Kapusta - najpopularniejsze rośliny
-
Brokułrośliny jednoroczne warzywna warzywa kapustne
Brokuł jest łatwym w uprawie warzywem kapustnym o delikatnych w smaku pąkach kwiatowych. Podobnie jak u kalafiora, jadalne "róże" brokułu składają się z nierozwiniętych kwiatostanów. Uprawa we własnym ogrodzie pozwala na zbiór zawsze świeżych warzyw, ponieważ zebrane tuż przed kwitnieniem pąki nie dają się długo przechowywać.
roślina jednoroczna Trudność uprawy: średnia -
Kapusta warzywna kalafiorrośliny jednoroczne warzywna warzywa kapustne
Kalafior jest ulubioną odmianą kapusty warzywnej, ponieważ jego białe nierozwinięte pędy kwiatowe można przyrządzać w kuchni na różne sposoby. Zadomowiony na obszarze śródziemnomorskim, od XVI wieku rozprzestrzenił się po całej Europie. W uprawie istnieje wiele kultywarów kalafiora.
roślina jednoroczna Trudność uprawy: średnia -
Kapusta warzywna kalareparośliny dwuletnie warzywo kapustne
Kalarepa jest łatwym w uprawie, szybo rosnącym warzywem kapustnym. W zależności od odmiany oraz z zachowaniem odpowiednich terminów sadzenia, może zapewnić zbiory aż do późnej jesieni. W odróżnieniu od innych warzyw, bulwa pędowa kalarepy tworzy się nad ziemią, a nie w glebie.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia -
Kapusta rzepakrośliny dwuletnie do ogrodu użytkowa i ozdobna
Ze skrzyżowania w naturze kapusty warzywnej (Brassica oleracea) i kapusty właściwej (Brassica rapa) powstała kapusta rzepak, której odmiana jest jedną z najważniejszych obecnie uprawianych roślin oleistych. W ogrodzie rzepak może mieć zastosowanie jako roślina ozdobna albo zielony nawóz pod inne uprawy. W naszych warunkach sieje się przeważnie rzepak ozimy.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia -
Kapusta właściwa rzeparośliny dwuletnie warzywo warzywo rzepowate
Warzywo nazywane w skrócie rzepą jest podgatunkiem kapusty właściwej. Zgrubiały korzeń rzepy jest podobny w smaku do rzodkiewki. Do spożycia nadają się też młode liście. W drugim roku roślina rozwija drobne, złocistożółte kwiaty.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia
Kapusta - pozostałe rośliny
-
Kapusta brukiewrośliny dwuletnie warzywo warzywo rzepowate
Pochodząca prawdopodobnie ze Skandynawii brukiew jest korzeniową odmianą gatunku kapusta rzepak. W ciężkich czasach wojen brukiew zastępowała wiele produktów spożywczych. Warzywo jest łatwe w uprawie i zdrowe. W drugim roku tworzy pęd kwiatowy i rozwija drobne, żółte kwiaty.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia -
Kapusta warzywna brukselskarośliny dwuletnie warzywo kapustne
Brukselka jest odmianą kapusty warzywnej i powstała w ówczesnych Niderlandach Hiszpańskich, dzisiejszej Belgii. Ta kapusta tworzy mocną, ulistnioną łodygę, na której w kątach liści tworzą się małe główki - silnie skrócone pędy boczne. Pęd kwiatostanowy i drobne żółte kwiaty rozwijają się dopiero w drugim roku.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: łatwa -
Kapusta warzywna jarmużrośliny dwuletnie warzywo kapustne
Jarmuż jest jedną z odmian botanicznych kapusty warzywnej i jednocześnie jedną z najstarszych odmian użytkowych kapusty. Jest ceniony ze względu na swój unikatowy zestaw składników odżywczych. Niektóre kultywary jarmużu mogą pełnić rolę roślin dekoracyjnych w ogrodzie.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia -
Kapusta właściwa chińskarośliny dwuletnie warzywo kapustne
Pochodzący z Azji Wschodniej podgatunek kapusty właściwej znany jest u nas pod nazwą "pak choi", co z kantońskiego oznacza "białe warzywo". Kapusta chińska nie tworzy główek, a jedynie rozety liści z mięsistym ogonkiem. Jest rośliną dwuletnią, zakwita i tworzy nasiona w drugim roku.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: łatwa -
Kapusta warzywna włoskarośliny dwuletnie warzywo kapustne
Kapusta włoska jest odmianą botaniczną kapusty warzywnej, podobnie jak kapusta głowiasta, do której jest podobna. W odróżnieniu od niej ma jednak mocno pomarszczone liście o nierównej powierzchni. Kapusta włoska jest smaczna, delikatna i zawiera dużo składników odżywczych.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia -
Kapusta ozdobnarośliny dwuletnie rośliny dekoracyjne roślina do ogrodu
Znany od czasów starożytnych gatunek botaniczny kapusty warzywnej jest uprawiany na całym świecie w rozmaitych odmianach, jak na przykład kalafior, jarmuż albo brukselka. Z czasem powstały też formy ozdobne kapusty, których efektownie zabarwione i ukształtowane liście stanowią ozdobę ogrodowych rabat i tarasów, a nawet są wykorzystywane w wazonach jako "kwiaty" cięte.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia
-
Kalafior romanescorośliny jednoroczne warzywna warzywa kapustne
Kalafior romanesco jest odmianą kapusty warzywnej, która jest uprawiana w Europie od XVI wieku. Ponieważ był on wyhodowany i uprawiany pierwotnie w okolicach Rzymu, stąd nazwa " romanesco". Ten kalafior odznacza się zielonym kolorem, dużą zawartością witamin oraz niezwykłą formą nazywaną samopodobieństwem - kształt całości kwiatostanu jest podobny do elementów składowych.
