Kostrzewa

Kostrzewa - charakterystyka, uprawa, pielęgnacja, porady

Kostrzewa zdominowała polskie ogrody skalne i kompozycje z traw ozdobnych. Nic dziwnego, to jedna z najciekawszych i najbardziej oryginalnych traw. Wyróżnia się przede wszystkim kolorem, ale jej cieniutkie, rozkładające się promieniście źdźbła także mają bardzo wiele uroku i zasługują na uwagę. Kostrzewa to trawa ozdobna o stosunkowo niewielkich wymaganiach. Dowiedz się, jak ją pielęgnować, by zachwycała w ogrodzie.

Kostrzewa – trawa ozdobna o wielu obliczach

Kostrzewa (Festuca) to rodzaj roślin, który należy do rodziny wiechlinowatych. Jak wszyscy przedstawiciele z tej rodziny, jest to rosnąca w kępach trawa. Do rodzaju należy około 450 gatunków (chociaż niektórzy botanicy chcą do niego przypisać aż 650 gatunków), z których wiele ma znaczenie gospodarcze lub dekoracyjne. Jest to typowa roślina strefy klimatu umiarkowanego i pojawia się na całym świecie.

Spośród tak wielu gatunków, aż 30 kostrzew rośnie dziko w Polsce. Najczęściej można spotkać kostrzewę siną (popielatą), piaskową i górską. W Karpatach pojawia się gdzieniegdzie kostrzewa karpacka, a w całym kraju na łąkach i pastwiskach można dojrzeć kostrzewę łąkową i czerwoną. Niektóre z tych gatunków mają znaczenie gospodarcze i pastwiskowe. Inne uprawia się ze względu na ich walory dekoracyjne.

W tym celu najczęściej kupowana jest kostrzewa sina (Festuca glauca), ale do uprawy w ogrodzie czy w doniczce wybierane są jeszcze inne gatunki, jak kostrzewa ametystowa czy kostrzewa olbrzymia. Inne gatunki ozdobne, jak chociażby pochodząca z Andów kostrzewa Maire’a są mniej dostępne w Polsce.

Kostrzewa do uprawy w ogrodzie – gatunki i odmiany

Kostrzewa sina jest bezsprzecznie najbardziej popularnym gatunkiem tej wyjątkowej trawy ozdobnej. Jak sama nazwa na to wskazuje, ma sine, czyli niebieskawe liście i to one najbardziej zwracają uwagę na roślinę. Roślina osiąga wysokość jedynie 30 cm i tworzy kuliste kępy. Jej źdźbła są proste, wąskie i mocno zaostrzone na końcach, mają właśnie swój wspaniały kolor. Kostrzewa sina idealnie sprawdza się w uprawie w doniczce. Ma wiele odmian, które mogą nieznacznie różnić się odcieniem czy długością liści:

• ‘Elijah Blue’,
• ‘Silberreiher’,
• ‘Azurit’,
• ‘Blauglut’.

Na uwagę zasługuje zwłaszcza odmiana ‘Golden Toupee’, której liście początkowo są cytrynowożółte, a z biegiem czasu stają się coraz bardziej zielone i ciemniejsze.

W kontraście do maleńkiej kostrzewy sinej, w ogrodzie można zasadzić także kostrzewę olbrzymią. Jest to roślina, która osiąga wysokość około 1 metra. Ma ona ozdobne, wąskie liście o szarozielonej lub seledynowej barwie. Ogromne kępy są dodatkowo udekorowane kwiatami – luźną, rozsypującą się wiechą, która utrzymuje się przez całą wiosnę i lato. Odmiany kostrzewy olbrzymiej nie są za bardzo znane w sprzedaży. Najczęściej sprzedawcy po prostu podają, że jest to wysoka trawa lub nazywają ją kolorem źdźbeł.

