Zioła w kuchni – najpopularniejsze rośliny przyprawowe

Przyprawy ziołowe używane do dań mięsnych i rybnych

Estragon – nazywany bywa smoczym zielem, ze względu na ostry piekący smak oraz wygląd korzeni – wijących się, niczym jadowite węże. Rynek zielarski oferuje kuchenne przyprawy w wersji łagodniejszej – estragon francuski oraz ostrzejszej, o gorszym zapachu - estragon rosyjski. Świeże poszatkowane zioła dodaje się do pieczonych kurczaków, są nieodzownym dodatkiem  do nadzienia drobiu. Dostępny jest także estragon suszony. Zioła wykorzystywane są do sosów, potraw rybnych i warzywnych.

Liść laurowy, wawrzyn – stosowany jest w postaci suszu. Aromatyczne zielone liście mają gorzkawy smak. Zioła w kuchni znajdują zastosowanie jako przyprawa do zupy rybnej, do flaków, wędlin oraz do marynowania ryb i mięs.  Dodanie jednego listka laurowego do pieczeni wieprzowej lub wołowej doda aromatu wytworzonym sosom. Uwaga: liść laurowy należy wrzucić do wody, w której gotujemy rybę. Przy gotowaniu dań z użyciem aromatycznej przyprawy, pamiętajmy, że liść laurowy dodajemy na początku gotowania i usuwamy z potrawy przed jej serwowaniem. Popularne jest stosowanie liści laurowych podczas kiszenia ogórków i kapusty. Nie obędzie się bez ich dodatku kiszony burak zwyczajny. Jeśli zastanawiamy się, co zrobić z czereśni, przygotujmy owoce w occie, na sposób francuski – z dodatkiem winnego octu, cukru, liścia laurowego, goździków i cynamonu.

Trybula ogrodowa – stosowanie ziół, które zostały prawie zapomniane, staje się dzisiaj coraz popularniejsze. Do takich roślin zaliczana jest trybula – zioło o słodkawym smaku i anyżkowym aromacie. Świeże lub suszone liście dodawane są do zup, dań rybnych i mięsnych. Bardzo dobrze harmonizują z innymi ziołami, np. z pietruszką. Poszatkowane liście trybuli dodaje się pod koniec przyrządzania potraw, dla bogatego ziołowego aromatu.

Popularne rodzaje ziół stosowane w potrawach jarskich

Lebiodka pospolita – spokrewniona jest z majerankiem ogrodowym. Wyróżnia się korzennym smakiem i zapachem. Przyprawy można używać zamiennie z majerankiem. W sprzedaży dostępne są rozdrobnione suszone liście lub wysuszone ziele. Lebiodka poprawia apetyt. Zioła kuchenne  podkreślą smak i wzmocnią wartości odżywcze pomidora i fasoli, nadają się do przyprawiania jajek, sera oraz jako dodatek do pizzy. Świeże liście lebiodki sprawdzą się podczas dekorowania surówek i sałatek.

Szałwia lekarska – wyróżnia się gorzkawym zapachem i ostrym smakiem. Stosowana jest zarówno do potraw mięsnych, jak i warzywnych. Kwiaty szałwii są używane jako dodatek do sałatek, liście harmonizują z innymi ziołami, takimi jak czosnek, mięta, bazylia i cząber. Dodaje się je do jajecznych omletów, do zupy cebulowej oraz do duszonych warzyw - wzmacniają wartości odżywcze pomidora, szpinaku lub brukselki. Szałwię możemy dodać do niesłodkich ziołowych galaretek oraz do ziołowych winnych kruszonów.

Kolendra siewna – jest ciekawymziołem kulinarnym.Jej liście i dojrzałe nasiona mają odmienny smak. Aromatyczne liście przypominają w smaku pietruszkę, natomiast pachnące nasiona mają smak ostry. W kuchni wykorzystywane są liście, łodyga i nasiona. Łodyga kolendry dodawana jest do gotującej się fasoli, świeże liście stanowią smaczny i dekoracyjny dodatek do sałatek i surówek, Nasionami przyprawia się pomidory. Są dodawane do słodkich wypieków – szarlotki, ciasteczek i innych ciast. Pieczony burak zwyczajny, posypany zmielonymi nasionami kolendry, oprócz walorów smakowych, ma również wartości zdrowotne. Kolendra schładza organizm i korzystnie działa na układ trawienny. Sprawdź także ten artykuł z poradami, kiedy i jak sadzić zioła.

Uprawa ziół - nazwy popularnych roślin ogrodowych i doniczkowych

Zioła zajmują niewiele miejsca w ogrodzie. Większość z nich to popularne przyprawy kulinarne oraz rośliny lecznicze. Zioła są miododajne, a ich urocze kwiaty wabią do ogrodu motyle, pszczoły i inne owady, dodając rabatkom urody. Odpoczynek wśród ziół pozwala na regenerację sił i umożliwia spędzenie czasu w bliskim kontakcie z naturą. 

Wśród wielu ogrodowych ziół na uwagę zasługują, np.:

Melisa lekarska – roślina uprawiana w ogrodzie i w doniczce. Uprawa ziół udaje się na słonecznych i suchych stanowiskach. Przed kwitnieniem zioła wydają przyjemną cytrusową woń. Młode i świeże liście oraz liście suszone używane są do przyprawiania zup owocowych, sałatek, sosów, dań z grzybów oraz potraw z drobiu. Listki zamrożone w kostkach lodu dodadzą aromatu i smaku orzeźwiającym drinkom. Roślina jest doskonałą przyprawą oraz domowym środkiem leczniczym. Zioła melisy są składnikiem mieszanek ziołowych, wzmacniających serce, poprawiających apetyt, obniżających ciśnienie i przeciwdziałających bólom głowy oraz bezsenności.

