściereczką i lekko posmarujmy olejem, by w pełni wydobyć niesamowite barwy.