Hiacynt w doniczce - podlewanie i pielęgnacja hiacynta w domu

Hyacinthus orientalis, czyli hiacynt wschodni - jedyny gatunek ozdobny

Hiacynt. Tak nazywano królewicza spartańskiego, którego imię nadano roślinie. Hiacynty to powszechnie znane wieloletnie rośliny cebulowe, przeznaczone do ogrodu, na balkon i do pomieszczeń jako rośliny doniczkowe. Część podziemną rośliny stanowi kulista cebula pokryta purpurowymi lub srebrzystobiałymi łuskami. Z cebuli wyrasta pęd kwiatostanowy i równowąskie gładkie liście, tworzące rozetę. Jeśli interesują się inne, piękne kwiaty wiosenne i rośliny doniczkowe w ogrodzie, inspiracje znajdziesz w tym artykule.

Jak wygląda hiacynt w doniczce?

Kwiatostanem jest duże grono, złożone z dzwonkowatych kwiatów pokrytych powłoką woskową i silnie pachnących. Gatunkiem uprawianym jako roślina ozdobna jest hiacynt wschodni (hyacinthus orientalis), który dorasta do około trzydziestu centymetrów wysokości. W obrębie tego gatunku istnieje szereg odmian, pędzonych zimą w szklarni i wykorzystywanych później do ozdoby pomieszczeń, a także sadzonych w gruncie. Hiacynt wschodni kwitnie w odcieniach różu, fioletu, bieli, czerwieni, a także barwy niebieskiej, kremowej i żółtej.

Hiacynt w ogrodzie i jego odmiany

Hiacynt w ogrodzie kwitnie od kwietnia do maja, natomiast pędzony w wodzie lub w ziemi doniczkowej hiacynt w domu - prawie przez cały rok. Do najpopularniejszych odmian zalicza się: carnegie i white pearl o białych kwiatach; kwitnące na żółto yellow hammer i city of haarlem; różowe - lady derby, fondant, anne marie i pink perl; czerwone - jan bos i amsterdam; fioletowe - splendid kornelia, amethyst, negro boy, woodstok oraz niebieskie blue jacket, delft blue i blue star.

Skąd pochodzi hiacynt?

Hiacynt pochodzi z Azji Środkowej i Azji Mniejszej oraz wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.  Przywędrował do Europy w XVI wieku prawdopodobnie z Turcji. Kiedy te atrakcyjne rośliny cebulowe pojawiły się na rynku, natychmiast stały się przedmiotem zainteresowania ogrodników i kolekcjonerów. W drugiej połowie wieku XVIII naliczono już ponad dwa tysiące odmian. Uprawa oraz pielęgnacja hiacyntów stała się w krótkim czasie specjalnością Holandii. Sadzono hiacynty na glebach nadmorskich, ciągnących się od Haarlemu do Lejdy. Dziś Holandia dostarcza co roku miliony cebulek hiacyntów do sadzenia i pędzenia. Sprawdź także nasz artykuł: Jakie kwiaty na balkon wybrać?

Cebulki hiacyntów - preparowanie i pędzenie

Choć pielęgnacja hiacyntów w ogrodzie nie należy do czynności skomplikowanych, rośliny te okazały się trudniejsze w rozmnażaniu niż inne kwiaty cebulowe. W naturalnych warunkach tworzyły bowiem niewiele młodych cebulek. Nie nadawały się też do uprawy w ogrodzie. Ponadto każdy hiacynt w domu kosztował nadzwyczaj dużo. Ogrodnicy holenderscy przenosili swoje rośliny do południowej Francji, gdzie pod wpływem ciepłej temperatury wcześniej kształtowały się zawiązki kwiatów i liści.

