Wilec

Wilec - gatunki i odmiany, charakterystyka, uprawa, ciekawostki

Poszukujesz szybko rosnącego pnącza to okrycia ogrodzenia, siatki, altanki czy pergoli? Do tego z burzą kolorowych kwiatów? To możliwe. Koniecznie przeczytaj ten wpis i poznaj roślinę, jaką jest wilec. To niezwykle dekoracyjne pnącze o uroczych kwiatach w licznych barwach. Jest ono popularne i lubiane w naszych, krajowych ogrodach. Jak je uprawiać, by cieszył oczy cały sezon? Jakie odmiany są najpiękniejsze? Jakie mają barwy?

Wilec– parę słów o tym dekoracyjnym pnączu

Wilec (łac. Ipomea)to pnącze ozdobne należące do rodziny powojowatych (łac. Convolvulaceae). W stanie dzikim spotkać go można w Ameryce Południowej oraz Środkowej, ze względu na tropikalny klimat jaki preferuje. W Polsce to roślina jednoroczna, gdyż nie wytrzymuje zimowej temperatury. Wszystkie gatunki wilca liczą około 700 roślin. W Polsce uprawiane są: wilec purpurowy, wilec ziemniaczany, wilec trójbarwny oraz wilec klapowany.

Wilec ma cienkie i dość wiotkie pędy, które dorastają od 3 do 15 metrów długości. Górna granica dotyczy okazów w naturze. W ogrodach osiągnie maksymalnie do 5 metrów. Jest cechą jest to, że pnącza wspinają się i owijają wokół podpór. Jego piękne kwiaty cieszą nasze oczy od lipca do września. Ich kolory są rozmaite, a nawet desenie. Wszystkie mają kształt lejka o średnicy około 5 cm. Charakterystyczną cechą kwiatów jest pasek ciemniejszego koloru znajdujący się na środku płatków. Liście przypominają formą serca w kolorze ciemnozielonym. Roślina rośnie bardzo szybko i bujnie przy zapewnieniu odpowiednich warunków.

Co ciekawe kwiaty wilca najmocniej otwierają się przy mniejszej ilości słońca. Zatem w południowy  upał są zamknięte. Otwierają się wieczorem i zamykają przed południem. W pochmurne dni nie zamykają się. To ważna informacja dla osób planujących uprawę wilca. Taka uroda tej rośliny. Ciekawostką jest nazewnictwo angielskie tej rośliny - „morning glory” czyli „poranna chwała”.

Wilec - uprawa oraz pielęgnacja

Stanowisko dla wilca powinno być słoneczne. Gleba powinna być zasobna w składniki. W tym także wapń. Dobrze jeśli będzie lekko kwaśna. Do tego powinna być umiarkowanie wilgotna. Aby pięknie kwitł musi mieć być na bieżąco podlewany. Przy upałach liście więdną z braku wody i szybko mogą uschnąć. Uschnięte kwiaty usuwamy z zawiązującymi się w nich nasionkami, by pobudzi rozwój nowych. Zawiązywanie nasion zabiera niepotrzebnie siły rośliny. Obrywaniem zapewnimy roślinie długie kwitnienie do września.

Gdzie sadzi się wilec? Ma on zwykle zastosowanie do okrywania wszelkich ogrodzeń, płotków, altanek, pergoli, siatek, balustrad itp. Polecany także na balkony i tarasy do doniczek. Rośnie bardzo szybko i pięknie tworzy ściany kwiatów. Ma zastosowanie także na słonecznych rabatach. W tym przypadku tworzy barwy dywan. Początkowo pędy wilca należy prowadzić, czyli pomóc mu wspiąć się na wybraną podporę.

Wilce pozostawione same sobie mogą dziczeć – co oznacza, że samodzielnie rozprzestrzenia się. Czasem poza teren naszej działki jeśli jest posadzony przy ogrodzeniu.

Rozmnażanie wilca

Rozmnażanie tej rośliny jest bardzo proste. Nie trzeba przygotowywać wcześniej inspektu, czy doniczek zimą w domu. Z powodzeniem nasiona sadzi się wprost do gruntu na miejsce stałe. Kiedy najlepiej to zrobić? W pierwszej połowie maja.

Dla chcących, aby wilec szybciej zakwitł można pokusić się o rozsadę w domu. W okolicach marca. Jednak trzeba pamiętać, że to bardzo delikatna roślina i przy przesadzaniu do gruntu można ją niechcący uszkodzić. Poleca się sianie nasion do doniczek torfowych, które można zakopać do gruntu. Prawidłowy wysiew to 3 nasionka do jednej doniczki o średnicy 9-10 cm. W doniczce powinna znaleźć się mieszanka ziemi kompostowej, piasku i torfu. Po pojawieniu się pierwszych siewek przeglądamy je i decydujemy, które są największe. Tylko te zostawiamy. Kiedy urosną do około 10-15 cm wysokości to uszczykujemy odrobine. Robi się to szybszego rozkrzewienia się wilca.

