Jaskier

Jaskier - opis, wymagania, uprawa, właściwości, zimowanie

Wśród roślin doniczkowych na balkon lub taras dużym powodzeniem cieszy się jaskier azjatycki o pięknych kulistych kwiatach z bogactwem płatków i różnorodnym ubarwieniu. Nie jest to jednak jedyny gatunek jaskra, jaki możemy uprawiać w ogrodzie. Niektóre rodzime gatunki jaskrów sprawdzą się na rabatach kwiatowych lub na skalniakach. Dowiedz się jakie gatunki i odmiany jaskrów możesz uprawiać w ogrodzie i jakie są ich wymagania uprawowe.

Jaskier - piękny kwiat łąkowy, ogrodowy i balkonowy

Jak wygląda jaskier

Jaskier to wieloletni kwiat należący do rodziny jaskrowatych. Naukowcy spierają się co do tego ile jest gatunków jaskrów. Rosną one prawie wszędzie, z wyjątkiem Antarktydy i nizinnych terenów strefy tropikalnej. Jest to roślina zielna porastająca głównie mokradła, mokre i podmokłe łąki. Rośnie zarówno w wodzie, jak i w lasach i w górach. Wśród jaskrów występują zarówno rośliny jednoroczne jak i byliny.

Roślina ta dorasta do 1 metra wysokości. Wyrasta z cebulki, kłącza, rozłogi, lub z bulwiastej nasady łodygi. Głównym walorem jaskrów są ich piękne kwiaty, które pojawiają się na szczycie wzniesionej łodygi pojedynczo lub w kwiatostanach. W naturze są najczęściej żółte, rzadziej zielonkawe, czerwone lub białe. Kwiaty mają zwykle pojedyncze płatki. Natomiast niektóre gatunki i odmiany mają bogate kwiaty pełne. Dekorację stanowią także liczne słupki i pręciki, które sprawiają, że dno kwiatu wydaje się puszyste.

Kwiat jaskra jest bardzo podobny do kaczeńca, z którym może być mylony. Oba gatunki rosną w warunkach mokrych i podmokłych. Jednak kaczeniec jest zupełnie innym gatunkiem o nazwie knieć błotna, który również należy do rodziny jaskrowatych.

Mało kto wie, że jaskier to roślina trująca. Rzadko można się zatruć jaskrem przez spożycie, gdyż roślina ta ma charakterystyczny zapach i smak. Jednak może powodować także podrażnienia skóry. Indianie amerykańscy używali tej rośliny do wyrobu trucizny, którą pokrywali groty strzał. Indianie również stosowali lecznicze preparaty z tej rośliny.

Jaskier - zastosowanie, gatunki i odmiany rodzime

W Polsce występuje 25 gatunków jaskrów, z czego 3 stanowią gatunki ozdobne uprawiane w ogrodach. Jaskry świetnie nadają się do ogrodów przydomowych, szczególnie w stylu wiejskim i naturalistycznym. Gatunki lubiące wilgoć sprawdzą się do obsadzania brzegów zbiorników wodnych i oczek wodnych. Pięknie wyglądają również posadzone w grupie na rabatach oraz jako element łąki kwiatowej. Niektóre gatunki, na przykład jaskier alpejski, świetnie sprawdzają się na skalniakach. Sadzonki jaskrów można również wykorzystać do dekoracji balkonów i tarasów w doniczkach. Szczególnie pięknie prezentuje się doniczkowy jaskier azjatycki. Jaskry można również uprawiać na kwiaty cięte.

Ozdobne gatunki rodzime:

• jaskier alpejski,
• jaskier rozłogowy,
• jaskier bulwkowy.

Jaskier bulwkowy jest w Polsce rośliną pospolitą. Jego pędy wyrastają z cebulki, która jest raczej zgrubieniem nasady łodygi. Gatunek ten nie tworzy rozłogów. Ma pojedyncze, żółte kwiaty. W ogrodzie uprawia się go głównie na rabatach bylinowych. Podobne zastosowanie ma jaskier rozłogowy, który uprawiany jest na rabatach kwiatowych ze względu na ładne, pojedyncze, żółte kwiaty. W przypadku tych dwóch gatunków, wyhodowano także ozdobne odmiany pełne.

