Fiołek ogrodowy

Fiołek ogrodowy (bratek ogrodowy) - opis, wymagania, porady

Fiołek ogrodowy, znany także jako bratek, jest jedną z najpopularniejszych roślin, znajdujących zastosowanie na klombach, na ogrodowych rabatkach oraz do dekoracji okien, balkonów i tarasów. Może stanowić element romantycznego bukietu. Bratków wielkie złote oczy, podkute szafirowym dookoła sińcem sławili polscy poeci. Istnieją odmiany Viola x wittrockiana, różniące się wielkością kwiatów, wybarwieniem oraz intensywnością kwitnienia. Przeczytaj, jak wygląda uprawa uroczej rośliny.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o fiołkach.

Bratek ogrodowy – najważniejsze informacje

Viola x wittrockiana – opis gatunku

Fiołek ogrodowy, bratek ogrodowy należy do olbrzymiej rodziny roślin fiołkowatych, liczącej około tysiąc gatunków. Występuje w Ameryce Północnej i Południowej, w Europie oraz w Azji. Viola x wittrockiana jest mieszańcem fiołka trójbarwnego, fiołka rogatego oraz fioka ałtajskiego.

Dwuletnie bratki ogrodowe dorastają do około 25 - 30 cm wysokości. Wielobarwne kwiaty, o pięciu płatkach, mają średnicę od 1 cm do około 10 – 12 cm. Wyrastają pojedynczo z kątów liści, na szypułkach. Łodygi rośliny są mięsiste, gładkie, wzniesione lub pokładające się. Soczyście zielone i grube liście w części dolnej przybierają kształt jajowaty, natomiast liście górne są podłużnie lancetowate. Owocem jest torebka, zawierająca jasnożółte lub jasnobrązowe nasiona.

Kwitnienie fiołków ogrodowych przypada na okres od marca do października, jednak najobfitsze jest na wiosnę. Czas kwitnienia zależy od odmiany fiołków ogrodowych. Zwykle kwitnienie roślin kończy się na przełomie czerwca i lipca, potem bratki kwitną znacznie skromniej.

Fiołek ogrodowy – opis ras i odmian

Najwcześniej kwitnące bratki ogrodowe:

• rasa Hiemalis – obejmuje odmiany o licznych drobnych kwiatach, dobrze znoszących niskie temperatury. Atrakcyjne odmiany to, np.
  • bratki żółte – ‘Helios’ oraz polska odmiana ‘Cytrynek’,
  • fiołek ogrodowy niebieski – ‘Królowa Niebios’, ‘Zurichsse’ oraz ciemnoniebieska odmiana ‘Mars’,
  • biała odmiana ‘Śnieżka’,
  • czerwona odmiana ‘Hamme’
• Vorbote – rasa składa się z wczesnych odmian. Bratki wyróżniają się dużymi kwiatami – białymi, żółtymi i niebieskimi.

Rasy, mające późny czas kwitnienia to:

• Trimardeau – bratki tworzą kwiaty średniej wielkości, z charakterystycznymi ciemnymi plamkami na dwóch płatkach środkowych i trzecim płatku – dolnym. Odmiany wybarwiają się na ciemnoczerwono -  odmiana ‘Kardinal’, niebiesko – odmiana ‘Kaiser Wilhelm’, żółto oraz żółtopurpurowo – odmiana ‘Feuerkonig’, a także na biało – odmiana ‘Schneewittchen’.
• rasa szwajcarska Roggli – kwiaty bratków są bardzo duże i wielobarwne, często z oczkiem na dolnym płatku. Najefektowniejsze odmiany to:
  • czerwony bratek ‘Abendglut’ oraz pomarańczowy ‘Orange Sonne’,
  • fiołek o płatkach żółtych ‘Coronation Gold’
  • bratek ciemnoniebieski ‘Thunersee’
  • biały fiołek z fioletową plamką ‘SilverBride’.

Rynek ogrodniczy oferuje również mieszanki, na które składają się bratki ogrodowe różnych ras i różnych odmian.