roślina jednoroczna Trudność uprawy: średnia -
Kapusta sitowatarośliny jednoroczne warzywna warzywa kapustne
Kapusta sitowata znana potocznie jako musztardowiec, chińska musztarda albo kapusta sarepska jest rośliną jednoroczną ze znanej rodziny kapustowatych. Liście mogą być wykorzystywane jako warzywo, nasiona jako przyprawa, a cała roślina z żółtymi kwiatami ma również walory dekoracyjne. Do Polski przybyła dopiero w XIX wieku.
roślina jednoroczna Trudność uprawy: łatwa -
Kapusta warzywna głowiastarośliny dwuletnie warzywo kapustne
Kapusta głowiasta jest jedną z odmian kapusty warzywnej, podobnie jak kalafior, brokuł i wiele innych. Skrócony pęd rośliny razem z liśćmi tworzy głowę, która w zależności od formy może mieć różne wielkości, kolor i długość okresu wegetacji. Odmiany bardzo wczesne nadają się do zbioru po 50-55 dniach od wysadzenia rozsady, a późne wymagają aż 140-160 dni.
roślina dwuletnia Trudność uprawy: średnia
Zobacz inne kategorie roślin
Kapusta – odmiany, wysiew, pikowanie, sadzenie, uprawa
Kapusta jest popularnym warzywem w Polsce. Dzieli się na wiele różnych gatunków, które często przemycamy do naszej kuchni np. jako dodatek do głównego dania. Wśród najpopularniejszych wyróżnia się kapusta biała i czerwona, a także brukselka i kapusta pekińska. Jakie właściwości ma słynne warzywo? Czy surowa kapusta wykazuje działanie lecznicze lub zdrowotne? W jaki sposób ją uprawiać? Sprawdź najważniejsze informacje o kapuście.
Kapusta – najważniejsze rodzaje, właściwości i zastosowanie lecznicze
Najciekawsze odmiany kapusty, krok po kroku
Kapusta to popularne warzywo w Polsce. Mimo to najczęściej spotkać można u nas zaledwie cztery rodzaje kapusty. Najbardziej znana jest kapusta biała z charakterystyczną okrągłą główką. Powierzchnia kapusty zwykle jest biała, choć bywa też szarawo-zielona. Najsmaczniejsze są liście warzywa, które są słodkawe. Równie smaczna jest kapusta czerwona, którą chętnie dodajemy do różnorodnych potraw – zwłaszcza do dań obiadowych. Kapusta to pyszne i bardzo lubiane warzywo. Ciężko wyobrazić sobie wiele polskich dań bez kapusty, np. kapuśniak, pierogi z kapustą i grzybami, bigos czy kapustę z grochem. Dziś znamy ogromną ilość odmian kapusty, które różnią się od siebie nie tylko wyglądem, ale też okresem wegetacji, wielkością i kształtem główek oraz smakiem. Właśnie dlatego wybór odpowiedniej odmiany może mieć kluczowe znaczenie dla hodowli rośliny. Wśród najpopularniejszych odmian na szczególną uwagę zasługuje kilka z nich:
- Amager Polana – kapusta biała,
która uprawiana jest w gruncie. Z kulistej i nieco spłaszczonej główki odstają
smaczne liście. Kapustę można spożywać bezpośrednio albo przeznaczyć do różnych
potraw. Doskonale smakuje gotowana, ale też kiszona. Z odmiany Amager Polana
można również zrobić zdrowotny sok na różne dolegliwości.
-
Adson F1 – tylko jedna główka
potrafi ważyć ok. 6 kg. Odmiana powinna być zbierana od września do
października. Kapusta Adson F1 jest świetna do kwaszenia.
-
Bravo F1 – średnio wczesna
kapusta, której główka jest kulista lub delikatnie spłaszczona. Odmianę powinno
się zbierać ok. 2,5 miesiąca od posadzenia w ziemi.
-
Brunświcka – biała, o lekko
spłaszczonej główce. Odmiana jest plenna i późna. Kapusta może być spożywana
surowa. Nadaje się również do przyrządzania różnych dań obiadowych.
