Kalanchoe Blossfelda

Kalanchoe (żyworódka, płodnolist) - odmiany, uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie, choroby

Kalanchoe (po polsku żyworódka) to roślina hodowana jako domowy kwiat doniczkowy oraz w szklarniach na kwiat cięty. Przedstawiciele tego rodzaju rosną dziko przede wszystkim w Azji i Afryce zwrotnikowej. W Europie uprawa kwitnących kalanchoe jest specjalnie sterowana, dlatego możemy je kupić o każdej porze roku. A jak dbać o kalanchoe przeczytacie w tym artykule.

Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o żyworódce.

Gatunki kalanchoe - które warto znać?

Gatunki kalanchoe: kalanchoe blossfelda

Do bardziej znanych i najczęściej uprawianych gatunków należy kalanchoe blossfelda, będąca w naturze półkrzewem, a także hybrydowe odmiany uprawne tego gatunku. Roślina ta pochodzi z Madagaskaru, skąd została sprowadzona w 1928 roku. W regionie, w którym rośnie długość dnia jest zbliżona do długości nocy. Ponieważ kalanchoe blossfelda zakwita wówczas, gdy dzień jest krótszy od trzynastu godzin, w naszym klimacie kwiaty pojawiają się zazwyczaj w połowie lutego.

Kalanchoe blossfelda hodowane w naszych domach to łatwe w uprawie kwiaty doniczkowe. Dorastają one od około piętnastu do dwudziestu, a czasami nawet pięćdziesięciu centymetrów wysokości. Rozgałęziają się przy tym krzaczasto i mają osadzone naprzeciwlegle po dwa mięsiste, ładnie błyszczące liście. Do uprawy w doniczkach (na przykład na parapecie albo latem w ogrodzie lub na tarasie) nadają się przede wszystkim odmiany karłowe oraz odmiany średniowysokie. Żyworódka karłowa dorasta do kilkunastu centymetrów. Do średniowysokich zalicza się natomiast odmiany nieco wyższe, o pokroju kulistym i kwiatostanach wyrastających tuż nad liśćmi oraz odmiany o wzniesionych pędach, z kwiatostanami rosnącymi wysoko ponad liśćmi. Kalanchoe blossfeldiana to ciekawa propozycja na rośliny doniczkowe w domu czy w mieszkaniu.

Kalanchoe blossfelda ma baldachy złożone z małych gwiazdkowych kwiatów w kolorze białym, czerwonym, różowym, żółtym, pomarańczowym itd. Kiedy roślina przekwitnie, bardzo trudno doprowadzić ją do ponownego zawiązania pąków kwiatowych. Aby ponownie zakwitła w warunkach domowych potrzebuje przez cztery, pięć tygodni zacienienia w godzinach od siedemnastej po południu do ósmej rano i temperatury w granicach szesnastu stopni Celsjusza. Kwiat ten lubi miejsca ciepłe i suche, dlatego w mieszkaniu powinien mieć temperaturę pokojową. Potrzebuje też, szczególnie zimą, dużo światła, a podlewanie i nawożenie kalanchoe blossfelda musi być oszczędne. Zasilamy roślinę od maja do sierpnia nawozami do kaktusów i innych sukulentów. Wiosną warto ją przesadzić do nieco większej doniczki. Sprawdź także ten artykuł o uprawie żyworódki pierzastej.

Inne gatunki kalanchoe

Kalanchoe pinnata, znana też pod nazwami płodnolist kielichowy, płodnolist pierzasty, briofilum pierzaste i żyworódka pierzasta to w naturze półkrzew, dorastający do prawie dwóch metrów wysokości.  Gatunek ten jest często mylony, zwłaszcza w źródłach internetowych, z kalanchoe daigremontiana. Kalanchoe pinnata ma mięsiste, owalnosercowate liście z lekko pofałdowanymi brzegami, na których powstają maleńkie roślinki (rozmnóżki), które można ukorzenić sadząc w ziemi liść. Roślina ta pochodzi z Madagaskaru i jest bardzo inwazyjnym gatunkiem. Zebrane w szczytowe grona kwiaty kalanchoe pinnata są zielonkawopurpurowe, zwisające. Żyworódka pierzasta rośnie obecnie w tropikach obydwu półkul jako silnie rozrastający się chwast. Owocami tej rośliny są zrośnięte w dole mieszki. Kalanchoe pinnata hodowane w naszych domach to kwiaty doniczkowe, rosnące tylko w lekkiej przepuszczalnej ziemi. Rośliny te wymagają dobrze oświetlonego miejsca w domu lub na balkonie.