Wieloletni jaskier alpejski występuje w Polsce tylko w Tatrach. Tworzy bujne, ozdobne kępy. Jego charakterystyczną cechą są białe kwiaty z żółtym środkiem. Jest to typowa bylina górska, która rośnie pomiędzy skałami, na zboczach gór, na piargach. Jego kwitnienie trwa od maja do września. Jako kwiat wysokogórski świetnie sprawdza się na skalniakach.

Ozdobny, wieloletni jaskier azjatycki

Spośród gatunków nie występujących naturalnie w Polsce, jako rośliny ozdobne uprawiany jest

jaskier tojadolistny i jaskier azjatycki. Szczególny zachwyt budzi jaskier azjatycki o niezwykle dekoracyjnych, pełnych kwiatach. Z kulistych pąków rozwijają się bajecznie kolorowe kwiaty o wielu płatkach.

Jaskier azjatycki jest najpiękniejszą odmianą tych kwiatów. Kolorowe, niemal kuliste kwiaty z nawarstwiającym się mnóstwem płatków budzą zachwyt. Sadzonki tych kwiatów całkiem niedawno zaczęły pojawiać się w Polsce. W naturze jaskry azjatyckie rosną w południowo wschodniej Azji i południowej Europie. Jednak bogactwo płatków pełnych kwiatów, które tak się podoba, zostało uzyskane przez hodowców. Istnieją też liczne odmiany i kultywary tego kwiatu. Wyhodowano również małą odmianę, która sprawdza się jako kwiat doniczkowy do domu.

Jaskry azjatyckie tworzą zwarte, niskie kępy. Ozdobę stanowią ich kwiaty, które dochodzą do 8 cm średnicy. Występują w kolorze białym, żółtym i fioletowym, choć wyhodowano także odmiany dwukolorowe. Kwitnienie trwa od maja do czerwca. Mogą rosnąć w ogrodzie na rabatach kwiatowych lub w pojemnikach.

Uprawa i sadzenie jaskrów w ogrodzie, na balkonie, w doniczce

Wymagania uprawowe różnych gatunków jaskrów

Uprawa jaskrów jest łatwa, jednak warto wiedzieć, że rośliny te mają różne wymagania. Niektóre z nich preferują stanowisko wilgotne czy też podmokłe. Inne, na przykład jaskier alpejski wolą rosnąć na stanowisku suchym, dlatego też sprawdzają się na skalniakach. Nieliczne są mrozodoporne, inne zas, na przykład jaskier azjatycki, wymagają zimowania w pomieszczeniu.

Do jaskrów łatwych w uprawie należy jaskier bulwkowy, który rozmnaża się z nasion lub przez podział kęp. Natomiast jaskier rozłogowy rozrasta się przez rozłogi. Przez rolników uważany jest za chwast trudny do wytępienia. Rośliną łatwą w uprawie jest również jaskier tojadolistny, który naturalnie w Polsce nie występuje, lecz uprawiany jest w ogrodzie ze względu na piękne kwiaty.

Wymagania uprawowe jaskra bulwkowego i rozłogowego:

• stanowisko słoneczne lub półcieniste,
• gleba przepuszczalna,
• stale wilgotna ziemia,
• w czasie kwitnienia wymaga podlewania.

Nieco inne wymagania ma jaskier alpejski, który jest typową rośliną górską. Możliwa jest jego uprawa na skalniakach, między skałami czy kamieniami. Wymaga jednak stale wilgotnej gleby wapiennej. Jest to roślina całkowicie mrozoodporna.

Doniczkowy jaskier azjatycki - kwitnienie, sadzonki, sadzenie i uprawa

Równie łatwa jest uprawa jaskra azjatyckiego, który w Polsce hodowany jest jako kwiat doniczkowy lub w ogrodzie w gruncie. Ma on podobne wymagania jak jaskry rodzime. Jednak wymaga on więcej zabiegów pielęgnacyjnych związanych z zapewnieniem roślinie odpowiedniej wilgotności oraz z przechowaniem jej przez zimę. Nie jest rośliną mrozoodporną. Jaskry azjatyckie należy podlewać regularnie, lecz umiarkowanie, gdyż zbyt duża wilgotność powoduje choroby grzybicze.