-
Ditmarska – wczesna odmiana, którą
powinno się sadzić w gruncie na początku kwietnia. To bardzo smaczna kapusta,
nadająca się do różnego rodzaju polskich potraw. Należy ją zebrać ok. półtora
miesiąca od posadzenia.
-
Fantazja F1 – wczesna odmiana
biała, którą powinno uprawiać się w gruncie lub pod osłonami. Najlepiej smakuje
na surowo. Warto pamiętać, że odmiana Fantazja F1 ma dużą tendencję do pękania
główek.
-
Haco – kapusta czerwona, której
liście są fioletowo-zielone. Odmiana uprawiana jest w gruncie. Kapustę poleca
się do bezpośredniego spożycia. Można ją również przechowywać. W
przeciwieństwie do poprzedniej odmiany Haco odporna jest na pękanie główek.
-
Kamienna głowa – ma kuliste,
zielone i duże główki. To późna odmiana, którą najlepiej spożywać na surowo.
Można też jednak używać kapusty w kuchni – wspaniale smakuje zwłaszcza kiszona.
Kamienna głowa to odmiana wrażliwa nawet na długotrwałą suszę.
- Korund F1 – biała kapusta, której główki są duże i zielone. Odmianę powinno się uprawiać w gruncie. Można spożywać ją bezpośrednio, a także przechowywać. To roślina tolerancyjna na wciornastki, a także mączniaka rzekomego i czerń krzyżowych.
Warto dodać, że do najpopularniejszych rodzajów kapusty zalicza się kapusta pekińska. Czasami pojawia się w polskich uprawach. Jej liście są lekko faliste, żyłkowane i owalne. Układają się w dużą, podłużną główkę. Liście kapusty są dwukolorowe. Od wewnętrznej strony są białe i twarde. Natomiast zewnętrzna ich część jest zielona oraz znacznie cieńsza. Liście kapusty pekińskiej są bardzo smaczne. Możesz jeść je zarówno na surowo, jak i w przetworzonej wersji (np. w formie surówki lub kapusty na ciepło). Wśród popularnych rodzajów kapusty wyróżnia się również brukselka. Główki tego warzywa wyglądają jak miniaturowe kapustki. Składają się na nie mocno przylegające do siebie, zielone liście. Brukselka rośnie zupełnie inaczej niż wymienione odmiany kapusty. Główki rosną bowiem na wzniesionej łodydze, która często może mierzyć nawet 100 cm wysokości. Brukselki mają lekko gorzki smak, który nie każdemu przypada do gustu. Niektórzy Polacy uwielbiają brukselkę. Inni kojarzą warzywo wyłącznie z niesmacznym jedzeniem ze szkolnej stołówki. Szkoda, ponieważ brukselka ma mnóstwo cennych właściwości zdrowotnych – zwłaszcza gotowana.
Wymagania hodowlane kapusty – wiedziałeś o tym wcześniej?
Kapusta biała jest jedną z roślin, które wspaniale czują się w polskim klimacie. To samo powiedzieć można o kapuście czerwonej. Kapuście niestraszne są spadki temperatury, nawet gdy będzie to -5 st. C. Nie musisz się zatem zamartwiać, że roślina zamarznie. Mimo wszystko najlepiej zadbać o podstawowe wymagania kapusty, aby mogła się prawidłowo rozwijać. Roślinie najlepiej służy temperatura ok. 15-18 st. C. Oczywiście nie jest jednoznaczne, że w takiej temperaturze roślina musi być uprawiana zawsze. W nieco wyższej lub niższej kapusta również może być hodowana. Trzeba jednak zdać sobie sprawę, że temperatura powyżej 30 st. C doprowadzić może do tego, że liście kapusty przestaną się zawijać. Co jeszcze wiadomo na temat uprawy kapusty? Oto kilka przydatnych wskazówek, o których warto wiedzieć:
- Biała kapusta nie ma wielkich wymagań, jeśli chodzi o podłoże. Z kolei czerwona ma ich już znacznie więcej. Jedna i druga najlepiej rosą w gliniastej ziemi, która będzie stale nawadniania.
- Czerwona kapusta potrzebuje żyznej gleby, najlepiej o wartości pH 6,2-7,7.
- Kapusta nie powinna być uprawiana na zbyt lekkiej lub zbyt szybko oddającej wilgoć glebie. W takiej ziemi uprawiać można jedynie wczesne odmiany kapusty. Takie warzywa nie potrzebują bowiem zbyt dużej ilości wody.
- Nie powinno się uprawiać kapusty białej w jednym miejscu dłużej niż przez 4 lata. Nie siej kapusty również tam, gdzie wcześniej posadzone były inne rośliny kapustne. Wszystko przez fakt, iż w ziemi często żyją różne szkodliwe insekty zagrażające kapuście.
- Mimo że uprawa kapusty głowiastej nie jest skomplikowana, należy pamiętać, że warzywo ma duże wymagania pokarmowe. Bardzo ważne jest zatem nawożenie kapusty. Po raz pierwszy powinno się przeprowadzić je przed sadzeniem. Dzięki temu kapusta będzie mogła pobrać takie składniki pokarmowe, jakie są jej potrzebne do rozwoju.
