Kostrzewa popielata

Kostrzewa sina, czyli popularna niebieska trawa - uprawa, pielęgnacja i inne porady

Kostrzewy to trawy bardzo rozpowszechnione na świecie - głównie ze względu na walory użytkowe. Wiele gatunków to również bardzo popularne rośliny ozdobne. Trawy te tworzą zazwyczaj zwarte kępki o kulistym lub półkulistym pokroju. Gatunek wykształca kwiatostany w kształcie subtelnych wiech, które rozwijają się najczęściej w czerwcu. Spośród licznych jego przedstawicieli dużym zainteresowaniem cieszy się kostrzewa popielata (festuca glauca).

Jeśli interesują cię także inne trawy ozdobne w ogrodzie, zebraliśmy je dla ciebie w tym miejscu.

Trawa ozdobna z „dzikim” rodowodem

Kostrzewy to w naturze zimozielone trawy o delikatnych pastelowych liściach. W stanie dzikim rosną w strefach umiarkowanych i równikowej, również wysoko w górach. W Europie jest to popularny rodzaj traw o dużym znaczeniu gospodarczym. Wiele gatunków pełni ważną rolę w ekologii, między innymi jako trawy przeciwerozyjne. Kostrzewy rosną na łąkach i pastwiskach, ale są też użytkowane jako trawnikowe i ogrodowe rośliny ozdobne. Niektóre kostrzewy rosną również w Polsce. Rodzaj festuca łatwo tworzy różnorodne krzyżówki. To od nich biorą początek ogrodowe mieszańce. Jako trawy ozdobne polecane są gatunki tworzące zgrabne kępy.

Kostrzewa to trawa ozdobna polecana do nasadzeń tradycyjnych i nowoczesnych. Ładnie wygląda w formie obwódki albo rozrzucona między kamieniami w ogrodzie skalnym. Możemy trawy te sadzić również na balkonie, w naturalistycznych lub minimalistycznych aranżacjach pojemnikowych. Kostrzewy mogą rosnąć jako solitery, ale również w dużych grupach. Najładniej wyglądają wówczas, gdy gęsto posadzone, tworzą malownicze kobierce. Gatunkiem zadarniającym, który może rosnąć nawet w cieniu jest kostrzewa miotlasta, nazywana niedźwiedzim futrem. A może zainteresuje cię także inne trawa ozdobna, czyli turzyca w ogrodzie?

Reprezentantki rodzaju festuca to dość łatwe w uprawie i jednocześnie zupełnie niewymagające rośliny ozdobne. Rosną dobrze na przepuszczalnej i piaszczystej glebie, bardziej suchej niż wilgotnej. Muszą mieć też słoneczne stanowisko. Nie potrzebują składników mineralnych, a mimo to rosną dość szybko. Możemy je sadzić i przesadzać nawet późną jesienią, ponieważ ukorzeniają się w wychłodzonym i przemarzniętym podłożu. Niektóre gatunki obficie kwitną, rozsiewając się wokół. Czasami więc warto je nieco poskromić, obcinając wiechy zanim zmienią barwę na słomkową. W przeciwnym razie nasiona same się rozsieją. Przycinamy kostrzewy dopiero w czerwcu albo zaraz po kwitnieniu. Usuwając przekwitłe kwiatostany, warto wyczesać palcami całe kępy, by usunąć stare liście. Starzejące się okazy odnawiamy poprzez podział wiosną lub jesienią.

Wybieramy kostrzewy do ogrodu, czyli trawa ozdobna kontra naturalna

Naturalnie niebieska trawa

W dorastających do dziewięćdziesięciu centymetrów gęstych i zbitych kępkach rosną dziko trawy o dużej rozmaitości form, nazywane zbiorowo kostrzewami owczymi. Rośliny te lubią ubogie w wapń suche stanowiska. Rosną zazwyczaj na piaszczystych odłogach, ale czasem też na bagiennych łąkach i torfowiskach oraz nad brzegami jezior i stawów. Ich kwiaty układają się w kilkunastocentymetrowe delikatne wiechy, a jasno- lub ciemnozielone liście bywają niebieskoszaro omszone. Kostrzewa owcza to trawa pastewna i ozdobna, uprawiana masowo w Australii i Afryce Południowej, gdzie porasta duże połacie łąk i trawników.

