Jak prawidłowo pielęgnować drzewa w ogrodzie – o tych zabiegach warto pamiętać
Jesień to czas, w którym poddajemy drzewa wielu istotnym zabiegom pielęgnacyjnym. Przede wszystkim to dobry czas na sadzenie wielu gatunków, zwłaszcza drzew owocowych. To również okres, w którym wiele gatunków poddajemy pielęgnacyjnemu cięciu, aby odpowiednio uformować koronę, a w przypadku drzew owocowych zapewnić obfite plony w kolejnym roku. Zobacz, jak zadbać o drzewa prawidłowo.
Nowe nasadzenia – jakie drzewa wybrać?
Przed posadzeniem nowych drzew warto dokładnie przemyśleć, jakie gatunki chcesz mieć w ogrodzie. Weź pod uwagę maksymalne rozmiary drzewa - niektóre osiągają docelową wielkość po 10 latach, inne nawet po upływie 30 lat. Jedne będą miały rozłożystą koronę, inne raczej pokrój kolumnowy.
Wybór drzew zależy również od osobistych preferencji – jedni preferują tuje posadzone w długim, równym szpalerze, inni wysokie iglaki takie jak sosny czy ciekawe odmiany świerka. Jeszcze inni pójdą w mix drzew liściastych – brzozy, lipy, czy dęby, które osiągną docelowe rozmiary za kilkadziesiąt lat. Nie można zapominać też o drzewkach owocowych – obok ozdobnych iglaków chyba najbardziej popularnych roślinach w naszych ogrodach. Warto jednak pamiętać, że każda z roślin ma swoje specyficzne wymagania co do stanowiska, nasłonecznienia, czy gleby. Cis, czy świerk poradzą sobie w cieniu, ale większość drzewek owocowych będzie wydawało bogate plony tylko na mocno nasłonecznionym stanowisku.
Kupując drzewa sprzedawane w pojemnikach, sadzić je możesz teoretycznie przez cały okres wegetacyjny, jednak zdecydowanie najlepszym czasem będzie wiosna (po ostatnich przymrozkach) lub jesień.
Przed posadzeniem drzew koniecznie pozbądź się chwastów i przekop glebę. Jeśli jest mało urodzajna, wymieszaj ziemię w dole z kompostem. Uformuj zagłębienie wokół pnia posadzonego drzewa, następnie obficie podlej ziemię. Dla pewności można również ustabilizować pień specjalnymi palikami. Nie zapomnij o zabezpieczeniu roślin przed mrozem.
Wiosną pamiętaj o przycięciu korony drzew. Przy młodych drzewkach wystarczy do tego zwykły ręczny sekator, ale przy starszych drzewach o grubszych gałęziach niezbędny będzie odpowiedni sprzęt. Doskonale sprawdzi się do tego sekator, np. akumulatorowy sekator z podkrzesywarką na wysięgniku MT500e marki STIGA (testowaliśmy to urządzenie – zobacz naszą recenzję!), dzięki któremu przytniemy gałązki nawet na wysokości 4 metrów, stojąc wygodnie na ziemi. Dzięki uchwytowi i korpusowi ustawionemu w pozycji 180 stopni sekator ułatwi przycinanie drzew. Z kolei szeroko rozstawione zęby urządzenia pozwolą precyzyjnie i w prosty sposób przeciąć gałęzie o grubości nawet 1 cm. Natomiast do grubszych gałęzi idealna będzie końcówka z podkrzesywarką, która pozwoli spokojnie uciąć gałęzie o grubości nawet 20-25 cm.
Przycinanie drzew, czyli podstawowa forma pielęgnacji
Przycinanie to obok nawożenia i podlewania (głównie młodych) drzew podstawowy zabieg pielęgnacyjny. Warto zaznaczyć, że zabieg trzeba dostosować do wieku rośliny, jej stanowiska i oczekiwanych efektów. Rodzaj przycinania zależy od wieku, ale też rodzaju drzewa. Wyróżnić można kilka rodzajów cięcia:
- Odmładzanie – ten zabieg dotyczy starszych drzew, zwłaszcza owocowych. Aby je odmłodzić, należy wyciąć stare konary, które nie wydają owoców lub kwiatów. Idealne do tego zadania będą podkrzesywarki akumulatorowe, takie jak STIGA SPS 700AE lub pilarki. Urządzenie ma silnik o mocy 450W i wydajny łańcuch, z którego pomocą efektywnie przetniesz gałęzie i małe drzewa. Nowoczesny akumulator ePower 48V umożliwia osiągnięcie świetnych efektów odmładzających drzewa – w dodatku bez drgań i hałasu. To znacznie poręczniejszy sprzęt, niż klasyczne narzędzia spalinowe. Pilarka akumulatorowa została skonstruowana tak, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo i energooszczędność prac w ogrodzie.
- Cięcie sanitarne – tego typu przycinanie dotyczy głównie konarów, które zostały dotknięte chorobą. Trzeba je wówczas szybko wyciąć, inaczej zarazi się całe drzewo. Dotyczy to na przykład chorób grzybowych, które powodują brązowienie całych gałęzi lub próchnienia starych, pokaźnych gałęzi. Najgrubsze gałęzie usunąć będzie można np. pilarką łańcuchową. Warto zadbać o naostrzony łańcuch, dzięki któremu cięcie będzie równe, a używanie narzędzia bezpieczne.
