Fiołek wonny

Fiołek wonny - sadzenie, uprawa, rozmnażanie, pielęgnacja

Viola odorata, czyli fiołek wonny, jest słodko pachnącym zwiastunem wiosny. W starożytności fiołek pachnący poświęcony był Afrodycie jako roślina symbolizująca miłość. Starożytni Grecy uważali dzikie fiołki za symbol płodności, a wcześni chrześcijanie porównywali do fiołka Matkę Bożą. Skromne rośliny do dzisiaj znajdują zastosowanie w kosmetyce, medycynie oraz w kuchni. Dodaje się fiołki do wiosennych bukietów. Dowiedz się, jak wygląda uprawa, pielęgnacja i rozmnażanie fiołka wonnego.

Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o fiołkach.

Fiołek pachnący – uprawa i pielęgnacja rośliny

Fiołki w ogrodzie – opis gatunku

Viola odorata jest mrozoodporną byliną, dorastającą do około 15 cm wysokości. Dzikie fiołki porastają lasy liściaste Europy, zachodniej Azji i północnej Afryki. Poziome rozłogi rośliny zakorzeniają się co 7-12 cm. Żółtobrązowy korzeń byliny otoczony jest nitkowatymi korzonkami. Fiołkowe, rzadziej białe kwiaty, pojawiają się w marcu i przekwitają w maju. Pachnące fiołki są miododajne, stąd wokół roślin uwijają się motyle i owady, żywiące się ich słodkim nektarem. Sercowate liście fiołków mają długie ogonki i wybarwione są na ciemnozielony kolor. Owocem są niewielkie, okrągłe i twarde jasnobrązowe torebki.

Fiołki w ogrodzie chętnie uprawiane są na rabatkach i w ogrodach skalnych, tworzą pachnące rozległe dywany pod drzewami i wokół oczek wodnych. Uprawa i rozmnażanie fiołka wonnego nie przedstawiają żadnych trudności. Fiołek wonny oraz liczne odmiany Viola odorata są w pełni mrozoodporne. Od marca do maja, a często także jesienią, ogród zdobią delikatne, przyjemnie pachnące kwiaty. Po przekwitnięciu ozdobą rośliny są ładne zielone liście. Przebywanie w otoczeniu roślin działa na zmysł powonienia, przywraca spokój i pozwala cieszyć się urodą niezwykłej rośliny. Odpoczynek wśród fiołków pozwala na pełne odprężenie i efektywny relaks. A może zainteresuje cię także ten artykuł o fiołku leśnym?

Ziele Viola odorata wyróżnia się bogactwem wyjątkowych składników: wioliny, wiolatozydu, wolaniny i olejków eterycznych. Właściwości rośliny wykorzystywała od najdawniejszych czasów medycyna ludowa. Zbierano dzikie fiołki do przygotowania środków moczopędnych, napotnych, do regulowania przemiany materii i łagodzenia stanów zapalnych.

Viola odorata - ciekawe odmiany

Fiołek wonny ‘Alba’ – jest atrakcyjną i pożądaną odmianą. Intensywnie pachnące białe kwiaty pojawiają się w kwietniu oraz w maju. Roślina bardzo szybko pokrywa przestrzenie ogrodu, często krzyżując się z fiołkami fioletowymi. Efektowna odmiana dorasta do około 20 cm wysokości. Ozdobą fiołków są również sercowate jasnozielone liście. Fiołek pachnący tej odmiany wspaniale prezentuje się w ogrodach naturalistycznych, pięknie kontrastując z wiosennymi barwnymi bylinami i roślinami cebulowymi.

Popularna jest także uprawa innych odmian, do których należą, np.:

• fiołek pachnący ‘Red Charm’ – tworzący pachnące kobierce o fiołkoworóżowych kwiatach,
• fiołek ‘Aurea’ - o złotawym wybarwieniu liści,
• fiołek pachnący ‘Vilmorinii’ – o kwiatach koloru pomarańczowego,
• fiołek ‘ Rosea’ – wyróżnia się kwiatami o wybarwieniu fioletowopurpurowym,
• fiołek wonny ‘Sulphurea’ - o kwiatach barwy pomarańczowożółtej,

Odmiany wielkokwiatowe wspaniale prezentują się w ogrodzie oraz w niewielkich wiosennych bukiecikach, np. odmiana ‘Donau’. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł o fiołku trójbarwnym.

Jak wygląda pielęgnacja i rozmnażanie fiołka wonnego?