W Polsce kostrzewa owcza rośnie zazwyczaj dziko, co warto wykorzystać w naturalistycznych i romantycznych ogrodach. Jest to jedna z mniej popularnych u nas traw ozdobnych. Kostrzewa owcza, ze względu na trwałość i małe wymagania środowiskowe, znakomicie nadaje się do zadarniania rozległych terenów. Nasiona tego gatunku rozsiewają się same, a trawa szybko się rozrasta, tworząc drobne bezrozłogowe kępki, które można systematycznie ścinać albo pozostawić nietknięte. Niebieskawozielonym zabarwieniem liści odznaczają się też odmiany trawnikowe, na przykład harz. Odmiana ta ładnie wygląda przy żwirowych ścieżkach i w ogrodach japońskich. Bardzo lubi słońce i suche stanowiska.

Innym naturalnym gatunkiem o niebieskawozielonym zabarwieniu jest w naszym kraju kostrzewa leśna. Tworzy ona zimozielone gęste lub luźne kępki, zakończone długimi kilkunastocentymetrowymi wiechami. Jako gatunek leśny lubi kwaśne, próchniczne gleby i cieniste środowisko rozwoju. W miejscach nasłonecznionych nabiera żółtawozielonej barwy. Jako trawa ozdobna jest często sadzona w pojemnikach. Dobrze rozmnaża się przez nasiona, ale można też ją rozmnażać przez podział. Woskowy niebieskawozielony nalot ma też kostrzewa blada o kilkucentymetrowych wiechach i dobrej zimotrwałości. Roślina ta nadaje się do ogrodów skalnych. Lubi bowiem kamieniste gleby i słoneczne stanowiska.

Niebieskawozielony odcień mają niektóre kostrzewy nitkowate, hodowane często jako rośliny trawnikowe. Ich ozdobą są delikatne, igiełkowate liście, znakomicie podkreślające nasadzenia w formie dywanowych trawników. Ładnie prezentuje się ta niebieska trawa w ogrodach skalnych albo w pojemnikach. Kostrzewa nitkowata tworzy niewielkie, drobne i kształtne kępki. Szybkimi wschodami odznaczają się nasiona odmiany barok. Kostrzewy nitkowate rosną na glebach suchych, umiarkowanie wilgotnych i kwaśnych. Niebieskawozieloną barwą odznacza się też kostrzewa szczeciniasta, która tworzy kulisty pokrój kępy. Trawa ta jest chętnie wykorzystywana na boiskach golfowych. Ze względu na ładny ocień znakomicie układa się w stylowe kompozycje z kwiatami. Kostrzewa szczeciniasta ma kwiaty zebrane w dziesięciocentymetrowe wiechy. Gatunek ten znosi nawet długotrwałe susze. A może zainteresują cię także trawy ozdobne na balkon?

Ogrodowa trawa ozdobna

Kostrzewy spotykane w stanie dzikim mają swoich ogrodowych reprezentantów w wielu gatunkach i odmianach. Należą do nich trawy ozdobne o różnorodnych odcieniach i fakturze, w tym popularna niebieska trawa, czyli kostrzewa sina. Ci, którzy nie lubią intensywnego koloru festuca glauca, znajdą w asortymencie kostrzew wiele innych ciekawych przedstawicieli.

Kostrzewa ametystowa (festuca amethystina) to zwartokępkowa trawa ozdobna o wysokości od piętnastu do czterdziestu centymetrów. Ma ona kwiaty ułożone w luźne zwisające wiechy i cienkie nitkowate liście w kolorze niebieskofioletowym. Trawa ta kwitnie od maja do lipca i odznacza się dobrą zimotrwałością. Kostrzewa ametystowa wymaga umiarkowanie wilgotnego stanowiska i lubi trochę lepszą ziemię niż inne gatunki. Pięknie wygląda w wysokich pojemnikach. Jest to gatunek pochodzenia alpejskiego, spotykany sporadycznie w Karpatach. Liście w kolorze oliwkowym ma odmiana klose.