- Przed założeniem uprawy warto uzupełnić podłoże obornikiem. Dodać można również preparat z magnezem. Pamiętaj o tym, gdyż to na niedobór magnezu kapusta cierpi najczęściej.
- Zacznij uprawę kapusty od przygotowania rozsad w ogrzewanym pomieszczeniu. Jeśli chcesz hodować kapustę, którą można zbierać znacznie później, możesz zrobić to nawet z siewu. Najważniejsze, aby nasiona zostały dobrze zaprawione. To ważne, ponieważ uprawa wczesnych odmian wiąże się z narażeniem na różnego rodzaju choroby grzybowe.
- Prawidłowa rozsada trafi do podłoża wówczas, gdy będzie mieć ok. 10 cm wysokości. Powinna również składać się minimalnie z 4 liści. Kapusta dobrze znosi spadki temperatury, więc sadzenie można zacząć nawet w chłodzie.
- Kapusta ma duże wymagania co do nawadniania. Nie można więc zapominać o jej systematycznym podlewaniu. To ważne zwłaszcza na etapie wiązania głów. Dzięki regularnemu nawadnianiu liście kapusty będą jędrniejsze, a więc lepsze w smaku.
Właściwości i zastosowanie kapusty, krok po kroku
Uprawa kapusty pekińskiej – czy różni się od innych odmian kapusty?
Uprawa kapusty pekińskiej jest bardziej skomplikowana niż innych odmian kapusty. Pekińska pochodzi bowiem z Chin, gdzie klimat jest bardziej umiarkowany. Temperatury nie bywają ani ekstremalnie wysokie, ani niskie. Właśnie dlatego zaleca się siew kapusty późnym latem – tak, żeby mogła rozwijać się dopiero jesienią. Wówczas będzie mieć idealną temperaturę, mianowicie ok. 16-18 st. C. Wtedy też zawiązać się będą mogły główki. Co ważne, podczas kiełkowania będzie ok. 20 st. C lub więcej. Kapusta biała jest wieloletnia, a pekińska jednoroczna. Rozwijając się w zbyt wysokiej temperaturze, liście kapusty mogą wcale nie nadawać się do spożycia. Co jeszcze warto wiedzieć o hodowli kapusty pekińskiej? Zebraliśmy najważniejsze informacje w kilka ważnych punktów:
- Najlepiej uprawiać kapustę pekińską na żyznej glebie. Nie powinno się jednak uprawiać jej tam, gdzie przed kilkoma dni rozprowadzałeś nawóz. To może zaszkodzić hodowli.
- Ziemia dla kapusty pekińskiej powinna być wilgotna i z dostępem do światła słonecznego. Zaleca się sadzić warzywo w cichym miejscu, najlepiej dobrze osłoniętym od podmuchów wiatru.
- Nie uprawiaj kapusty pekińskiej na podłożu, które jest zbyt przepuszczalne. Warzywo ma bowiem duże wymagania, jeśli chodzi o nawadnianie. Najlepsze pH gleby dla pekińskiej wynosi od 6,5 do 7,5.
- Wiele osób uprawia kapustę pekińską jako poplon. Wszystko dlatego, że nasiona wysiewać można dopiero późnym latem. Oczywiście warto to robić, jednak nie w miejscu, gdzie wcześniej rosły inne warzywa kapustne. Roślinę uprawia się z siewu bezpośrednio do gruntu. Należy tylko uważać na szkodniki, które są typowe dla kapusty pekińskiej.
- Podobnie jak w przypadku kapusty białej, należy regularnie podlewać kapustę pekińską. Jedna i druga bardzo źle reaguje bowiem na brak wody.
- Roślina ma ogromne zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Właśnie dlatego warto pamiętać, aby systematycznie nawozić kapustę pekińską. Nawóz naturalny najprawdopodobniej nie wystarczy. Warto korzystać również z nawozów mineralnych, głównie z saletry amonowej. Właśnie azot jest bowiem najbardziej potrzebny kapuście pekińskiej.
Wartości odżywcze i właściwości zdrowotne kapusty
Kapusta ma wiele wartościowych witamin i substancji mineralnych. Nie muszą się jej obawiać nawet osoby z chorą wątrobą. To niskokaloryczne warzywo, które w 100 g ma jedynie 40 kcal. Znajduje się w kapuście bardzo dużo witaminy C, a także A, E, K i witaminy z grupy B. Sporo w niej siarki, która pozytywnie wpływa na kondycję skóry, włosów i paznokci. W kapuście jest też mnóstwo pożytecznych dla zdrowia witamin, takich jak potas, żelazo, magnez, wapń i kwas foliowy. Najwięcej dobroczynnych składników znajduje się w zielonych liściach kapusty. Pod żadnym pozorem więc ich nie wyrzucaj! Przyrządzisz z nich sok, surówkę lub smaczną zupę. Szczególnie pożyteczne zastosowanie ma pierwszy smakołyk, czyli sok z kapusty. Pijąc go, wzmocnić można odporność, a także zmniejszyć obrzęki wywołane przez zatrzymywanie się płynów w organizmie. Na co jeszcze pomaga sok kapuściany? Oto tylko kilka korzyści płynących z picia soku z kapusty:
- Sok z kapusty skutecznie pomaga na
wrzody żołądka. Wykorzystuje się go również na bóle reumatyczne. Na drugą
przypadłość idealnie sprawdzą się także okłady z liści.
