Gazania lśniąca

Kwiat gazania - cena, odmiany, wysiew, uprawa, pielęgnacja i rozmnażanie

Gazanie to kwiaty z rodziny astrowatych oraz z rzędu dwuliściennych. Pochodzą z Afryki Południowej. Występują w RPA, Mozambiku, Tanzanii i Angoli. Można je spotkać także w Australii i Nowej Zelandii. Gazania to określenie wywodzące się od nazwiska greckiego filozofa i humanisty Teodora z Gazy. Żył i tworzył na przełomie XIV i XV wieku.

Jeśli interesuje cię aranżacja ogrodu przydomowego, w tym artykule znajdziesz praktyczne porady.

Gazania - cechy

Kształt gazanii

Choć w krajach ciepłych uprawiane są jako byliny, w Polsce funkcjonują jako rośliny jednoroczne. Gazanie uprawia się zarówno w ogrodzie, jak i jako rośliny doniczkowe. Pięknie prezentują się na balkonach, tarasach czy parapetach. W ogrodzie nadają się na rabaty, do ogródków skalnych oraz na murki i skarpy. Dość popularne są też gazanie cięte.

Gazania ma długie, wąskie liście, których kształt może być całobrzegi lub klapowany. Występują liście lancetowate, wąskie i okrągłe.

Kwiat gazania zbiera się koszyczki, które wyrastają na krótkich szypułkach. W środkowej części koszyczka znajdują się kwiaty rurkowate, a na zewnątrz - kwiaty języczkowe.

Łodyga gazanii otoczona jest liśćmi tworzącymi rozetę. Listki od spodu pokryte są włoskami.

Kolory gazanii

Gazania to kwiat występujący w przeróżnych kolorach: białym, kremowym, żółtym, pomarańczowym, czerwonym, różowo-czerwonym, różowo-liliowym czy czerwono-brunatnym. Bywa, że pąk gazanii jest cieniowany: w środku ciemniejszy, na zewnątrz jaśniejszy. Najczęstszy jest jednak mimo wszystko kolor żółty i jego odcienie.

Kwiat gazania ma to do siebie, że jego pąki w dni pochmurne i ciemne zamykają się, a w dni słoneczne – otwierają. Jest to jedna z jego najbardziej charakterystycznych cech. Jeśli interesują cię kwiaty do domu, inspiracje znajdziesz w tym artykule.

Kwiat gazania - odmiany

Odmiany główne

W Polsce znamy tylko kilka odmian gazanii. Jedną z najbardziej popularnych jest gazania rigens, określana także jako gazania błyszcząca, gazania lśniąca lub gazania spledens. Gazania spledens to nazwa używana w przeszłości, obecnie częściej można spotkać się z nazwą gazania rigens lub gazania błyszcząca. Znana jest także  gazania uniflora (jednokwiatowa), gazania krebsiana oraz gazania longiscapa (gazania linearis). Gazania lśniąca to również ciekawa propozycja.

Gazania rigens (gazania błyszcząca) to kwiat o jaskrawych pąkach, przypominających małe gerbery. Gazanie z tej odmiany funkcjonują generalnie jako rośliny jednoroczne, ale istnieje możliwość ich przezimowania. Wymaga gleby żyznej. Wśród gazanii błyszczących wyróżniamy kilka pododmian: Kiss, Gazoo, New Day, Daybreak, Talent i Ministar.

Gazania rigens - pododmiany

Kiss to pododmiana wcześnie kwitnąca o pokroju zwartym. Wykorzystywana zazwyczaj do uprawy pojemnikowej. Gazoo to odmiana o obfitym kwitnieniu i czystych barwach. Pąki gazoo pozostają otwarte nawet przy pochmurnej pogodzie. New Day i Daybreak to także pododmiany, które otwierają się wcześnie rano i pozostają otwarte aż do zachodu słońca. Gazoo, New Day i Daybreak przyczyniły się do popularyzacji gazanii w Polsce, gdyż wcześniej fakt, iż kwiaty zamykały się w ciemny dzień zniechęcał hodowców do tej rośliny. New Day i Daybreak charakteryzują też bardzo duże pąki osiągające średnicę do 12 cm.

Talent to odmiana, której liście zachowują szarawy odcień, dzięki czemu roślina wygląda atrakcyjnie nawet, gdy jej kwiaty są zamknięte. Mini-Star to odmiana karłowata. Jej wysokość jest nie wyższa niż 20 cm, a średnica kwiatów może wynieść maksymalnie 7 cm. Jeśli interesują cię także kwiaty doniczkowe, niezbędne porady i inspiracje znajdziesz w tym artykule.

Gazania krebsiana i gazania longiscapa

Gazania krebsiana występuje przede wszystkim w Afryce Południowej. Charakteryzują ją czerwono-brązowe kwiaty. Osiąga do 15 cm wysokości i 20 cm szerokości. Sprawia to, że doskonale przykrywa ziemię. Jej ciemnozielone liście są lśniące w części wierzchniej i aksamitne od spodu. Funkcjonuje w Afryce jako gazania wieloletnia.

Gazania longiscapa (również gazania wieloletnia) także występuje przede wszystkim w Afryce oraz klimatach do Afryki podobnych. Na przykład w USA, w stanach Nowy Meksyk i Kalifornia.

Uprawa gazanii

Rozmnażanie gazanii

Wysiew nasion gazanii powinien zostać wykonany do skrzynek na powierzchni ziemi lub do doniczek. Zazwyczaj robi się to w okolicach lutego-marca. Jeżeli wysiew nasion nastąpił do skrzyni na powierzchni gruntu, skrzynie te przykrywamy suchą ziemią na grubość około 2 mm.

