Koniczyna łąkowa

Koniczyna czerwona - występowanie, zastosowanie, porady

Koniczyna czerwona to zaskakująco ciekawa roślina. Najczęściej kojarzy nam się z sielskimi widokami ukwieconych łąk, czasami jest uciążliwym chwastem. Nie zdajemy sobie jednakże sprawy z tego, że to naprawdę wyjątkowa roślina o niezwykłych właściwościach. Dowiedz się, jakie działanie ma koniczyna czerwona.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach miododajnych.

Koniczyna czerwona Trifolium pratense – kilka słów o gatunku

Koniczyna czerwona, a właściwie koniczyna łąkowa, to roślina wieloletnia i zimotrwała. Na pewno każdy ją zna – chętnie porasta łąki, przydroża i często pojawia się w ogrodzie jako chwast. Rośnie bardzo szybko, w ciągu kilku tygodni osiąga około 60 cm wysokości. Wytwarza wzniesiona łodygę o wielu rozgałęzieniach, na których pojawiają się liście – drobne, składające się z trzech mniejszych listków. Niewielki procent liści ma cztery listki, ale zdarza się to tak rzadko, że uznano, że takie właśnie przynoszą szczęście.

Koniczyna jest mocno ukorzeniona. Ma palowy korzeń, który trudno jest usunąć mechanicznie podczas pielenia, jest naprawdę uciążliwym chwastem. Na uwagę zasługują także kwiatostany koniczyny. Kwiat to okrągła puszysta kuleczka, która składa się z drobnych motylkowych rurek. Owocem jest strąk z jednym nasionkiem, który pojawia się po zapyleniu. Koniczyna łąkowa kwitnie od maja do września, wegetację zaczyna bardzo wcześnie, bo mniej więcej w okolicy marca.

Koniczyna jest rośliną miododajną. Jednakże nie jest przydatna dla pszczelarzy. Ma dość duże kwiaty, zbyt długie, by mogły z nich pobrać miód pszczoły. Koniczyna łąkowa jest zapylana przez trzmiele, pszczoły chętniej stołują się na kuzynce tego gatunku – koniczynie białej (rozesłanej).

Koniczyna czerwona – działanie i zastosowanie

Koniczyna czerwona do picia, czyli właściwości zdrowotne

W medycynie ludowej koniczyna czerwona znajdowała zastosowania głównie jako środek moczopędny i wykrztuśny. W nowoczesnych badaniach odkryto, że jest to prawda. Okazało się, że zawiera ona wiele dobroczynnych składników: glikozydy fenolowe, izoflawony, flawonoidy, salicylany kumaryny i kwasy mineralne.

Najważniejsze okazały się izoflawony. To substancje budową przypominające estrogeny, czyli hormony żeńskie. Od tego momentu koniczyna czerwona, a raczej wyciąg z niej zaczął służyć do łagodzenia objawów menopauzy. Działanie jest naprawdę szerokie – koniczyna uspokaja, zmniejsza uderzenia gorąca i poty. Można przygotowywać z niej napar do picia, susz kupuje się w sklepie ogrodniczym lub przygotowuje samodzielnie po zebraniu kwitnących roślin w okresie od maja do czerwca. Kwiat ma najwięcej dobroczynnych składników, ma działanie pobudzające apetyt i usprawniające pracę układu trawiennego.

Okazuje się także, że napar z czerwonej koniczyny jest bogatym źródłem witamin A, B, C, E i prowitaminy P. Zawiera także wiele mikroelementów, takich jak wapń, żelazo, magnez, potas, fosfor i selen. Niewielkie ilości garbników przyczyniają się do tego, że wyciąg lub herbata z czerwonej koniczyny ma delikatne działanie uspokajające układ trawiennych w czasie zatruć i biegunek. Chociaż właściwości są tak szerokie, a opinie dobre, warto zachować ostrożność. Dawkowanie naparu należy ustalić z lekarzem lub farmaceutą. I chociaż herbata z czerwonej koniczyny nie powoduje alergii, powinny unikać jej kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią. Cena suszu to kilkanaście złotych za 100 g. Sprawdź także ten artykuł z przeglądem roślin miododajnych.

Koniczyna łąkowa (Trifolium pratense) – zastosowanie w rolnictwie

Koniczyna czerwona nie jest jednakże uprawiana wyłącznie ze względu na swoje właściwości prozdrowotne. To ważna roślina uprawna, zaraz po lucernie najczęściej uprawiana roślina motylkowa. Koniczyna stanowi wartościową paszę dla zwierząt. Jest wysokobiałkowa, naturalna i treściwa, zawiera składniki mineralne konieczne dla bydła. Dlatego wysiewa się ją na pastwiskach (na przykład w mieszankach z trawami) lub na polach na suchą masę. Z 1 ha można uzyskać aż 16 ton wartościowej paszy dla zwierząt!

Jednakże to nie wszystko. Nie można zapomnieć, że koniczyna łąkowa to roślina o rozłożystym, głębokim układzie korzeni. Dzięki temu wysiewa się ją na ciężkich glebach, by ulepszyć ich strukturę. Dodatkowo dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi na korzeniach, koniczyna asymiluje azot z powietrza. To sprawia, że wysianie jej na poplon na zieloną masę może sprawić, że nie trzeba będzie stosować nawożenia obornikiem. To ogromna oszczędność dla rolników. Koniczyna zbiera także dobre opinie jako przedplon.

Koniczyna czerwona (Trifolium pratense) – siew i uprawa

Koniczyna czerwona – siew

Cena 1 kg nasion koniczyny to koszt około 30-40 zł. Dawkowanie to 6-10 kg na 1 ha. Jest to dość gęsto, ale koniczyna nie potrzebuje szczególnie dużo miejsca. Po wysiewie można przeprowadzić bronowanie. Koniczynę można wysiewać przez cały sezon, jednakże najlepiej zrobić to wczesną wiosną lub jesienią.

Koniczyny lubią gleby wapienne i obojętny lub lekko zasadowy odczyn pH. Lubią gleby zasobne w fosfor i potas. Warto wiedzieć, że koniczyna jest wrażliwa na wilgoć. Rośnie głownie na terenach o wysokich opadach, więc w czasie suszy należy ją podlewać. Nie będzie się rozwijać na stanowiskach mocno zacienionych.

Uprawa koniczyny czerwonej

Uprawa koniczyny czerwonej równie dobrze obędzie się bez większych zabiegów pielęgnacyjnych. Wszystko jednakże zależy od celu uprawy. Na nasiona i na zieloną masę warto zadbać o nawożenie uprawy. Dwa razy w sezonie warto wysiać na pole nawóz fosforowo-potasowy. Jednakże nie jest to konieczne, tak jak nawadnianie. Koniczyna lubi wilgotne podłoże, a jednak nie zawsze warto ją podlewać. Trudno mówić o nawadnianiu na wielohektarowych polach lub łąkach. Na pastwiskach zazwyczaj ma dość dobry mikroklimat ze względu na obecność innych roślin i dobrze się sprawdza.

Jeśli nie chcesz, by koniczyna się rozprzestrzeniła na inne uprawy, nie dopuść do wytworzenia się nasion. Należy ją kosić lub wypasać przed zawiązaniem się strąków. Nasiona koniczyny czerwonej mogą być przetransportowane przez zwierzęta, ponieważ przechodzą przez układ trawienny i nie tracą zdolności do kiełkowania.