Wymagania uprawowe w ogrodzie:stanowisko słoneczne,

• miejsce zaciszne i ciepłe,
• gleba piaszczysto-gliniasta,
• odczyn obojętny lub lekko kwaśny,
• ziemia stale wilgotna,
• regularne podlewanie,
• przepuszczalna gleba,
• ziemia bogata w składniki odżywcze.

W naszym klimacie problemem jest brak mrozodoporności tych roślin. Aby je pozyskać, można zakupić sadzonki lub wysiać nasiona do pojemników stojących w pomieszczeniu. Sadzenie do gruntu można przeprowadzić dopiero późną wiosną, kiedy zrobi się ciepło i miną przymrozki.

Jaskry azjatyckie uprawia się najczęściej jako rośliny jednoroczne, a po przekwitnięciu wyrzuca. Można jednak spróbować zachować roślinę jako kwiat wieloletni. W tym celu zostawiamy roślinę po przekwitnięciu i zaprzestajemy podlewania, aby wytworzyła się mocna cebulka.

Jesienią wykopujemy cebulki jaskrów z gruntu i przechowujemy je w pomieszczeniu. Również jasky uprawiane w pojemnikach przenosimy na zimę do pomieszczania. Cebulki przysypujemy trocinami i przechowujemy w chłodnym pomieszczeniu. Jaskry świetnie nadają się także jako kwiaty doniczkowe uprawiane w domu.

Jaskry są typowymi roślinami terenów podmokłych, choć są wśród nich także rośliny górskie na skalniaki. Najpiękniejszym gatunkiem jest jaskier azjatycki, który jest uprawiany w Polsce jako roślina doniczkowa na balkon lub taras.

Na rynku istnieje wiele nasion i sadzonek różnorodnych odmian jaskrów. Jaskry stanowią bowiem przepiękne kwiaty o niezwykłych walorach estetycznych, których uprawa oraz rozmnażanie z powodzeniem udaje się zarówno w ogrodach, jak i jako kwiaty doniczkowe. Kiedy kwitną jaskry, ogród przybiera różnokolorowe barwy oraz kształty. Jaskry w doniczce zaś stanowią niezwykłą ozdobę balkonów czy tarasów, ale mogą być również doskonałym prezentem urodzinowym lub imieninowym.

Jaskry jako niezwykłe kwiaty – opis i charakterystyka

Jaskier – opis

Kto z nas nigdy nie zachwycił się, zapewne niejednokrotnie, pięknym kwiatem, jakim jest jaskier. Niektórzy, i słusznie, postanowili nawet samodzielnie wyhodować tę roślinkę we własnym ogródku. Jaskier to kwiat należący do rodziny jaskrowatych, którego różnorodne gatunki i odmiany występują zwykle jako byliny, ale spotykane są również jako jednoroczne lub dwuletnie rośliny. Jaskry naturalnie porastają tereny Europu, Azji, Ameryki Północnej i Środkowej oraz Australii i Północnej Afryki. Ich łacińska nazwa jaskier ranunculus oznacza ropuchę, co zapewne wskazuje na środowisko, w jakim często można spotkać jaskry, a są to tereny podmokłe, lasy, łąki a nawet góry. Szacuje się, że w Polsce rośnie dziko około 25 gatunków jaskrów.

Charakterystyka jaskrów

Jaskier ranunculus to roślina zielona, należąca do rodziny jaskrowatych, która występuje głównie jako bylina. Kwiaty te posiadają ogonkowe liście niepodzielone lub podzielone oraz bulwiaste korzenie, a ich wysokość sięga 20-30 cm. Kiedy kwitną jaskry? To zależy od odmiany, jednak przeważnie roślina ta kwitnie od maja do czerwca, a jej kwiaty przybierają różnorodne barwy od białej, żółtej, pomarańczowej do czerwonej czy różowej. Niektóre odmiany zaś występują w dwóch kolorach np. żółtopurpurowym czy białoróżowym. Jaskier ranunculus wytwarza kwiaty, które są zwykle pełne i posiadają liczne słupki oraz pręciki, wymagają przy tym zapylenia przez owady. Owoce jaskrów (wieloniełupki) zawierają zbiór jednonasiennych orzeszków (niełupki). Należy pamiętać, że jaskry posiadają trującą protoanemoninę, która podrażnia skórę i błony śluzowe oraz narkotycznie działa na układ nerwowy, stąd większość gatunków uważana jest za rośliny trujące.