Ozdobna trawa kostrzewa ametystowa także zwraca na siebie uwagę. Występuje naturalnie w Polsce, ale bardzo rzadko i jest wpisana na listę gatunków zagrożonych wyginięciem. Jednak można kupić jej sadzonki do ogrodu – kępa ma około 30 cm wysokości, ale już pędy kwiatostanowe z wiechami około 80. To sprawia, że trawa wygląda naprawdę bardzo dekoracyjnie. Dodatkowym atutem jest fioletowawe zabarwienie liści.

Kostrzewa w ogrodzie – stanowisko

Kostrzewy to trawy wyróżniające się ogromną odpornością na czynniki zewnętrzne. Nie mają dużych wymagań stanowiskowych i w zasadzie mogą rosnąć wszędzie (poza zastoiskami wodnymi i bardzo gęstą, gliniastą glebą). Jednak najpiękniejsze i najbardziej gęste kępy można uzyskać, zapewniając im odpowiednie warunki.

Uprawa najlepiej udaje się na ciepłym i słonecznym stanowisku. W półcieniu trawa także będzie się rozwijać, ale nie będzie tak pięknie wybarwiona. W mocno zacienionych i wilgotnych stanowiskach, grozi jej częste chorowanie na choroby grzybowe. Kostrzewy świetnie czują się w ogrodzie. Idealnie sprawdzają się na rabatach, w ogrodach skalnych czy jako rośliny obwódkowe. Należy jednak znaleźć dla nich miejsce, w którym nie będą narażone na działanie silnych wiatrów. Porywy mogą łamać wysokie pędy kwiatostanowe, na dodatek kępa kostrzewy o wiele bardziej lubi spokój, nie przepada za ruszaniem i przesuwaniem.

Jak większość traw, kostrzewa ceni sobie niezbyt żyzne podłoża. W takich warunkach w końcu rośnie w naturze. Dlatego można wysadzać ją do dowolnej ziemi ogrodowej, nie trzeba jej wcześniej zasilać nawozem czy obornikiem.

Kostrzewa – uprawa w doniczce

Kostrzewy to niewysokie trawy ozdobne, dlatego świetnie sprawdzą się w uprawie doniczkowej. Są świetne na tarasy i balkony, pięknie prezentują się w skrzynkach. Kostrzewy w doniczkach także nie mają żadnych większych wymagań. Najlepiej postawić je na jasnym, nasłonecznionym balkonie. Tam nie grożą im raczej uszkodzenia pod wpływem wiatru, zwłaszcza jeśli ustawisz je przy ścianie.

Sadzonki kostrzewy umieszcza się w skrzynkach wypełnionych ziemią do roślin balkonowych pół na pół z piaskiem. Należy pamiętać, że rośliny te nie lubią zbyt zasobnego podłoża. Zwykłe podłoże do roślin doniczkowych z nawozem startowym w składzie raczej się nie sprawdzi, dlatego trzeba ją rozluźnić piaskiem. Nie można zapomnieć o warstwie drenażu! Kilka kamyczków lub niewielka ilość keramzytu to gwarancja, że kostrzewa nie będzie miała „mokrych nóg”. A w przypadku tej rośliny jest to bardzo ważne.

Jak sadzić kostrzewę?

Pozostaje jeszcze pytanie: jak sadzić kostrzewę do gruntu? Najważniejsze jest to, by zapewnić sadzonkom odpowiedni odstęp. To roślina wieloletnia, która z czasem może się bardzo rozrastać na boki. Dlatego między sadzonkami kostrzewy sinej zostawia się około 30 cm odstępu, a w przypadku większych odmian, jeszcze więcej. Odpowiednia rozstawa to ochrona przed chorobami grzybowymi.

