Dziewanna pospolita

Dziewanna pospolita, wielkokwiatowa i inne ciekawe odmiany a ich zastosowanie

Dziewanna pospolita (Verbascum nigrum) to żółty kwiat porastający suche nieużytki, który kiedyś uważany był za pospolity chwast. Obecnie dziewanna ogrodowa wraca do łask jako ozdoba ogrodów, szczególnie że pojawiły się nowe odmiany o ciekawych kolorach. Dziewanna ogrodowa zyskuje sobie popularność nie tylko ze względu na walory estetyczne w ogrodach, lecz także dlatego, że kwiat dziewanny ma właściwości lecznicze wykorzystywane w ziołolecznictwie.

Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chwastach.

Dziewanna w ogrodzie - co warto wiedzieć?

Dziewanna pospolita w Polsce - opis i warunki uprawy

Dziewanna pospolita to roślina z rodziny trędownikowatych. Kiedyś uważana była za niegroźny chwast. Obecnie dziewanna przeżywa swój renesans jako ozdoba ogrodów. Pojawiły się szlachetne, ozdobne odmiany jak dziewanna fioletowa czy dziewanny w kolorach różowych lub łososiowych. Kwiat dziewanny jest wyjątkowo dekoracyjny i przybiera kolory od białego, poprzez żółty i różowy aż do fioletowego. Roślina ma strzelisty pokrój dorasta do około metra wysokości. Ponadto jest chętnie odwiedzana przez owady.

Dziewanna ogrodowa występuje naturalnie w Europie i w Azji od Turcji po Syberię. Porasta trudne tereny, pobocza dróg, skarpy czy łąki. Dziko rosnąca dziewanna ma kwiaty w kolorze żółtym.

Uprawa dziewanny w ogrodzie nie nastręcza trudności, gdyż jest to roślina o małych wymaganiach, łatwa w uprawie. Roślina ta ma mocny i długi system korzeniowy, dlatego też dobrze znosi susze i słabe gleby. Można ją sadzić nawet na uboższych glebach. Może rosnąć w miejscach trudnych o podłożu piaszczystym czy kamienistym, czyli można ją wykorzystać do zasiedlania nieużytków w ogrodzie lub przy domu. Wymaga jednak stanowiska słonecznego.

Dziewanna pospolita (Verbascum nigrum) - wysiew i sadzenie w ogrodzie

Dziewannę można wysiać z nasion lub kupić sadzonki w doniczce. W pierwszym roku po wysianiu dziewanna nie kwitnie, lecz rośnie w postaci rozety z liści. Kwiat dziewanny pojawia się dopiero w drugim roku. Dziewannę należy zasiać już w miejscu docelowym, gdyż jest to roślina o długim systemie korzeniowym, który źle znosi przesadzanie. Wybierając sadzonki dziewanny w doniczkach warto kupić rośliny młode. Sadzonka kwitnąca już w doniczce, po przesadzeniu w ogrodzie będzie wymagała bardzo starannego pielęgnowania. A może zainteresują cię także zebrane w tym miejscu artykuły o ziołach?

Dobrym sposobem pozyskania dziewanny w ogrodzie jest wykopanie dziewanny dziko rosnącej. Ważne jest przy tym, aby nie uszkodzić systemu korzeniowego i przesadzić roślinę niezwłocznie na docelowe miejsce. Można również zebrać nasiona, gdy są już brązowe. Siejemy w lipcu i w sierpniu, lekko wgniatając w ziemię.

Dziewanna (Verbascum nigrum) rozsiewa się z nasion samoistnie, choć niektóre odmiany ozdobne nie wytwarzają nasion. Jeśli nie chcemy nowych kwiatów w niezaplanowanych miejscach w ogrodzie, należy usunąć pęd kwiatowy po kwitnieniu. W ten sposób również wzmacniamy roślinę macierzystą.

Dziewanna pospolita - najlepsze odmiany i ich zastosowanie

Odmiany dziewanny ogrodowej

Dziewanna ogrodowa występuje w kliku podstawowych odmianach:

• dziewanna wielkokwiatowa,
• dziewanna drobnokwiatowa,
• dziewanna kutnerowata,
• dziewanna fioletowa,
• dziewanna austriacka.

Dziewanna drobnokwiatowa

Dziewanna drobnokwiatowa to roślina dwuletnia dorastająca do 2 m wysokości. Dziewanna drobnokwiatowa nie jest wykorzystywana w zielarstwie. Pojedynczy kwiat dziewanny drobnokwiatowej kwitnie tylko kilka godzin, a następnie więdnie.

Dziewanna wielkokwiatowa

Dziewanna wielkokwiatowa jest gatunkiem bardzo często występującym w Polsce. Porasta nieużytki, jak pobocza, skraj lasu i chętnie wykorzystywana jest do obsadzania trudnych i suchych gleb. Jej łodyga i liście pokryte są gęstym włosiem. Kwiat dziewanny wielkokwiatowej jest żółty i rośnie w kłosach. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o działaniu korzenia arktycznego.

