Krokus wiosenny

Krokus (szafran) w ogrodzie - sadzenie, pielęgnacja, uprawa

Kto z nas nie zachwycał się, jeśli nie na żywo to, przepięknymi zdjęciami krokusów obsypujących łąki w Tatrach? Te fioletowe kwiaty, znane również pod nazwą szafran wiosenny, dzięki którym zasłynęła Dolina Chochołowska, cieszą oko turystów, którzy chętnie robią sobie z nimi zdjęcia. Dodatkowo okres, kiedy kwitną, a więc wczesna wiosna, sprawia, że właśnie tam kierują się ciekawi turyści, a ogrodnicy chętnie wykorzystują te wiosenne kwiaty cebulowe do hodowli w ogrodzie, parku, na trawniku czy zieleni miejskiej.

Jeśli interesują cię także inne kwiaty wiosenne do ogrodu, inspiracje znajdziesz w tym artykule.

Krokus – opis i charakterystyka

Szafran wiosenny – opis

Krokus (crocus vernus), znany również pod nazwą szafran wiosenny lub krokus wiosenny to niezwykła roślina, która rozwija się wczesną wiosną. Te wyjątkowe wiosenne kwiaty cebulowe zachwycają kolorami równie wcześnie jak przebiśniegi. Każdy wie bowiem, kiedy kwitną krokusy. Jednak poza wczesnymi odmianami można spotkać również wiele innych gatunków krokusów, również takich, których okres kwitnienia przypada na jesień. Obecnie uprawianych jest ok. 30 gatunków. Rośliny te występują dziko w przyrodzie np. w Tatrach, gdzie Dolina Chochołowska słynie z przepięknych fioletowych łąk, ale można je również uprawiać w ogrodzie, parku czy doniczce. Do Europy zostały przywiezione z Azji Mniejszej około XVI wieku.

Charakterystyka krokusów

Szafran wiosenny to wieloletnia roślina bulwiasta, która zimuje w ziemi. Należy do roślin niskich, gdyż jej wysokość sięga 10-15 cm. Te wiosenne kwiaty cebulowe kwitną w marcu i kwietniu, dość krótko, zwykle 7-10 dni, a ich kwiaty są duże i kielichowate. Po przekwitnięciu liście natomiast wciąż rosną i wydłużają się, w ten sposób zapewniając bulwom zapasy niezbędnych składników pokarmowych. Sprawdź także, jak wygląda uprawa i pielęgnacja mieczyków, popularnych kwiatów cebulowych.

Krokusy znane są z pięknych fioletowych i purpurowych kwiatów, ale mogą być również żółte lub białe. Płatki zaś często ozdobione są dodatkowo ciemniejszymi żyłkami oraz zrośnięte u podstawy w rurkę. Krokusy mają wąskie, trawiaste liście ze srebrzysto-zielonym środkiem. Niezależnie od gatunku uprawianych krokusów mają one różowe pręciki i złoto pomarańczowe, trójdzielne znamiona słupków, z których zbiera się szafran.

Krokusy nie są przeznaczone na kwiaty cięte z powodu swojej delikatności i niewielkich rozmiarów, ale z powodzeniem wysadzone w doniczkach ozdobią mieszkanie czy taras lub przydomowy ogród.

Krokusy i ich najpopularniejsze odmiany

Krokus to kwiat cebulowy występujący w wielu odmianach i gatunkach. Niektóre źródła podają, że jest ich co najmniej 30. Najczęściej spotykanymi są krokusy wielokwiatowe, wśród których można wyróżnić m.in. takie odmiany, jak:

• biała „Jeanne d’Arc”,
• żółta, wśród której najpopularniejszą jest „Grand Yellow”, a także „Yellow Giant” czy „Golden Yellow”,
• jasnożółta „Dorothy”, „Cream Beauty”,
• żółto-brązowa, najbardziej znana to „Zwanenburg Bronze”
• fioletowo-biała „Pickwick”
• jasnoniebieska „Remembrance”,
• niebieska „Grand Maitre”,
• ciemnoniebieska „Flower Record”,
• paskowana „Striped Beauty”, „King of Striped”,
• fioletowa najbardziej znana wśród krokusów, a pośród niej „Grand Maitre”, „Flower Record”.