Najpopularniejsze odmiany jaskrów

W Polsce istnieje wiele gatunków jaskrów. Część z nich występuje dziko w naturze (np. jaskier polny, jaskier górski), część zaś stanowi jaskry ogrodowe (np. jaskier azjatycki, znany również jako jaskier chiński, jaskier peoniowy czy jaskier biały). Do najbardziej popularnych odmian należą:

• Jaskier ostry (anunculus acris) to wieloletnia bylina dekoracyjna, której kwiaty są niezwykle efektowne. Ta odmiana występuje na terenie całej Polski, jest przy tym mrozoodporna i dość wymagająca, jeśli chodzi o uprawę. Jaskier ostry wymaga stanowiska słonecznego lub półcienistego oraz wilgotnego, próchniczego podłoża. Najlepsza do jego uprawy jest wilgotna, gliniasto-piaszczysta, zasobna w składniki odżywcze gleba. Jaskier ostry osiąga nawet 60 cm wysokości, ma dłoniaste, ząbkowane na brzegach liście oraz wzniesione pędy. Jaskier ten kwitnie od maja do czerwca, a jego kwiaty przybierają najczęściej żółtą barwę. Poza tym jaskier ostry jest bardzo podatny na szarą pleśń, mączniaka prawdziwego oraz często atakowany jest przez mszyce. Jak większość gatunków jest przy tym również trujący. Występuje w dwóch najczęstszych odmianach: jaskier ostry „Flore Pleno” dający pełne, złocistożółte kwiaty oraz „ranunculus acris Multiplex” uprawiany najczęściej na kwiat cięty. Obie odmiany są to jaskry ogrodowe, które z powodzeniem można uprawiać na rabatach, stanowiskach nadwodnych, łąkach kwietnych czy też w ogrodzie, a także jako kwiaty doniczkowe.
• Jaskier azjatycki (ranunculus asiaticus), znany również jako jaskier chiński – ta odmiana uprawiana jest w ogrodach jako roślina jednoroczna. Jej stosunkowo niewielka wysokość 20-30 cm oraz wzniesiony pokrój pozwalają tworzyć piękne rabaty w ogrodzie, a jako kwiaty doniczkowe postawione na balkonie czy na tarasie będą stanowiły niezwykle efektowną ozdobę. Jaskier azjatycki jest przy tym dość czasochłonny w uprawie, wymaga przepuszczalnej, żyznej i kwaśnej lub lekko kwaśnej gleby oraz nasłonecznionego stanowiska, a przy tym trzeba również pamiętać o zapewnieniu mu dobrych warunków wodnych. Jak większość jaskrów, jaskier chiński, nie znosi przesuszenia. Ta odmiana kwitnie w maju i czerwcu, wydając białe, żółte, różowe, czerwone i pomarańczowe pełne lub pojedyncze kwiaty. Jest zatem niezwykle efektowna. Wśród różnorodnych odmian jaskra azjatyckiego warto zatrzymać się nad jedną. Jaskier biały to niezwykle piękny kwiat, który idealnie nadaje się na skalniaki oraz rabaty w ogrodzie. Do prawidłowego rozwoju jaskier biały potrzebuje słonecznego lub częściowo zacienionego stanowiska oraz próchniczej, dostatecznie wilgotnej gleby. Bulwy tej rośliny sadzi się od września do listopada, do doniczek zaś przez cały rok, dzięki czemu jaskier biały z powodzeniem ozdobi w sezonie przydomowy ogródek lub też cały rok będzie efektownie wyglądał na parapecie czy na balkonie.
• Jaskier górski (ranunculus montanus Willd) – to również bardzo znana odmiana jaskrów, która jak sama nazwa wskazuje porasta góry, ale nie tylko. Można ją również spotkać na łąkach, polanach i lasach. Jest to roślina o rozgałęzionej łodydze oraz lancetowatych liściach, która kwitnie od maja do lipca i osiąga 5-25 cm wysokości. Jaskier górski ma żółte, osadzone pojedynczo na szczycie łodygi kwiaty i najczęściej porasta kamieniste gleby. Współcześnie w obrębie tego gatunku wyhodowano odmianę ogrodową jaskra górskiego „Molten Gold”, która dorasta do 12 cm wysokości.
• Jaskier polny (ranunculus arvensis) – to gatunek rozproszony po całej Polsce, najczęściej spotykany jednak w jej południowej i zachodniej części. Jego wysokość sięga 20-60 cm, liście mają stożkowaty lub łopatkowaty kształt, a na wierzchołku są grubo ząbkowane. Jaskier polny kwitnie od maja do sierpnia, a jego kwiaty są blado-żółte o średnicy ok. 12 mm i wyrastają z długich oraz owłosionych szypułek. Jaskier polny najczęściej porasta pola, ugory i miedze, ale równie często wyrasta w zbożach ozimych, lnie i lucernie co czyni go chwastem segetalnym.

