Lilak - odmiany, sadzenie, uprawa, cięcie

Syringa vulgaris – krzew ozdobny w naszym ogrodzie

Lilak pospolity wywodzi się z południowej Europy. Dorodny krzew może osiągnąć nawet 6 m wysokości. Lilak wyróżnia się wyprostowanym pokrojem i solidnym pniem. Wydaje liczne odrośla. Na początku maja pojawiają się intensywnie pachnące kwiaty, przybierające fioletowy kolor. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych i lekko zacienionych. Uszlachetnianie rośliny umożliwiło powstanie ponad 900 odmian – o kwiatach pojedynczych i pełnokwiatowych, zróżnicowanych kolorystycznie. Spotykane są odmiany o kwiatach białych, różowych, niebieskich, fioletowych, czerwonych i żółtych. Ich uprawa udaje się na żyznej glebie, zasilanej nawozami.

Lilak pospolity nie wymaga częstego cięcia. Najlepszym sposobem jest odcinanie przekwitłych kwiatostanów, wraz z dłuższym odcinkiem łodygi. Uzyskanie formy na pniu wymaga formowania. Najlepszym rozwiązaniem jest cięcie redukcyjne, polegające na odcięciu wszystkich odgałęzień nad ziemią. Kiedy pojawią się nowe pędy, należy zostawić pęd najsilniejszy, sukcesywnie pozbywając się odrostów i pędów bocznych. Lilak na pniu będzie gotowy po 2-3 latach formowania. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł na temat bzu w ogrodzie.

Atrakcyjny krzew można sadzić pojedynczo lub grupowo. Lilak wielkolistny nadaje się do nasadzeń z roślinami grubolistnymi, takimi jak jaśminowce, derenie czy kaliny. Lilak drobnolistny tworzy piękne kompozycje z forsycjami, tawułami lub złotokapami. Krzew ozdobny odporny jest na zanieczyszczenia powietrza, więc często zdobi ogrody i przestrzenie publiczne w miastach oraz w okręgach przemysłowych. Nie jest atakowany przez gryzonie. Wspaniale pachnące kwiaty nadają się do upiększenia naszych mieszkań, bowiem lilak z powodzeniem stosowany jest na kwiat cięty.

Lilak pospolity – ciekawe odmiany

Lilak ‘Krasawica Moskwy’ – znany również pod handlową nazwą BEAUTY OF MOSCOW, wyróżnia się różowymi pełnymi kwiatami, ujętymi w gęste, wiechy, o długości do 25 cm. Kwitnie w maju. W handlu dostępne są krzewy oraz okazy na pniu w formie atrakcyjnych drzewek. Lilak ‘Krasawica Moskwy’ dorasta do 3 m wysokości. Roślina odporna jest na mróz. Wymaga żyznego słonecznego stanowiska o umiarkowanej wilgotności gleby i obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH. Ozdobą odmiany są także ciemnozielone skórzaste liście. Ukwiecone pędy nadają się na kwiat cięty. Atrakcyjne odmiany, wybarwione na różowo to również ciemnoróżowa ‘General Pershing’ oraz czysto różowa ‘Ester Stanley’.

Lilak pospolity ‘Andenken an Ludwig Spath’ – należy do odmiany wielkokwiatowej, o pojedynczych ciemnopurpurowo-czerwonych kwiatach, ujętych w długie wiechy, o długości 30 cm. Roślina dostępna jest w formie krzewu, o wyprostowanym pokroju oraz jako atrakcyjne drzewko. Cięcie odmładzające, przeprowadzane co parę lat, pozwoli krzewom zachować pokrój, nadać im pożądaną wysokość i pobudzić do rozkrzewiania się. Ukwiecone pędy nadają się do zastosowania na kwiat cięty. Do odmiany czerwonej należą piękne odmiany, takie jak ‘Congo’, ‘Massena’, ‘Charles Joly’ oraz wielkokwiatowa ‘Madame Florent Stepman’.

Lilak pospolity KINDY ROSE ‘Gaby’ – osiąga docelowo 6 m wysokości. Ozdobą odmiany są spiczaste jasnozielone liście oraz fioletowopurpurowe, mocno pachnące półpełne kwiaty, ujęte w wiechy. Kwitnie w kwietniu i w maju. Lilak dobrze rośnie w warunkach miejskich, na żyznych i słonecznych stanowiskach. Pędy z kwiatami są wspaniałą ozdobą mieszkania. Wspaniały fioletowy kolor, o zróżnicowanym nasyceniu, mają również odmiany: ‘Condorcet’ – krzew o obfitych wiechach i pełnych kwiatach, wielkokwiatowy ‘Michel Buchner’ oraz ‘President Louber’ – lilak o pełnych kwiatach. A może zainteresuje cię także ten artykuł o czarnym bzie?

Inne odmiany o efektownym wybarwieniu:

Lilak niebieski

‘Ambassadeur’ – kwiaty tej odmiany są pojedyncze, barwy niebieskiej, z białym oczkiem. Występują w szerokich i okazałych wiechach.

Lilak biały

- ‘Candeur’ – to lilak wczesny, o pojedynczych kwiatach. Atrakcyjne białe odmiany tworzą również:

‘Jan van Tol’, ‘Marie Legraye’, ‘Vestale’,  ‘Ellen Willmott’ oraz ‘Madame Lemoine’

Lilak żółty

- ‘Primrose’ – oryginalnie wybarwione niewielkie kwiaty ujęte są w gęste wiechy.