Można również wyróżnić tzw. krokusy botaniczne, których hodowla jak sama nazwa wskazuje odbywa się w ogrodach. Mają one nieco delikatniejsze kwiaty o bardzo zróżnicowanych barwach. Wśród nich warto wymienić takie odmiany, jak:

• liliowa „Whitewell Purple”,
• liliowo-żółto-biała „Tricolor”,
• kremowo-żółta „Romance”,
• żółta z brązowymi paskami „Fuscotinctus”,
• różowo-liliowa „Firefly”,
• biało-granatowa „Prins Claus”.

To jedynie kilka przykładowych gatunków krokusów, które charakteryzują się pięknymi kolorami. A może zainteresuje cię także inny zwiastun wiosny, czyli śnieżyczka przebiśnieg?

Sadzenie i uprawa krokusów

Krokus – właściwa uprawa

Krokusy to rośliny, których uprawa przez ludzi z powodzeniem jest kontynuowana od wielu tysięcy lat. Ich hodowla została zapoczątkowana głównie z powodu pozyskiwania z nich barwników i perfum oraz niezwykłej przyprawy szafranu. Dopiero w drugiej kolejności zwracano uwagę na walory estetyczne tych kwiatów. Jako, że do uzyskania 1 kg szafranu potrzeba aż 170 000 kwiatów, co daje około 15-25 kg przyprawy z jednego ha rośliny uprawa krokusów stanowiła zajęcie czasochłonne i wymagające sporego nakładu pracy.

Obecnie te wiosenne kwiaty cebulowe są uprawiane głównie dla ich walorów ozdobnych, w ogrodach, gdzie najładniej wyglądają sadzone w licznych grupach, a także w parkach, zieleniach miejskich czy w doniczkach. Często możemy je również spotkać w ogrodzie skalnym czy na trawniku.

Jak prawidłowo sadzić krokusy?

Cebulki kwiatowe krokusów wysadza się jesienią od września do października oraz wczesną wiosną po ustąpieniu przymrozków.  Należy je umieścić na głębokości 6-10 cm w odstępach co 10-15 cm. Jako że najładniej wyglądają w kępach swobodnie, można w jednym miejscu umieścić kilka do kilkunastu cebulek. Po zakończeniu kwitnienia cebulki kwiatowe można wykopać i przechować, wysadzając je ponownie jesienią. Zimą warto zapewnić cebulkom dodatkową ochronę w postaci cienkiej warstwy ściółki z kory lub torfu. Zabezpieczy to krokusy przed wielkimi mrozami oraz pozwoli im wiosną szybciej zakwitnąć. Więcej inspiracji na kwiaty cebulowe zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Sadzenie krokusów na trawniku

Krokusy można również sadzić na trawniku. Po wybraniu odpowiednio nasłonecznionego stanowiska oraz w miarę bezpiecznego miejsca, krokusy bowiem nie znoszą deptania, wystarczy naciąć szpadlem darń i zdjąć na głębokość 8-10 cm, następnie umieścić w powstałym miejscu cebulki kwiatowe, przysypać ziemią, lekko ugnieść i przykryć zdjętą wcześniej darnią. Darń nie powinna być przy tym za bardzo zwarta, aby umożliwić krokusom wydostanie się na powierzchnię. Warto w ten sposób sadzić cebulki w specjalnych koszyczkach, które ułatwiają ich późniejsze odkopanie i znalezienie oraz zapobiegają „rozejściu” się po trawniku. Tak posadzone cebulki trzeba obficie podlać.

Sadzenie krokusów w doniczkach

Krokus to kwiat idealnie nadający się również do uprawy w doniczkach. Do tego celu należy wybrać duże, zdrowe bulwy, które wysadza się jesienią do płaskich doniczek. Jeśli tak posadzone kwiaty przechowa się około 10 tygodni w zacienionym pomieszczeniu o temperaturze poniżej 9 °C, a po tym czasie mniej więcej od końca stycznia przeniesie się je do pomieszczenia o temperaturze 15-17 °C otrzyma się piękne, fioletowe, żółte, białe itp. kwiaty, które zakwitną wcześniej niż w naturze. Ta czynność nazywana jest pędzeniem. Jeśli interesuje cię także hiacynt w doniczce, przeczytaj ten artykuł.

Szafran wiosenny – wymagania

Na jakim stanowisku posadzać szafran wiosenny?