Uprawa możliwa jest na terenie całego kraju. Fiołek pachnący preferuje lekko zacienione stanowiska, o żyznej i wilgotnej glebie. W pełnym słońcu pojawi się więcej kwiatów, jednak drobna roślina podatna jest na wysuszanie płytkich korzeni. Najlepiej sadzonki fiołków zasadzić pod drzewami liściastymi. Opadające jesienią liście, staną się dla fiołków przydatną zimową okrywą. Rośliny umiarkowanie nawilżamy i zasilamy nawozami dla roślin ozdobnych z kwiatów. Viola odorata jest rośliną odporną na choroby i nie atakowaną przez szkodniki.

Rozmnażanie fiołków jest bardzo łatwe:

• Fiołek wonny szybko rozmnaża się z rozłogów. Rozmnażanie przez podział przeprowadzamy po skończeniu kwitnienia. Fiołek zakwitnie w następnym roku.
• Możliwe jest również rozmnażanie fiołka wonnego przez wysiew nasion w miesiącach jesiennych – w październiku i w listopadzie. Przeprowadzamy wysiew do skrzynek ogrodowych lub wysiew na rozsadniku. Młode rośliny pojawią się na wiosnę. Sadzonki możemy sadzić na stałym miejscu w kwietniu, w rozstawie 30 cm x 30 cm, na lekko zacienionym stanowisku.
• Na rynku dostępne są dwuletnie sadzonki fiołków, które sadzimy w grupach po 10-20 sztuk, po około 16 fiołków na 1 m kwadratowy. Młode rośliny okrywamy na zimę świerkowymi gałązkami.

Fiołek pachnący możemy przesadzać na wiosnę, z dbałością o pozostawienie między sadzonkami odpowiedniej odległości, przynajmniej 10 cm – 12 cm. Na stałe miejsca wybieramy stanowiska lekko zacienione, o wilgotnym i lżejszym podłożu. Tylko w takich warunkach fiołek wonny szybko rozrośnie się i utworzy pachnącą barwną okrywę ogrodowych przestrzeni. Opadłe jesienią liście drzew utworzą ochronę przed niskimi temperaturami. Warto glebę pokryć ściółką z kory, co również pomoże roślinom przetrwać zimę. Fiołek wonny nie nadaje się do uprawy w warunkach domowych.

Fiołek pachnący - zastosowanie

Pachnąca bylina do dzisiaj ma szerokie zastosowanie, więc należy zadbać o efektywny zbiór materiału zielnego. Wiosną można pozyskiwać liście. Kwiaty zbieramy natychmiast po ich otwarciu, a korzeń wykopujemy jesienią. Ziele suszy się w temperaturze od 20 - 40 stopni Celsjusza. Świeże fiołki nadają się na kwiat cięty. Dodaje się je do wiosennych bukiecików. Wykorzystanie przyjemnego słodkiego zapachu umożliwia użycie kwiatów do potpourri, do wody kwiatowej oraz perfum. Fiołek pachnący w postaci wywaru, znajduje zastosowanie w kosmetyce - do przemywania oczu i płukania jamy ustnej. Liście fiołka są składnikiem maseczek upiększających.

Fiołek pachnący ma właściwości lecznicze. Świeże i suszone kwiaty są surowcem na syropy i napary, o działaniu przeczyszczającym, uspokajającym oraz nasennym. Wywar sporządzony z suszonych liści oraz z korzenia leczy katar i pomaga na dolegliwości dróg oddechowych. Świeże liście przykłada się na stłuczone miejsca. Napar i wywar z fiołka służy do przemywania trudno gojących się ran.

Kwiaty fiołka są jadalne, więc można wykorzystać ich słodycz do przygotowania smacznych potraw:

• Kandyzowane płatki fiołków mogą stanowić oryginalną przekąskę lub posłużyć do udekorowania ciast i deserów.
• Kwiaty nadają się do spożycia na surowo. Dodaje się je do sałatek owocowych oraz jako dodatek do potraw z warzyw.
• Z kwiatów fiołka można otrzymać zdrowy i smaczny syrop, przygotowany wg przepisu:

 60 g kwiatów zalewamy 90 g wrzątku i odstawiamy pod przykryciem na 24 godziny. Po upływie zalecanego czasu, odcedzamy zawartość, dodajemy ½ szklanki cukru i podgrzewamy. Po rozpuszczeniu się cukru, gotowy syrop przelewamy do butelek. Schłodzony syrop jest doskonałym dodatkiem do deserów i napojów. Dodany do herbaty, pomaga zwalczyć przeziębienie i uporczywy kaszel.

• Kwiaty fiołków, pociągnięte białkiem jajka oraz obsypane cukrem, służą do dekorowania świątecznych wypieków.
• Zamrożone kwiaty świetnie zastąpią kostki lodu, dodawanego zwykle do napojów i drinków.