Lilak - najciekawsze gatunki

Lilak Meyera – Syringa meyeri

Jest gatunkiem karłowym, często zdobiącym niewielkie przydomowe ogrody. Roślina dobrze znosi cięcie, więc możemy nadać jej ładny półkulisty pokrój i ograniczyć wzrost do około 1 m. Od maja do czerwca lilak Meyera kwitnie, wytwarzając drobne kwiaty, ujęte w kwiatostany – fioletowe, różowe lub białe – w zależności od odmiany. Kwiaty lilaka, podobnie jak krzew bzu, wydzielają delikatny, ale bardzo przyjemny i wyraźny zapach. Ozdobą gatunku są również jasnozielone niewielkie listki, o sercowatym kształcie.

Syringa meyeri należy do roślin łatwych w uprawie. Najlepiej służy krzewom słoneczne stanowisko oraz żyzne podłoże, o odczynie pH 6-7. Po kilku latach uprawy lilak nawozimy, stosując nawozy wieloskładnikowe, przeznaczone dla kwitnących krzewów. krzewy Mayera są odporne na niskie temperatury, nie musimy zabezpieczać ich na zimę. Bezproblemowo możemy uprawiać ten gatunek w miejskich warunkach. Lilak Meyera i jego odmiany znajdują zastosowanie w nasadzeniach pojedynczych oraz grupowych – na niskie żywopłoty lub do ozdoby skalników. Zdobi również tarasy i balkony, sprawdzając się w uprawie pojemnikowej. Ukwiecone pędy upiększają mieszkania.

Lilak Meyera ‘Palibin’

Atrakcyjną odmianą jest lilak Meyera ‘Palibin’. Atrakcyjny krzew liściasty w maju i w czerwcu obsypany jest jasnofioletowymi drobnymi kwiatami, ujętymi w wiechy i wydzielającymi przyjemny słodkawy zapach. Ozdobą lilaka są także ciemnozielone sercowate liście. Lilak ‘Palibin’ dorasta do około 1,2 m wysokości. Preferuje słoneczne stanowiska, o żyznych glebach, umiarkowanie wilgotnych. Nadaje się do uprawy na rabatach jako efektowny soliter oraz do nasadzeń grupowych. Pięknie prezentuje się w donicach – na tarasach i balkonach. Przekwitłe kwiatostany należy obciąć oraz przyciąć pędy, co pobudzi lilak ‘Palibin’ do rozkrzewiania się. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły i krzewach ozdobnych.

Lilak josiki, lilak węgierski – Syringa josikaea

To efektowny krzew, wywodzący się ze wschodnich obszarów Karpat, z okolic Siedmiogrodu. Dorasta do 4 m wysokości, nie tworząc odrostów. Młode pędy są sztywne, wyprostowane, boczne rozchylają się na boki. Pojedyncze kwiaty zebrane są w duże, czasami rozkrzewione kwiatostany, osiągające 20 cm długości. Pojawiają się w maju i kwitną do połowy czerwca. Intensywny zapach oraz liliowofioletowe kwiaty sprawiają, że lilak węgierski przypomina krzew bzu. Dekoracyjne eliptyczne liście są matowo-zielone, na spodzie omszone i jaśniejsze. Osiągają długość do 10 cm. Lilak josiki jest odporny na niskie temperatury i łatwy w uprawie. Znajduje szerokie zastosowanie.

Lilak wczesny – Syringa oblata

Gatunek lilaka, osiągający do 3,5 m wysokości jako krzew oraz do 5 m – jako dekoracyjne drzewo. Swoją nazwę lilak wczesny zawdzięcza wcześnie pojawiającym się kwiatom – od kwietnia do czerwca. Mocno pachnące kwiaty, wybarwione na liliowo i fioletowo, ujęte są w duże wiechy. Liście jesienią, zanim opadną, zdobią krzew czerwonawym ubarwieniem. Syringa oblata jest rośliną popularnie uprawianą w Chinach. W stanie dzikim rośnie przy drogach, wzdłuż strumieni i w lasach. Uprawa w polskich warunkach wymaga przepuszczalnej gleby, o średniej wilgotności oraz słonecznych stanowisk, o lekko kwaśnym odczynie pH. Wiosenne przymrozki zagrażają wczesnemu pojawianiu się kwiatów, dlatego w ogrodzie sadzimy krzewy lilaka w miejscach zacisznych, osłoniętych przed zimnymi podmuchami wiatru. Szybkie obcięcie przekwitłych kwiatostanów, pobudzi roślinę do obfitego kwitnienia w przyszłym roku. Część nazwy oblatus, czyli ‘spłaszczony’ odnosi się do zaokrąglonych liści, spłaszczonych na końcach.  Liście podatne są na choroby grzybowe, głównie wywołane przez mączniaka oraz na plamistość liści. Roślinę mogą zaatakować szkodniki, takie jak mszyce i gąsienice.

Lilak chiński – Syringa chinensis

Krzewy tego mieszańca, pochodzącego od lilaka perskiego i lilaka pospolitego, dorastają do 4 m wysokości. Lilak chiński jest gęstszy i delikatniejszy od Syringa vulgaris. Gałęzie efektownie wyginają się, w maju pokrywając się pachnącymi, różowoliliowymi kwiatami, ujętymi w liczne wiechy. Ten gatunek lilaka zaliczany jest do jednego z najpiękniejszych krzewów ozdobnych, ze względu na efektowny pokrój i obfitość kwiatów. Roślina jest łatwa w uprawie. Nie tworzy odrośli i owoców. Ozdobą są także lancetowate drobne liście. Efektowną odmianą, o białych kwiatach z fioletowym poblaskiem jest lilak chiński ‘Alba’.