-
Często mówi się o tym, że kapusta
wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Znajdują się w niej związki chemiczne,
takie jak indole. Według najnowszych badań naukowych są one skuteczne w
profilaktyce raka o podłożu hormonalnym, tj. jąder, prostaty, piersi lub
jajników.
-
Kapusta jest świetna również na
stawy, zwłaszcza w formie kompresu. To świetna wiadomość dla osób dotkniętych
artretyzmem. Wystarczy wziąć 3 duże liście, rozbić tłuczkiem i położyć na kilka
minut na grzejniku. Następnie ciepłe liście kładzie się na chorym stawie, owija
ręcznikiem i zostawia na ok. 15 minut. Kompresy powtarzać można wielokrotnie w
ciągu dnia. Mało tego, pomogą także np. na zwichnięcia.
-
Niektórzy traktują kapustę kiszoną
jako swoiste remedium na różne choroby. Traktują kiszoną kapustę jako swego
rodzaju antybiotyk, który zawiera dobroczynne enzymy
- Kapusta wspaniale reguluje pracę układu trawiennego. Podczas fermentacji wytwarza kwas askorbinowy, głównie dzięki bakteriom. Wytwarza również kwas mlekowy, który wspaniale oczyszcza przewód pokarmowy z bakterii gnilnych.
Kapusta jest popularnym warzywem w Polsce, zwłaszcza biała i czerwona. Dowiedz się, jak wygląda uprawa kapusty oraz jakie jest jej zastosowanie lecznicze.
Kapusta występująca pod różnymi postaciami to ważna roślina jadalna. Ważna z uwagi na dwie zasadnicze kwestie. Po pierwsze przyda się w każdej kuchni. Może być dodatkiem do zup, surówek i wielu innych potraw. Niezależnie od tego czy przepisy każą gotować, smażyć czy w grę wchodzi kiszenie kapusty. Po drugie wykazuje cenne właściwości lecznicze. Dlatego też opisujemy jak wygląda uprawa i pielęgnacja kapusty. Sprawdzamy jej wpływ na organizm oraz sposoby wykorzystania w kuchni.
Kapusta głowiasta i inne odmiany
Nazwą kapusta określa się rodzaj roślin zielnych należących do rodziny kapustowatych. Jest to dość liczna grupa, w jej skład wchodzi 38 gatunków. Naturalnym środowiskiem występowania większości z nich jest Europa. Najwięcej odmian, przeszło 21, w stanie dzikim rozwija się w rejonie Morza Śródziemnego. Pozostałe gatunki kapustowatych rosną w Azji, głównie na obszarach o umiarkowanym klimacie. Jeśli zaś chodzi o odmiany uprawne, spotyka się je na całym świecie. W naszym kraju dużą popularnością cieszy się kapusta biała, czerwona, pekińska oraz brukselka.
Kapustowate to rośliny jednoroczne, dwuletnie, pojawiają się wśród nich również półkrzewy. W zależności od odmiany mogą osiągać nawet dwa metry wysokości. Liście kapusty, choć różne ze względu na gatunki, mają wiele cech wspólnych. Praktycznie zawsze są mięsiste, pierzasto podzielone lub pojedyncze. Warto wiedzieć, że kapusta jest niskokaloryczna, 100 gramów rośliny to tylko 29-40 kalorii. Liście kapusty są źródłem składników mineralnych takich jak fosfor, siarka, potas, miedź, mangan, wapń. Ponadto zawierają kwas foliowy, żelazo oraz witaminę C, prowitaminę A, witaminy z grupy B, E, K i PP.
Kapusta biała – wymagania, uprawa, pielęgnacja
Chcąc korzystać z leczniczych właściwości kapusty, warto uprawiać ją samodzielnie. Najchętniej hodowane kapustowate maja bardzo podobne wymagania uprawowe, choć odmiana czerwona jest nieco bardziej kapryśna. Tu za ogólny przykład posłuży nam kapusta biała zwana tez głowiastą. Najbardziej lubi stanowiska nasłonecznione, osłonięte przed wiatrem i umiarkowanie wilgotne. Opisywana roślina nie toleruje ani przesuszenia ani nadmiaru wody. Najlepiej rozwija się w temperaturze 15-18°C, choć poradzi sobie w wyższych temperaturach.