Kwiaty cebulowe i inne rośliny cechuje sezonowość kwitnienia. Aby więc proces ten przyspieszyć i przedłużyć, wprowadzono formę pędzenia, powszechnie stosowną dziś w praktyce ogrodniczej. Pędzenie polega na przerwaniu spoczynku i zmuszeniu rośliny do wcześniejszego wejścia w okres kwitnienia w warunkach sztucznych. Pierwsze próby pędzenia przeprowadzono na początku ubiegłego stulecia. Następne, wykonywane głównie na cebulach tulipanów i hiacyntów, pozwoliły na wypracowanie metody zwanej preparowaniem cebul. Preparowanie to etap przygotowujący rośliny do pędzenia. Polega ono na przetrzymywaniu cebul po zbiorze w ściśle określonych temperaturach, o zakresach optymalnych dla poszczególnych stadiów rozwojowych.

Cebulki hiacyntów - zanim do nas trafią…

Cebule preparowane wysadza się do doniczek albo głębokich skrzynek z ziemią liściową zmieszaną z piaskiem i przechowuje w chłodnym miejscu, w ciemności, gdzie stoją w kontrolowanej temperaturze i się ukorzeniają.

Cebulki hiacyntów - ukorzenianie

W czasie procesu ukorzeniania temperatura powinna wynosić 9^oC, a po jego zakończeniu - od 0,5 do 2^oC. Rośliny przeznaczone do pędzenia umieszcza się też, w zależności od gatunku, na dwa do dziesięciu tygodni w chłodni o temperaturze od -2 do +5^oC. Po przejściu procesu schładzania poddaje się je pędzeniu właściwemu.

Przygotowanie cebulek hiacyntów

Każdy hiacynt przeznaczony do pędzenia powinien być odpowiednio przygotowany w poprzedzającym zabieg sezonie wegetacyjnym. Przede wszystkim trzeba doprowadzić do możliwie jak najwcześniejszego spoczynku, ograniczając nawożenie i podlewanie hiacyntów. Potem umieszcza się je w szklarni i przechowuje w optymalnej temperaturze. Z chwilą gdy pojawią się kwiaty, temperaturę obniża się do około 15^oC. Podlewanie hiacyntów pędzonych jest początkowo bardzo umiarkowane i dopiero później bardziej obfite.

Pielęgnacja hiacyntów w warunkach hodowlanych

Po przekwitnięciu rośliny, kiedy cebulki hiacyntów zgromadziły już zapasy na utworzenie nowego kwiatu, wyjmuje się je z ziemi i obcina całą piętkę albo nacina się ją kilkakrotnie na krzyż lub drąży nożem tak, by zniszczyć wierzchołek wzrostu. Zabieg ten przeprowadza się na początku lipca na cebulkach cztero-, pięcioletnich. Średnio z jednej cebulki matecznej naciętej otrzymuje się od piętnastu do dwudziestu, a z cebulki wydrążonej -  czterdzieści cebulek handlowych. Jeśli interesują cię także inne kwiaty domowe, inspiracje znajdziesz w tym artykule.

Przechowywanie cebulek hiacyntów

Nacięte cebule hiacyntów przetrzymuje się przez tydzień w temperaturze 30^oC, zapewniając im stałą wielokrotną wymianę powietrza. W wysokiej temperaturze rozchylają się bowiem nacięte tkanki i szybko przysychają. Po tygodniu temperaturę obniża się do 25^oC. Na dwadzieścia dni przed wysadzeniem cebul do gruntu, temperaturę obniża się po raz kolejny, do 20^oC. Hiacynt wytwarza nowe cebule w wilgotności od 60 do 65 procent. Kiedy pod koniec sierpnia pojawią się młode cebulki, wilgotność powietrza musi być jeszcze większa. Cebulki drążone przechowuje się z kolei w nieco innych temperaturach. Do chwili przyschnięcia uszkodzonych tkanek trzyma się je w temperaturze 30^oC. Potem, do końca sierpnia obniża się temperaturę o 10^oC. We wrześniu ponownie zwiększa się, do 23^oC, a w październiku do 25^oC. Na tydzień przed sadzeniem temperatura powinna wynosić 20^oC.

Cebulki hiacyntów przed rozmnażaniem

A jak pielęgnować cebulki do rozmnożenia? Przed drążeniem i nacinaniem moczy się je w środku chemicznym, w celu zaprawienia. Tak przygotowane nie wytwarzają już liści i pędu kwiatostanowego, całą swoją energię kierując na wyprodukowanie cebul przybyszowych.