Dziewanna kutnerowata

Dziewanna kutnerowata jest często mylona z dziewanna wielkokwiatową. Obie są roślinami z rodziny trędownikowatych. Jest to wysoka roślina dwuletnia, która dorasta do wysokości 150 cm. W całości pokryta jest żółtawym kutnerem. Kwiat dziewanny kutnerowatej ma 5 płatków w kolorze żółtym.

Dziewanna fioletowa

Dziewanna fioletowa stanowi odmianę o kwiatach fioletowych, różowych lub białych. Jest to roślina dwuletnia, która dorasta do wysokości około 1 metra. Z uwagi na atrakcyjne kolory kwiatów dziewanna fioletowa wykorzystywana jest na dekoracyjnych rabatach czy klombach. Dziewanna fioletowa wymaga miejsca słonecznego, rośnie na glebach suchych, bogatych w wapń.

Dziewanna austriacka

Jest to odmiana niższa, gdyż dorasta do wysokości 70-100 cm. Zachwyca kwiatami w kolorze białym z czerwonym oczkiem. Lubi niezbyt wilgotne gleby i stanowisko słoneczne.

Ciekawe odmiany hybrydowe

W ostatnich latach wyhodowano nowe, hybrydowe odmiany dziewanny o ciekawych kolorach kwiatów, jak dziewanna Sugar Plum o kwiatach fioletowych, czy dziewanna Rose o kwiatach różowych. Dziewanna Dark Eyes ma kwiaty żółte z ciemno-czerwonym oczkiem. Dziewanna Pink Peticoats kwitnie w kolorze łososiowym. Z kolei odmiana Clementine zachwyca kwiatami w kolorze żółto różowym z czerwonym oczkiem.

Rośliny lecznicze - dziewanna pospolita

Dziewanna wielkokwiatowa i jej właściwości

Lecznicze właściwości dziewanny znane były od lat w medycynie ludowej, gdzie stosowano ją na kaszel, na dolegliwości dróg oddechowych jak zapalenie oskrzeli czy ból gardła, a również na biegunkę czy problemy żołądkowe. Dziewanna zawiera olejki eteryczne, związki śluzowe, kumaryna oraz kwasy organiczne, które pomagają na problemy z drogami oddechowymi. Podobnie jak inne rośliny lecznicze, kwiat dziewanny zawiera garbniki, flawonoidy i saponiny.

W ziołolecznictwie wykorzystywana jest głównie dziewanna wielkokwiatowa. W celach leczniczych zbiera się kwiat dziewanny, który służy do wyrobu syropu, naparów, olejków. Syrop z dziewanny jest tradycyjnym środkiem na kaszel. W aptekach dostępne są syropy na bazie dziewanny. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby zrobić własny syrop z dziewanny do słoików na zimę. Dziewannę stosuje się przy stanach zapalnych jamy ustnej.

Syrop z dziewanny - przepis

Aby zrobić syrop z dziewanny potrzebne będą świeżo zebrane kwiaty dziewanny. Warto pamiętać, aby zbierać kwiaty w pełni dojrzałe.

Potrzebne będą następujące składniki:

• ½ litra kwiatów dziewanny
• 1 l wody
• 70 dkg cukru
• sok z cytryny

Kwiaty dziewanny należy rozsypać na papierze i pozostawić na około 20 minut. Następnie kwiaty wsypujemy do garnka, zalewamy zimną wodą i powoli doprowadzamy do wrzenia. Zdejmujemy garnek z ognia i odstawiamy na 24 godziny.

Następnego dnia syrop z dziewanny odcedzamy, dodajemy cukier i sok z cytryny i gotujemy jeszcze 1-2 godziny na małym ogniu. Syrop z dziewanny wlewamy do słoików i szczelnie zakręcamy.

Tak wykonany syrop z dziewanny ma właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe, wykrztuśne, ściągające, lekko uspokajające. W czasie przeziębienia czy grypy stosujemy w dawce: dorośli 1 łyżka, dzieci 1 łyżeczka kilkakrotnie w ciągu dnia.

Dziewanna kutnerowata - co warto o niej wiedzieć?

Roślina ta ma właściwości lecznicze i była kiedyś wykorzystywana w zielarstwie. Jednak moda na zastosowanie lecznicze dziewanny kutnerowatej minęła.

Napar z dziewanny kutnerowatej ma działanie moczopędne i wykrztuśne. Suszony i starty korzeń dziewanny stosowany był kiedyś jako skuteczny środek hemoroidy. Obecnie został wyparty przez inne leki.

Warto pomyśleć o kwiatach dziewanny, która będzie nie tylko ozdobą naszego ogrodu i pięknym kwiatem do posadzenia w miejscach o gorszej glebie, lecz także rośliną leczniczą, z której wykonamy syrop na przeziębienie.