Na jakiej ziemi kapusta biała rośnie najlepiej? Idealne są gleby gliniaste, średnio lub bardzo żyzne ze sporą zawartością azotu. Z całą pewnością uprawa kapusty nie powiedzie się na podłożach lekkich i szybko oddających wilgoć. Jeśli zaś chodzi o odczyn gleby, optymalne pH jest obojętne, wynoszące od 6,2 do 7,7. Kapustę sadzi się z rozsad a w jej pielęgnacji duże znaczenie odgrywa nawożenie. Jest to roślina wykazująca duże zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Nie można zapomnieć o jej podlewaniu. Szczególnie dużo wody potrzebuje w okresie zawiązywania głów. To tyle, jeśli chodzi o uprawę, przed nami przepisy na potrawy i leczenie kapustą.
Leczenie kapustą znane od dawna – sok z kiszonej kapusty
Kapusta zajmuje ważne miejsce w naszej kuchni. Wykorzystuje się ją, jako bazę bigosu, kapuśniaku czy kwaśnicy. Dzięki niej powstają klasyczne gołąbki, łazanki, surówki i sałatki. Większość z tych potraw można wykonać w wersji wegetariańskiej. Popularne jest też kiszenie kapusty. W ten sposób uzyskuje się zimowe zapasy bogate w witaminę C. Samo warzywo jak i sok z kiszonej kapusty wykazuje właściwości antywirusowe i antybakteryjne. Wzmacnia organizm, wspomaga leczenie anemii i jest lekarstwem na wrzody żołądka.
Często stosowanym, tradycyjnym zabiegiem są okłady z kapusty z wykorzystaniem soku lub liści. Zaleca się je w kilku sytuacjach. Kompresy pomagają uśmierzyć dolegliwości związane z poparzeniami skóry, ranami, odmrożeniami, ukąszeniami owadów czy stłuczeniami. Okłady z kapusty stosuje się również na obrzęki przy zwichnięciach i stanach zapalnych stawów. Uważa się też, że kompresy z wykorzystaniem tego warzywa sprawdzają się w walce z żylakami. Widać, więc, że mamy do czynienia z bardzo ważną rośliną i to pod różnymi względami. Warto, zatem zagospodarować miejsce w przydomowym ogródku i rozpocząć jej uprawę.
Zasmażana, kiszona, w postaci bigosu, surówki, modra, pekińska, a wreszcie brukselka pływająca w zupie warzywnej. Kapusta pojawia się na polskich stołach pod różną postacią. I słusznie, ponieważ jest bardzo odżywcza i niezwykle niskokaloryczna. Na dodatek można zrobić z niej mnóstwo różnych potraw. Na dodatek uprawa kapusty nie jest trudna, warto więc wytyczyć dla niej miejsce w swoim warzywniaku.
Kapusta biała, kapusta czerwona, kapusta pekińska, brukselka
Kapusta to bardzo pojemny rodzaj roślin. Podlega mu kilkadziesiąt gatunków, z których znaczna część jest jadalna i bardzo odżywcza. Do najbardziej popularnych należy oczywiście kapusta biała, czyli tak naprawdę kapusta warzywna, o białych lub lekko zielonych liściach, w Polsce dużą popularnością cieszy się także kapusta czerwona, zwana także modrą. Jednak to nie koniec, wybór roślin z rodzaju kapusta jest znacznie dłuższy. Na wielu talerzach ważne miejsce zajmuje brukselka, a podstawą wielu sałatek i surówek jest kapusta pekińska. Mało kto wie, że w zasadzie kapustą jest także kalafior, brokuł, jarmuż i rzepak. Kapusta głowiasta jednak wiedzie prym i stanowi konkurencję dla kapusty pekińskiej.
Kapusta i jej rodzaje
W Polsce w uprawie można spotkać cztery rodzaje. Najpowszechniejszą jest oczywiście warzywa kapusta biała, która wytwarza okrągłą, najczęściej bardzo zwartą główkę liści o gładkiej, szarawo-zielonej lub białej powierzchni. Liście są bardzo smaczne, mają lekko słodkawy smak. Warto wiedzieć, że późne odmiany kapusty są bardziej zbite, a ich liście pokrywa woskowaty nalot, odmiany wcześniejsze są bardziej luźne. Uprawa kapusty wczesnej nie różni się szczególnie od uprawy późnych odmian. Podobnie prezentuje się kapusta czerwona, z tym jednak zastrzeżeniem, że jej wymagania uprawne mogą być znacznie wyższe.
Kapusta pekińska
W uprawie czasami pojawia się także kapusta pekińska. Ma owalne, żyłkowane i lekko faliste liście, które układają się w podłużną, dość dużą główkę. Liście kapusty pekińskiej mają dwa kolory – ich wewnętrzna strona jest biała i twarda, zewnętrzna zielona i cieńsza. Kapusta pekińska bardzo często pojawia się w uprawie na całym świecie, a jej liście są bardzo smaczne, można je zjadać i na surowo, i na ciepło. Kapustę pekińską można przetwarzać na różne sałatki i surówki, podobnie smakują dania z białej kapusty.