Nieco niższa jest festuca gautieri (festuca scoparia), czyli kostrzewa gautiera, zwana inaczej kostrzewą miotlastą. Jest to trawa o wysokości piętnastu - dwudziestu centymetrów, tworząca miękkie poduchy o soczystozielonej barwie. Intensywnie żółtozielona jest natomiast odmiana golden toupee. Kostrzewa miotlasta nie ma większych wymagań co do siedliska i znosi zarówno półcień, jak i stanowiska słoneczne. Ta trawa ozdobna rozrasta się w ładne kępy, szybko okrywające ziemię i słynie z bardzo ładnych kwiatostanów. Wiechy kostrzewy miotlastej rozwijają się w czerwcu i dorastają do około czterdziestu centymetrów wysokości. Odmiana ta jest wrażliwa na wilgoć. A może zainteresuje cię także trawa pampasowa?

Niewysoka jest festuca punctoria, czyli kostrzewa ostrolistna. Trawa ta ma sztywne, dość krótkie liście, które dorastają najwyżej do dwunastu centymetrów długości. Kwitnie dość późno, bo w lipcu i sierpniu, kwiatostanami w barwach od niebieskozielnej do szarej. Dobrze rośnie na skałach wapiennych. Nieco wyższa jest festuca valesiana, czyli kostrzewa walezyjska. Trawa ta tworzy sinozielone płaskie poduchy. Dorasta do piętnastu centymetrów i kwitnie w czerwcu oraz lipcu. Jest to wiecznie zielona trawa polecana do ogrodów skalnych albo jako roślina okrywowa, która lubi miejsca słoneczne i suche. Gatunek ten rośnie w naszym kraju w stanie naturalnym. Wyższa od niej jest festuca maire’a - trawa ozdobna o szarozielonych liściach, dorastająca do pięćdziesięciu centymetrów wysokości. Kiedy tworzy kwiatostany, a ma to miejsce w czerwcu, podwaja wysokość.

Kostrzewa sina (festuca glauca)

Popularna niebieska trawa

Bardzo popularna jest dziś niebieska trawa z rodzaju festuca - gatunek festuca glauca, festuca cinerea, czyli kostrzewa popielata. Trawa ta kwitnie w czerwcu i lipcu, tworząc wysokie wiechy o długości do pięćdziesięciu centymetrów. Jest jednak nietrwała, gdyż stopniowo zamiera już po trzech - czterech latach uprawy, podczas gdy w stanie dzikim dożywa nawet czterdziestu lat. W naturze kostrzewa sina to trawa zbitokępkowa z niebieskoszarym woskowym nalotem. Kostrzewa popielata (festuca glaca, festuca cinerea) ma drobne ulistnienie. Ta niebieska trawa ozdobna najlepiej nadaje się na obwódki. Dorasta do ponad dwudziestu centymetrów i tworzy poduchy o sinoszarych źdźbłach. Kwiaty zebrane są w niebieskozielone wiechy. Trawa ta nie rośnie naturalnie w naszym kraju, ale ze względu na łatwą dostępność i niewielkie wymagania, jest dość u nas popularna. A może zainteresuje cię także miskant chiński?

Kostrzewa sina znana jest w ogrodach od dawna. Trawa ta lubi ubogą ziemię i dużo słońca. Ma wówczas piękne niebieskie zabarwienie. Im stanowisko jest suchsze i bardziej nasłonecznione, tym intensywniejsze są barwy tej rośliny. Kostrzewa sina to trawa wieloletnia i zimozielona. Istnieje wiele jej odmian, a większość wyróżnia się subtelnymi barwami. Ładny pokrój oraz intensywny kolor ma intense blue. Z kolei odmiana silberreiher ma delikatne kwiatostany, a odmiany auslese i azuryt niziutkie liście o wysokości piętnastu centymetrów. Kostrzewa sina sibersee kwitnie również bardzo delikatnie i nie wymaga przycinania. Tym, którzy lubią stalowe barwy, warto zaproponować odmianę blauspatz, a miłośnikom elementów marynistycznych - meerblau w kolorze morza. Czysto niebieska jest natomiast kostrzewa popielata uchte.

