Nazwa rośliny
Grążel żółty (łac. Nuphar lutea) znana też jako nenufar, bączywie
Systematyka
grzybieniowate > grążel > grążel żółty

Grążel żółty - wymagania, uprawa, pielęgnacja rośliny wodnej, porady praktyczne

Woda pełni ważną rolę w ogrodach, a hodowla roślin wodnych znacznie podnosi walory ozdobne oczka wodnego czy ogrodowego strumienia. Odmienne warunki panujące w wilgotnym środowisku wymagają zastosowania specjalnie przystosowanych gatunków roślin. Nuphar luteum grążel żółty czy bączywie to wspaniała roślina wodna. Duże żółte kwiaty wyrastają ponad powierzchnię wody, podczas gdy liście pływają na wodzie. Roślina utrzymuje zbiornik w czystości, hamując rozwój glonów. Przeczytaj, jakie wymagania uprawowe ma grążel wodny.

Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach wodnych.

Nuphar luteum w Polsce roślina wodna o żółtych kwiatach

Grążel żółty - opis, występowanie i właściwości wodnej rośliny

Grążel żółty z rodziny grzybieniowatych jest wieloletnią byliną wodną, wykorzystywaną do dekoracji ogrodowego oczka wodnego. Pod wodą rozwijają się długie kłącza, układające się poziomo w mule, na dnie zbiornika wodnego. Grążel wodny o dużych skórzastych liściach pływających wykształca również sałatowate liście podwodne. Efektowne pachnące żółte pojedyncze kwiaty, o pięciu płatkach, pojawiają się na długich szypułkach, dorastających nawet do 2 m. Widoczne nad powierzchnią wody kwiaty o średnicy do 7 cm dekorują ogrody wodne od maja do września.

Występowanie grążela żółtego w Polsce w stanie naturalnym typowe jest na niżu. Grążel, podobnie jak moczarka kanadyjska i rogatek sztywny, zasiedla wolno płynące strumienie i rzeki, dobrze rozwija się w stojących stawach o mulistym dnie. Objęta jest częściową ochroną gatunkową. Ze względu na obecność niebezpiecznych alkaloidów, porażających korę mózgową, należy zachować szczególną ostrożność przy uprawie rośliny trującej w ogrodowych zbiornikach wodnych.

Medycyna ludowa wykorzystywała kłącza rośliny trującej do przygotowania odwarów, korzystnie oddziałujących na skórę, np. uszkodzoną w wyniku poparzenia. Współczesne ziołolecznictwo również wykorzystuje lecznicze właściwości byliny. Nalewka z grążela przynosi ulgę w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. Napar, sporządzony z żółtych kwiatów, polecany jest na schorzenia dróg moczowych i choroby nerek. Grążel żółty jest wykorzystywany także w leczeniu nerwic, stanów lękowych i bezsenności. A może zainteresuje cię także ten artykuł o roślinach do oczka wodnego?

Grążel wodny w Polsce - uprawa i pielęgnacja

Roślinę z rodziny grzybieniowatych uprawiamy w wodzie na głębokości od 40 cm do 2 m. Odpowiednimi zbiornikami, w których grążel żółty będzie wzrastać i dekorować ogród, są duże oczka wodne i stawy. Roślina o bardzo długich kłączach i okazałych liściach pływających, pokrywa około 5 m kwadratowych wody w ciągu dwóch lat, więc niewielkie zbiorniki wodne nie spełnią wymogów rozwojowych. Nie powinno się uprawiać byliny w bystrych strumykach i w sąsiedztwie kaskad wodnych. Grążel preferuje miejsca nasłonecznione, w których żółte kwiaty będą się intensywnie wybarwiać i mocno pachnieć.

Sadzenie grążeli odbywa się w ażurowych koszach, aby rośliny mogły bezproblemowo korzystać ze składników odżywczych, zawartych w wodzie. Muliste podłoże wysypujemy żwirem, by roślina wodna została zabezpieczona przed rybami, a podłoże nie było wymywane. Pielęgnacja bylin polega na regularnym usuwaniu przywiędłych kwiatów i liści. Zakupione sadzonki szybko przystosowują się do nowych warunków i możemy je sadzić w ciągu całego sezonu.

Rozmnażanie wodnej rośliny odbywa się w wyniku hydrochorii – wodosiewności. Dojrzewające owoce oddzielają się od szypułki i pękają. Nasiona unoszone są na wodzie, dzięki pęcherzykom powietrza, obecnym w otaczającym je śluzie. Młode roślinki, rozwijające się z nasion, zakwitną dopiero po około 3 – 4 latach rozwoju. Grążel żółty rozmnaża się także poprzez kłącza.

Opis innych popularnych gatunków roślin wodnych

Moczarka kanadyjska Elodea canadensis – preferuje stojące i wolno płynące wody. Chętnie uprawiana jest w akwariach, stanowiąc pokarm ryb. W oczkach wodnych pełni rolę czyściciela wody, uniemożliwiając rozwój glonom. Odgrywa ważną rolę w natlenianiu wody. Jest także schronieniem dla ryb. Uprawa podwodnej byliny udaje się w miejscach nasłonecznionych i lekko zacienionych. Rozmnażamy moczarkę poprzez podział pędów. Sprawdź także ten artykuł o lilii wodnej w oczku wodnym.