Okres kiełkowania wynosi do 14 dni. Po tym, jak roślina podrośnie (około trzy tygodnie) należy ją przepikować do inspektu lub doniczek torfowych (maj). Następnie wysadzamy ją do gruntu. Jeśli wolimy rośliny doniczkowe, wysadzamy gazanię do donic.

Uprawa gazanii może być też rozmnażana przez odkład lub zakupione sadzonki. Decydując się na rozmnażanie gazanii za pomocą sadzonek, trzeba przy tym zwracać uwagę, by były one sporych rozmiarów i miały zdrowe liście.

Ziemia, którą uważa się za najlepszą do uprawy gazanii jest ziemia gliniasta lub doniczkowa. Zasadniczo jednak gazania nie jest wymagająca, jeśli chodzi o glebę. Wystarczy, jeśli będzie ona przepuszczalna i nie za sucha.

Pielęgnacja gazanii

Gazania lubi wzrastać w warunkach pełnego nasłonecznienia i na suchym podłożu. Brak dostępu intensywnego światła słonecznego jest dla gazanii zabójczy. Jest w stanie znieść upały, ale nie toleruje przymrozków.

Kwiat gazania należy podlewać uważnie, powtarzając procedurę dopiero, jak ziemia będzie sucha. Należy przy tym pamiętać o zraszaniu rośliny od spodu. Podlewanie gazanii zbyt często nie jest dobrym pomysłem. Jej korzenie w takiej sytuacji mogą zacząć gnić, liście będą żółknąć, a ilość kwiatów zmniejszy się. Ważne jest, by pamiętać, iż szczególnie częstego podlewania gazania wymaga w pierwszych dwóch tygodniach, kiedy to korzenie jeszcze są stosunkowo krótkie. Kwiat gazania wymaga okresowego „dokarmiania”. Najlepiej robić to co 14 dni stosując nawóz płynny. Jeśli szukasz projektów ogrodów, inspiracje znajdziesz w tym artykule.

Gazania nie ma tendencji do chorób, ale w toku jej uprawy może się zdarzyć, że kwiat zostanie zainfekowany. Symptomem choroby mogą być na przykład żółknące liście i odkształcenie kwiatów. Zainfekowaną roślinę niestety można już tylko wyrzucić wraz z ziemią, w której wzrastała. Jeżeli na liściach pojawią się srebrzyste plamki (wciornastki) należy potraktować gazanię odpowiednim lekiem w postaci roztworu. Po zastosowaniu go 2-3 razy w odstępie 10 dni, problem powinien zniknąć. Bywa, że roślina zostaje pokryta przebarwieniami koloru białego, a na spodniej części jej liści pojawiają się drobne pajęczynki. W takiej sytuacji również jest możliwość pozbycia się problemu za pomocą roztworu. Kolejną częstą chorobą, na którą zapada kwiat gazania jest pojawiająca się na liściach biała pianka. Należy ją usunąć strumieniem wody.

Zagrożeniem dla gazanii mogą być także ślimaki. Zdarza się, że uszkadzają one korzenie, skutkiem czego liście wiotczeją. Dobrze byłoby więc kontrolować, czy ślimaki nie pojawiają się w pobliżu naszej gazanii i zbierać je.

Są też infekcje atakujące bezpośrednio pąki rośliny. Jeśli pojawi się na nich mszyca, należy potraktować ją odpowiednim środkiem. Średnica kwiatu gazanii może osiągnąć rozmiar do 10 cm, a długość pędu – do 25 cm. Kwiat gazania kwitnie długo – od wiosny przez całe lato. Bywa, że przekwita dopiero po pierwszych przymrozkach.

Pąki, które przekwitły należy przycinać u nasady łodygi. Jeśli o tym zapomnimy lub nie posiadamy na ten temat wiedzy, gazania będzie miała mało kwiatów, a nasiona od razu wykiełkują.

Zimowanie gazanii

Gazanie w Polsce uprawiane są zasadniczo jako rośliny jednoroczne, ale jeżeli chcemy, możemy przechować gazanię na kolejny rok. Wówczas musimy ją oczywiście odpowiednio przezimować. W tym celu wyjmujemy kwiat z gruntu i poddajemy odpowiedniemu oczyszczeniu. Następnie roślinę należy umieścić w suchym pomieszczeniu o temperaturze 5-10 stopni Celsjusza. Wiosną przycinamy roślinę na pół i sadzimy od nowa. Przechowywać możemy także same siewki.

Ceny gazanii

Uprawa gazanii nie jest przedsięwzięciem kosztownym. Ceny jednego opakowania nasion wahają się od 1,50 do 2 złotych. Jeśli chcemy uniknąć ryzyka, z jakim wiąże się samodzielny wysiew gazanii, możemy kupić gotowe sadzonki w cenie około 5 złotych za doniczkę. Jeśli chodzi o rozmnażanie gazanii, tańszy jest więc wysiew nasion, ale sadzonki to pewniejszy sposób na wyhodowanie efektownej i zdrowej uprawy.

Gazania jest kwiatem o tak wdzięcznej budowie i ciepłej kolorystyce, że bez względu na cenę z pewnością warto się nią zainteresować. Jej uprawa nie jest zbyt wymagająca i skomplikowana, a pąki i pędy tak piękne, że szkoda byłoby zrezygnować z tak czarownego elementu w ogrodzie. Z gazanią wszystko wyda się piękniejsze, nasz ogród, my sami i nasze życie.