Jak powstaje hiacynt, czyli sadzenie krok po kroku w warunkach hodowlanych

Cebulki hiacyntów trafiają do gruntu w październiku. Mają wówczas już dobrze wytworzone małe korzonki i liście. Hiacynty sadzi się na głębokości od ośmiu do dwunastu centymetrów, piętką do góry. Kiedy temperatura spadnie poniżej -5^oC, zagony przykrywa się słomą lub liśćmi, w celu zabezpieczenia przed przemarznięciem. W czerwcu, gdy końce liści zaczną zasychać, cebulki hiacyntów wykopuje się i suszy na otwartej przestrzeni. Po tygodniu wędrują do przechowalni, gdzie powoli są dosuszane w temperaturze nieco wyższej niż na zewnątrz. Na kilka tygodni przed powtórnym sadzeniem są czyszczone i sortowane według wielkości, a w październiku ponownie sadzone do gruntu. Cebulki hiacyntów powstają w ciągu czterech - pięciu lat, zwiększając co roku swoją objętość poprzez wytwarzanie od wewnątrz nowych łusek. Powtarza się więc sadzenie krok po kroku przez kolejne lata i dopiero wówczas trafiają do sprzedaży. Mają wówczas powyżej osiemnastu centymetrów średnicy. Sprawdź także nasz artykuł: Które kwiaty na taras sprawdzą się najlepiej?

Do gruntu, na taras i na balkon, czyli sadzenie krok po kroku w uprawie amatorskiej

Hiacynty sadzi się w glebach bardzo lekkich, żyznych, przepuszczalnych i przewiewnych. Roślina lubi słońce i półcień, warto więc ją posadzić na balkon lub taras o słonecznej wystawie. Ponieważ hiacynt ma duże wymagania, stanowiska pod te rośliny cebulowe powinny być dobrze przygotowane.

Hiacynty sadzi się w drugiej połowie września i w październiku. Duże cebulki wymagają piętnastocentymetrowych odstępów, natomiast małe - dwunastocentymetrowych. Sadząc należy uważać, by nie uszkodzić delikatnych korzeni. Ważne jest też regularne podlewanie hiacyntów, by dobrze się ukorzeniły. Przed nadejściem mrozów rośliny trzeba przykryć suchymi liśćmi, gałązkami igliwia lub kompostem. Wczesną wiosną trzeba je też dokarmić nawozem wieloskładnikowym. Latem hiacynt nie lubi nadmiaru wody, dlatego podlewanie hiacyntów powinno być wówczas umiarkowane. Pielęgnacja hiacyntów ogranicza się ponadto do uszczykiwania przekwitłych kwiatostanów i zeschłych liści.

Hiacynty najlepiej prezentują się w małych grupach. W ich towarzystwie dobrze rosną inne rośliny cebulowe, na przykład szafirki, tulipany i narcyzy oraz byliny, które kwitną w tym samym czasie - pierwiosnki, bratki, niezapominajki i stokrotki.  Ładnie wyglądają hiacynty w grupach pod drzewami i blisko krzewów, na trawniku, a także jako obwódki. Pięknie wyglądają na balkonie lub tarasie w wiklinowych koszach i glinianych donicach. Oczywiście podlewanie hiacyntów w pojemnikach musi być bardziej kontrolowane niż na rabacie.

Hiacynt w domu - jak pielęgnować?

Hiacynt w doniczce stanowi wręcz bajkową ozdobę domu. By hiacynt w domu nie stracił nic ze swojego naturalnego uroku, nasza wyobraźnia nie powinna mieć granic. Postawmy te piękne kwiaty cebulowe w koszyczkach, szklaneczkach, słoiczkach, filiżankach i w innych naczyniach. Wypełnijmy je lekką i żyzną ziemią o odczynie obojętnym.