Rośliny umieszcza się w gruncie w specjalnie przygotowanych dołkach. Na ich dno należy wysypać niedużą warstwę kamyków lub innego drenażu. Podłoża nie trzeba wcześniej nawozić. Umieszczając sadzonki w podłożu należy uważać, by nie uszkodzić ich delikatnych korzeni. Najlepszym terminem jest wczesna wiosna. Jesienne sadzenie może być niebezpieczne, ponieważ młode egzemplarze są podatne na chłód i mogą zamierać. Wiosną można także wykopać stare kępy, by je podzielić – to najlepszy sposób na rozmnażanie kostrzewy.

Zimowanie kostrzewy w ogrodzie i doniczce

Wszystkie uprawiane w Polsce kostrzewy wyróżniają się dobrą mrozoodpornością. Na ogół bez problemu potrafią przetrwać zimę w gruncie. Warto jednak zadbać o to, by przetrwały w jak najlepszej kondycji. Kostrzewa ma naturalną ochronę w postaci zaschniętych pędów oraz kwiatostanów. Należy je związać w wiechę przed nadejściem przymrozków. Najniższe odmiany można dodatkowo przykryć gałązkami świerkowymi. Najbardziej podatne na mróz są najmłodsze sadzonki. Je należy zabezpieczyć szczególnie starannie.

Zimowanie kostrzewy doniczkowej nie jest także trudne. Kostrzewa sina wytrzymuje spadki temperatur do -25 stopni Celsjusza, więc na balkonie na pewno nie zmarznie. Można ją po prostu zostawić na miejscu, na przykład przykrywając gałęziami lub agrotkaniną z naturalnych włókien. Wiosną roślina bez problemu powinna się odrodzić. Należy tylko usunąć stare kwiatostany i „przeczesać” ją z zaschniętych źdźbeł.

Pielęgnacja kostrzewy w okresie wegetacji

Pielęgnacja kostrzewy nie należy do najtrudniejszych zadań. Roślina preferuje suche podłoże i małą zasobność w składniki odżywcze. Dlatego nie trzeba jej ani szczególnie podlewać, ani nawozić. Trawę podlewa się w pierwszym roku po posadzeniu, a kiedy stworzy już odpowiednio głęboki system korzeniowy, będzie sobie sama pobierać wodę.

Kolejnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest usuwanie przekwitniętych kwiatostanów. Niektórzy robią to, ponieważ są one mało atrakcyjne, kiedy zżółkną. Nie warto, ponieważ wiechy i pędy kwiatostanowe mogą stanowić ochronę przed chłodem. W przypadku odmian kostrzewy sinej, która ma pędy długości źdźbeł, można przeprowadzić przycinanie kwiatów po zasuszeniu. Poza tym przycinanie nie jest konieczne.

Kostrzewa owcza to trawa należąca do rodziny wiechlinowatych. Występuje na terenie całej Polski. Lubi ziemie ubogie w składniki odżywcze, suche i piaszczyste. Równie niewielkie wymagania glebowe wykazuje kostrzewa czerwona. Wspomniane rośliny rozwijają się dziko i nie są pożądane w ogrodzie. Istnieje jednak wiele ciekawych odmian kostrzewy, którymi warto się zainteresować. Dlatego też opisujemy najbardziej znanych przedstawicieli tego rodzaju i ich wymagania.

Kostrzewa owcza i inne dzikie odmiany

Wspomniana już, popielata lub lekko niebieska, trawa owcza jest odporna na ostre mrozy. W sprzyjających warunkach może być zimozielona. Kolejna pospolita roślina, czyli kostrzewa czerwona występuje w odmianie rozłogowej i kępowej. Jest wieloletnia i w okresie kwitnienia tworzy kwiatostany w formie czerwonej wiechy. Najczęściej porasta polany, nieużytki rolne i pobocza. Kolejny gatunek, czyli kostrzewa łąkowa również występuje na terenie całego kraju. Nie tylko dziko, jest też uprawiana. To wieloletnia, luźno kępowa i wysoka trawa. Może dorastać do 120 cm wysokości. Ma długie, nawet 30 centymetrowe liście. Gdy kostrzewa łąkowa rozpoczyna kwitnienie wytwarza wiechowate kwiatostany.