Kapusta brukselska
Kolejnym warzywem z rodzaju kapusta, na które należy zwrócić uwagę jest kapusta brukselka. Jej główki mogą wyglądać jak małe kapustki, składają się z licznych zielonych liści, które dość ściśle do siebie przylegają. Brukselka rośnie inaczej niż wcześniej wymienione kapusty. Jej główki licznie rosną na wysokiej, wzniesionej łodydze, która ma od 50 do 100 cm wysokości. Kapusta brukselka ma dość charakterystyczny, lekko gorzki smak, w którym można wyczuć troszkę smaku jej bezpośredniego przodka – jarmużu. Kapusta głowista ma silną konkurencję nie tylko w postaci kapusty pekińskiej, ale także brukselki.
Uprawa kapusty głowiastej – wymagania
Kapusta biała to jedna z roślin, które idealnie czują się w naszych warunkach klimatycznych. Podobnie zresztą kapusta czerwona. Obie rośliny bardzo dobrze znoszą temperatury spadają do -5 stopni Celsjusza, więc nie należy się obawiać, że zmarzną w czasie wiosennego załamania się pogody.
Kapusta głowiasta - temperatura
Kapusty najlepiej rozwijają się w przedziale 15-18 stopni Celsjusza, nie oznacza to jednak, że uprawa kapusty głowiastej w wyższej lub niższej temperaturze będzie niemożliwa. Jeśli temperatura przekroczy 30 stopni Celsjusza, kapusta przestanie zawijać liście, które utworzą rozetę wokół zwiniętej wcześniej główki.
Kapusta biała - podłoże
Kapusta biała nie ma szczególnych wymagań siedliskowych, w przeciwieństwie do kapusty czerwonej. Obie preferują gleby gliniaste, które zatrzymują trochę wilgoci – mają dość duże zapotrzebowanie na wodę. Kapusta czerwona wymaga dość dużej żyzności gleb, kapuście białej wystarczy średni poziom. Dodatkowo warto wiedzieć, że rośliny powinny mieć zapewnione podłoże o poziomie pH w granicach 6,2-7,7. Nie powinno się uprawiać roślin na glebach zbyt lekkich, szybko oddających wilgoć. Na takim podłożu możliwa jest jedynie uprawa kapusty wczesnej, ponieważ te odmiany nie potrzebują zbyt wiele wody.
Kapusta biała - stanowisko w ogrodzie
Najważniejszym jednak warunkiem, który trzeba spełnić, by uprawa kapusty się udała, jest znalezienie jej dobrego stanowiska w ogrodzie. Nie może być uprawiana na tym samym miejscu dłużej niż 4 lata, na dodatek nie powinna być siana tam, gdzie wcześniej znajdowały się inne rośliny kapustne, a to ze względu na szkodniki, które często żyją w glebie. Biała kapusta to najpopularniejsza odmiana w ogrodzie.
Uprawa kapusty głowiastej
Uprawa kapusty nie jest wymagająca, jednak należy wiedzieć, że kapusta biała ma dość duże wymagania pokarmowe. Z tego względu najważniejszym zabiegiem w uprawie tego warzywa jest nawożenie. Pierwszy zabieg warto przeprowadzić jeszcze przed sadzeniem, aby kapusta mogła pobrać wszystkie składniki odżywcze, których potrzebuje. Dlatego jeszcze przez założeniem uprawy podłoże warto uzupełnić obornikiem i dodatkowo, preparatem magnezowym, ponieważ właśnie ze względu na niedobór tego pierwiastka kapusta biała cierpi najbardziej.
Uprawa kapusty wczesnej powinna zacząć się od przygotowania rozsad w ogrzewanym pomieszczeniu. Jednak uprawa kapusty o późniejszym terminie zbioru i dłuższej wegetacji jest możliwa nawet z siewu. Ważne, by nasiona były dobrze zaprawione, zwłaszcza uprawa kapusty wczesnej jest bowiem narażona na choroby grzybowe różnego rodzaju. Prawidłowa rozsada trafia do podłoża dopiero kiedy ma około 10 cm wysokości i składa się już z 4-6 liści. Można przeprowadzić sadzenie nawet, jeśli jest chłodno, ponieważ kapusta biała dość dobrze znosi spadki temperatur.
Kapusta ma bardzo duże wymagania wodne, dlatego nie można zapomnieć o jej podlewaniu. Zwłaszcza w czasie wiązania głów jest to bardzo istotne, by roślina miała dostatecznie dużo wody. Dzięki temu liście będą bardziej jędrne, a co za tym idzie – znacznie smaczniejsze.
Uprawa kapusty pekińskiej
Uprawa kapusty pekińskiej jest nieco bardziej skomplikowana. Kapusta pekińska pochodzi z Chin, gdzie klimat jest nieco bardziej umiarkowany, a temperatury nie są ekstremalnie niskie ani ekstremalnie wysokie.