Z Madagaskaru pochodzi też, dorastająca do półtora metra wysokości kalanchoe daigremontiana. W domowej uprawie doniczkowej roślina ta osiąga wysokość od czterdziestu do osiemdziesięciu centymetrów wysokości. Kalanchoe daigremontiana to gatunek dość łatwy w uprawie. Jak wszystkie rośliny z rodzaju kalanchoe lubi ciepło oraz światło i nie znosi nadmiernych ilości wody.  Kalanchoe daigremontiana tworzy żyworodne potomstwo na brzegach liści. To właśnie z nich powstają nowe roślinki, często samoistnie się ukorzeniając.

Odmiany żyworódki o pełnych kwiatach znane są pod nazwą kalanchoe calandiva. Seria kalanchoe calandiva odznacza się wielobarwnymi egzemplarzami o małych pięknych kwiatach. Przykładem może być tu kalanchoe calandiva z gatunku kalanchoe blossfeldiana (odmiana leonardo). Seria ta jest bardzo dekoracyjna, ponieważ kalanchoe calandiva wyglądają w doniczkach jak małe bukiety złożone z delikatnych różyczek. A może zainteresuje cię także ten artykuł z przepisami na sok i nalewkę z żyworódki?

Jak dbać o kalanchoe?

Uprawa i pielęgnacja kalanchoe – na co zwrócić uwagę

Rodzaj kalanchoe obejmuje sukulenty, dlatego podlewanie tych roślin nie wymaga dużych ilości wody. Uprawiane latem na balkonie albo w ogrodzie (raczej jako kwiaty doniczkowe) należy chronić przed długotrwałymi opadami, dlatego we wrześniu lub październiku przenosimy je do dobrze wietrzonych szklarni albo innych jasnych pomieszczeń. Przyniesione do domu stawiamy na parapecie jasnego okna. Rośliny te lubią przepuszczalną ziemię próchniczną, zasobną w składniki pokarmowe, na przykład liściową, kompostową lub mieszankę złożoną z torfu i piasku. Kalanchoe produkowane na kwiat cięty mają w tym zakresie nieco większe wymagania niż kwiaty doniczkowe hodowane w domu. Każdemu bowiem stadium rozwoju odpowiada inny rodzaj gleby i inna pielęgnacja.

Uprawa i pielęgnacja kalanchoe wymaga nieco uwagi, ponieważ jest to roślina o specyficznych wymaganiach. Żyworódka to kwiat doniczkowy dnia krótkiego i z tego względu istnieje możliwość regulowania jej pory kwitnienia. Czynnikiem decydującym o tym terminie jest światło, którym możemy sterować. W zależności od odmiany optymalna długość dnia dla kalanchoe wynosi od dziesięciu do trzynastu godzin. By jednak roślina ta zawiązała kwiaty potrzebnych jest od piętnastu do czterdziestu dni krótkich. Zazwyczaj kalanchoe zakwitają po około jedenastu tygodniach od rozpoczęcia okresu krótkiego dnia. W warunkach domowych powstanie kwiatów w sposób zbliżony do naturalnego inicjuje zimą dziewięciogodzinny dzień światła utrzymywany przez okres dwudziestu dni.

Nie tylko termin, ale też intensywność wybarwienia kwiatów oraz ich ilość może być sterowana za pomocą światła. Jego brak powoduje bardzo słabe wybarwienie i nadmierne wydłużanie się pędów. Pielęgnacja kalanchoe wymaga też odpowiedniej temperatury, różnej dla różnych odmian. Zasadą jest, że podczas wzrostu roślinie tej powinno się zapewnić około dwudziestu stopni Celsjusza, natomiast przed wprowadzeniem w stan kwitnienia zimowego temperaturę trzeba zmniejszyć do około szesnastu, siedemnastu stopni. Warto wiedzieć, że w temperaturze poniżej dziesięciu stopni następuje zahamowanie wzrostu. Latem żyworódka kwitnie w temperaturze dochodzącej do trzydziestu stopni, a im dłuższy dzień i wyższa temperatura na rozwinięcie kwiatów potrzeba mniej dni krótkich. W czasie upałów należy roślinę zabezpieczyć przed przypaleniem liści.

Rozmnażanie kalanchoe

Kalanchoe można rozmnażać zarówno przez wysiew nasion, jak i wegetatywnie - poprzez ukorzenianie sadzonek liściowych lub pędowych. Niektóre gatunki, na przykład kalanchoe daigremontiana rozmnaża się poprzez żyworodne potomstwo. W specjalistycznych uprawach najbardziej rozpowszechnionym sposobem jest rozmnażanie z nasion, które wysiewa się zazwyczaj od połowy lutego do końca marca. Hodowla do czasu zakwitnięcia trwa wówczas do dziesięciu miesięcy. Po pięciu, sześciu tygodniach siewki są gotowe do pikowania, a po kolejnych siedmiu, ośmiu do sadzenia w doniczkach. 