Wymienione odmiany jaskra należą do najpowszechniejszych gatunków, które możemy spotkać w naturze lub wyhodować w ogrodzie. Różnorodność jaskrów, jakie możemy nabyć w sklepach daje możliwość dopasowania ich do konkretnych potrzeb. Zarówno jaskier chiński, przepiękny jaskier peoniowy, jaskier ostry czy jaskier biały oraz wiele innych odmian, jako jaskry ogrodowe z powodzeniem znajdą miejsce w niejednym ogródku, na rabacie czy na skalniaku, a jaskry w doniczce będą stanowiły efektowną ozdobę postawione na parapecie, tarasie czy na balkonie.

Prawidłowa uprawa jaskrów

Jaskry ogrodowe mogą być hodowane na dwa sposoby: w gruncie oraz w doniczkach. Niezależnie od sposobu uprawa jaskrów nie należy do najłatwiejszych, wymaga bowiem nieco pracy i zabiegów pielęgnacyjnych, ale warta jest uzyskanego efektu. Piękne, kolorowe kwiaty przypominające kulę czy różę (jaskier biały) stanowią bowiem niezwykłą ozdobę ogrodu, jak i domu. Warto zatem przyłożyć się i zadbać o to, aby uprawa przyniosła oczekiwane efekty. Dobrze zadbany kwiat to jaskier pełny, o pięknych, kolorowych kwiatach. W przypadku jaskrów możliwe są dwie uprawy uprawa w gruncie oraz uprawa w doniczkach.

Uprawa w gruncie

Uprawa w gruncie polega na wysadzaniu bulw po ustąpieniu pierwszych przymrozków. Korzenie zanurza się w ziemi na głębokości 10 cm, w odstępach 15x15 cm, a już w czerwcu pojawią się pierwsze kwiaty. Na jesieni zaś, przeważnie w październiku, wykopuje się bulwy, oczyszcza i przechowuje przez zimę w pomieszczeniu o temperaturze powyżej 0°C. Można również wysadzać do gruntu przygotowane wcześniej sadzonki w doniczkach.

Uprawa w doniczkach

Jaskry są to kwiaty doniczkowe, dlatego można je również z powodzeniem uprawiać w doniczkach czy skrzynkach balkonowych. Bulwy jaskra należy wsadzić na około 5-7 cm głębokości do doniczki z odpowiednio żyzną glebą, a następnie postawić ją w niezbyt ciepłym, ale widnym pomieszczeniu. Pierwszy raz podlać roślinę trzeba dopiero po pojawieniu się liści, a przy tym należy uważać, aby jej nie przelać. W tym celu powinno się regularnie wylewać nadmiar wody z podstawki. Przed zakwitnięciem warto również zasilić jaskry nawozami płynnymi. Kiedy kwiaty przekwitną należy zaprzestać podlewania, a gdy roślina zaschnie wykopać i oczyścić bulwy. Tak uzyskane korzenie przechowuje się w torfie lub trocinach w pomieszczeniu o temperaturze ok. 10°C. Do uprawy w doniczkach najlepiej nadaje się jaskier azjatycki, chociaż spotykana jest również uprawa doniczkowa innych odmian, należy do niej np. jaskier peoniowy. Tak wyhodowane kwiaty można postawić na tarasie, parapecie czy na balkonie, gdzie będą stanowiły niezwykle piękną i efektowną ozdobę.

Jakie wymagania wiążą się z uprawą jaskrów?