Warunki dla hiacyntów

Hiacynt w doniczce może stać w jasnym miejscu lub w lekkim półcieniu. Trzeba jednak pamiętać, by hiacynt w domu nie był narażony na bezpośredni kontakt ze słońcem i kaloryferem. Pielęgnacja hiacyntów w warunkach domowych polega głównie na umiarkowanym ich podlewaniu i utrzymywaniu temperatury otoczenia w okolicach 20^oC.

Rozmnażanie hiacyntów

Hiacynty rozmnaża się z cebulek przybyszowych, a także przez sadzonkowanie łusek cebul obciętych z kawałkiem piętki. Jednak zniszczeniu ulega wówczas cebula mateczna. Aby tego uniknąć, hiacynt w doniczce można rozmnożyć z sadzonek liściowych. Odrywamy wówczas liście u nasady i sadzimy je bezpośrednio w podłożu złożonym z warstwy ziemi liściastej lub torfu wysokiego i warstwy piasku. Tak przygotowane sadzonki przechowujemy w szklarni. U podstawy sadzonki utworzą się najpierw korzenie, a następnie cebulki przybyszowe. W pełni wykształcony hiacynt w doniczce pojawi się po trzech - czterech miesiącach. Po czterech latach z jednej sadzonki liściowej powstaje od jednej do trzech pełnowymiarowych cebul. Możemy więc powtarzać sadzenie krok po kroku w następnych sezonach.

Hiacynt w domu na Boże Narodzenie?

Hiacynt wytwarza kwiatostan w końcu lipca i w sierpniu. Pędzony hiacynt kwitnie najczęściej od grudnia do kwietnia. Przy pędzeniu przyjmuje się następujące okresy kwitnienia: bardzo wczesne (od 20 listopada do 25 grudnia), wczesne (od 26 grudnia do 15 stycznia), normalne (od 16 stycznia do 15 lutego), późne (od 16 lutego do 15 marca) i bardzo późne (od 16 marca do 1 maja). Pielęgnacja hiacyntów w okresie pędzenia powinna uwzględniać także wymagania poszczególnych odmian.

Aby hiacynt w domu zakwitł na Boże Narodzenie, warto kupić cebulki przeznaczone do uprawy w pomieszczeniach, czyli specjalnie preparowane. Sadzimy cebulki hiacyntów we wrześniu do małych, ale wysokich doniczek, napełnionych lekką ziemią zmieszaną z piaskiem. Cebulki powinny wystawać nieco z doniczki, a gdy zaczną wypuszczać korzenie, zostaną jeszcze bardziej wyparte. Następnie nakrywamy cebulki drugą, nieco większą doniczką. Na koniec podlewamy i wynosimy do piwnicy. Tam przebywają w temperaturze około 13^oC. Można też przykryć doniczkę warstwą wilgotnego piasku albo kołpaczkiem z papieru i przetrzymywać w ciemnym i chłodnym miejscu przez kilka tygodni. Jeśli nie mamy piwnicy, hiacynt w doniczce warto zadołować w ogrodzie, zabezpieczając przed zmarznięciem ziemi. Podlewanie hiacyntów ustawionych w piwnicy powinno być wówczas umiarkowane.

Pielęgnacja hiacyntów pędzonych w domu

Jak uprawiać hiacynty w doniczkach? Kiedy po sześciu - ośmiu tygodniach liście z ukrytym w środku kwiatostanem osiągną wysokość około pięciu centymetrów i przy dotknięciu wyczuwa się w nich kwiatowy pąk, rozpoczynamy właściwe pędzenie, przenosząc doniczki do pokoju i trzymając pod przykryciem w temperaturze około 15^oC. A kiedy nasz hiacynt w doniczce osiągnie wysokość około ośmiu centymetrów, zdejmujemy nakrycie i stawiamy roślinę w miejscu możliwie ciepłym i dobrze oświetlonym. Możemy też na początku grudnia przenieść ją do szklarni i pędzić początkowo w ciemności, w temperaturze 21^oC. Gdy wyrastające z cebulek pędy osiągną wysokość około ośmiu centymetrów, wystawiamy je na działanie światła i temperatury o kilka stopni niższej. Inspiracje na inne kwiaty doniczkowe do domu znajdziesz w tym artykule.