Do wysokich pospolitych traw zalicza się, kwitnąca od połowy czerwca, kostrzewa trzcinowa. Głęboko się korzeni i dorasta do 70-120 cm. Można stwierdzić, że jest dość charakterystyczna. Wytwarza, bowiem długie i krótkie pędy wegetatywne oraz sztywne pędy kwiatostanowe. Ma liczne i duże, lancetowate, ciemnozielone liście. W okresie kwitnienia kostrzewa trzcinowa, podobnie jak inne, wykształca wiechowate kwiatostany. Są lekko zwisające u góry a ich długość sięga 20 cm. Pospolite rośliny już za nami. Teraz przechodzimy do gatunków polecanych do ogrodów.

Trawa kostrzewa i jej ozdobne odmiany

Jedną z popularnych, kępiastych traw ozdobnych jest kostrzewa Gautiera. Bardzo dobrze rośnie w nasłonecznionych miejscach i lubi wilgotne ziemie. Świetnie nadaje się do nasadzeń na skalniaki, najlepiej wygląda w większych grupach. Trzeba też dodać, że możliwa jest jej uprawa w doniczkach na tarasach. Ta bylina dorasta do 15 cm wysokości, szybko się rozrasta tworząc zwartą darń. Jej liście są ciemnozielone, nitkowane i sztywne. Kostrzewa Gautiera kwitnienie rozpoczyna w maju. Wytwarza wtedy charakterystyczne, beżowe kwiaty. Przed nami jeszcze jedna, popielata trawa kostrzewa.

Ciekawe walory dekoracyjne oferuje kostrzewa sina znana też, jako kostrzewa popielata. Ma kępiasty pokrój, przeważnie dorasta do 20 cm wysokości. Wraz z kwiatami osiąga wysokość 35 cm. Jest to naturalnie, lekko niebieska roślina, jej liście mają taki odcień. Niebieskawym kolorem odznaczają się też jej wiechowate kwiaty zebrane w 20 centymetrowe kwiatostany. Pojawiają się w okresie kwitnienia trwającym od czerwca do lipca. Kostrzewa popielata sprawdza się, jako obwódka rabat kwiatowych. Sadzi się ją również w ogrodach wrzosowiskowych, na skalniakach i w pojemnikach. Jej popularne odmiany to „Fruhlingsblau”, „Glaucangha”, „Silbersee”.

Kostrzewa sina i jej uprawa

Jakie są wymagania stanowiskowe kostrzewy sinej? Po pierwsze ta trawa powinna zostać posadzona na nasłonecznionym stanowisku. Wtedy jej piękne, zimozielone liście zyskają i utrzymają niebieski odcień. Jeśli zaś chodzi o glebę to najlepsza jest lekka, przepuszczalna i sucha. Nie musi być bardzo bogata w składniki odżywcze. Choć ta kostrzewa lubi podłoża żyzne i zasobne w wapń będzie w stanie poradzić sobie na nieco uboższych. Najważniejsze by ziemia nie była ciężka ani podmokła. W takim środowisku trawa będzie gnić. Ostatnie zagadnienie to pielęgnacja.

Kostrzewa sina nie jest rośliną, której trzeba poświęcić wiele uwagi. W zasadzie nie wymaga nawożenia. Wszystkie potrzebne składniki odżywcze czerpie z podłoża. Obfite podlewanie również nie jest wymagane. Wodę dostarcza się w czasie suszy choć i na takie warunki roślina jest odporna. W takiej sytuacji pozostają tylko dwa zabiegi pielęgnacyjne. Pierwszym jest usuwanie przekwitłych kwiatostanów. Drugi to wiosenne przycinanie kostrzewy. Usuwa się wtedy wszystkie suche i obumarłe źdźbła. To wszystko, reszta to cieszenie się pięknym wyglądem tej trawy.