Wilec lubi zasobną glebę. Będzie zatem wymagała nawożenia  regularne przez cały okres od wiosny do lata. Może to być nawóz w płynie lub granulkach do roślin ogrodowych kwitnących. Poleca się to robić raz na tydzień lub dwa.

Wilec i jego odmiany

Wilec to mnogość gatunków oraz odmian. Każdy różni się między sobą barwą kwiatów oraz długością docelową pędów.

• Wilec purpurowy (Ipomea purpurea) – to najbardziej rozpowszechniony w Polsce  gatunek. Łodygi dorastają maksymalnie do 3 metrów długości. Kwiaty pojawiają się od sierpnia do września. Ich kolory to: purpurowy, różowy i biały. Liście sercowate.
• Wilec trójbarwny (Ipomea tricolor)– jego inna nazwa to „Blue Star”- niebieska . Ten gatunek wilca charakteryzuje się niebieskim kolorem kwiatów, które są większe niż u wilca purpurowego. Osiąga podobne długości pędów jak poprzednik. Najpopularniejszą odmianą jest ‘Heavenly Blue’. W środku kwiatu widoczne jest  biało-żółte oczko.
• Wilec ziemniaczany (Ipomea batatas) –ten gatunek jest niezwykle ciekawy, ponieważ łączy w sobie dekoracyjność i użyteczność. Ma płożącą formę, a do tego mocno rozgałęzioną. Pędy rośliny są dłuższe, bo do 5 metrów długości w naturze. W Polsce do 2-3 metrów. Co najważniejszy przy tym gatunku to fakt, iż pod ziemią wytwarza jadalne pomarańczowe bulwy korzeniowe, czyli znane nam bataty. Popularnie nazywane słodkie ziemniaki. Nie ma kwiatów, a jasnozielone i czerwono zielone liście. Tworzy piękne kompozycja naziemne np. z lobelią.
• Wilec biały (Ipomea alba) –nazywany pięknie „księżycowym pnączem”. Ta nazwa pochodzi o czasu w jakim rozwija białe kielichy kwiatów, czyli wieczór. Kielich mierzy do 14 cm średnicy. Jest to rzadki wilec. Niemal niespotykany w Polsce.
• Wilec szkarłatny (Ipomea coccinea) – to wilec o czerwonych kwiatach. Rośnie do 2 metrów długości.  Mają pierzaste liście.  Kwietnie od lipca do września.
• Wilec pierzasty (Ipomea quamoclit) – ten wilec dorasta do 4 metrów. Kwiaty zwykle są białe lub różowe. Jego najbardziej charakterystycznym elementem są pierzaste liście. Zupełnie inne niż w przypadku poprzedników. Mają niemal egzotyczny wygląd.  Spotykany rzadziej. Z reguły stosuje się go do okrycia balkonów oraz tarasów.
• Wilec klapowany (Mina lobata) – jest niemal niespotykany w Polsce gatunek. Polecany raczej do skrzynek niż do gruntu. Odznacza się małymi kwiatami w unikalnym kolorze żółtopomarańczowym. Przy odpowiedniej pielęgnacji  kwitną aż do października. Kwiaty wyróżnia to, że zwisają w dół. Dają wrażenie palących się ogników.

Wilec - ciekawostki

Wilec to bez wątpienia piękna roślina. Wiąże się jednak z niezbyt radosną symboliką. Starożytni przypisali mu symbol „ niespełnionej miłości”. Traktowano kwiaty też jako symbol przestrogi, żeby nie poświęcać honoru dla niepewnej miłości.

Kolejną ciekawostką jest to, że zwłaszcza nasiona zwierają trujące alkoloidy i solaniny. Mogą wywołać halucynacje, zawroty głowy oraz wymioty.  

Wilec to roślina stworzona dla efektu dżungli na balkonie. Rośnie bardzo szybko i pięknie owija się wokół podpór, jakie wybierzemy. Można w szybkim czasie uzyskać ścianę zieleni z pięknymi barwnymi kwiatami.

Wilec jest niezwykle wdzięcznym pnączem, który znajduje szerokie zastosowanie zarówno w ogrodzie, jak i również na balkonach i tarasach. Wyróżniamy kilka odmian, które mają wpływ głównie na kolorystykę kwiatów. Jest to ciekawa roślina, która w krótkim czasie pomoże nam stworzyć enklawę do wypoczynku.