Jak każda roślina jaskier posiada szczególne wymagania, które należy spełnić, aby mógł rosnąć oraz pięknie zakwitnąć. Jaskry to kwiaty ogrodowe, których uprawa wymaga sporo pracy i spełnienia niezbędnych warunków oraz czynności pielęgnacyjnych. Niemniej każdy dobrze wyhodowany jaskier stanie się piękną i efektowną ozdobą, która warta jest poświęconej pracy.

Najodpowiedniejsze stanowisko pod uprawę

Jaskry to kwiaty, które najlepiej rozrastają się na stanowisku słonecznym, ciepłym, a przy tym również zacisznym i osłoniętym od wiatru. Należy przy tym pamiętać o tym, że jaskry są kwiatami nieznoszącymi mrozu, dlatego trzeba je wykopywać przed zimą i przechowywać w pomieszczaniu o odpowiedniej temperaturze oraz wysadzać do gruntu po ustąpieniu wiosennych przymrozków. Kwiaty doniczkowe trzeba wystawiać na południowym parapecie, gdzie będą miały odpowiedni dostęp do światła.

Jaka gleba jest najlepsza dla skutecznej uprawy jaskrów?

Jaskry to kwiaty, które do prawidłowego rozwoju potrzebują odpowiedniej gleby. Uprawa tych kwiatów zarówno w gruncie, jak i w doniczkach powinna odbywać się w żyznej, przepuszczalnej i próchniczej glebie. Najlepiej jaskry rosną w podłożu piaszczysto-gliniastym, odpowiednio wilgotnym, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Jaskry nie lubią ubogiej w składniki odżywcze oraz suchej gleby, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na przygotowanie stanowiska oraz podłoża pod ich uprawę.

Odpowiednia pielęgnacja kwiatów

Jaskier wymaga spełnienia pewnych szczególnych czynności pielęgnacyjnych, które są niezbędne do jego prawidłowego rozwoju. Pielęgnacja jaskrów skupia się przede wszystkim na ich regularnym podlewaniu, tak aby nie doprowadzić do ich przesuszenia, ale jednocześnie, aby nie zalać roślin. Warto również systematycznie usuwać przekwitłe kwiaty, co przedłuży kwitnienie rożliny. Ponadto należy pamiętać, aby przed mrozami wykopać bulwy kwiatowe, oczyścić i umieścić w pomieszczeniu spełniających odpowiednie warunki, aby w następnym roku mogły znowu zakwitnąć. Kwiaty te bowiem nie są mrozoodporne. Warto również zadbać o dostarczenie roślinom odpowiedniej ilości składników pokarmowych. W tym celu zaleca się nawożenie kwiatów, nawet co 10 dni nawozem płynnym, na przykład na bazie biohumusu.

Pielęgnując jaskry należy zwrócić uwagę na ewentualność szkodników oraz chorób mogących je zaatakować. Najbardziej zagrażającymi jaskrom chorobami są szara pleśń oraz mącznik prawdziwy, a często stają się one celem ataków mączniaka prawdziwego. Dlatego bardzo ważne jest dopilnowanie, aby kwiaty nie były przelewane, a w razie potrzeby niezbędne będzie spryskanie ich środkiem owadobójczym.

Jaskry – rozmnażanie

Rozmnażanie jaskra może odbywać się na dwa sposoby. Pierwszy, najprostszy polega na wyodrębnieniu bulw potomnych znad starej bulwy macierzystej podczas jesiennego wykopywania. W tym celu bardzo ostrożnie dzieli się bulwę macierzystą odłamując kruche bulwy potomne, a następnie przechowuje się je przez całą zimę w odpowiednim pomieszczeniu. Na wiosnę zaś, w kwietniu, po uprzednim namoczeniu bulw w ciepłej wodzie, wysadza się je na głębokości 5-7 cm.

Rozmnażanie jaskrów może również odbywać się poprzez wysiew nasion (np. jaskier azjatycki). Nasiona wysiewa się do wcześniej przygotowanej ziemi (najlepsza jest do tego mieszanka torfu i darniny, w stosunku 1:2) przykrywając je ok. 0,5 cm warstwą podłoża. Mniej więcej po 6-8 tygodniach każda z roślin wytwarza 3-4 liście. Wtedy przystępuje się do pikowania, przesadzając młode rośliny do doniczek lub na miejsca stałe.