W warunkach domowych stosuje się rozmnażanie wegetatywne z sadzonek liściowych lub wierzchołków pędów, ścinanych z roślin matecznych w maju, czerwcu i lipcu. Wykorzystujemy do tego wierzchołki usuwane w celu lepszego krzewienia się rośliny. Trzeba jednak wiedzieć, że według niektórych źródeł sadzonki dość trudno się ukorzeniają, a z kolei inne źródła mówią, że bardzo łatwo. Kwiaty doniczkowe uzyskane z liści rosną w początkowym okresie wolniej. Optymalna temperatura ukorzeniania wynosi około dwudziestu stopni Celsjusza. Ziemię do pikowania i przesadzania warto zdezynfekować, gdyż kalanchoe są wrażliwe na choroby grzybowe. Rozmnażanie wegetatywne z sadzonek pędowych można praktycznie przeprowadzać w ciągu całego roku, kierując się zaplanowanym terminem kwitnienia. Uprawa z sadzonek zajmuje od sześciu do ośmiu miesięcy. Kiedy sadzonki mają dwie lub trzy pary liści doświetlamy je tak, aby długość dnia wynosiła czternaście godzin. Ma to na celu rozrośnięcie się rośliny. Temperatura, w której utrzymuje się świeżo posadzone sadzonki powinna dochodzić do dwudziestu stopni Celsjusza.

Jeśli chcemy, by roślina zakwitła w okresie od stycznia do kwietnia następnego roku, sadzonki tniemy w lipcu/sierpniu. Zapewniamy im podlewanie w postaci spryskiwania wodą, by nie powodować gnicia pędów. Sadzonki ukorzenią się po około trzech tygodniach. Po ukorzenieniu się należy je przyciąć nad drugą parą liści. Do doniczek sadzimy je po około czterech kolejnych tygodniach.

Jak pielęgnować kalanchoe? Kalanchoe, szczególnie uprawiane w domu jako kwiaty doniczkowe, nie są odporne na choroby, dlatego ich pielęgnacja wymaga dużo troski. Wszelkie bowiem wahania temperatury, w szczególności przy dużej wilgotności podłoża, powodują opadanie liści. Z kolei niska temperatura otoczenia i duża wilgotność powietrza, na przykład w okresie jesiennym lub zimowym, jest przyczyną gnicia korzeni.  Sprzyja też rozwojowi choroby nazywanej korkowaceniem pędów i liści, która to choroba powoduje zahamowanie wzrostu rośliny. Żyworódki są też często atakowana przez mszyce, które żerują głównie na najmłodszych częściach pędów.

Kalanchoe atakują też choroby grzybowe, takie jak na przykład mączniak właściwy, tworzący na powierzchni liści białe plamy albo mączniak rzekomy objawiający się czarnymi plamami na pędach, czy też szara pleśń pojawiająca się przy zbyt niskiej temperaturze lub zgnilizna nasady pędów, którą powoduje grzyb rozwijający się w niskiej temperaturze i wysokiej wilgotności powietrza. Rozwój tych chorób może zahamować dezynfekcja podłoża i pojemników, a także spryskiwanie roślin odpowiednimi preparatami.

Kalanchoe w naturalnych warunkach kwitną zimą, ale w sprzedaży są dostępne niemal przez cały rok. Uprawa sterowana kalanchoe sprawia bowiem, że roślina ta kwitnie w różnym terminie. Przez cały okres wegetacji trzeba ją podlewać umiarkowanie. Kalanchoe potrzebuje też do rozwoju dużej ilości światła i ciepła. Latem możemy postawić doniczki w ogrodzie, na balkonie lub tarasie, zawsze w słońcu.  Kwiaty te mogą nawet stać na parapecie od strony południowej. Kalanchoe to ciekawa propozycja na rośliny doniczkowe w domu czy w mieszkaniu.

Literatura:

1. Augustyn M., Encyklopedia pielęgnacji. Rośliny pokojowe. Poznań 2006.
2. Chlebowski B., Mynett K., Kwiaciarstwo. Podręcznik dla techników ogrodniczych i policealnych studiów zawodowych. Warszawa 1985.
3. Haber Z., Doniczkowe rośliny ozdobne dla producentów i amatorów. Poznań 1991.
4. Podbielkowski Z., Słownik roślin użytkowych. Warszawa 1989.
5. Rośliny ozdobne. Warszawa 1987.
6. StrauВ F., Waechter D., Rośliny doniczkowe. Właściwa pielęgnacja. Fachowe porady. Ponad 140 gatunków. Warszawa 2005.
7. Ulanowski K., Rośliny doniczkowe. [brak miejsca i roku wydania].
8. Uprawa roślin ozdobnych. Podręcznik dla studentów akademii rolniczych. Warszawa 1984.