Dynia w ogrodzie – odmiany, sadzenie, uprawa, pielęgnacja
Dynia jest wspaniałą rośliną, która przede wszystkim kojarzy się z dużym pomarańczowym owocem i z okresem jesieni. Od wielu lat zdobywa coraz większą popularność jako lampion wykonywany na Halloween. Jednak drzemie w niej nie tylko potencjał ozdobny, ale również zdrowotny i odżywczy.
Porady i inspiracje na temat uprawy także innych warzyw zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.
Uprawa dyni, jej pielęgnacja i siew
Uprawa dyni w ogrodzie
Dynia była rośliną znaną już w starożytności. Grecy używali jej na zaparcia, natomiast Rzymianie uwielbiali jej smak w połączeniu z miodem. W innych kulturach tworzono z niej naczynia lub rzeźby. Do Europy dynia trafiła dopiero około XV wieku za sprawą Krzysztofa Kolumba.
Dynia jest rośliną, której łodygi mogą osiągać nawet kilkanaście metrów długości. Łodyga dyni jest owłosiona i posiada pędy czepne. Jej korzenie są dosyć płytko osadzone. W okresie letnim od czerwca do września możemy zaobserwować u niej pojawienie się żółtych kwiatów, które nie wydzielają żadnego zapachu. Dynia posiada duże sercowate liście, które mają owłosione brzegi. Owoce dyni w zależności od odmiany przybierają różne kształty, kolory i gabaryty. Z zewnątrz pokrywa je gruba skorupa, natomiast w środku dynia posiada miękki miąższ z licznymi nasionami.
Uprawa dyni w ogrodzie nie należy do trudnych. Idealnie rośnie na kompostowniku. Dynię uprawia się w Polsce na różnych typach gleb. Lubi glebę przepuszczalną, próchniczą, przewiewną z dodatkiem azotu. Jej wzrost wegetacyjny odbywa się w dosyć wysokich temperaturach. Optymalna temperatura do jej rozwoju wynosi około 25 stopni. Dlatego dobrze jest, aby uprawa dyni odbywała się na glebach szybko nagrzewających się. A może zainteresuje cię także uprawa batatów?
Uprawa dyni powinna odbywać się w pierwszym roku po wcześniejszym przeprowadzeniu nawożenia organicznego, które wykonujemy jesienią. Nawozy potasowe i fosforowe można rozsiewać w czasie wiosny, przed przygotowaniem pola lub w okresie jesiennym. Dobrze jest też dynie dokarmiać nawozami wieloskładnikowymi.
Ze względu na płytki system korzeniowy dynia lubi sporą ilość wody. Przy jej niedoborze owoce mogą nie obrodzić lub ich masa może być mniejsza. Za to mogą być słodsze. Uprawa warzyw dyniowatych przy odpowiednim nawożeniu i zawartości wody przełoży się na wysokie plony.
Dynia – jak sadzić dynie i jak pielęgnować?
Sadzenie dyni może odbywać się z siewu lub z rozsady. Uprawa dyni z siewu powinna obyć się w maju. Nasiona umieszczamy po dwie sztuki w rozstawie około 50 centymetrów. W zależności od odmiany, każda dynia może potrzebować nieco więcej miejsca. Np. dynia olbrzymia będzie potrzebowała więcej miejsca, gdyż wytwarza ona długie pędy.
Drugim sposobem jest sadzenie dyni w ogrodzie z rozsady. W kwietniu do doniczek wypełnionych do połowy ziemią wysiewamy po dwa nasiona. Kiedy sadzonki wzejdą, słabszą siewkę uszczykujemy. Możemy też uzupełnić doniczkę ziemią do pełna. Rozsadę sadzi się na miejsce stałe w okolicach połowy maja.
Aby ochronić roślinę przed niskimi temperaturami lub wysuszającym wiatrem, można ją okryć agrowłókniną. Osłony powinny być usunięte, gdy pojawią się pierwsze kwiaty. Jeśli interesuje cię także sadzenie i uprawa truskawek, przeczytaj ten artykuł.
W zabiegach pielęgnacyjnych nie możemy zapomnieć o spulchnianiu gleby. Ważne jest regularne podlewanie, odchwaszczanie i nawożenie. Nawożenie powinno odbywać się w momencie pojawienia się pierwszych zawiązków owoców i po ich pierwszym zbiorze.
Kolejnym ważnym elementem w pielęgnacji dyni jest jej przycinanie. Niektóre gatunki dyni osiągają spore rozmiary i mogą piąć się także na ogrodzenia. Nie zawsze rozmiar dyni może przełożyć się na ilość owoców. Dlatego przycinanie jest niezwykle istotne, aby nastąpiło lepsze rozkrzewienie rośliny i żeby wydała ona większe plony. Przycinanie powinno odbywać się pod koniec czerwca.