Wilec – przepiękny kwiat

Wilec – pochodzenie wyjątkowego pnącza

Rodzimym terytorium wilca jest Ameryka Południowa oraz Środkowa. Kwiat w środowisku naturalnym spotykany jest również na obszarze Wschodnich Indii. Obecnie na terenie Europy, najczęściej uprawiany jest w przydomowych ogrodach, na tarasach oraz balkonach. Dzięki swojemu pnącemu charakterowi świetnie sprawdza się jako naturalna ochrona przed słońcem. Warto wilcem obsadzać siatki, ogrodzenia oraz pergole.

Do najważniejszych cech wilca zalicza się przede wszystkim błyskawiczny wzrost. Jest to roślina jednoroczna, która kwitnie niemalże przez cały sezon wakacyjny. Kwiaty w kształcie kielichów otwierają się wieczorem i zamykają się dopiero gdy zaczynają padać na nie intensywniejsze promienie słoneczne. Pnącze osiąga wysokość nawet do 4 metrów. Dlatego konieczne jest stworzenie odpowiednich warunków w postaci podpórek.

Wilec – najpopularniejsze odmiany

Roślina ta występuje w setkach odmian, wśród których wymienimy popularne pnącza, ale i również byliny. Do najpopularniejszych gatunków wilca, zalicza się:

• Wilec purpurowy, czyli Ipomea purpurea – to najpopularniejszy gatunek wilca, który wyróżnia się łodygami o długości do 3 metrów. Kwiat koloru purpurowego, białego lub różowo niebieskiego, osiąga średnicę 4 cm. Wilec purpurowy posiada liście w kształcie serca. Jeżeli Ipomea purpurea, będzie rosła w zacienionym stanowisku lub trafimy na pochmurny dzień, wtedy kielichy będą rozwinięte przez cały dzień. Ta odmiana wilca kwitnie zwykle od sierpnia do września. Jednak można nieco przyspieszyć ten okres, wysiewając nasiona do doniczek już w kwietniu lub na początku maja.
• Wilec trójbarwny, czyli Ipomea tricolor – znany również jako wilec Blue Star. Jest to wilec pnący osiągający wysokość do 3 metrów. Jego wyróżnikiem są niebieskie kwiaty w odcieniach błękitu i niebieskiego. Kielichy kwiatów są nieco większe od kwiatów, które posiada na przykład różowy wilec.
• Wilec ziemniaczany, czyli Ipomea batatas – wilec ziemniaczany w Ameryce Południowej i Środkowej hodowany jest jako słodki ziemniak, czyli bataty. Są to ciekawe wilce na balkon oraz na tarasy, ponieważ pięknie przyozdobią przestrzeń swoimi żółtozielonymi i czerwonozielonymi liśćmi. Jeżeli zapewnimy roślinie odpowiednie warunki, możemy doczekać się również jej zakwitnięcia.
• Wilec biały, czyli Ipomea alba – zwany inaczej księżycowym pnączem, ze względu na wieczorny okres rozwijania swoich kielichów. Są rzadkim, ale niezwykle dekoracyjny gatunkiem. Wilec ogrodowy osiąga wysokość nawet 30 metrów. Natomiast kwiat, który wydaje wilec biały, może osiągnąć średnicę do 14 cm.
• Wilec szkarłatny, czyli Ipomea coccinea – wilec pnący o wysokości do 2 metrów. Drobny kwiat w kształcie lejka, wyróżniają się intensywnym, czerwonym kolorem. Szkarłatne wilce na balkon wyróżniają się pierzastymi, mocno rozczłonkowanymi liśćmi. Roślina kwitnie od lipca aż do września.

• Wilec pierzasty, czyli Ipomea quamoclit – jest to pnącze osiągające wysokość do 4 metrów. Kwiaty występują w różnych kolorach, szczególnie jako białe, różowe oraz czerwone lejkowate kielichy. Wilec pierzasty wyróżnia się pierzastymi liśćmi. Dlatego roślina cieszy się wyjątkowymi walorami dekoracyjnymi. Wilec pnący dedykowany jest szczególnie na tarasy oraz balkony.
• Wilec klapowany, czyli Mina lobata – jest to jeden z najrzadszych gatunków wilca, który gości na naszych tarasach oraz balkonach. Jest to roślina pnąca osiągająca długość do 5 metrów. Drobne kwiaty w kolorze żółtopomarańczowym, kwitną od czerwca do października. Kwiatki tworzą zwisające wiechy, które ze względu na swoje ubarwienie przypominają żywy płomień. Mimo długiego okresu kwitnienia wilec klapowy nie jest zbyt odporny na przymrozki.

