Nazwa rośliny
Jasnota plamista (łac. Lamium maculatum)
Systematyka
jasnotowate > jasnota > jasnota plamista

Jasnota plamista - odmiany, wymagania, uprawa, pielęgnacja

Jasnota plamista jest rośliną ozdobną, bardzo podobną do jasnoty różowej. Jej odmiany są bardzo atrakcyjne, a szczególnie znane są 'White Nancy' oraz 'Beacon silver'. Chcąc prowadzić uprawę tej jasnoty, powinniśmy zapoznać się, jakie ma ona wymagania i jak wygląda sposób jej pielęgnacji. Tylko znając te informacje, możemy liczyć na to, że uprawa będzie owocna.

Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o jasnotach.

Jasnota plamista (Lamium maculatum) - charakterystyka

Jasnota plamista, tak jak i jasnota różowa, należy do rodziny jasnotowatych, które kiedyś zwane były wargowatymi, a ich łacińska nazwa to Lamiaceae. Łacińską nazwą jasnoty plamistej jest Lamium maculatum. Roślina ta naturalnie występuje w praktycznie całej Europie i w Azji. W Polsce jasnota jest pospolita na niżach, ale też w niższych partiach gór. Możemy ją spotkać na pastwiskach, przydrożach, rowach, rumowiskach i w zaroślach.

Ta roślina wieloletnia jest miododajna i zapylana przez błonkówki, zupełnie tak samo, jak jasnota różowa. Jej łodyga jest wzniesiona lub podnosząca się. Czterokanciasta w przekroju poprzecznym łodyga jest rzadko owłosiona i w większości naga, a jej dolna część wybarwia się na czerwonawo. Ulistnienie Lamium maculatum jest nakrzyżległe, a pojedyncze liście mają jajowaty, brzegiem karbowano piłkowany kształt.

Najważniejszym elementem pojawiającym się w kątach liści są kwiaty. Barwa tych kwiatów jest zazwyczaj w fioletowo-różowych odcieniach, ale można spotkać się z odmianami w kolorze białym. Kwiaty występujące w kątach liści są dwuwargowe. Na dolnej wardze widoczne są ciemniejsze fioletowe plamy, co od razu kojarzy nam się z nazwą. Kwiaty w kącikach liści możemy zaobserwować w okresie IV-X. Owocem tej rośliny, tak jak w przypadku innych roślin jest rozłupina, składająca się z 4 trójgraniastych i jajowatych rozłupek w ciemnoszarym kolorze. Sprawdź także ten artykuł o uprawie i zastosowaniu jasnoty białej.

Uprawa i pielęgnacja jasnoty - co warto wiedzieć?

Chcąc, by uprawa Lamium maculatum przebiegała prawidłowo, warto wiedzieć, jakie wymagania ma ta roślina wieloletnia i jak przebiega jej pielęgnacja. Mimo tego, że uprawa nie jest trudna, należy sprostać wszystkim wymaganiom jasnoty plamistej, jak również wymaganiom jej odmian.

Zacznijmy więc od najważniejszych wymagań dotyczących stanowiska. Pierwszym etapem jest wybór odpowiedniej gleby, która powinna być zasobna w azot, próchnicza, przewietrzna, a jej pH musi wynosić między 5,5-6,3. Stanowisko nie ma większego znaczenia, lecz w miejscu bardziej nasłonecznionym lub lekkim cieniu kwitnie lepiej niż w ocienionym.

Pamiętajmy, że z glebą przeznaczoną do uprawy warto wymieszać nawóz wieloskładnikowy, którego działanie jest spowolnione. Poza tym podlewanie powinniśmy dostosować do potrzeb rośliny, bo na każdym stanowisku ziemia może szybciej lub wolniej wyparowywać. Jasnota plamista może być rozmnażana z nasion w okresie od I-IV w gruncie lub VI-VII, jeśli chodzi o uprawę pod osłonami. Odmiany rozmnażane są przez sadzonki pędowe. A może zainteresuje cię także ten artykuł o jeżówce purpurowej?

Jasnota plamista - polecane odmiany i zastosowanie

Jeśli chodzi o odmiany, które najczęściej spotykane są w uprawie, są to z pewnością 'White Nancy' i 'Beacon silver'. Odmiana jasnoty plamistej o nazwie 'Beacon silver' charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem, mimo tego, że dorasta do 15-25 cm wysokości. Ma ona ciemnoróżowe kwiaty i duże, srebrzyste liście z zielonym brzegiem. Z kolei odmianą dorastającą do 15-20 cm wysokości o białych kwiatach i srebrzystych liściach z zieloną, wąską obwódką jest 'White Nancy'.

Zastosowań Lamium maculatum jest dużo. Przede wszystkim jest ona sadzona jako roślina ozdobna, która może być uprawiana pod drzewami, na rabatach i przy zbiornikach wodnych. Bardzo popularne jest sadzenie odmian o plamistych liściach i komponowanie jasnoty z miodunką, serduszką okazałą, żurawkami i różnymi barwnymi odmianami funki.

Jeśli uprawa i pielęgnacja prowadzone są prawidłowo, nie ma problemu, by jasnota plamista wyrosła w naszym ogrodzie i stała się ciekawym elementem barwnym na rabatach, a nawet w bardzo trudnych miejscach, np. pod wyższymi krzewami i drzewami. Warto jest wybierać różne odmiany i tworzyć z nich kompozycje kolorystyczne. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o właściwościach leczniczych roślin.

Wygląd jasnoty plamistej

Pochodzenie:
Afryka Północna, Europa, Azja Zachodnia
Roczne przyrosty:
20 cm - 40 cm
Maksymalna wysokość:
20 cm - 40 cm
Maksymalna szerokość:
20 cm - 30 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
3 lata


Pokrój jasnoty plamistej:
rozłożysty, rozkrzewiony, kępiasty, rozgałęziony, wzniesiony
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
purpurowy, fioletowy, ciemnoróżowy
Wielkość i forma kwiatów:
wargowate
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
sercowate
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla jasnoty plamistej

Termin sadzenia:
kwiecień, maj, wrzesień, październik
Rozstaw przy sadzeniu:
20 cm - 35 cm
Sposób rozmnażania:
sadzonki wierzchołkowe, nasiona, podział kłącza


Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna, wilgotna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
wilgotne
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, okrywa powierzchni, w pojemnikach, kompozycje, nad wodą

Pielęgnacja jasnoty plamistej

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
dobra odporność
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Podczas przesadzania można wykorzystać ukorzenione rozłogi do rozmnożenia jasnoty.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz kompost. Nawozić 1 raz w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 2 dni.
Dla dobrego wzrostu trzeba jasnocie zapewnić podłoże stale lekko wilgotne, ale bez zastoju wody.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej