Lulek czarny – chwast i zioło lecznicze – zwalczanie, wykorzystanie w leczeniu

Lulek czarny (hyoscyamus niger), jego charakterystyka i zwalczanie

Lulek czarny jako popularny chwast

Lulek czarny (hyoscyamus niger) jest to roślina, która pochodzi z rodziny psiankowatych. Jest to chwast, który rośnie w Afryce Północnej, Europie i Azji. Dobrze radzi sobie również w innych regionach klimatu umiarkowanego. W nazwach ludowych przybrał takie określenia jak szalej czarny, lulek jadowity, żabi barszcz.

Lulek czarny jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią. Jej najbardziej charakterystyczną cechą jest nieprzyjemny zapach wydzielany przez liście i kwiaty. W Polsce występuje na terenie całego kraju. Najczęściej porasta obszary wysypisk i nieużytków. Można go spotkać na pustkowiach, a także w niższych partiach górskich. Pojawia się w uprawach polowych i ogródkach warzywnych.

Chwast ten preferuje gleby lekkie i przepuszczalne. Dobrze rozwija się na terenach intensywnie nawożonych. Rośnie też na stanowiskach, na których zostało przeprowadzone wapnowanie. Bardzo dobrze wzrasta w warunkach słonecznych i ciepłych i takie też preferuje stanowiska.

Lulek czarny wytwarza lancetowate liście, które tworzą rozetę. Dorosła roślina może osiągać około 80 centymetrów wysokości. Na szczycie łodygi pojawiają się kwiaty, które przybierają kolor żółty lub kremowy. Lulek czarny rozpoczyna kwitnienie w czerwcu. Kończy się ono wraz ze spadkiem temperatur w okolicach października. Chwast ten zapylany jest tylko przez trzmiele. Po zapyleniu kwiat przekształca się w torebkę, w której znajdują się nasiona. Mają one czarny kolor. Jedna roślina potrafi wytworzyć nasiona w ilości nawet kilkunastu tysięcy. A może zainteresuje cię także skrzyp polny?

Zwalczanie lulka czarnego

Lulek czarny pojawia się często w sadach owocowych, w których nie stanowi raczej żadnego zagrożenia. Największą szkodliwość sprawia w uprawie maku. Nasiona lulka czarnego są trujące. Niestety swoim wyglądem bardzo przypominają nasiona maku. Dlatego chwast ten w uprawie maku jest bardzo szkodliwy. W przypadku zaatakowania uprawy cały plon trzeba zniszczyć.

Ze względu na to, że lulek czarny pochodzi z rodziny psiankowatych, jest podatny na wszelkie choroby i szkodniki, które atakują tego typu rośliny. Może stać się żywicielem pasożytów, jak również chorób grzybowych. Przez to stanowi duże zagrożenie w uprawach warzywnych.

Niestety roślina ta jest bardzo płodną. Jego nasiona przenoszone z wiatrem, powodują szybkie rozprzestrzenianie się, co przekłada się na zagrożenie dla upraw. Z tego względu konieczne jest jego zwalczanie.

Zwalczanie lulka jest możliwe za pomocą bronowania, które jest w stanie zniszczyć sporą część tych chwastów. Pozytywny efekt przynosi też zwalczanie mechaniczne poprzez wyrywanie go z ziemi. Ze względu na to, że lulek czarny nie posiada możliwości odrodzenia się, pozostawione korzenie w ziemi nie spowodują ponownego wzrostu rośliny.

Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się żabiego barszczu należy też zadbać o jakość i czystość siewek, aby nie zawierały w sobie nasion tego chwastu. Zwalczanie lulka czarnego można przeprowadzić za pomocą środków chwastobójczych. Opryski zwalczają siewki i wykonuje się je nalistnie. Sprawdź także w tym artykule, co warto wiedzieć o popularnym chwaście, czyli fiołku polnym.

Właściwości lecznicze i działanie lulka czarnego

Lulek czarny (hyoscyamus niger) jest rośliną bardzo trującą, ponieważ zawiera w swoim składzie alkaloidy – atropinę, skopolaminę i hyoscyaminę. Są to substancje, które wykazują działanie odurzające i halucynogenne. Po jego zażyciu mogą pojawić się halucynacje i wymioty. Mimo, że może wykazywać takie działanie, szalej czarny wykorzystywany jest w farmakologii.

Największe właściwości lecznicze wykazują liście i nasiona. Na kontynentach Azji, Ameryki i Afryki pozyskuje się z niego skopolaminę, która posiada działanie rozkurczowe. Z tego względu stosowana jest przy znieczuleniach podczas porodów, a także polecana jest w czasie trwania bolesnych miesiączek u kobiet. Lulek jadowity wykazuje również działanie uspokajające. Z tego względu ten chwast jest używany również do produkcji leków, które pomagają w chorobach lokomocyjnych, a także w problemach psychiatrycznych. Ze względu na działanie uspokajające stosowany jest również w chorobie Parkinsona. Łagodzi sztywność i drżenie, które pojawia się we wczesnych stadiach choroby.

W medycynie ludowej żabi barszcz stosowano jako lek nasenny. Do tego używano jego liści. Wykazywały one również działanie rozkurczowe, dzięki czemu suszonych liści używano do inhalacji. Te właściwości lecznicze miały korzystnie wpływać na leczenie astmy.

Żabi barszcz w swoim składzie zawiera również atropinę. Jest ona wykorzystywana przy badaniach wzroku. Rozszerza ona źrenicę, co pomaga zbadać dno oka. Lulek czarny stosowany jest również przy zatruciu w przypadku przedawkowania narkotyków. Sprawdź także w tym artykule, co warto wiedzieć na temat Barszczu Sosnowskiego.

Zastosowanie lulka czarnego i niezwykłe ciekawostki

Zastosowanie

Ze względu na działanie przeciwbólowe lulek czarny znalazł zastosowanie w stomatologii. Jako ziele stosowany był w niwelowaniu bólu zębów. Lulek czarny sprawdza się również w leczeniu chorób układu krążenia. Dzięki działaniu uspakajającemu można go podawać pacjentom przed zabiegami operacyjnymi.

Może być również stosowany zewnętrznie jako środek znieczulający i działający przeciwbólowo. Korzystne do tego celu jest wykorzystanie olejku wytworzonego z suchych części rośliny, które moczy się w alkoholu. Do mieszaniny tej dodajemy oliwę z oliwek. Całość podgrzewamy, aby alkohol odparował. Olejek ten stosowany jest w leczeniu rwy kulszowej, przy bólach reumatycznych lub zapaleniu stawów.

Lulek czarny znalazł zastosowanie również w leczeniu wrzodów żołądka. Łagodzi on dolegliwości bólowe, spowodowane biegunką. Lulek czarny stosowany jest również jako dodatek do czopków przy leczeniu hemoroidów.