Koper ogrodowy

Koper ogrodowy - charakterystyka, uprawa, odmiany, wykorzystanie

Nie ma osoby, która nie znałaby kopru ogrodowego. To roślina bardzo lubiana i chętnie wysiewana przez osoby, które uprawiają w swoich ogrodach warzywa. Jednak nie tylko tam pojawia się koper ogrodowy. Bardzo często jego nasiona przenoszone są przez wiatr i kiełkują nawet pomiędzy kwiatami rabatowymi. Koper oprócz walorów zapachowych ma też duże walory smakowe i wykorzystywany jest jako dodatek do wielu potraw. Kwiaty kopru ogrodowego mają również walory estetyczne i często pojawiają się w fantazyjnych bukietach w stylu wiejskim, które zdobią stoły biesiadników. Ich niewątpliwym atutem jest trwałość i ciekawy wygląd zachowany nawet po zasuszeniu.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o przyprawach.

Różnice między koprem ogrodowym a koprem włoskim

Koper ogrodowy (Anethum graveolens ) należy do rodziny selerowatych. Jest uprawiany na całym świecie, jako dodatek do potraw. Koper ma długa cienką łodygę o silnym aromatycznym zapachu. Osiąga nawet metr wysokości i posiada rozgałęzienia. Liście są pierzaste gdzieniegdzie nitkowate. Kwiaty kopru są żółte złożone z baldach. Koper wytwarza owoce, które są spłaszczone i zawierają rozłupki o długości do 5 mm.

Wiele osób myli te dwie rośliny, używając obydwu nazw jako zamienników. To spory błąd, ponieważ koper ogrodowy znacznie różni się od kopru włoskiego. Koper ogrodowy to roślina zielna, która wytwarza korzeń palowy.

Koper włoski inaczej fenkuł może osiągać nawet 2 metry wysokości i w przeciwieństwie do jednorocznego koperku, jest rośliną dwuletnią. Wytwarza korzeń palowy i cebulę nadziemną z rozległymi rozgałęzionymi liśćmi w pierwszym roku, a w drugim wytwarza 2-metrowe pędy zakończone kwiatostanem. Owoce kopru włoskiego są o wiele większe niż kopru ogrodowego, ponieważ osiągają nawet 12 mm długości. Koper włoski ma anyżkowy posmak, natomiast anethum graveolens charakteryzuje się słodkawym smakiem.

Zastosowanie kopru włoskiego

Koper włoski często mylony z koprem ogrodowym jest niezwykle popularną przyprawą. Liście kopru dodaje się do ziemniaków, sałatek, zup, farszów do jaj, do ryb i wielu innych potraw.

Pędy kopru i baldachy wykorzystywane są do kiszenia ogórków i papryki. Często pojawiają się również jako składnik octu ziołowego. Owoce kopru używane są do marynat i do kapusty kiszonej. Często dodaje się je również do zup, sałatek sosów. Niektórzy przygotowują z nich likiery lub nalewki.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że koper włoski jest również rośliną leczniczą. Każda z części rośliny zawiera olejek eteryczny, karwon, felandren, limonen, flawonoidy i kumaryny. W koprze znaleźć można również sole mineralne, wapń, żelazo i fosfor, a także witaminy A, C, D, E, K, witaminy z grupy B i H.

W medycynie naturalnej często stosuje się napary z liści lub nasion kopru, które mają działanie uspokajające, obniżające ciśnienie krwi i mają dobroczynne działanie na proces trawienia. U mniejszych dzieci, napar z kopru stosuje się jako lek zapobiegający kolce i wzdęciom. Dorośli często piją napar z kopru, aby pozbyć się nieprzyjemnego zapachu z ust.

Dobrą informacją może być to, że koper jest niezwykle łatwy do przechowywania. Jego właściwości odżywcze zachowane są zarówno po ususzeniu, jak i po zamrożeniu.

Z ekstraktu z kopru włoskiego powstają również kosmetyki, które mają dobroczynne działanie na stan skóry.

Uprawa kopru ogrodowego

Uprawa kopru jest niezwykle łatwa. Koper to roślina jednoroczna, którą wysiewa się wiosną bezpośrednio do gruntu, można przeprowadzić również sadzenie z rozsad. Jeśli chcemy mieć ciągle świeży koper, można go dosiewać przez całe lato, aż do jesieni. Koper lubi ciepłe i osłonięte od wiatru stanowiska. Gleba powinna być żyzna i lekko wilgotna. Koper ogrodowy jest odporny na szkodniki i choroby.

Jeśli zastanawiasz się jak sadzić koper, to możliwe jest również sadzenia z rozsad. Siejąc nasiona bezpośrednio do gruntu, powinniśmy zachować odległość 20-30 cm między rzędami. Sadzenie z rozsad powinno odbywać się od czerwca do lipca.

Wysiewając koper co kilka tygodni mamy zawsze dostęp do młodych pędów tej rośliny. To ile rośnie koper, zależy głównie od czynników zewnętrznych, jednak po 3-4 tygodniach od wysiewu możemy cieszyć się zbiorami świeżych liści kopru ogromne walory smakowe.

Plusem tej rośliny jest niewątpliwa łatwość, z jaką jest on uprawiany. Przez swoją odporność na choroby i szkodniki, nie wymaga większego zaangażowania, oprócz ewentualnego podlewania w bardzo suchych okresach i oczyszczania rządków kopru z chwastów, które mogłyby zaburzyć jego wzrost. Dodatkowym atutem jest to, że nasiona, które pojawiają się na przekwitłych kwiatach, są łatwe do zbierania i można je wykorzystać do wysiania roślin w następnym roku. Kupując koper raz, możemy go mieć u siebie w warzywniku na długie lata, wystarczy tylko poświęcić trochę czasu na zbiory nasion. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat kopru włoskiego?

Właściwości i zastosowanie kopru ogrodowego

Nasiona kopru ogrodowego podobnie jak nasiona kopru włoskiego mają właściwości lecznicze. Mają działanie wiatropędne, zmniejszają napięcie mięśni gładkich, mają działanie przeciwskurczowe. Wykorzystywane są również w walce z bakteriami, grzybami i pleśnią.

Anethum graveolens to wspaniały dodatek do różnego rodzaju dań. Podobnie jak kwiaty kopru włoskiego, tak też kwiaty kopru ogrodowego używane są do przygotowania wszelkiego rodzaju kiszonek, tak ukochanych przez Polaków. Często stanowi również fantastyczną dekorację dań obiadowych i sałatek.

Może być przechowywany w szczelnym pojemniku w formie suszonej, ale również może zostać zamrożony. Przed zamrożeniem wystarczy go drobno pokroić i zamknąć w niewielkim pojemniku. Suszony koper najczęściej dodawany jest do zup i sosów, mrożony natomiast może zostać dodany do zimowych sałatek.

Odmiany kopru ogrodowego

W Polsce dostępnych jest kilka odmian kopru ogrodowego. Najwcześniejsze odmiany to:

• Lukullus o delikatnych drobnych listkach,
• Turkus to odmiana z większymi liśćmi z woskowym nalotem. Wykorzystywany jest głównie do produkcji kiszonek

Trochę późniejsze jednak równie warte uwagi odmiany kopru to:

• Ambrozja główną cechą tej odmiany jest duża zawartość olejków eterycznych, nadaje się do spożywania na świeżo, a także do suszenia.
• Amat to odmiana nadająca się zarówno do kwaszenia, jak i spożywania na surowo.

Jednak najpopularniejszą odmianą jest Szmaragd, który cechuje się wysoką płynnością, i jest odporny na suszę.