- Formowanie – proces ma znaczenie w przypadku młodych, świeżo posadzonych drzew. Dzięki formowaniu kreować można przyszły kształt drzewa. Formowanie pomaga w nadaniu koronie odpowiedniej bryły, ale ma też na celu ją zagęścić. Aby zrobić to poprawnie, należy przyciąć boczne pędy i usunąć krzyżujące się ze sobą, a więc słabe pędy. W tym przypadku słuszny może okazać się zakup sekatorów do gałęzi albo profesjonalnych nożyc. Do formowania drzew doskonale sprawdzą się urządzenia multitool, np. STIGA MT 100e . Jest to proste w obsłudze narzędzie, które umożliwia łatwe oraz precyzyjne formowanie korony drzewa zarówno w pionie, jak i poziomie. Z takim urządzeniem nie musisz się już przejmować wspinaniem się po drabinie lub drzewie! Akumulatorowe narzędzie jest lekkie, więc można się nim łatwo posługiwać. W dodatku pozwala na cięcie o dużym zasięgu – stojąc na ziemi, sięgniesz sprzętem naprawdę wysoko. Dzięki akumulatorowemu zasilaniu znacznie ograniczysz hałas , w dodatku bez emisji spalin. Zmniejszone są również drgania typowe np. dla narzędzi spalinowych. Wielofunkcyjne narzędzie ogrodowe wyposażone zostało również w teleskopowe przedłużenie o długości 65 cm po to, aby dotrzeć do wysokich gałęzi. Dzięki niemu można osiągnąć maksymalną wysokość 4,30 m w przypadku nożyc do żywopłotu i 4 m, gdy zamontujemy podkrzesywarkę. Bezpieczne, precyzyjne i wygodne cięcie zapewnia także zderzak pod prowadnicą, dzięki któremu podczas pracy można opierać urządzenie o gałęzie.
Na co zwrócić uwagę przy codziennej pielęgnacji drzew?
Zanim posadzisz drzewo, należy solidnie odchwaścić teren. Warto zastosować również ściółkę, ponieważ tylko ona ograniczy wyrastanie chwastów z podłoża. Warstwa powinna być trochę grubsza – w przeciwnym razie drzewo nie będzie mogło prawidłowo rosnąć.
Dla wielu gatunków drzew ważne jest również prawidłowe nawożenie. Zwłaszcza drzewa owocowe potrzebują odpowiedniej mieszanki podawanej w dość precyzyjnie określonych przedziałach czasowych. Jeżeli nie jesteś pewien, jaki nawóz i w jakich dawkach zastosować, zapytaj w lokalnym sklepie ogrodniczym. Podanie zbyt dużej dawki nawozu może zniszczyć roślinę.
Bezpieczną metodą nawożenia jest używanie naturalnego kompostu. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest kompost przygotowany we własnym ogrodzie, ale można nabyć go również w workach, a nawet w formie przetworzonego już granulatu. Używanie kompostu jest bezpieczne – jest to nawóz w pełni naturalny i w przeciwieństwie do nawozów chemicznych praktycznie nie da się dać go „za dużo”.
Nawozić warto zwłaszcza młode drzewa, które nie mają jeszcze dobrze rozwiniętych korzeni. Starsze nawozić można co kilka lat lub częściej, jeżeli są ku temu jakieś konkretne powody (na przykład drzewo wygląda na coraz słabsze, atakują je choroby grzybowe itd.).
Nadmierne przycinanie drzew może być szkodliwe!
Nie zawsze warto wykonywać cięcia pielęgnacyjne drzew. Nadmierne przycinanie może im poważnie zaszkodzić. Pielęgnacyjne cięcie musi służyć usunięciu martwych lub chorych części roślin. Jeśli będziesz przycinał zdrowe i żywe gałęzie, nie mając wystarczająco dużej wiedzy, możesz poważnie zaszkodzić drzewu. Należy pamiętać, że drzewo jest żywym organizmem - każda ingerencja w naturalny rozwój rośliny wymaga znajomości wiedzy ogrodniczej. Cięcie, nawet pojedyncze, powinno mieć uzasadnienie.
Nadmierne przycinanie drzew jest powszechne w naszym kraju. Zdarzają się sytuacje, że ludzie przycinają drzewa, nawet gdy gałęzie są zdrowe. Większość osób robi to ze względów estetycznych, ale też chcąc np. wpuścić słońce do ogrodu lub wyeksponować wybraną jego część. Niektórzy nadmiernie przycinają drzewa również dlatego, że chcą uzyskać konkretną formę korony. Niestety, robią to nieprawidłowo, co prowadzi do pogorszenia stanu rośliny, a w ostateczności nawet do zamarcia drzewa. Zanim zabierzesz się więc do samodzielnej pielęgnacji drzew, zasięgnij porady fachowca zajmującego się ogrodnictwem.
Podsumowując, prawidłowe przycinanie drzew w ogrodzie jest niezwykle ważną czynnością, dzięki której z jednej strony formujemy drzewo na pożądany przez nas sposób, a z drugiej mamy możliwość usuwania chorych, czy spróchniałych gałęzi, które mogłyby źle wpływać na całe drzewo. Warto przed rozpoczęciem przycinania dowiedzieć się dokładnie, jakie potrzeby ma dana roślina oraz zaopatrzyć się w odpowiednie narzędzia do wykonania zaplanowanych prac.