Krokusy do prawidłowego wzrastania potrzebują stanowiska słonecznego lub półcienistego, ponieważ preferują słońce oraz ciepło. Doskonale rozrastają się między drzewami i krzewami, w ogrodach skalnych czy na brzegach rabat. Można je również sadzić na trawnikach lub w doniczkach, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego nasłonecznienia.

Jaka gleba jest najlepsza pod uprawę krokusów?

Krokusy należy sadzić na glebie próchniczej i żyznej oraz lekko-kwaśnej. Powinna ona być przepuszczalna i odpowiednio wilgotna z tendencją do łatwego nagrzewania się. Kwiaty te potrzebują bowiem umiarkowanej wilgoci, dlatego w okresie wiosennym, przy niewielkich opadach, należy je podlewać. Krokusy posadzone na lekkiej, piaszczysto-gliniastej i jałowe ziemi dadzą niewielkie przyrosty oraz mogą w ogóle nie zakwitnąć. Dlatego warto zadbać o odpowiednią glebę oraz zapewnić im nawożenie, dzięki czemu kwiaty będą bardziej okazałe.

Szafran – prawidłowa pielęgnacja

Krokusy należą do kwiatów, których pielęgnacja nie wymaga zbyt wielu zabiegów oraz pracy. Przede wszystkim potrzebują podlewania w okresie wzrostu i kwitnienia, oczywiście jeśli opady deszczu są niewielkie. Poza tym warto zatroszczyć się o ich odpowiednie nawożenie. Nawożenie takie powinno się stosować około 2-3 tygodni po posadzeniu cebulek, a najlepsza do tego jest mieszanka nawozowa z przewagą fosforu i potasu. Wiosną zaleca się dwukrotne nawożenie azotowe: po pojawieniu się roślin oraz zaraz po ich przekwitnięciu. Prawidłowe nawożenie powinno zakończyć się obfitym podlaniem roślin.

Krokusy nie wymagają przy tym wykopywania cebulek kwiatowych co roku. Na jednym stanowisku mogą rosnąć przez wiele lat. Wystarczy zabezpieczyć je przed mrozami za pomocą gałązek drzew iglastych, suchych liści i torfu, a na początku marca usunąć taką osłonę. W przypadku krokusów posadzonych na trawniku należy powstrzymać się przed jego koszeniem do czasu, aż kwiaty przekwitną a liście krokusów zżółkną lub kosić trawę w taki sposób, aby nie uszkodzić kwiatów.

Jak pielęgnować krokusy po kwitnieniu? Bulwy krokusów wykopuje się zwykle co 3-4 lata na początku lub w połowie czerwca, po zaschnięciu liści. Tak wykopane cebulki kwiatowe należy przesuszyć w temperaturze 20–25 C, oczyścić i oddzielić od bulwy głównej. Warto również przyjrzeć się wykopanym cebulkom pod względem ewentualnych chorób grzybowych. Do czasu ponownego wysadzenia trzeba je przechowywać w miejscu o temperaturze 17–20 C, które będzie jednocześnie przewiewne.

Sposoby rozmnażania krokusów

Najprostszym sposobem rozmnażania krokusów jest oddzielenie bulw potomnych od bulwy głównej, która zwykle zaczyna już gnić. Jest to tak zwane rozmnażanie wegetatywne. Nie wymaga ono wielu czynności. Zwykle polega to na tym, że w czerwcu lub lipcu po zaschnięciu liści, wykopuje się krokusy, suszy się ich bulwy przez kilka dni w temperaturze ok 20-25 °C, czyści i rozdziela, a jesienią lub wiosną wysadza tak pozyskane cebulki. Zwykle z jednej bulwy otrzymuje się kilka cebulek.

Innym sposobem na rozmnożenie krokusów jest wysiew nasion. Nasiona można pozyskać z owoców powstałych po kwiatach, którymi są wielonasienne torebki, ale również zakupić w sklepie. Nasiona jesienią najpierw wysiewa się do pojemnika z odpowiednią glebą, którą następnie należy lekko ugnieść, a na koniec spryskać wodą. Pojemnik z krokusami przykrywa się i wynosi do chłodnego, przewiewnego miejsca. Tak powstałe rośliny wysadza się, kiedy zakwitną, a więc po około 3 latach.