Kupkówka pospolita - opis, uprawa, odmiany, porady praktyczne
Wśród dzikich gatunków traw wyróżnia się kupkówka pospolita (Dactylis glomerata), wieloletnia szarozielona trawa, porastająca łąki i pastwiska, ceniona za dużą wartość użytkową. Roślina występuje na całym terytorium Polski. Uprawiana jest na nasiona oraz na zieloną masę. W ogrodach popularna jest uprawa ozdobnej odmiany kupkówki, o dwubarwnych liściach, wybieranej na rabaty bylinowe oraz do ogrodów skalnych. Przeczytaj, jak wygląda uprawa i wykorzystanie kupkówki pospolitej.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o rodzajach traw.
Dactylis glomerata – opis gatunku
Kupkówka pospolita, rżniączka pospolita należy do rodziny roślin wiechlinowatych. Jest trawą luźnokępkową. Trawy pospolite tworzą gęste kępy, dorastające do 150 cm wysokości. Źdźbła kupkówki są prosto wzniesione, z wyraźnie zaznaczonymi kolankami. Wieloletnia bylina tworzy szerokie szorstkie liście, na obrzeżeniach zaopatrzonych w haczyki. Błoniaste zaostrzone języczki osiągają około 6,5 mm długości. Kwiaty ujęte są w 20-cm wiechę - na początku ścieśnionej w kłosy, w miarę rozwoju luźną, z odstającymi cienkimi gałązkami. Fioletowe kłoski, widoczne na szczytach gałązek, składają się z 3 – 4 kwiatów. Lancetowate plewy są orzęsione. Owocem trawy jest ziarniak, z charakterystycznie pomarszczoną powierzchnią.
Rośliny łąkowe są hemikryptofitami, tworzącymi pączki, zimującymi tuż przy ziemi. Podobnie jak życica trwała (Lolium perenne) lub grzebienica pospolita (Cynosurus cristatus) kupkówka pospolita dobrze znosi przydeptywanie i pogryzanie przez zwierzęta. Trawa rośnie na próchnicznym podłożu, obfitującym w składniki mineralne. Bylina kwitnie od maja do sierpnia. Jest wytrzymała na chłód i suszę, ale wymaga dostatecznie wilgotnej gleby. Rżniączka pospolita jest rośliną ekspansywną, wypierającą inne gatunki traw.
Uprawa kupkówki na zakładanych łąkach wymaga dostatecznego nawożenia. Koszona trawa bardzo szybko odrasta. Masowe występowanie kupkówki na pastwiskach naturalnych jest wskaźnikiem dużych zasobów potasu w glebie. Trawa ma dużą wartość użytkową – daje wysokie plony i przy wczesnym koszeniu ma dużą wartość pokarmową. Koszenie zbyt późne powoduje drewnienie trawy i utratę smaku. Trawy pospoliteDactylis glomerata są ubogie w cukier, dlatego niezbyt chętnie zjadane są przez mleczne krowy, konie i owce.
Kupkówka zwyczajna – jakie wymagania uprawowe mają trawy pospolite?
Rośliny łąkowe – uprawa trawy i zbiór nasion kupkówki
Uprawa traw pastewnych umożliwia ograniczenie produkcji pasz, opartych na ziarnach zbóż. Żywienie zwierząt na pastwiskach zapobiega przeznaczaniu na paszę roślin uprawianych w polu. Uprawa kupkówki pospolitej przynosi najlepsze rezultaty na stanowiskach żyznych, nienarażonych na długie zalewanie. Trawa źle rośnie w podłożu piaszczystym, ubogim w składniki pokarmowe. Intensywne nawożenie roślin azotem skutkuje wysokim plonowaniem. Zasilanie kupkówki przeprowadza się wiosną oraz jesienią, w każdym roku uprawy. Nawozy azotowe, w ilości 60 – 90kg/ha stosujemy wczesną wiosną. Dawkę 30 kg/ha stosujemy w połowie października. Pod wpływem nawożenia azotem zwiększa się zawartość w roślinach chlorofilu, karotenu oraz białka.
Nasiona kupkówki na plantacjach nasiennych wysiewa się w rzędach, na głębokość do 2 cm, w odstępie między rzędami około 60 cm. W miarę wzrastania rozstawy między rzędami, wzrasta masa korzeni. Na 1 ha powinno przypadać 5 kg nasion, przy rozstawie około 25 cm - 50 cm. Szybkość kiełkowania nasion traw zależy od temperatury powietrza oraz temperatury i wilgotności gleby. Optymalna temperatura dla kiełkujących roślin wynosi 16 – 20 stopni Celsjusza. Kupkówka zwyczajna ma również duże wymagania świetlne. Pielęgnacja nasiennych plantacji polega na odchwaszczaniu stanowiska, które przeprowadzamy na wiosnę, w czasie kłoszenia się traw oraz jesienią. Późnym latem kosimy trawy, przeznaczając je na siano.