Kostrzewa popielata jest wskazana do niewielkich ogrodów. Może w nich pełnić rolę rośliny zadarniającej teren wokół krzewów ozdobnych. Warto też rozświetlić jej charakterystycznym odcieniem ogrody skalne, murki i niewielkie rabatki. Znakomicie prezentuje się w zestawieniu z czerwienią tulipanów, szałwii i pysznogłówek. Może też grać rolę pierwszoplanową pośród stonowanych baw kwiatów, na przykład niskich kremowych złocieni. Kostrzewa popielata lubi suche i słoneczne stanowiska i przepuszczalne gleby. Rozmnaża się przez podział i przez nasiona, które same się rozsiewają.

Niebieska trawa, a w dopełnieniu trawy ozdobne czerwone i inne

Lubiącym kolorowe trawy w ogrodzie, dla uzupełnienia niebieskich plam, które utworzy kostrzewa sina, warto polecić trawy ozdobne czerwone. Na czerwonobrązowo przebarwia się jesienią zielonolistne proso rózgowate, między innymi odmiana rehbraun albo niebieskolistna odmiana shenandoah. Z kolei odmiana heiliger hain kwitnie wcześnie i sama się rozsiewa. Do kamiennych i żwirowych ogrodów nadaje się brązowoczerwona turzyca buchanana. Jesiennym żarem ostro zapłoną też takie trawy ozdobne czerwone, jak imperata cylindryczna red baron, rozplenica szczecinkowata rubrum i rozplenica słoniowa.

Delikatne wiechy kostrzewy popielatej znakomicie sprawdzą się też jako tło dla innych traw. Okazałe kwiatostany ma na przykład rozplenica japońska, która w przeciwieństwie do kostrzew wymaga okrycia na zimę. Ta atrakcyjna trawa ozdobna tworzy szczotkowate kwiatostany, a jej pora kwitnienia przypada na okres od sierpnia do września, kiedy kostrzewa sina już przekwitła. Rozplenica japońska rośnie na glebach przepuszczalnych. Trawa ta lubi stanowiska słoneczne, a ponieważ dorasta do około metra wysokości, ładnie wyróżni się na tle niższych i bardziej delikatnych kostrzew. Z kolei, gdy rozplenica japońska zmieni kolor jesienią, kostrzewa sina zacznie ponownie dominować barwą. Rozplenica japońska efektownie prezentuje się w ogrodach skalnych i w uprawie pojemnikowej. Przyciąga wyglądem również zimą, gdy delikatniejsza kostrzewa popielata niknie pod śniegiem.

Choć natura zazwyczaj stawia pewne granice, kiedy tworzy rośliny ozdobne, możliwości techniczne człowieka pozwalają na większą rozrzutność na tym polu. Dzięki nowym technologiom mamy rozliczne trawy ozdobne czerwone, niebieskie i inne, które kuszą ostrością odcieni. Wyróżnia się wśród nich bardzo obecnie modna niebieska trawa, czyli kostrzewa sina. Gatunek ten rośnie w naturze dziko, gdzie zachwyca pastelowymi odcieniami i jest też masowo hodowany dla celów ozdobnych. Jest to zupełnie niewymagająca roślina, lubiąca suszę i słońce.

Literatura:

1. Falkowski M. (red.), Trawy polskie. Warszawa 1982.
2. Henschke M., Modna kostrzewa. „Działkowiec” 2016 nr 3, s. 20-21.
3. Herwig R., Riou C., 350 roślin ogrodowych. Warszawa 1995.
4. Mika U., Czas traw. „Działkowiec” 2010 nr 8, s. 25-27
5. Pasternak A., Dlaczego warto postawić na trawy? „Przepis na Ogród” 2017 nr 10, s. 16-17.
6. Proso rózgowate. Ozdoba końca lata. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 9, s. 6-9.
7. Trawy. [Warszawa 1984].