Dziurawiec - odmiany, zastosowanie ziela, działanie, właściwości lecznicze

Dziurawiec reprezentuje zioła łączące w sobie dwie cechy. Po pierwsze wykazuje właściwości lecznicze, z których korzysta medycyna naturalna. Po drugie jest bardzo ciekawa rośliną ozdobną. Dlatego też posadzenie go w ogrodzie jest bardzo dobrym pomysłem. By do tego zachęcić dokładnie opiszemy roślinę i przytoczymy zastosowanie ziela dziurawca.

Dziurawiec i jego odmiany

Dziurawiec zwyczajny z łaciny hypericum perforatum jest wieloletnią rośliną zielną pochodzącą z rodziny dziurawcowatych. Jego naturalnym środowiskiem są tereny Europy, zachodnia części Azji oraz północna Afryce. W Polsce rośnie dziko, lecz jest znacznie bardziej znany z uprawy w ogrodach i na działkach. Dziurawiec zwyczajny może dorastać nawet do metra wysokości. Ma wzniesioną, drewniejącą i rozgałęzioną łodygę. Liście są naprzeciwległe, eliptyczne lub równowąskie. W okresie od czerwca do sierpnia na pędach pojawiają się kwiaty. Przybierają żółty kolor, są szypułkowe i zbierają się w baldachogrona. Medycyna naturalna od dawna wykorzystuje właściwości lecznicze dziurawca.

Hypericum perforatum nie jest jedyną odmianą uprawianą w ogrodach. Bardzo ciekawa są też podgatunki typowo ozdobne. Jednym z nich jest dziurawiec rogownicowaty, dorastający zaledwie do 15-20 cm wysokości. Jego liście są drobne i gęsto porastają pędy. Ta roślina tworzy rozłożyste kępki i nadaje się do obsadzania skalników. Równie ciekawy jest dziurawiec kielichowaty. Co prawda nie przydaje się w leczeniu depresji i nie ma pozytywnego działania na wątrobę. Rekompensuje to innymi zaletami. Dorasta do 40 cm wysokości, ma eliptyczne, ciemnozielone liście. Dodatkowym walorem ozdobnym są czerwone pylniki. Jest to okaz bardzo ekspansywny.

Zauważalnie większy od poprzedników jest dziurawiec barwierski. Osiąga około 100 cm wysokości. Jego liście są duże, jajowate i występują w parach. W okresie kwitnienia ten dziurawiec wytwarza żółte pojedyncze kwiaty. Po nich pojawiają się początkowo czerwone a następnie czarne owoce. Nie są jadalne, ale też po ich zjedzeniu nie występują skutki uboczne. Warto zwrócić uwagę na dziurawiec bezwonny. Osiąga duże rozmiary, około 120 cm wysokości. Wnosi do ogrodu walory dekoracyjne w postaci licznych drobnych kwiatów oraz ozdobnych owoców.

Dziurawiec zwyczajny – uprawa

Wracamy do dziurawca zwyczajnego i jego wymagań. By wykorzystać zbawienne działanie ziela dziurawca trzeba zapewnić roślinie odpowiednie warunki. Sadzi się ją na stanowiskach nasłonecznionych lub w ostateczności półcienistych. Zalecana gleba powinna być średniozwięzła, przepuszczalna o lekko kwaśnym odczynie. Najlepszym terminem sadzenia dziurawca jest październik. Przy większej ilości okazów umieszcza się je w ziemi w rzędach oddalonych od siebie o 40 cm.

Hypericum perforatum, szczególnie starsze rośliny, wykazuje dużą odporność na niedobory wody. W związku z tym podlewanie można wykonywać w zasadzie tylko w czasie długiej suszy. Drugim ważnym zabiegiem jest nawożenie. Wykonuje się je od wiosny do lata. Najlepszym rozwiązaniem jest wykorzystywanie nawozów organicznych. Można też oczywiście używać nawozów mineralnych. Dalsza pielęgnacja sprowadza się do regularnego odchwaszczania i ewentualnego przycinania. Jeśli chcemy wykorzystać właściwości lecznicze dziurawca musimy pozyskać ziele.

Ziele i olej z dziurawca

Dziurawiec zwyczajny ma zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń. By skorzystać z jego walorów trzeba wiedzieć ja stosować tę roślinę. Wszystko zaczyna się od pozyskania ziela. W tym celu ścina się łodygi na wysokości około 35 cm licząc od wierzchołka. Najlepiej wybierać te okazy, które nie mają zbytnio zdrewniałych łodyg. Pierwsze zbiory zioła wykonuje się na początku kwitnienia, czyli w czerwcu. Drugim terminem jest koniec sierpnia. Suszenie wykonuje się w przewiewnym miejscu w temperaturze dochodzącej do 40°C. Jak stosować ziele? Najczęściej wykonuje się z niego napary i herbatki skuteczne przy problemach pokarmowych i na wątrobę.

Warty uwagi jest też olej z dziurawca. Bazą do jego stworzenia są kwiaty. Zbiera się je pod koniec czerwca. Kolejnym etapem jest umieszczenie ich w dużym słoiku najlepiej z ciemnego szkła. Do kwiatów dolewa się oliwę z oliwek. Już po kilku dniach olej z dziurawca jest gotowy. Podobnie jak w przypadku zioła, olej sprawdza się w leczeniu różnych schorzeń. Stosowany, jako maść przyspiesza gojenie ran i rozgrzewa bolące stawy. Nic, więc dziwnego, że medycyna naturalna korzysta z tej substancji od lat.

Zastosowanie ziela dziurawca – leczenie i skutki uboczne

Zarówno ziele jak i olej z dziurawca wykazują liczne właściwości lecznicze. Jednakże w leczeniu chorób znacznie częściej wykorzystuje się pierwsze z wymienionych. Na zbawienne działanie ziela dziurawca wpływają substancje czynne zawarte w liściach. Są to przede wszystkim flawonoidy, rutyna, olejki eteryczne, kwasy organiczne, sole mineralne, cukry oraz witaminy z grupy A i C. Dzięki tym związkom zastosowanie ziela dziurawca jest bardzo szerokie. Przede wszystkim ma działanie uspakajające i przeciwdepresyjne.

Medycyna naturalna zaleca napar z dziurawca w schorzeniach dróg żółciowych i żołądka. Pomaga też na wątrobę, zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit. Pozwala na to antyseptyczne, antybakteryjne i rozkurczowe działanie ziela dziurawca.  

Jak stosować napar? Wystarczy do szklanki wsypać dwie żyłeczki zioła i zalać wrzątkiem. Po odczekaniu 15 można wypić pół szklanki. Dawkowanie 2-3 razy dziennie po jedzeniu. Nie zapominamy też o tym, że hypericum perforatum ma działanie moczopędne. Pomaga, więc przy leczeniu kamicy moczowej. Tymczasem zewnętrzne zastosowanie ziela dziurawca koi odmrożenia i poparzenia skóry.

Wiemy już jak stosować i na co pomaga dziurawiec. Warto teraz opisać skutki uboczne, które niesie ze sobą spożywanie naparów i herbatek. Nadużywanie tych płynów może prowadzić do uczulenia na promienie nadfioletowe. Wrażliwość na światło zwiększy się, co może powodować poparzenia skóry. Działanie ziela dziurawca jest szkodliwe dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Skutki uboczne pojawią się też u osób z zaburzeniami funkcji wątroby i nadwrażliwością na to ziele.