Kawowiec - opis, występowanie, wymagania, uprawa, porady

Kawowiec (Coffea arabica) - wiecznie zielony krzew

Kawowiec to aż 104 gatunki. Większość kawowców pochodzi z Afryki, jednak kilka odmian rośnie jedynie w Azji. Kawowiec ma naprzemianległe liście, niektóre z nich są pofałdowane i mają spiczaste końce. Kwitnie na biały kolor, w zależności od odmiany każdy kwiat może być rozmieszczony pojedynczo, mogą też być skupione w kwiatostany osadzone u nasady liści. Owoce kawowca są spłaszczone o czerwonym kolorze.

Krzewy tej rośliny osiągają nawet 2 metry wysokości i potrzebują wiele miejsca do wzrostu. Kawa parzona z ziaren tego drzewa jest najpopularniejszym napojem uwielbianym przez miliony ludzi. Najczęściej sadzona z krzewów uprawnych jest arabica, a zaraz po niej robusta. Ziarna coffea arabici są w Polsce najchętniej wybierane i to z nich powstaje ulubiona kawa milionów Polaków.

Wymagania i uprawa kawowca w doniczce

Drzewo kawowe jest rośliną ciepłolubną, dlatego ma dość duże wymagania, które należy mu zapewnić, żeby mógł rosnąć. Wybierając dla niego miejsce, należy pamiętać, że lubi światło, ale nie jest wytrzymały na przeciągi, dlatego miejsce przy często otwieranym oknie, nie będzie dla niego korzystne. Żeby zapewnić mu optymalne warunki do wzrostu, należy zadbać o to, żeby w miejscu jego uprawy, temperatura była zawsze powyżej 15 C.

Drzewko kawowe ma podobne wymagania jak piękna Alstremeria, która nadaje się do uprawy na tarasach, jednak zdecydowanie wymaga osłonięcia od wiatru czy nadmiernego słońca. Obydwie rośliny są warte zainteresowania z uwagi na swoją wyjątkowość. Alstemeria nie jest tak wysoka, jak coffea arabica i osiąga maksymalnie 100 cm wzrostu, jednak podczas kwitnienia niebywale bogato. Najczęściej komponowana jest z komarzycą (plektrantus), z którą tworzy niebywale efektowny duet.

Do uprawy kawowca, najlepiej wybrać ziemię do cytrusów, jednak przy odpowiednim nawożeniu poradzi sobie w zwykłej ziemi do kwiatów. Trzeba pamiętać, że lubi stale wilgotną ziemię, jednak bez nadmiernego przelewania. Sporym utrudnieniem może okazać się zdobycie świeżego nasiona kawy, które powinno być zerwane prosto z drzewa. Każde z takich nasion należy moczyć przez 24 h przed posadzeniem. Nasionko wkładamy do niewielkiej doniczki wypełnionej ziemią i przykrywamy je na około 1-2 cm ziemią, nie ubijając zbyt mocno. Na pierwsze siewki kawowca czeka się dość długo. Zazwyczaj wschodzą dopiero po około 3 miesiącach i są dość wymagające, bo potrzebują temperatury powyżej 20 C.

Gdy siewki trochę podrosną, można przesadzić je do trochę większej doniczki, ale ciągle należy pamiętać o tym, że roślina nie lubi zmian temperatury i przeciągów. W warunkach domowych kawowiec zakwita dopiero około 5 roku. W niektórych przypadkach nie dochodzi do tego wcale. Początek kwitnienia ma miejsce wczesną wiosną, a kończy się dopiero latem. Kwiat drzewka kawowego ma ciekawy i przyjemny zapach i zazwyczaj jest koloru białego lub kremowego.

Drzewko kawowe jest rośliną samopylną, co znacznie upraszcza proces zapylania i otrzymywania owoców w domowych warunkach. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł z przepisami na nalewkę kawową na spirytusie.

Porady i ciekawostki związane z domową uprawą kawowca

Coffea arabica należy do grupy roślin, która lubi mieć zbytą bryłę korzeniową. Oznacza to nie mniej i nie więcej niż to, że podczas przesadzania należy zatroszczyć się o doniczkę odpowiednich rozmiarów. Nie może być ona zbyt duża, bo roślina zacznie chorować i może zacząć gubić liście. Nie przesadzamy również kawowca do zbyt małej doniczki, która uniemożliwi rozwój systemu korzeniowego. Proces przesadzania powtarzamy co dwa lata, aż do końcowego wzrostu rośliny.

Jeśli zależy nam na szybkim wzroście i owocowaniu, trzeba zastanowić się nad zakupem rośliny w sklepie. Wybór odpowiednio dużej sadzonki zaoszczędzi sporo czasu. Szybsze owocowanie to skrócony czas oczekiwania na ulubiony czarny napój. Choć pasjonatów nie odstraszy nic i cierpliwie poczekają, aż ich pierwsza domowa kawa będzie możliwa do zaparzenia. Do odpowiedniego wzrostu należy wybrać miejsce, w którym roślina będzie mogła się rozwijać. Z uwagi na swoje spore rozmiary, trzeba liczyć się z tym, że będzie potrzebowała sporo miejsca. Jednak można wybrać taki gatunek, który gwarantuje niższy wzrost rośliny.

Latem coffea arabica może stanowić ozdobę balkonu lub tarasu, jednak należy pamiętać o tym, żeby nie wystawiać jej, na bezpośrednie działanie promieni słonecznych i może być uprawiana tylko w doniczce. Liście kawowca są bardzo wrażliwe i mimo iż lubi jasne pomieszczenia, to ostre słońce może mu zaszkodzić.

Kupując drzewko kawowe, należy zwrócić szczególną uwagę na miejsce jego zakupu. Sadzonki w marketach kuszą najczęściej niską ceną, jednak trzeba liczyć się z tym, że przechowywane są w nieodpowiednich warunkach i po przeniesieniu do domu, mogą zacząć chorować. W marketach rośliny narażone są na wirusy, bakterie i grzyby, które mogą atakować ich system korzeniowy czy też liście. Najpopularniejszą chorobą kawowca jest rdza kawowa, objawiająca się pomarańczowym nalotem na dolnej stronie liści. Niestety roślina zaatakowana tą chorobą jest praktycznie spisana na straty.

W przypadku kawowca uprawianego w domu częstym problem jest brązowienie liści. Może ono mieć kilka przyczyn oprócz chorób. Brązowienie liści może być spowodowane zmianą miejsca, zbyt małym naświetleniem pomieszczenia. Żeby wzmocnić roślinę, która przeżywa szok po zmianie miejsca, warto zasilić ją wyciągiem z grapefruita i uzbroić się w cierpliwość. Zazwyczaj po jakimś czasie, drzewo kawowe przyzwyczaja się do nowego otoczenia i zaczyna bujnie rosnąć.