Zbiory dyni przeprowadza się już w okresie letnim do pierwszych przymrozków. Przed przechowaniem dyni należy ją wystawić na słońce, aby jej skórka stwardniała. Przełoży się to na zmniejszenie straty wody podczas przechowywania. Dynia może być przechowywana nawet pół roku w chłodnych i przewiewnych warunkach.
Jak sadzić dynie? Niezwykłe odmiany dyni i ich pielęgnacja
Dynie ozdobne i jadalna dynia olbrzymia
Jesienią dostępnych jest wiele rożnych odmian dyni. Ich różnice przejawiają się w kolorze, wyglądzie, jak również w smaku. Dynie dzielimy na dwie odmiany – dynie jadalne i dynie ozdobne. Dynie ozdobne posiadają niezwykłe kolory i formy. Możemy nimi dekorować stoły, parapety, często pojawiają się w witrynach sklepowych. Uprawa dyni ozdobnej może służyć jako osłona nieestetycznych miejsc.
Dynie jadalne mają wiele odmian. Uprawa dyni jadalnych jest popularna w wielu krajach na całym świecie. Dynie jadalne możemy spożywać pod wieloma postaciami. Można je gotować, zapiekać czy spożywać na surowo. Niektóre z nich posiadają nie tylko jadalny miąższ, ale również nasiona.
Jedną z najbardziej znanych dyni jest jednoroczna dynia olbrzymia. Pochodzi ona z Ameryki Południowej i Środkowej. Posiada płożące pędy, których długość może dochodzić nawet do 10 metrów. Jej liście są duże. Dynia olbrzymia kwietnie już od 1,5 do 2 miesięcy od siewu. Kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo, natomiast kwiaty męskie pojawiają się pęczkami w kącikach liści. Uprawa w gruncie dyni olbrzymiej jest dosyć wymagająca. Jak sadzić dynie olbrzymie, aby ich uprawa była wydajna? Dynia lubi podłoże bogate w składniki pokarmowe, żyzne, a także dosyć wilgotne i przepuszczalne. Wybierając stanowisko dla dyni olbrzymiej musimy pamiętać, żeby było słoneczne i ciepłe. Dynia ta najlepiej wzrasta w temperaturze około 25 stopni. Warto też przy jej uprawie wykorzystać nawozy mineralne. Dynia olbrzymia może być uprawiana zarówno z siewu jak i z rozsady. Uprawa w gruncie powinna rozpocząć się w połowie maja. Uprawa z rozsady polega na wysiewie nasion do doniczek po dwa ziarna. Po wschodzie powinniśmy zostawić tylko mocniejszą roślinę. Przed sadzeniem sadzonki powinno się intensywnie nawodnić. Owoce dyni olbrzymiej osiągają nawet kilkadziesiąt kilogramów. Dynia olbrzymia sprawdzi się w ogrodzie przydomowym, a także jako roślina ozdobna i jadalna. Jeśli interesuje cię także uprawa cebuli dymki, porady znajdziesz w tym artykule.
Inne odmiany dyni jadalnych o niezwykłych właściwościach
Odmiany dyni: dynia olbrzymia
Dynia olbrzymia posiada również kilka odmian. Jedną z nich jest dynia melonowa żółta. Jej owoce z wyglądu i koloru przypominają melona i stąd pochodzi ta nazwa. Dynia melonowa żółta posiada płożący pokrój i bardzo długie pędy. Owoce dyni melonowej są duże. Posiadają kulisty kształt. Czasami są lekko spłaszczone. Można je zbierać już w okresie sierpnia i kontynuować do końca października. Dynia melonowa żółta lubi glebę wilgotną i żyzną. Jeśli zapewnienie takiej gleby nie jest możliwe, warto ją ściółkować. Dynia melonowa żółta posiada najmniejszą zawartość suchej masy. Jej miąższ jest słodki i jędrny. Zawiera mnóstwo witamin, a także beta karoten. Dynię melonową można długo przechowywać. Polecana jest do bezpośredniego spożycia, jak również do przetwórstwa.