Właściwym terminem zbioru nasion jest pora dojrzewania trawy, co ma miejsce na początku lipca. Przedwcześnie zebrane nasiona źle się przechowują i szybko tracą zdolność kiełkowania, natomiast zbiór opóźniony skutkuje stratami nasion, które osypują się z dojrzałych kwiatostanów. Lepiej zebrać nasiona nieco wcześniej, bowiem dojdą do pełnej dojrzałości już po ścięciu trawy. Kupkówka należy do roślin o nasionach trudniej osypujących się. Trawy młócimy po upływie około 6 dni. Pozyskane nasiona należy dosuszyć. Magazynowane nasiona narażone są na porażenie przez patogeny. Plantacje nasienne pełnią swoją funkcję przez 2 lata.
Cena nasion, za opakowanie 5 kg, wynosi około 90 zł. Cena 15 kg nasion to około 230 zł. Sprawdź także ten artykuł z TOP 5 najpopularniejszych roślin łąkowych.
Odmiany kupkówki pospolitej – opis traw
Dactylis glomerata ‘Berta’ – należy do pastewnej odmiany, średnio wczesnej. Charakteryzuje się szerokimi liśćmi oraz wyższą zawartością cukrów, co wpływa na smak trawy. Roślina nadaje się do zastosowania w paszach, jest łatwiej trawiona, niż pozostałe odmiany kupkówki. Skoszona trawa bardzo szybko odrasta.
Dactylis glomerata ‘Tukan’ – to odmiana średnio późna, ceniona za wysoką trwałość i duże zagęszczenie runi, tworzącej rośliny okrywowe na pastwisku lub na łące. Kupkówka ‘Tukan’ dostarcza obfitych plonów biomasy oraz nasion. Trawa wyróżnia się średnimi wymaganiami uprawowymi i nawozowymi.
Dactylis glomerata ‘Krysta’– odmiana średnio wczesna. Przeznaczona jest do uprawy kośnej na pastwiskach i polach. Nadaje się do tworzenia wartościowych mieszanek z lucerną oraz czerwoną koniczyną. Roślina odporna jest na suszę.
Dactylis glomerata ‘Amera’ – jest odmianą wczesną. Kupkówkę siejemy w jęczmieniu jarym, na gruntach ornych. Na pastwiskach chętnie zjadana jest przez owce. Jest dobrze trawiona. ‘Amera’ to odmiana odporna na suszę. Koszona trawa szybko odrasta. Na łąkach i pastwiskach tworzy mocno zagęszczoną ruń. Dostarcza bardzo wysokich plonów nasiennych.
Dekoracyjna kupkówka pospolita – opis odmiany ‘Variegata’
Ozdobne trawy w ogrodzie są efektownym elementem miejsc wypoczynkowych, sadzone są na skalnikach i murkach, jako rośliny okrywowe. W większych ogrodach często są efektownym soliterem, bowiem dekoracyjne kępy ładnie prezentują się na tle wyższych roślin. Rosnąca nad oczkiem wodnym aralia japońska (Aralia elata) oraz barwne byliny tworzą ciekawe towarzystwo dla niewysokiej dwukolorowej trawy - kupkówki ‘Variegata’.
Dactylis glomerata ‘Variegata’ osiąga około 50 cm wysokości. Szerokie długie i soczyście zielone liście naznaczone są białymi paskami. Trawa, widziana z daleka, wydaje się srebrzyście mienić. Uprawa na słonecznym stanowisku, w umiarkowanie wilgotnym podłożu, umożliwia roślinie intensywne wybarwienie liści. Od czerwca do sierpnia odmiana tworzy mało efektowne kwiatostany, ujęte w wiechy.
Trawa ‘Variegata’ jest mrozoodporna. Nadaje się na suche bukiety, podobnie jak inne rośliny łąkowe i ogrodowe, zebrane latem. Trawę na bukiety ścinamy przed kwitnieniem, unikając w ten sposób osypywania się nasion po zasuszeniu. Oryginalnym sposobem na uzyskanie ciekawych kompozycji jest bielenie trawy oraz innych suszonych roślin. Bielone suszki pięknie prezentują się w połączeniu z kolorowymi kwiatami, owocami oraz liśćmi.