Lubczyk ogrodowy – dobrze rozwija się w miejscach słonecznych i lekko zacienionych. Sadzonki lubczyku sadzi się w ogrodzie jesienią, w rozstawie 40 x 60 cm, mając na uwadze, że zioła mogą dorastać do 2 m wysokości. Do celów kulinarnych używane są liście, nasiona, młode łodygi oraz korzenie. Liście i łodygi mają intensywny zapach i smak, dlatego zaleca się umiarkowane używanie przyprawy, która może zagłuszyć walory potraw. Zioła używane są do zup, warzyw, sałatek, dań dietetycznych oraz mięsnych. Napar z lubczyku wzmacnia żołądek i działa moczopędnie. Nie powinny stosować ziół lubczyku osoby cierpiące na dolegliwości nefrologiczne oraz kobiety w ciąży.

Świeża szałwia lekarska, do jakich potraw wykorzystać szałwię lekarską, jaki smak na szałwia i czy szałwia może być dadawana do dań mięsnych
Jakie zioła można z powodzeniem uprawiać w domu, jak sadzić zioła w doniczkach i pielęgnować w warunkach domowych

Różne rodzaje ziół możemy hodować w doniczkach – na balkonach, na tarasach lub na kuchennych parapetach. Ziołowe ogródki w mieszkaniach pozwalają na zastosowanie ziół w kuchni, oczyszczają powietrze z substancji toksycznych oraz dekorują nasze najbliższe otoczenie. Są również roślinami użytecznymi. Popularne zioła doniczkowe, które najczęściej goszczą w naszych mieszkaniach, to, między innymi:

Pietruszka zwyczajna – dostarcza świeżej zdrowej naci, więc warto hodować dwie rośliny, by zawsze korzystać ze świeżych liści. Ziół używamy razem z łodyżkami, co skutkuje wzmocnieniem ich aromatu. Poszatkowaną natkę dodajemy do potraw bezpośrednio przed ich spożyciem. Jest smacznym dodatkiem do zup, potraw ziemniaczanych, mięsnych oraz jaj i warzyw. Korzeń i liście wspomagają trawienie i pobudzają apetyt.

Macierzanka cytrynowa, tymianek – to niewysoka 30 cm krzewinka,o delikatnych liliowych kwiatuszkach, pachnących cytryną. Harmonizuje z innymi przyprawami – z majerankiem, rozmarynem, liściem laurowym i szałwią. Suszone liście dodaje się do bulionów, farszów i zup. Ziele macierzanki ma wielostronne zastosowanie lecznicze – poprawia apetyt, pomaga w trawieniu tłustych mięs, leczy nieżyt przewodu pokarmowego, łagodzi kaszel.

Decydując się na założenie domowego ogródka ziołowego, warto obejrzeć zdjęcia ziół oraz sięgnąć po porady ekspertów, aby właściwie rozmieścić rośliny doniczkowe wokół okna. Zioła w kuchni wymagają więcej światła i wilgoci – aby zapewnić roślinom rosnącym w doniczce równomierny wzrost, powinniśmy często obracać pojemniki.

Rośliny przyprawowe - podstawowe zasady postępowania z ziołami

Ochrony przed zimowymi spadkami temperatury wymagają niektóre zioła w ogrodzie, np. szałwia, lebiodka i rozmaryn. Jeśli rosną w doniczkach, trzeba przenieść je do pomieszczenia. Nasady i korzenie krzewów, pozostających na zimę w ogrodzie, obsypujemy ziemią, otulamy warstwą słomy lub ściółką. Do pomieszczenia przenosimy także zioła z tarasów i balkonów.

Świeże liście ziół pozyskujemy przez cały okres wegetacji. Liście roślin, rosnących w ogrodzie, zbieramy rano, po ustąpieniu porannej rosy. Najlepiej zrywać je przed kwitnieniem ziół:

  • zioła zimozielone dostarczają aromatycznych liści przez cały rok (rozmaryn, szałwia),
  • bazylia, mięta, majeranek i lubczyk tworzą aromatyczne liście w miesiącach letnich – przed kwitnieniem są delikatniejsze,
  • ścinanie całych pędów majeranku, mięty, lebiodki i innych ziół drobnolistnych znacznie ułatwi ich suszenie.

Rośliny przyprawowe możemy wykorzystać do celów kosmetycznych, dla poprawienia kondycji skóry. Działanie ujędrniające na skórę ma rozmaryn – zalecany do zastosowania na skórę zmęczoną, pozbawioną blasku i zwiotczałą.  Lubczyk i tymianek oczyszczają pory i działają dezynfekująco. Lawenda, rumianek i szałwia, dodane do kąpieli, mają korzystne działanie na organizm - orzeźwiają, nadają ciału przyjemny zapach, a także odświeżają powietrze.

Jeśli decydujemy się na zbiór dziko rosnących ziół, skorzystajmy z zielników i obejrzyjmy zdjęcia roślin, by uniknąć pomyłki. Pamiętajmy, że niektóre rośliny są pod ochroną, a inne mogą okazać się trujące. Unikajmy również pozyskiwania roślin w miejscach zanieczyszczonych – w pobliżu dróg i pól, opryskiwanych środkami chemicznymi.

ikona podziel się Przekaż dalej