Oczywiście odmian wilca jest zdecydowanie więcej. Powyżej zostały przedstawione najpopularniejsze z nich. Wybierając odpowiednie wilce na balkon, możemy uzyskać niesamowity efekt, współgrający z całą aranżacją naszego miejsca do wypoczynku.

Uprawa wilca krok po kroku

Wilec na balkon lub na tarasy

Różowy wilec, wilec trójbarwny, a także wiele innych odmian tej rośliny, świetnie sprawdzają się zarówno w ogrodach, jak i również na balkonach i tarasach. Jako pnącza potrzebują podpórki do prawidłowego wzrostu. Dlatego możemy nimi dekorować ogrodzenia, siatki oraz pergole. Wilce na balkon świetnie odda dekoracyjny charakter tego miejsca. Oczywiście w zależności od gatunku, możemy wybierać rośliny z różnokolorowymi kwiatami, a także konkretnym typem liści. Te szybko rosnące pnącza na balkonie prezentują się bardzo interesująco.

Wilce na balkon są rośliną, która wyróżnia się bardzo długim okresem kwitnienia. Dzięki temu pozbywamy się dylematu, jeżeli chodzi o wybór kwiatów, które jak najdłużej będą cieszyły nasze oczy. Większość odmian kwitnie od lipca do września. Niektóre z gatunków są odporne na delikatne przymrozki, dlatego mogą zdobić balkon jeszcze nawet w październiku.

Nasiona i sadzonki wilców

Jeżeli planujemy wilce na balkon, to wysiew doniczkowy możemy rozpocząć już w marcu. Oczywiście należy pamiętać o odpowiednim przechowywaniu doniczek, które nie powinny być wystawione na przymrozki. Natomiast uprawa w gruncie, może rozpocząć się najwcześniej na przełomie kwietnia i maja. Nasiona są łatwo dostępne w większości sklepów ogrodniczych. W sklepach internetowych zyskujemy dostęp do wielorakich gatunków. Już raz obsadzone rośliny, wydają nasiona, które możemy wykorzystać w kolejnym sezonie.

Raczej rzadziej spotykanym sposobem na uprawę wilca są sadzonki. Oczywiście możemy je zakupić lub częściej wyhodować we własnym zakresie. Sadzonki są doskonałym sposobem na szybkie obsadzenie rabat ogrodowych bądź donic znajdujących się na balkonach lub tarasach.

Uprawa i pielęgnacja wilca

Wilce na balkon lub do ogrodu mają bardzo duże wymagania, jeżeli chodzi o podlewanie. Jest to szczególnie widoczne podczas wyjątkowo upalnych dni. Od deficytu wody w podłożu, natychmiast więdną liście. Kilkudniowa susza może doprowadzić do tego, że nasza uprawa wilca pójdzie na marne.

Wilec nie wymaga specjalnego nawożenia lub przycinania. Każdy przekwitnięty kwiat należy usunąć. Wtedy roślina będzie wydawać nowe pąki. Usuwamy całe kwiaty wraz z nasionami. Niestety zimowanie wilca jest niemożliwe. Ponieważ w naszym klimacie roślina utrzymuje się tylko przez jeden sezon. Uprawa wilca w domu, ze względu na jego rozmiary, jest po prostu niemożliwa. Oczywiście zimowanie może być podjęte próbie w ogrzewanych ogrodach zimowych. Jednak w naturalnych warunkach klimatycznych roślina nie jest w stanie przeżyć sezonu zimowego.

Warto zadbać o nawożenie rośliny naturalnym kompostem. Dzięki temu uprawa wilca będzie wyjątkowo dorodna, a roślina będzie wydawać setki pięknych kwiatów. Pnącze świetnie odnajduje się w żyznej glebie i bardzo szybko „wyciąga” z niej wszelkie mikroelementy.

Kwiat wilca – najczęstsze choroby

Na szczęście kwiat wilca rzadko kiedy dopadają jakiekolwiek choroby. Jest to roślina bardzo odporna, szczególnie jeżeli uprawiamy ją z dala od innych porażonych roślin. Jednak czasami na pnączu mogą pojawić się mszyce. Możemy ją zwalczyć przy pomocy preparatów chemicznych, takich jak popularny Mospilan lub Karate. Choroby, które ewentualnie mogą zaatakować wilce, to plamistości lub szara pleśń. W tych przypadkach również należy sięgnąć po preparaty chemiczne w formie oprysków. Przy plamistościach oraz pleśni sprawdzą się takie środki jak Signum lub Topsin. Warto rozważyć obecność tego wyjątkowego pnącza na balkonie.