Wymagania przy uprawie kapusty pekińskiej
Poleca się siać kapustę pekińską późnym latem, tak, by jej wzrost przypadał na jesień. Wtedy będzie miała zapewnioną odpowiednią temperaturę w granicach 16-18 stopni Celsjusza w czasie zawiązywania główek i ponad 20 stopni w czasie kiełkowania. W przeciwieństwie do swojej białej kuzynki, kapusta pekińska jest jednoroczna, a zbyt wysoka temperatura może sprawić, że bardzo szybko pójdzie w pęd kwiatostanowy, co oznacza, że jej liście nie będą się nadawały do spożycia. Warto zaprosić kapustę pekińską do swojego ogrodu, gdyż równa się ze smakiem kapusty białej. Najsmaczniejsza jest przede wszystkim młoda kapusta.
Podłoże dla kapusty pekińskiej
Uprawa kapusty pekińskiej najlepiej udaje się na żyznych glebach, ale warto wiedzieć, że roślina nie powinna być uprawiana w miejscach, gdzie przed kilkoma dniami był rozprowadzony nawóz. Lubi wilgotne gleby i dostęp promieni słonecznych, jednak powinna być sadzona w zacisznym miejscu, osłoniętym od wiatru. Nie powinna być uprawiana na podłożu zbyt przepuszczalnym, ponieważ ma dość duże wymagania wodne. Najlepsze pH do jej rozwoju to od 6,5 do 7,5.
Uprawa kapusty pekińskiej
Kapusta pekińska najczęściej uprawiana jest jako poplon. Dzieje się tak, ponieważ jej nasiona wysiewa się dopiero późnym latem. Uprawa kapusty tego rodzaju jako poplonu udaje się w zasadzie po wszystkich innych warzywach, jednak nie powinna być tam, gdzie wcześniej rosły inne warzywa kapustne. Kapusta pekińska jest dość podatna na typowe szkodniki kapusty, warto więc zachować ostrożność. Roślina jest uprawiana z siewu wprost do gruntu.
Oczywiście najważniejszym zabiegiem, który należy regularnie przeprowadzać, jest podlewanie plantacji. Kapusta pekińska źle reaguje na braki wody, zwłaszcza w okresie zawiązywania główek, warto więc wtedy codziennie podawać jej wodę w małych ilościach.
Ponieważ roślina ma dość duże zapotrzebowania na składniki odżywcze, należy pamiętać o tym, by regularnie nawozić uprawę. Przede wszystkim uprawa kapusty tego rodzaju może wiązać się z koniecznością stosowania nie tylko nawozu naturalnego, którego dawkę należy rozprowadzić po podłożu już na rok przed sianem kapusty, ale także nawozów mineralnych. Pogłównie rozprowadza się przede wszystkim saletrę amonową, ponieważ to właśnie związków azotu najbardziej potrzebuje roślina.
Uprawa kapusty brukselki - wymagania
Kapusta brukselka, zwana także po prostu brukselką, świetnie sprawdza się w naszych warunkach klimatycznych. W zasadzie brukselka wręcz lubi chłodną temperaturę, dlatego można sadzić ją bardzo wcześnie. W okresie zawiązywania główek brukselka mogłaby mieć 12 stopni Celsjusza przez cały czas. Oczywiście rozwija się także w wyższych temperaturach, jednak znacznie lepiej czuje się w niższych. Jak wszystkie kapusty, tak i brukselka ma dość duże wymagania glebowe. Nie lubi braku wody, jednak źle znosi także jej nadmiar.
Najważniejszym warunkiem, jaki należy spełnić w czasie uprawy brukselki jest odpowiedni poziom żyzności gleby. Roślina lubi mieć zasobne podłoże, ponieważ ma ogromne wymagania mineralne. Dlatego jeśli planujesz założyć uprawę brukselki, już na rok wcześniej powinieneś rozprowadzić po stanowisku nawóz naturalny i nieco nawozów mineralnych.
Brukselka – pielęgnacja i uprawa
Brukselka powinna być także nawożona mineralnie już pogłównie, warto jednak uważać w tym czasie na zawartość azotu, ponieważ roślina ma tendencję do kumulowania go w liściach. Uprawiając brukselkę z rozsady mamy największe szanse na otrzymanie pięknych, wysokich roślin. Sadząc je w ogrodzie należy jednak pamiętać, że nie mogą być zbyt blisko siebie – stanowią dużą konkurencję i w większym zagęszczeniu po prostu główki będą znacznie mniejsze i bardziej nierówne.
Dodatkowo należy pamiętać, że brukselka to roślina dla naprawdę cierpliwych. Jej rozsady wysadza się na stałe miejsce już w kwietniu, ale główkami możemy cieszyć się dopiero w październiku. Wcześniej nie są dojrzałe i nie nadają się do spożycia. Jeśli zauważysz, że główek jest niewiele i mają małe rozmiary, koniecznie usuń chociaż część górnych liści, może okazać się, że to one zasłaniają roślinie dostęp do słońca i zahamowują rozwój rośliny. Nie należy jednak usunąć ich wszystkich, ponieważ może spowodować to obniżenie odporności roślin na zimno.