Dynia hokkaido
Dynia hokkaido posiada ciemną pomarańczowo-żółtą skórkę. Jej owoce osiągają wagę do około dwóch kilogramów. To roślina, która posiada średnią siłę wzrostu. Na pojedynczej roślinie pojawiają się 2-3 owoce. Dynia hokkaido lubi glebę żyzną i przepuszczalną oraz ciepłe stanowiska. Sadzenie dyni hokkaido można przeprowadzać z rozsady. Uprawa w gruncie najlepiej sprawdzi się od połowy maja, kiedy warunki atmosferyczne będą już stałe. Nietuzinkową zaletą dyni hokkaido jest fakt, że nie trzeba jej obierać. Podczas gotowania jej skórka mięknie. Doskonale sprawdza się do przygotowywania sałatek i zup. Dzięki zwartej strukturze idealnie nadaje się do pieczenia. Dynia hokkaido w swoim składzie zawiera sporo karotenu, więcej niż np. popularna marchewka. Znajdziemy w niej również magnez, potas, fosfor, a także witaminy C, A, B1, B2. Dynia hokkaido, co jest niezwykłą ciekawostką, polecana jest dzieciom właśnie ze względu na wysoką zawartość witamin i karotenu, który pozytywnie działa na wzrok i chroni przed promieniami UV. Poza tym dynia hokkaido posiada również właściwości oczyszczające, co przekłada się na poprawne funkcjonowanie wątroby i pracę nerek. Niska zawartość kaloryczna dyni pozwala na zastosowanie jej w dietach redukcyjnych. Dynia ta idealnie sprawdzi się w ogrodach jako warzywo lub można ją hodować w celach ozdobnych. Dobrze toleruje również długie przechowywanie w temperaturze około 12 stopni Celsjusza. Sprawdź także, jak i kiedy sadzić czosnek.
Odmiany dyni: dynia makaronowa
Dynia makaronowa to roślina jednoroczna, która posiada płożące się pędy, osiągające nawet 5 metrów długości. W całym okresie letnim od czerwca do jesieni dynia makaronowa wydaje kwiaty. Na jednej roślinie może pojawić się około 10 owoców. W zależności od odmiany, dynia makaronowa może mieć lekko wydłużony kształt lub bardziej owalny. Jak sadzić dynie makaronowe? To bardzo proste zadanie, gdyż sadzenie dyni odbywa się przeważnie z rozsady. W drugiej połowie maja możliwa jest uprawa w gruncie. Jeśli chcemy uzyskać wcześniej sadzonkę możemy ją uprawiać z rozsady pod osłonami. Dynia lubi stanowisko ciepłe i osłonięte od wiatru, a także systematyczne podlewanie. Uprawa w gruncie powinna przebiegać na glebach, które zostały wzbogacone kompostem lub obornikiem. Sadzenie dyni makaronowej może również odbywać się na podłożu pokrytym włókniną. Taka uprawa przełoży się na zwiększenie wilgotności i zmniejszenie ilości chwastów. Rozwiązanie to może przynieść jeszcze jedną ważną korzyść. Uprawa na włókninie zmniejsza ryzyko ataku chorób grzybowych na owocach. Dynię makaronową najlepiej zbierać, kiedy osiągnie pełną dojrzałość, czyli w okolicach końca września lub października. Dynia makaronowa swoją nazwę zawdzięcza konsystencji jaką osiąga po przygotowaniu. Jej miąższ rozpada się na kawałki, które przypominają makaron. Z tego względu znalazła wiele zastosowań w kuchni. Można ją dusić, gotować lub konserwować. Posiada wiele cennych witamin oraz składników mineralnych. Łatwo się ją trawi, posiada korzystne działanie na układ krążenia i pracę układu pokarmowego.
Uprawa dyni pastewnej
Dynia pastewna może należeć do jednych z najważniejszych składników pasz, które poprawiają wyniki produkcyjne bydła. Ze względu na to, że dynia posiada dużą dawkę beta karotenu, ma to przełożenie na działanie prozdrowotne na zwierzęta. Pozytywnie wpływa na florę u zwierząt, a dzięki zawartości tłuszczu w pestkach, zwiększają się kwasy tłuszczowe w mleku.
Uprawa dyni pastewnej to doskonały sposób na walkę z pasożytami układu pokarmowego. Pestki dyni zawierają bowiem kukurbitacyny, które w skuteczny sposób uszkadzają układ nerwowy pasożytów. Dynia pastewna osiąga nawet do 40 kilogramów wagi. Na paszę przeznacza się przeważnie odmiany hybrydowe, które posiadają sporą zawartość suchej masy. Dynia pastewna może być skarmiana po uparowaniu, na surowo lub w postaci kiszonki. Na surowo jest łatwostrawna i nie wymaga rozdrabniania.
Dynia to niezwykła roślina, której zawartość witamin i składników mineralnych jest wręcz nieoceniona. Uprawa warzyw dyniowatych nie jest aż nadto wymagająca. Poza tym jej właściwości wspomagają leczenie różnych chorób, a przepiękne odmiany świetnie sprawdzają się jako ozdoba wielu miejsc.
Czlek uczy sie cale zycie i glupi umiera.