Uprawa ogrodowych fiołków – stanowisko i pielęgnacja roślin

Bratki dobrze rosną w miejscach słonecznych, gwarantujących obfite kwitnienie. Służy im także stanowisko lekko zacienione. W miejscach bardziej zacienionych kwiatów będzie mniej, a roślina utraci ładny pokrój. Może się zdarzyć, że mocno wybarwione fiołki, kwitnące na słonecznym stanowisku, zaczną płowieć. Zapobiegniemy niekorzystnemu procesowi, ustawiając doniczki w miejscu osłoniętym przed intensywnym nasłonecznieniem.

Bratki sadzimy kępkami lub w sposób przestrzenny, w żyznym przepuszczalnym podłożu, o odczynie gleby lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6-7). Ziemia w skrzynkach balkonowych i w doniczkach powinna być świeża, pulchna oraz stabilna strukturalnie. W sprzedaży dostępna jest specjalnie przygotowana balkonowa ziemia kwiatowa, nadająca się do uprawy wszystkich letnich kwiatów.

Fiołek ogrodowy nie znosi zalewania. Pielęgnacja dekoracyjnych bratków polega na utrzymaniu umiarkowanie wilgotnej ziemi. Rośliny podlewamy raz dziennie, rano lub wieczorem, zwracając uwagę, by nie zmoczyć liści i kwiatów. Wskazane jest, by bratkom hodowanym w pojemniku, dostarczać wody do podstawki. Regularnie usuwamy przekwitłe kwiaty, zapewniając bratkom ponowne kwitnienie – substancje odżywcze w pełni zasilą wegetatywny wzrost bratków i zapewnią ponowne pojawienie się kwiatów.

Rośliny zasilamy co dwa tygodnie nawozami dla roślin balkonowych. Bratki w ogrodzie, podobnie jak inne kwiaty letnie, nawozimy uniwersalnym nawozem mineralnym, zawierającym wszystkie potrzebne roślinom substancje odżywcze. Dostępne na rynku gotowe nawozy zawierają informacje, dotyczące dawkowania i sposobu podania.

Warto spryskiwać rośliny preparatem grzybobójczym, który zapobiegnie chorobom grzybowym. Zabieg przeprowadzamy raz w tygodniu, zgodnie z instrukcją, zamieszczoną na etykiecie opakowania. Bratki ogrodowe to rośliny dwuletnie, więc po zakończonym kwitnięciu usuwamy je z rabatek i skrzynek balkonowych. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat fiołka wonnego?

Rozmnażanie fiołków ogrodowych – krok po kroku

Nasiona bratków wysiewamy na rozsadniku w drugiej połowie czerwca i na początku lipca – siejemy razem 4-5 g nasion. Przykrywamy je lekko ziemią, obficie podlewamy i do pierwszych wschodów, utrzymujemy dobrze zacienione.

Przy bardzo gęstych wschodach rośliny pikujemy, w rozstawie 4 x 5 cm. Na przełomie sierpnia i września możemy przesadzić sadzonki na rabatki. Między roślinami zachowujemy odległość 15 cm. Na zimę rośliny okrywamy. Na miejsca stałe przesadzamy bratki na przełomie kwietnia i maja, w rozstawie 40 x 30 cm. Jeśli chcemy, by fiołki ogrodowe zakwitły w tym samym roku, nasiona siejemy do inspektu w lutym.

Efektownymi sąsiadami fiołków ogrodowych są tulipany, narcyzy, niezapominajki oraz stokrotki. Na balkonie i tarasie warto zastosować powój trójbarwny (Convonvulus) – roślinę wspaniale okrywającą balkonowe barierki, dekoracyjne kraty i nadająca się także do uprawy w skrzynkach balkonowych. Powój trójbarwny kwitnie od czerwca do września. Kwiaty, o średnicy 5 cm, zamykają się w czasie pochmurnej aury. Forma typowa gatunku tworzy kwiaty niebieskie, z żółtą gardzielą i białą obwódką, natomiast odmiany wybarwiają się na biało, różowo i fioletowo.