Lilie wodne Nymphaea – należą do najpopularniejszych roślin wodnych. Hodowanych jest wiele różnobarwnych gatunków i odmian, o kwiatach pojedynczych, półpodwójnych i podwójnych. Oprócz pieknych kwiatów, niezwykle ozdobne są soczyście zielone, błyszczące liście. lilie najlepiej rosną w ciepłej stojącej wodzie, o głębokości od 20 cm do 150 cm. Kwiaty lilii wodnych otwierają się od czerwca do września. Sadzonki roślin możemy sadzić bezpośrednio w dnie lub w specjalnych pojemnikach, z otworami w dnie i w bocznych ściankach. Rośliny nie wymagają szczególnej pielęgnacji. Musimy jedynie uzupełniać wodę w oczku wodnym oraz usuwać zwiędnięte liście i kwiaty.

Onowodek Aponogeton distachyus – jest atrakcyjną wodną rośliną, o pachnących białych kwiatach, z czarnymi pylnikami. Urodą kwiatów można cieszyć się na wiosnę oraz jesienią. Do rozwoju onowodka wystarczy zbiornik wodny, o głębokości od 10 cm do 45 cm.

Rdestnica pływająca Potamogeton natans – bylinawytwarza długie łodygi oraz wąskie liście podwodne i duże skórzaste liście pływające. Kwiatostany, ujęte w kłosy, unoszą się ponad taflą wody. Uprawa rośliny udaje się w miejscach nasłonecznionych, w wodzie o głębokości około 2 m.

Wywłócznik kłosowy Myriophyllum spicatum – jest rośliną podwodną, o całorocznie ciemnozielonych pierzastych liściach. Czerwone kwiatostany, ujęte w kłosy, unoszą się nad wodą. Sadzenie byliny podwodnej możliwe jest na głębokości około 1 m. Roślina wytrzymuje falowanie wody. Zaliczana jest do roślin dobrze natleniającym zbiorniki wodne. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie kaczeńcy?

Rzęsa wodna Lemna minor – jest ozdobną wodną byliną, należącą do efektywnych oczyszczaczy wody. Osiąga zaledwie około 6 mm wysokości. Roślina stanowi pożywienie dla ryb. Na zimę zostawiamy ją w oczku wodnym, w którym przezimuje na jego dnie. Dobrze rozwija się w wodach stojących oraz wolno płynących. Uprawa możliwa jest w miejscach słonecznych i lekko zacienionych. Problemem jest szybkie zarastanie zbiorników wodnych w naszych ogrodach. Systematyczne usuwanie zbytnio rozrośniętej byliny jest najlepszym sposobem na kontrolę jej rozwoju. W większych zbiornikach wodnych możemy hodować ryby, które zjadają bujnie rozrastającą się rzęsę.

Uprawa roślin wodnych – porady

Sadzenie roślin wodnych najlepiej przeprowadzić wówczas, gdy w zbiorniku nie ma jeszcze wody. Czynimy to późną wiosną oraz wczesnym latem. Wybierając rośliny do naszego oczka wodnego pamiętajmy, że powinny być sadzone na głębokości, odpowiedniej dla danego gatunku i odmiany. Przed umieszczeniem korzeni w podłożu, należy je przyciąć. W przypadku grążela żółtego przycinamy największe pływające liście, przez które roślina mogłaby zostać wyciągnięta z mulistego podłoża.

Na zimę pozostawiamy rośliny w wodzie. Aby nie zostały uszkodzone, pozostawiamy je w oczku wodnym poniżej głębokości zamarzania wody. Pozbierajmy z powierzchni zbiornika wszystkie opadłe z drzew liście. Gnijące pod lodem szczątki, niekorzystnie wpłyną na skład chemiczny wody, w której zimują rośliny i ryby.

Błędem jest usuwanie rosnących przy zbiornikach traw i pałek wodnych. Dzięki nim do wody pod lód przeniknie powietrze, co ułatwi przetrwanie trudnego okresu rybom i innym zwierzętom wodnym.

Wygląd grążela żółtego

Pochodzenie:
Kaukaz, Europa, Azja Zachodnia, Kazachstan, Syberia
Roczne przyrosty:
5 cm - 15 cm
Maksymalna wysokość:
5 cm - 15 cm
Maksymalna szerokość:
200 cm - 250 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
5 lat
Z grubych kłączy rozwijają się długoogonkowe liście i długie pędy kwiatowe, które nad wodę wyrastają na 5-15 cm. Z podwodną częścią grążel żółty może mieć 50-250 cm wysokości.


Pokrój grążela żółtego:
płaski, dywanowy
Cechy charakterystyczne:
pachnąca
przyciąga zwierzęta
ozdobne kwiaty, ozdobne liście
Kolor kwiatów:
żółty
Wielkość i forma kwiatów:
pojedyncze
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
sercowate
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla grążela żółtego

Termin sadzenia:
kwiecień, maj
Rozstaw przy sadzeniu:
60 cm - 150 cm
Sposób rozmnażania:
nasiona, podział kłącza


Gleba:
gliniasta, próchniczna, żyzna
Wilgotność podłoża:
podmokłe
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Dogodne miejsca uprawy:
Nadaje się na:

Pielęgnacja grążela żółtego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy kwitnie?
Usuwanie przekwitłych kwiatów

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej