Epifity - opis, występowanie, zdjęcia, ciekawostki

Epifity - jakie mają znaczenie w całym ekosystemie

Czym są te rośliny?

Epifity to rośliny, które nazywane są także aerofitami, porostami epifitycznymi lub poroślami. Epifitem jest roślina, która rośnie na innej roślinie. Nie są pasożytami żywiącymi się tą rośliną, ponieważ odżywiają się samodzielnie. Porosty epifityczne używają innych roślin jako swego rodzaju podpór. Taką podporą może być np. wilczomlecz nadobny.

Wilczomlecz nadobny naturalnie występuje w Gwatemali i Meksyku. Jednak wilczomlecze nadobne to rośliny, które mogą być uprawiane także jako rośliny doniczkowe, tak jak storczyki. Najczęściej epifitami są pnącza, choć nie jest to reguła.  Musimy wiedzieć, że porosty epifityczne z biegiem lat wykształciły sobie metody, dzięki którym mają możliwość pobierania składników odżywczych, a także wody, bez konieczności kontaktu z podłożem np. korzenie chłonące wilgoć z powietrza, czy specyficzne łodygi mogące magazynować wodę.

Do grupy epifitów zalicza się wiele gatunków roślin, między innymi dużo paprotników, porostów, mchów, glonów, wątrobowców i innych roślin występujących naturalnie w tropikalnych strefach. Niektóre gatunki epifitów możemy spotkać również w Polsce, np. w postaci epifitycznych storczyków, które kupić możemy w formie doniczkowej.

Jakie znaczenie mają porosty epifityczne

Dowiedzmy się tego, jakie znaczenie mają rośliny typu epifity. Otóż wbrew pozorom epifity odgrywają bardzo istotną rolę w ekosystemach, a zwłaszcza w wilgotnych lasach tropikalnych, w których występują naturalnie.

Trzeba wiedzieć, że szczątki epifitów, które już się rozkładają, są jednym z głównych źródeł materii organicznej, która z upływem czasu opada na dno gleby. Co więcej, rośliny epifityczne to miejsce, w którym żyje wiele grzybów, bakterii, ale również promieniowców i bezkręgowców, do których zaliczane są chrząszcze, mrówki, roztocza, osy, wciornastki i pająki.

W liściach epifitów z rodziny bromeliowatych -Bromeliaceae, gromadzi się woda, która potrafi być miejscem zamieszkania bezkręgowców, takich jak larwy muchówek, ale również dla glonów i kijanek żab z rodziny rzekotkowatych - Hylidae i drzewołazowatych - Dendrobatidae.

Nie zapominajmy też o tym, że tego typu rośliny są źródłem pokarmu dla różnych gatunków zwierząt. Zwierzęta te korzystają zarówno z wody, która zbiera się w ich liściach czy korzeniach, jak i bezkręgowców, które osiedlają się na tych roślinach. Ponadto także z samych kwiatów, liści, owoców i nektaru. Ptaki z rodziny tanagrowatych - Thraupidae, kolibrowatych - Trolchilidae, czy haczykodziobków - Diglossa, bardzo często korzystają np. z nektaru kwiatowego epifitów. A może zainteresuje cię także ten artykuł o paproci łosie rogi?

Rodzaje epifitów - jakie epifity wyróżniamy

Rośliny te dzieli się na kilka typów, według dwóch zależności. Pierwsza to zależność od zasiedlanych mikrosiedlisk, a druga to zależność stopnia w jakim są one przywiązane do swoich podpór roślinnych.

W zależności od zasiedlanych mikrosiedlisk możemy wyróżnić trzy typy epifitów. Pierwszym z nich są epifity korowe, które mocują się w spękaniach kory rośliny będącej żywą podporą. Kolejnym typem są epifile, które wyrastają na liściach, ale wyróżniamy również epifity detrytusowe, które rosną w tym miejscu, gdzie gromadzi się detrytus, czyli martwa materia organiczna pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego.

Natomiast ze względu na stopień przywiązania do pojawiania się na żywych podporach roślinnych możemy wyróżnić epifity przygodne, półporośla, nazywane hemiepifitami oraz holoepifity. Holoepifity to epifity, które przez cały swój cykl życiowy nie mają kontaktu z podłożem. Z kolei epifity przygodne to rośliny, które naturalnie nie są epifitami, ale rosną tam, gdzie gromadzi się detrytus. Do tych zaliczyć możemy między innymi paprotkę zwyczajną.

Hemiepifity, znane również jako półporośla to rośliny, które część swojego cyklu rozwojowego przeżywają na żywych podporach, a część jako rośliny ukorzenione w glebie. Ta grupa epifitów dzieli się dodatkowo na dwie grupy, mianowicie hemiepifity pierwotne i hemiepifity wtórne. Hemiepifity pierwotne nazywane są także semiepifitami i zaczynają swój rozwój jako epifity, natomiast w momencie, gdy ich korzenie dosięgają podłoża, wykształcają one silne podpory, by w końcu stać się roślinami ukorzenionymi. Natomiast hemiepifity wtórne to rośliny, które z początku są roślinami ukorzenionymi, natomiast gdy dotykają one podpór pędami, wykształcają korzenie czepne, by z czasem stracić kontakt z gruntem.

Porosty epifityczne - występowanie i zdolności adaptacyjne

Gdzie spotkamy się z epifitami

Kiedy interesuje nas to, gdzie naturalnie występują epifity, powinniśmy wiedzieć, że wszystko zależy od tego, z jakiej grupy pochodzą te porosty epifityczne. Zacznijmy od tego, że rośliny te występują w strefie tropikalnej - głównie w górskich, mglistych lasach, ale też w wilgotnych lasach równikowych.

Najczęściej epifitami są rośliny zielne, które pojawiają się na korze drzew (np. epifity korowe), ale również w miejscach gromadzenia się szczątek organicznych i wtedy mowa o epifitach detrytusowych. Do epifitów zalicza się około 25 tysięcy gatunków, które należą do różnych rodzin. Występują tu przede wszystkim paprocie, rośliny okrytonasienne ze storczykowatych, kaktusowatych, bromeliowatych i obrazkowatych.

W obszarach strefy wilgotnych lasów tropikalnych spotkamy się również z epifilami. Natomiast w strefie umiarkowanej spotkać możemy przede wszystkim rośliny porastające gałęzie i pnie drzew, którymi są mszaki, porosty czy glony. Nie zapominajmy również o wodnym środowisku, gdzie znajdziemy większe glony i trawy wodne.