Formowanie krzewów krok po kroku - poradnik praktyczny
Formowanie krzewów ozdobnych nie jest łatwe. Może się wydawać, że wystarczy tylko regularnie przycinać pędy i już. Nic bardziej mylnego, może minąć kilka sezonów, zanim roślina osiągnie zamierzony kształt. Jednak warto spróbować, ponieważ krzewy ozdobne formowane naprawdę wyglądają.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o przycinaniu drzew i krzewów.
Formowanie krzewów – jaki kształt?
Większość amatorów ogrodnictwa decyduje się na zostawienie krzewów liściastych w naturalnej formie, ewentualnie korygują ich wzrost. W przypadku krzewów iglastych częściej można spotkać formowane rośliny, chociaż najczęściej nie są one szczególnie intensywnie zmieniane. Zdecydowana większość iglaków jest zostawiona w formie wysokich strzelistych drzewek lub sześcianów w żywopłocie.
Można jednak pokusić się o stworzenie zupełnie innych kształtów. Oczywiście formowanie tui w spirale może na początek okazać się za trudne, ale już formowanie bukszpanu w kule czy innych krzewów w sześciany nie będzie zbyt wymagające na początek.
Formowanie krzewów ozdobnych – gatunki
Nie wszystkie krzewy czy drzewka ozdobne nadają się do formowania. Niektóre z nich po prostu zwyczajnie nie lubią przycinania i naruszania, więc nie tylko nie uda się nic osiągnąć, a wręcz można zaszkodzić roślinie. Warto także pamiętać, że intensywne cięcie może osłabić kwitnienie, jeśli zatem zależy ci na kwiatach, należy to przemyśleć.
Cięcie dobrze sprawdza się w przypadku takich roślin jak bukszpan wieczniezielony, irga błyszcząca, ligustr pospolity, pęcherznica kalinolistna. Możliwe jest także formowanie drzewek do formy karłowatej, które mogą pełnić rolę krzewów ozdobnych. Najlepiej sprawdza się buk pospolity, głóg jednoszyjkowy, grab pospolity czy lipa drobnolistna. Masz w ogrodzie tuje? Sprawdź także ten artykuł z poradami na temat przycinania tui.
Formowanie krzewów ozdobnych liściastych
Formowanie drzewek i krzewów liściastych jest o tyle prostsze, że rośliny szybciej rosną. Oznacza to, że łatwo można skorygować błędy w formowaniu a pochopnie przycięte pędy szybciej odrosną. Z drugiej strony wymaga to także regularnego cięcia.
Jak przeprowadzić formowanie krzewów ozdobnych? Najważniejsze jest pierwsze cięcie, które zadecyduje, czy roślina ma „siedzieć” na ziemi, czy być nieco wyżej. Od tego zależy wysokość cięcia, w tym pierwszym wypadku należy skrócić krzew do 20 cm wysokości. Dzięki temu nasada rośliny szybko się rozkrzewi i będzie bardziej gęsta. W ogóle o gęstości nie można zapomnieć. Zanim zabierzesz się za odciąganie i klipsowanie, zadbaj o to, by pędy mocno się zagęściły i po prostu dobrze je przytnij wiosną – mniej więcej 2/3 długości. Należy tak robić przez pierwsze 2-3 lata uprawy.
Kolejnym krokiem jest przygotowanie szablonu. Powinna być to lekka konstrukcja z listewek lub bambusowych pędów, którą można nałożyć na roślinę. Taki szablon wyznacza, które pędy należy przyciąć i gdzie znajdują się puste miejsca, w które należy skierować gałązki poprzez odginanie ich od przewodnika za pomocą klipsów ogrodniczych. Ten sposób sprawdzi się zwłaszcza w przypadku bardziej wymyślnych wzorów, formowanie drzewek i krzewów w kulę robi się po prostu na oko. Warto także pamiętać o tym, by wycinać wewnętrzne, małe i niedoświetlone gałązki. One tylko blokują rozwój tych zewnętrznych.
Formowanie iglaków
Formowanie iglaków może się wydawać nieco trudniejsze, ponieważ rośliny z reguły wolniej rosną. Dla przykładu formowanie bukszpanu to najczęściej zaledwie kilka sezonów, na niektóre iglaki należy jednak poczekać dłużej. A jeśli chcesz zrobić coś naprawdę wymyślnego, jak formowanie tui w spiralę, trzeba całkowicie uzbroić się w cierpliwość.
Do formowania iglaków potrzebny jest sekator z krótkimi ostrzami, bowiem taki jest najbardziej precyzyjny i pozwala wyciąć wszystkie drobne gałązki i pędy. Większość krzewów można ciąć naprawdę silnie. Wystarczy przycinanie trzy razy w roku – wczesną wiosną, przed wypuszczeniem nowych pędów i korygujące cięcia wiosną i latem, najpóźniej w sierpniu.
Formowanie iglaków warto rozpocząć od prostych form, jak stożki czy prostopadłościany. Nie jest to trudne, jednak trzeba regularnie i konsekwentnie usuwać wszelkie zbyt mocno wyrastające pędy. Do bardziej wyszukanych form warto także wykonać szablony, jak w przypadku roślin liściastych. Cięcie krzewów iglastych należy dopasować do gatunku. Niektóre z nich są bardziej odporne, inne potrzebują więcej rozwagi. Dla początkujących najlepiej sprawdzi się cis, cięcie dobrze znoszą także tuje i sosny górskie.
Formowanie krzewów – utrzymanie efektu
To, że uformujemy już krzewy ozdobne nie oznacza, że pozostaną w takiej formie. Najprawdopodobniej częste cięcie wcześniej będzie je pobudzało do intensywnego rośnięcia i wytwarzania nowych pędów. Dlatego po uformowaniu kształtów nadal ważne jest regularne przycinanie pędów.
Niektóre gatunki liściaste mogą być przycinane na bieżąco – dlatego formowanie bukszpanu nie jest trudne – ale inne nadal można ciąć wyłącznie 2-3 razy w sezonie. Warto także na bieżąco sprawdzać stan roślin i usuwać stare, przemarznięte i chore pędy. W razie potrzeby można w ich miejsce skierować młode gałązki.